آنورکسیا Anorexia nervosa یا کم خوری عصبی چیست؟
آنجلینا جولی هنرپیشه هالیوود اخیرا دچار لاغری شدیدی شده است که علت لاغری وی نوعی اختلال روحی به نام آنورکسیا یا کم خوری عصبی است که در ادامه با جزئیات بیشتری به معرفی این بیماری می پردازیم.
بیشتر بدانید : علت لاغری بیش از حد چیست؟
بیشتر بدانید : کاهش وزن مجاز در ماه چند کیلو است؟
بیشتر بدانید : خطر کمبود وزن و سالم ترین روش برای افزایش سریع وزن
آنورکسیا چیست؟
کم خوری عصبی یا آنورکسیا Anorexia nervosa نوعی اختلال خوردن است که با کاهش بیش از حد وزن بدن نمایان می شود و فرد به شدت از افزایش وزن می ترسد و در واقع دارای نوعی درک نادرست از وزن بدن است. افراد مبتلا به آنورکسیا یا کم خوری عصبی به کنترل وزن و شکل بدن خود اهمیت زیادی می دهند و تلاش زیادی در این باره می کنند که به طور قابل توجهی با فعالیت های روزانه آنها تداخل دارد.
برای پیشگیری از افزایش وزن یا برای ادامه کاهش وزن فرد مبتلا به آنورکسیا معمولا به شدت میزان غذاهایی را که می خورد، محدود می کند. این افراد با استفراغ کردن عمدی بعد از خوردن یا مصرف زیاد ملین ها، کمکی های رژیم غذایی یا ادرار آورها کالری دریافتی خود را کنترل می کنند. به علاوه این افراد با ورزش زیاد سعی می کنند وزن خود را کاهش دهند.
بعضی مبتلایان به آنورکسیا در خوردن شبیه به افراد مبتلا به پرخوری عصبی یا بولیمیا Bulimia رفتار می کنند. با این حال افراد مبتلا به آنورکسیا به شدت دچار کمبود وزن هستند، در حالیکه افراد مبتلا به پرخوری عصبی دارای وزن متعادل یا بالاتر از متعادل هستند. مهم نیست کاهش وزن چطور اتفاق می افتد، اما به هرحال فرد مبتلا به آنورکسیا به شدت از افزایش وزن هراس دارد.
آنورکسیا در واقع به غذا ارتباطی ندارد، بلکه یک روش ناسالم برای مقابله با مشکلات عاطفی است. غلبه بر آنورکسیا بسیار دشوار است. اما با درمان فرد می تواند حس بهتری نسبت به خودش داشته باشد و به عادات سالم برای غذا خوردن بازگردد و برخی پیامدهای آن برطرف شوند.
نشانه های آنورکسیا
نشانه های فیزیکی آنورکسیا مربوط به گرسنگی بیش از حد است، اما این اختلال با مشکلات رفتاری و عاطفی هم در ارتباط است، به این دلیل که فرد درک نادرستی از وزن بدن خود دارد و به شدت از افزایش وزن و چاقی می ترسد.
نشانه های جسمی آنورکسیا
نشانه های جسمی آنورکسیا عبارتند از:
- کاهش وزن شدید
- ظاهری به شدت لاغر
- میزان غیر طبیعی خون
- خستگی شدید
- بی خوابی
- سرگیجه و ضعف
- تغییر رنگ و آبی شدن انگشت ها
- نازک شدن، شکنندگی یا ریزش موها
- موهای نرم که روی بدن را می پوشانند
- نامنظم شدن قاعدگی
- یبوست
- پوست زرد و خشک
- عدم تحمل سرما
- ریتم نامنظم قلب
- فشار خون پایین
- کم آب شدن بدن
- پوکی استخوان
- التهاب دست ها و پاها
نشانه های رفتاری و عاطفی آنورکسیا
- فرد میزان غذا خوردن خود را از طریق رژیم غذایی به شدت محدود می کند و ممکن است به شدت ورزش کند.
- پرخوری و سپس استفراغ عمدی برای رهایی از غذایی که خورده و همچنین ممکن است از ملین ها و ادرار آورهای مختلف نیز استفاده کند.
