زمان مصرف آنتی بیوتیک و بعد از آن چه بخوریم؟ په نخوریم؟
در زمان مصرف آنتی بیوتیک ها مصرف برخی مواد غذایی توصیه نمی شود ولی مصرف برخی خوراکی ها به جذب آنتی بیوتیک ها و پیشگیری از عوارض آنها کمک می کند که در این مقاله به آنها اشاره می کنیم

آنتی بیوتیک ها را با این غذاها بخورید

آنتی بیوتیک ها خط دفاعی قوی علیه عفونت های باکتریایی هستند. با این حال می توانند باعث ایجاد برخی عوارض جانبی مانند اسهال و آسیب کبدی شوند. برخی خوراکی ها می توانند اثرات جانبی را کاهش داده و برخی دیگر افزایش می دهند.

این مقاله باید ها و نبایدها در مورد مصرف خوراکی ها در طول مصرف آنتی بیوتیک و بعد از آن را برای شما توضیح می دهد.

اگر می خواهید بیشتر بدانید : همراه آنتی بیوتیک هرگز این خوراکی ها را نخورید

بیشتر بدانید : آنتی بیوتیک ها و حقایقی در مورد آنتی بیوتیک

آنتی بیوتیک چیست؟

آنتی بیوتیک

آنتی بیوتیک ها نوعی داروی مورد استفاده برای درمان عفونت های باکتریایی هستند. آن ها با کشتن عفونت یا پیشگیری از گسترش آن عمل می کنند. آنتی بیوتیک ها انواع زیادی دارند.

برخی از آن ها طیف عمل گسترده ای دارند یعنی روی طیف گسترده ای از باکتری های ایجاد کننده بیماری عمل می کنند. برخی برای کشتن انواع خاصی باکتری طراحی شده اند.

آنتی بیوتیک ها در درمان عفونت های جدی بسیار مهم و موثر هستند. با این حال با عوارض جانبی منفی همراهند. به عنوان مثال، مصرف بیش از حد آنتی بیوتیک می تواند به کبد شما آسیب برساند. یک مطالعه نشان داد که آنتی بیوتیک ها رایج ترین داروهای مسئول آسیب های کبدی هستند. همچنین ممکن است اثرات منفی روی میلیاردها باکتری و سایر میکروب های زنده روده شما داشته باشند. این باکتری ها در مجموع به عنوان میکروبیوم های روده شناخته می شوند.

*میکروبیوم microbiome: اجتماعی از جانوران کوچک میکروسکوپی (مانند باکتری ها، قارچ ها وویروس ها) که در یک محیط خاص از جمله بدن انسان زندگی می کنند.


آنتی بیوتیک ها علاوه بر کشتن باکتری های ایجاد کننده بیماری، باکتری های سالم را هم از بین می برند. مصرف زیاد آنتی بیوتیک می تواند تا حد زیادی مقدار و انواع باکتری های میکروبیوم روده را از بین ببرند، به خصوص در اوایل زندگی.

در واقع فقط یک هفته مصرف آنتی بیوتیک می تواند تنظیم میکروبیوم روده را تا یک سال تغییر دهد. برخی مطالعات نشان داده اند که تغییر میکروبیوم روده ناشی از مصرف بیش از حد آنتی بیوتیک در اوایل زندگی ممکن است خطر بالا رفتن وزن و چاقی را افزایش دهد.

به علاوه افزایش زیاد آنتی بیوتیک می تواند منجر به مقاومت در برابر آنتی بیوتیک شود که باعث بی اثر شدنشان در کشتن باکتری های ایجاد کننده بیماری می شود. در نهایت، با تغییر گونه های باکتری زنده در روده، مصرف آنتی بیوتیک منجر به عوارض جانبی روده از جمله اسهال می شود.

خلاصه اینکه آنتی بیوتیک ها برای درمان عفونت مهم هستند ولی اگر بیش از حد استفاده شوند منجر به تغییرات طولانی مدت در ترکیب باکتری های روده و آسیب های کبدی می شوند.


در طول مدت درمان با آنتی بیوتیک و بعد از آن پروبیوتیک مصرف کنید

پروبیوتیک

مصرف آنتی بیوتیک می تواند میکروبیوم روده را تغییر دهد که منجر به اسهال مرتبط با آنتی بیوتیک به خصوص در کودکان می شود. خوشبختانه تعدادی از مطالعات نشان می دهد که مصرف پروبیوتیک ها یا باکتری های سالم زنده، می تواند خطر اسهال مرتبط با آنتی بیوتیک را کاهش دهد.

بررسی 23 تحقیق که روی حدود 400 کودک انجام شده، نشان داد که مصرف پروبیوتیک ها همزمان با آنتی بیوتیک می تواند باعث کاهش خطر اسهال تا بالای 50 درصد شود.

