هر آنچه باید در مورد انواع فتق بدانید + تصویر هر نوع فتق

فتق چیست و انواع فنق را بشناسید

حتی اگر سیکس پک نداشته باشید، اما شکم شما دیواره ای از عضله دارد که از شما محافظت می کند، در حرکت کردن به شما کمک می کند و تمام محتویات شکم را در داخل خود نگه می دارد. فتق زمانی رخ می دهد که از طریق یک نقطه ضعیف یا یک قسمتی از عضله که باز شده، بخشی از بدن بیرون بزند. 

فتق شبیه بیرون زدگی تیوب لاستیک از سوراخی در دیواره لاستیک است. فتق انواع مختلفی دارد، اما رایج ترین نوع فتق معمولا بین ران ها و قفسه سینه رخ می دهد. 

بیشتر بدانید : انواع فتق را بشناسیم

علائم فتق 

معمولا فتق درد ندارد، بلکه یک برآمدگی یا توده را در شکم و یا کشاله ران خود مشاهده می کنید. گاهی نیز این برآمدگی را تنها زمانی مشاهده می کنید که می خندید، سرفهه می کنید و یا زور می زنید، به عنوان مثال در هنگام بلند کردن یک جسم سنگین. غلب فتق را می توانید با فشار به سر جای خود برگردانید. به علاوه فتق ممکن است با علائم زیر همراه باشد: 

• توده ای که به مرور زمان بزرگتر می شود 
• احساس پر بودن می کنید 
• در اطراف توده احساس درد یا فشار می کنید 
• درد در هنگام بلند کردن اشیا 
  
  
  

فتق مغبنی یا فتق کشاله ران Inguinal Hernias

فتق کشاله ران یکی از رایج ترین انواع فتق است. این فتق بیشتر در مردان رخ می دهد، اما زنان هم گاهی در دوران بارداری به آن دچار می شوند. این فتق زمانی رخ می دهد که چربی یا حلقه ای از روده کوچک از طریق ضعیف بودن بخشی از دیواره تحتانی شکم وارد کشاله ران می شود. ممکن است با این فتق به دنیا بیایید یا عوامل دیگری منجر به بروز این نوع فتق می شوند، از جمله: 

• بالا رفتن سن که به مرور زمان باعث ضعیف شدن عضلات می شود 
• سرفه مداوم، مانند افرادی که سیگار می کشند 
• فشار ناشی از فعالیت های جسمی یا نشستن در دستشویی 
  
  
  

فتق رانی یا فتق فمورال Femoral Hernia

این نوع فتق شبیه به فتق کشاله ران است اما در جایی متفاوت از بدن. احتمال ابتلا به فتق رانی در بین زنان خیلی بیشتر است. این نوع فتق خیلی رایج نیست، اما می تواند خطرناک باشد. این نوع فتق با هیچ نشانه ای همراه نیست تا اینکه عضله سوراخ را تحت فشار قرار می دهد در حالیکه روده کوچک از طریق آن سوراخ بیرون زده و این حالت فشردگی یا خفقان strangulation نامیده می شود (چرا که روده تحت فشار است). در این حالت توده بیرون زده سفت شده و به لمس حساس است و همچنین فرد مبتلا ممکن است دچار دل درد، تهوع یا استفراغ شود. اگر این علائم را در خود مشاهده کردید، بلافاصله به پزشک مراجعه کنید. 

فتق شکمی Ventral Hernias

فتق شکمی فتق بین ناف و قفسه سینه بروز می کند و زمانی رخ می دهد که بخشی از بافت بدن  یا روده کوچک از عضله شکم بیرون می زند. اگر هر یک از شرایط زیر را دارید، احتمال بروز فتق شکمی در شما بیشتر خواهد بود: 

• اضافه وزن دارید 
• دچار سرفه مداوم هستید 
• اغلب اجسام سنگین بلند می کنید، به عنوان مثال در کار ساخت و ساز هستید
• برای دفع مدفوع خیلی زور می زنید.
• اغلب بالا می آورید 
  
  
  

فتق برشی Incisional Hernias

فتق برشی تقریبا در بین افرادی رایج است که در ناحیه شکم خود جراحی انجام داده اند. این نوع فتق زمانی رخ می دهد که قبل از بهبود کامل زخم جراحی بخشی از بافت از طریق آن بیرون بزند. اگر قبل از بهبود کامل دچار مشکلاتی شوید، به عنوان مثال دچار عفونت شوید، احتمال بروز فتق برشی در شما بیشتر خواهد بود. تنها راه درمان فتق برشی جراحی دوباره است، معمولا درمان این نوع فتق کمی سخت است. 

فتق هیاتال Hiatal Hernias

در این نوع فتق بخشی از معده از طریق دیافراگم به سمت قفسه سینه پیش می رود. دیافراگم یک لایه عضله ست که بین شکم و قفسه سینه قرار می گیرد. در فتق هیاتال هیچ توده یا برآمدگی مشاهده نمی شود، اما ممکن است دچار سوزش سر دل و درد قفسه سینه شوید و طعم ترشی را در دهان خود حس کنید. 

افراد بالا 50 سال و زنان باردار بیشتر در معرض ابتلا به این نوع فتق هستند. بارداری به شکم فشار وارد کرده و عضلات آن را ضعیف می کند. 