دیگر نشانه های رفتاری و عاطفی مربوط به آنورکسیا عبارتند از:
- مشغله داشتن نسبت به غذا
- امتناع از غذا خوردن
- انکار گرسنگی
- ترس از افزایش وزن
- دروغ گفتن در مورد میزان غذایی که خورده
- بی تفاوت شدن
- انزوای اجتماعی گ
- تحریک پذیری
- کاهش علاقه به رابطه جنسی
- افسردگی روحی
- فکر به خودکشی
علائم هشدار دهنده آنورکسیا که باید مراقب آنها باشید
شاید متوجه علائم آنورکسیا شدن کمی سخت باشد، زیرا افراد مبتلا به آنورکسیا لاغری اندام خود، عادت های غذا خوردن و یا مشکلات جسمی شان را مخفی می کنند.
اگر نگران هستید که ممکن است یکی از اطرافیان تان مبتلا به آنورکسیا باشد، به دنبال این نشانه های هشدار دهنده در وی باشید:
- نخوردن وعده های غذایی
- بهانه آوردن برای غذا نخوردن
- داشتن بعضی آداب غذایی نامناسب، به عنوان مثال تف کردن غذا بعد از جویدن
- پختن غذاهای سخت برای دیگران و امتناع از خوردن آنها
- اندازه گیری مکرر وزن
- بررسی مکرر معایب خود در آینه
- شکایت از چاقی
- عدم تمایل به غذا خوردن در جمع
- پوشیدن تعداد زیادی لباس
علت آنورکسیا چیست؟
علت اصلی آنورکسیا یا کم خوری عصبی مشخص نیست. مانند بسیاری از بیماری های دیگر این بیماری هم احتمالا بر اثر ترکیبی از عوامل بیولوژیک، روحی و محیطی بروز می کند که در ادامه به برخی علت های آنورکسیا اشاره می کنیم.
- عوامل بیولوژیک : گرچه هنوز دقیق مشخص نیست چه ژن هایی در بیماری آنورکسیا دخیل هستند، اما به هرحال تغییرات ژنتیک برخی افراد را در مقابل آنورکسیا تحریک پذیرتر می کند. برخی افراد تمایل ژنتیکی به کمال گرایی دارند که این عامل با بروز آنورکسیا در ارتباط است.
- عوامل روحی : برخی ویژگی های روحی و عاطفی نیز ممکن است منجر به بروز آنورکسیا شود. خانم های جوان دارای ویژگی های وسواسی و سخت هستند که راحت تر می توانند رژیم های غذایی سخت را ادامه داده و علیرغم گرسنگی غذا نخورند. آنها ممکن است تمایل زیادی به کمال گرایی داشته باشند و این مسئله باعث می شوند فکر کنند هرگز به اندازه کافی لاغر نبوده اند. به همین دلیل دچار اضطراب شدید می شوند و غذا خوردن خود را محدود می کنند.
- عوامل محیطی : فرهنگ مدرن غرب به لاغری تاکید دارد. موفقیت و ارزش اغلب با لاغر بودن در ارتباط هستند. فشار هم سن و سال ها نیز باعث تمایل بیشتر به لاغر شدن در فرد به وجود می آورد، به ویژه در دختران جوان.
عوامل تشدید کننده آنورکسیا
برخی عوامل میزان ابتلا به آنورکسیا را در فرد افزایش می دهند. از جمله:
- مونث بودن : آنورکسیا در بین زنان و دختران بسیار شایع است. به هرحال میزان شیوع این بیماری در پسرها و مردها هم در حال افزایش است که شاید علت آن افزایش فشار اجتماعی است.
- کم سن و سال بودن : آنورکسیا بیشتر در بین نوجوانان رایج است. با این حال افراد در هر سنی ممکن است به اختلال آنورکسیا دچار شوند، اما میزان شیوع آن از سن 40 سالگی به بعد کمتر است. نوجوانان بیش از دیگران در معرض ابتلا به این بیماری هستند چرا که بدن آنها در دوران بلوغ تغییرات زیادی را تحمل می کند. به علاوه در نوجوانی بیش از هر سن دیگری تحت فشار از طرف هم سن و سالان خود هستند و به انتقادها حساستر هستند.