بررسی بزرگتر مربوط به 82 تحقیق که روی 11 هزار نفر انجام شد، نتایج مشابهی روی بزرگسالان نشان داد. این مطالعات نشان دادند که پروبیوتیک های لاکتوباسیل Lactobacilli (نوعی باکتری) و ساکچارومیسز Saccharomyces (وعی باکتری) به طور خاص در این زمینه تاثیر گذار بوده اند.

با این حال به دلیل این که پروبیوتیک ها در واقع باکتری هستند اگر همزمان با آنتی بیوتیک مصرف شوند کشته خواهند شد بنابراین مهم است که آنتی بیوتیک و پروبیوتیک را با چند ساعت فاصله از هم مصرف نمایید. بعد از یک دوره مصرف آنتی بیوتیک هم برای بازگرداندن باکتری های سالم روده که کشته شده اند، پروبیوتیک ها باید به صورت منظم مصرف شوند.

یک مطالعه نشان داد که پروبیوتیک ها می توانند میکروبیوم روده را با مصرف آنتی بیوتیک تخریب شده به حالت اولیه بازگرداند. اگر بعد از آنتی بیوتیک می خواهید پروبیوتیک استفاده کنید بهتر است گزینه ای انتخاب کنید که مخلوطی از پروبیوتیک های گوناگون را داشته باشد نه فقط یک نوع آن.


خلاصه

مصرف پربیوتیک حین درمان آنتی بیوتیک می تواند خطر اسهال را کاهش دهد، با این حال این دو باید با فاصله چند ساعت از هم مصرف شوند. پروبیوتیک ها همچنین می توانند به بازگرداندن باکتری های روده پس از مصرف آنتی بیوتیک کمک کنند.


خوردن غذاهای تخمیر شده

غذاهای تخمیر شده

برخی خوراکی های خاص هم می توانند میکروبیوم روده را بعد از آسیبی که توسط آنتی بیوتیک ایجاد شده بازسازی کنند. خوراکی های تخمیر شده که توسط میکروب ها تولید می شوند، عبارتند از ماست، پنیر، کلم ترش* sauerkraut، کامبوچا یا کامبوجا* kombucha و کیمچی* kimchi هستند.

* کلم ترش sauerkraut : نام دیگر آن زاواکراوت است و نوعی ترشی است. طرز تهیهٔ آن مانند خیارشور است و برای نگهداری‌اش نیازی به یخچال یا پاستوریزه‌کردن نیست.

* کامبوجا kombucha : یک نوشیدنی هزارساله‌ی بومی چین است. این نوشیدنی از همزیستی نوعی باکتری با نوعی گل سنگ تولید می‌شوند که به قارچ کامبوجا معروف است. در واقع ترکیبات اصلی نوشیدنی کامبوجا عبارت است از همین قارچ کامبوجا، آب جوش و مقدار کمی شکر. ظاهراً این نوشیدنی طعم ترش و شیرین و گازداری دارد.

* کیمچی kimchi : یک خوراک تخمیرشده سنتی کره‌ای است که از سبزیجات و ادویه‌جات گوناگون و البته بیشتر اوقات با نوعی کلم چینی به نام بائچو (baechu) و فلفل قرمز درست می‌شود.


این خوراکی ها حاوی گونه های زیادی از باکتری های سالم هستند. از قبیل لاکتوباسیل که می توانند به بازسازی و میکروبیوم روده برای بازگشتن به سطح سلامت بعد از مصرف آنتی بیوتیک ها کمک کنند.

مطالعات نشان داده افرادی که ماست یا شیر تخمیر شده می خورند مقدار بالاتری لاکتو باسیل در روده ها و مقادیر کمتری باکتری های بیماری زا از قبیل انتروباکتری Enterobacteria و بیلوفیلا وادزورسی Bilophila wadsworthia هستند.

کیمچی و شیر سویای تخمیر شده هم تاثیرات مفید مشابهی داشته و به رشد باکتری های سالم روده مثل بیفیدوباکتر* Bifidobacteria کمک می کنند.

* بیفیدوباکترها Bifidobacteria : باکتری‌های تولید کننده اسید لاکتیک هستند .


بنابراین مصرف خوراکی های تخمیر شده می تواند به بهبود سلامت روده بعد از مصرف آنتی بیوتیک کمک کنند. مطالعات دیگر نشان داده اندکه مصرف خوراکی های تخمیر شده همزمان با درمان آنتی بیوتیک می تواند مفید باشد. مصرف برخی از این خوراکی ها مثل ماست معمولی یا ماست غنی شده با پروبیوتیک می تواند اسهال افرادی که در حال مصرف آنتی بیوتیک هستند را کاهش دهد.


