متوکلوپرامید در اشکال قرص، آمپول و قطره وجود دارد. در این مطلب شما را با موارد استفاده متوکلوپرامید آشنا می کنیم.
متوکلوپرامید METOCLOPRAMIDE
نام های تجاری متوکلوپرامید
Plasil ,Clopra ,Demetic ,Emetamid ,Mexolone ,Pladic ,Plazilin ,Reclomide ,Reglan.
لیست کامل اطلاعات دارویی متوکلوپرامید
- نام لاتین: metoclopramide.
- نام فارسی: متوکلوپرامید.
- مصرف در حاملگی: B.
- گروه درمانی – دارویی: پـاراسمپاتومیمتیک، از داروهـای پـروکینتیک و ضـدتهوع و اسـتفراغ و آنتی دوپامینرژیک.
اشکال دارویی متوکلوپرامید
- قرص Tab: 10mg.
- آمپول تزریقی Inj: 10mg/2ml.
- قطره دهانی Oral Drop: 4mg/ml – 60ml/15ml.
- کپسول ژلاتینی Gelatin Cap: 10mg.
فارماکوکینتیک – دینامیک، مکانسیم اثر
جذب سریع و کامل گوارشی، حداکثر میزان پلاسمایی یک تا دو ساعت پس از مصرف، %٧۵ فراهمی زیسـتی، حجم توزیع بسیار وسیع، عبور از BBB و جفت، ترشح در شیر، مهار مرکزی‌گیرنده دوپامین، اثر از طریق افزایش حرکت GI در پاسخ به استیل کولین، افزایش تون دریچه کـاردیا در هـنگام اسـتراحت و افـزایش شدت و ضد انقباضات دستگاه گوارش فوقانی، آثار ضداستفراغی از طریق افزایش آستانه تحریک CTZ و تخلیه سریع معده %٨۵ دفع‌کلیوی و %۵ صفراوی. دفع دوفازی. نیمه عمر نهایی ۴ تا شش ساعت.
مصرف برحسب اندیکاسیون
– ریفلاکس معده به مری.
– درمان استفراغ ناشی از شیمی درمانی.
– گاستروپارزی دیابتی.
– جلوگیری از استفراغ‌های بعد از عمل.
– تسهیل انتوباسیون روده کوچک.
– کمک به تخلیه معده در پرتودرمانی.
مصارف جانبی متوکلوپرامید
- در سکسکه مقاوم همراه باکلرپرومازین.
- در القای شیردهی.
- میگرن.
- افت وضعیتی فشارخون.
- متوقف کردن خون‌ریزی از واریس مری.
تداخلات مهم متوکلوپرامید
دارویی
– مصرف همزمان با فنوتیازین‌ها ممنوع به علت عوارض اکستراپیرامیدال.
– افـزایش سـمیت لیتیـم با دادن متوکلوپرامید.
– احتمال تداخل با داروهای سیستم عصبی شامل ضدصرع‌ها، ضدافسردگی‌ها و سمپاتومیمتیک‌ها.
– از بین‌رفتن اثر دارو با آنالژزیک‌های اوپیوئیدی و آنتی‌موسکارینیک‌ها.
– کاهش جذب دیگوکسین و افزایش جذب آسپیرین و استامینوفن.
– آثـار ضـد بروموکریپتین.
– تـاثیر بـر جذب گوارشی سایر داروهای خوراکـی.
– اصلاح میزان انسولین مصرفی در بیماران دیابتیک.
آزمایشگاهی
- افزایش سطح پرولاکتین و آلدوسترون سرم.
موارد منع مصرف متوکلوپرامید و احتیاط
منع مصرف: شرایطی که ایجاد انقباض، خطر دارد، مثل خون ریزی گوارشی، پرفوراسیون و انسداد در دستگاه گوارش، فئوکروموسیتوم، صرع، حساسیت به دارو.
احتیاط: دو انتهای طیف سنی، نارسایی‌کلیه، نارسایی کبد، بیماران افسرده هـنگام کـار بـا مـاشین‌آلات و رانندگی.
عوارض جانبی متوکلوپرامید
شایع‌ترین: عوارض خارج هرمی در دو دهم درصد از موارد، در افراد جوان، پیر، بچه‌ها و خانـم‌ها و در مصرف با دوز بالا شایع‌تر. غالبآ در ۲۴ تا ۴۸ ساعت اول با دوز معمول و به شکل حرکات غیرارادی اندام‌ها، تورتیکولی و grimacing و در موارد نادرتر استریدور و تنگی نفس، علایـم شبه پارکینسون در درمان دراز مدت (بیش از ۶ ماه) و بهبود تدریجی ٣-٢ ماه پس از قطع دارو. دیس‌کینز تاخیری و غیرقابل برگشت در افراد مسن (به ویژه خانم‌ها) بی‌قراری، منگی، خستگی، سردرد، کم خوابی، کانفیوژن، افسردگـی، تمایل به خودکشی.
مهم‌ترین: تشنج، توهم، گالاکتوره، آمنوره، ژنیکوماستی، ناتوانی جـنسی، احـتباس آب، افت یـا افـزایش فشارخون و نبض، اسهال، هپاتوتوکسیسیته، تکرر و عدم کنترل ادرار، نوتروپنی، لکوپنی، آگرانولوسیتوز، حساسیت و متهموگلوبینمی.
سایر عوارض متوکلوپرامید
- راش ( راش یا جوش یا دانه: بثورات موقتی برروی پوست که معمولاً با سرخی یا خارش همراه است. راش به هر تغییری در پوست مانند رنگ، نما و بافت قابل اطلاق است).
- تهوع.
- تب.
مصرف متوکلوپرامید در بارداری و شیر دهی
- ترشح در شیر.
- تجـویز براساس سنجیدن فواید دارو.
- تجـویز با احتیاط در بارداری.
مسمومیت با متوکلوپرامید و درمان
علائـم: منگی، عدم قدرت جهت یابی، عوارض اکستراپیرامیدال، علایـم موقتی هستند و بهبودی خـود بـه خـودی در یک شـبانه‌روز. بـا هـمودیالیز بـرداشت مـقدار کـمی دارو از پـلاسما،ایجاد متهـموگلوبینمی در نوزادان (درمان با متیلن‌بلو).
درمان مسمومیت: اقدامات حمایتی و علامتی. از بی‌پریدین می‌توان بـرای درمـان عـلایم خـارج هـرمی استفاده کرد.
توجهات پزشکی – پرستاری، آموزش بیمار – خانواده
– نیاز به رقیق‌کردن در تزریق وریدی با دوز بالا.
– پوشاندن محلول تزریقی با فویل آلومینیومی برای محافظت از نور.
– پایدار ماندن قرص‌ها تا ٣ سال و آمپول‌ها تا ۵ سال در درجه حرارت اتاق.
– اضطراب و منگی در تزریق سریع.
– بررسی دائم محلول‌ها از نـظر تـغییر رنگ.
– کار با وسایل سنگین و رانندگی.
– آموزش علایم دیستونی حاد و اقدامات لازم در صورت بروز.
گردآوری: گروه سلامت سیمرغ
seemorgh.com/health
منبع:majalesalamat.com