فتق هیاتال معمولا با دارو و تغییر سبک زندگی درمان می شود، تغییراتی مانند خوردن غذا در چند وعده سبک یا دراز نکشیدن تا 3 ساعت بعد از خوردن غذا. 

فتق در کودکان 

کودکان معمولا دچار فتق مغبنی یا فتق ناف umbilical hernia می شوند. فتق مغبنی بیشتر در بین نوزدانی رایج است که زود متولد می شوند و یا در بین نوزادان پسر که ببیضه آنها وارد کیسه بیضه نشده است. 

فتق ناف درست در اطراف ناف بروز می کند. این نوع فتق معمولا درد ندارد و ممکن است شبیه به یک ناف بیرون زده باشد. این دو نوع فتق در کودکان معمولا به مرور زمان و با افزایش سن کودک به جای خود برمی گردد. 

مراجعه به پزشک برای فتق 

گرچه ممکن است فتق در ابتدا یک برآمدگی بدون درد و بی خطر باشد، اما ممکن است به مرور زمان بزرگتر شده و باعث بروز درد شود. 

بنابراین اگر علائم فتق را در خود مشاهده می کنید، علائمی مانند توده و برآمدگی، حتی اگر مشکل بزرگی هم به نظر نمی رسد، بهتر است به پزشک مراجعه کنید. 

مراجعه به اورژانس برای فتق 

اگر حلقه ای از روده کوچک در یک فتق گیر افتاده باشد، مشکل جدی به نام گیر افتادگی فتق incarceration رخ داده است. این مسئله جریان مواد زائد و مدفوع را در بدن مسدود می کند. اگر روده به سختی گیر افتاده باشد، گردش خون هم به آن قطع می شود. اگر دچار فتق هستید که با این نشانه ها همراه شده، بلافاصله به اورژانس مراجعه کنید: 

• برآمدگی تیره که بنفش یا قرمز شده است.
• نمی توانید گاز معده یا مدفوع را دفع کنید. 
• دچار تب شده اید 
• درد بروز کرده به سرعت بدتر می شود. 
• بالا می آورید یا اینکه دچار حالت تهوع هستید. 
  
  
  

درمان فتق : مراقبت 

همیشه لازم نیست فتق درمان شود. فتق ناف در کودکان اغلب به خودی خود بهبود پیدامی کند، بنابراین پزشک پیشهاد می دهد که تا سن 5 سالگی برای درمان منتظر بمانید. 

در بزرگسالان پزشک از شما می خواهد تا زمانی که فتق کوچک است و مشکل خاصی برایتان به وجود نمی آورد، مراقب آن باشید، به ویژه اگر عمل جراحی برای فرد با خطراتی همراه باشد. 

عمل فتق

یکی از مهم ترین روش ها برای درمان فتق جراحی است که قسمت باز شده یا ضعیف شده در عضله به هم متصل می شود تا دیواره شکم برای محافظت آماده شود. ممکن است جراحی باز باشد، در این نوع جراحی پزشک برش بزرگی روی پوست ایجاد می کند. یا ممکن است جراحی لاپاروسکوپی laparoscopic انجام شود که در این روش از برش کوچکتری استفاده می شود. در روش لاپاروسکوپی سریعتر بهبود پیدا می کنید، اما بررسی ها نشان داده اند احتمال بازگشت فتق وجود دارد. 

آیا شکم بند به درمان فتق کمک می کند؟ 

نه زیاد. شکم بند که مانند یک کمربند پهن اطراف شکم را می گیرد یا به شکل لباس زیر تعبیه شده و می توانید آن را بپوشید، کمک زیادی به بهبود فتق نمی کند. در صورت انجام جراحی برای درمان فتق، توصیه می شود تا مدت کوتاهی بعد از جراحی شکم بند ببندید، در این شرایط شکم بند به راحتی شما کمک می کند، اما تا زمانی که پزشک به شما توصیه کرده از آن استفاده کنید. این امر در مورد چسب، باند یا هر ابزار دیگری که به حفظ فتق در محل خود کمک می کند، صادق است. به یاد داشته باشید هیچ یک از این مواردبه بهبود فتق یا پیشگیری از مشکل جدی کمک نمی کنند.

چگونه از بروز فتق پیشگیری کنیم؟ 

با قدامات زیر می توانید احتمال بروز فتق را در خود کاهش دهید: 

• اگر دچار سرفه یا عطسه مداوم هستید که بهبود پیدا نمی کند، به پزشک مراجعه کنید. 
  
  
• سیگار را ترک کنید. 
  
  
• میوه، سبزیجات و غلات سبوس دار زیاد مصرف کنید، تا کار روده شما منظم باشد. 
  
  
• با رژیم غذایی و ورزش وزن خود را در حالت ایده آل و سالم حفظ کنید. 
  
  
• در زمان انجام فعالیت های جسمی شکل بدن خود را در حالت مناسبی حفظ کنید، به عنوان مثال زمانی که یک جسم سنگین بلند می کنید، به جای اینکه از کمر خم شوید، بهتر است از زانو خم شوید. 

 بیشتر بدانید : علائم فتق که گاهی نادیده می گیرید

بیشتر بدانید : فتق دیسک کمر؛ علل و راه حل

تهیه و ترجمه : گروه سلامت سیمرغ
seemorgh.com/health
اختصاصی سیمرغ