- ژنتیک : تغییر در برخی ژن ها افراد را در مقابل آنورکسیا حساس تر می کند.
- سابقه خانوادگی : افرادی که فامیل درجه یک مبتلا به این اختلال دارند – مانند والدین، خواهر یا برادر و یا فرزند – بیش از دیگران در معرض ابتلا به آنورکسیا هستند.
- تغییر در وزن : زمانی که وزن افراد تغییر می کند، به عمد یا غیر عمد، این تغییر در زمان کاهش وزن از طرف دیگران تشویق و در صورت افزایش وزن انتقاد می شود. این تغییرات و نظرهای دیگران فرد را برای شروع یک رژیم غذایی سخت تشویق می کند. به علاوه گرسنگی شدید و کاهش وزن در افراد حساس عملکرد مغز را تغییر داده و ممکن است باعث بروز رفتارهایی مانند کم کردن غذا و عادت های نامناسب غذایی در فرد شوند.
- تغییر و جابه جایی : مدرسه جدید، خانه جدید یا کار جدید یا شکست در یک رابطه و یا مرگ یک عزیز ممکن است باعث بروز مشکلات عاطفی شوند و خطر ابتلا به آنورکسیا را در فرد افزایش دهند.
- ورزش، کار و فعالیت های هنری : ورزشکاران، هنرپیشه ها، رقاص ها و مدل ها به شدت در معرض ابتلا به آنورکسیا هستند. مربیان و والدین نیز با توصیه به کاهش وزن به طور غیر مستقیم این خطر را افزایش می دهند.
- رسانه و جامعه : برخی مجله های مد به طور مکرر مدل ها و هنرپیشه های لاغر را نمایش می دهند. این تصاویر ممکن است لاغری را با موفقیت و محبوبیت مرتبط سازد.
پیامدهای آنورکسیا
آنورکسیا پیامدهای زیادی ممکن است در پی داشته باشد. در شدیدترین حالت خود می تواند کشنده باشد. مرگ ممکن است کاملا ناگهانی اتفاق بیفتد – حتی زمانی که فرد خیلی دچار کاهش وزن نشده است. این مسئله ممکن است بر اثر ضربان نامنظم قلب یا عدم تعادل الکترولیت ها در بدن بروز کند – الکترولیت ها مواد معدنی مانند سدیم، پتاسیم و کلسیم هستند که تعادل مایعات را در بدن تنظیم می کنند.
دیگر پیامدهای آنورکسیا عبارتند از :
- کم خونی
- مشکلات قلبی، مانند پرولاپس دریچه میترال، ریتم نامنظم قلب یا نارسایی قلبی
- کاهش تراکم استخوان ها و افزیش خطر شکستگی استخوانی
- پریود نشدن در خانم ها
- کاهش تستوسترون در آقایان
- مشکلات گوارشی مانند یبوست، نفخ یا حالت تهوع
- اختلالات الکترولیتی، مانند کاهش پتاسیم، سدیم یا کلرید در خون
- مشکلات کلیوی
- خودکشی کردن
اگر شخص مبتلا به آنورکسیا دچار سوء تغذیه شود، همه اندام های داخلی بدن، از جمله مغز، قلب و کلیه ها آسیب می بینند. این آسیب ممکن است برگشت ناپذیر باشد، حتی زمانی که آنورکسیا تحت کنترل است.
افراد مبتلا به آنورکسیا علاوه بر پیامدهای جسمی، معمولا دچار مشکلات روحی نیز می شوند که برخی از آنها عبارتند از:
- افسردگی، اضطراب و دیگر اختلالات خلقی
- اختلالات شخصیتی
- اختلالات وسواس فکری
- سوء مصرف مواد مخدر و الکل
اگر می خواهید بیشتر بدانید : آشنایی با بیماری آنورکسیا یا کم خوری عصبی
اگر می خواهید بیشتر بدانید : بعد از آنجلینا جولی، «برد پیت» به یک بیماری نادر مبتلا شد!
بیشتر بدانید : علت افزایش وزن یا کم نشدن وزن بی دلیل شما!!
تهیه و ترجمه : گروه سلامت سیمرغ
seemorgh.com/health
اختصاصی سیمرغ