خلاصه

خوراکی های تخمیر شده حاوی  باکتری های سالم هستند از جمله لاکتو باسیل که می تواند به بازسازی میکروبیوم روده که در اثر مصرف آنتی بیوتیک تخریب شده کمک کند. همچنین ماست ممکن است خطر اسهال به خاطر مصرف آنتی بیوتیک را کاهش دهد.

بیشتر بدانید : روده سالم با این چند اصل مهم

مصرف خوراکی ها با فیبر بالا

منابع فیبر

فیبر در بدن هضم نمی شود ولی توسط باکتری های روده هضم می شود و به رشد آن ها کمک می کند. در نتیجه فیبر بعد از مصرف یک دوره آنتی بیوتیک می تواند به بازسازی باکتری های سالم روده کمک کند.

خوراکی هایی که فیبر بالا دارند عبارتند از:

  • غلات کامل (پوره، نان کامل، برنج قهوه ای)
  • آجیل ها
  • دانه ها
  • لوبیاها
  • عدس
  • بری ها
  • بروکلی
  • نخود
  • موز
  • آرتیشو*

*کنگر فرنگی یا آرتیشو  Cynara scolymus : در منابع طب سنتی ایرانی ارده شاهی نوعی گیاه یکساله، بومی جنوب اروپا و کنارهٔ مدیترانه‌است. غنچهٔ این گیاه خوراکی است و بیشتر به صورت آب‌پز پخته می‌شود.


مطالعات نشان داده اند خوراکی های حاوی فیبر رژیمی قادر به تحریک رشد باکتری های سالم روده نیستند ولی می تواند باعث کاهش رشد باکتری های مضر شوند. با این حال، فیبر رژیمی می تواند سرعت خالی شدن شکم را کاهش دهد و به نوبه خود می تواند سرعت جذب دارو را هم کاهش دهد.

بنابراین بهتر است موقتا حین مصرف آنتی بیوتیک از مصرف خوراکی هایی که فیبر بالا دارند اجتناب کرده و بعد از اتمام دوره درمان روی مصرف آن ها تمرکز کنید.

بیشتر بدانید : فیبر چیست؟ شناخت انواع فیبر غذایی

خلاصه

خوراکی هایی که فیبر بالا دارند، لوبیا ، میوه ها و سبزیجات می توانند به رشد باکتری های سالم روده کمک کنند. این خوراکی ها را باید بعد از اتمام دوره درمان مصرف کنید نه در حین آن چون فیبر جذب آنتی بیوتیک را کاهش می دهد.


مصرف خوراکی های پری بیوتیک

کلم و سبزیجات

بر خلاف پروبیوتیک ها probiotics که میکروب های زنده هستند، پری بیوتیک ها prebiotics خوراکی هایی هستند که باکتری های خوب روده را تغذیه می کنند.

بسیاری از مواد غذایی با فیبر بالا پری بیوتیک دارند. فیبر توسط باکتری های سالم روده هضم و تخمیر شده و باعث رشد آن ها می شود. با این حال بعضی خوراکی ها بدون فیبر بالا هم مانند پری بیوتیک عمل کرده و به رشد با کتری های سالم مثل بیفیدوباکتر کمک می کنند.

به عنوان مثال کاکائو حاوی آنتی اکسیدان های پلی فنول است که مزایای پری بیوتیک برای میکروبیوم روده دارد. چند مطالعه نشان داده اند که پلی فنول های کاکائو باعث افزایش بیفیدو باکتر و لاکتوباسیل در روده و کاهش باکتری های غیر سالم از جمله کلوستریدیا Clostridia می شود. بنابراین مصرف خوراکی های پری بیوتیک بعد از آنتی بیوتیک به رشد باکتری های مفید معده که آسیب دیده اند کمک می کند.

بیشتر بدانید : پروبیوتیک و 7 نکته ای که قبل از مصرف پروبیوتیک باید بدانید


خلاصه

پری بیوتیک ها مواد غذایی هستند که به رشد باکتری های سالم روده و بازسازی میکروبیوم روده بعد از مصرف آنتی بیوتیک کمک می کنند.


اجتناب از خوراکی های خاصی که اثر آنتی بیوتیک ها را کاهش می دهند

گریپفروت

با این که بسیاری از خوراکی ها همزمان و بعد از مصرف آنتی بوتیک ها مفید هستند ولی از برخی خوراکی ها باید اجتناب نمود. به عنوان مثال مطالعات نشان داده مصرف گریپ فروت و آب گریپ فروت همزمان با داروهایی خاص از جمله آنتی بیوتیک ها مضر است. به این دلیل که آب گریپ فروت و بسیاری از داروها با آنزیمی به نام سیتوکروم پی 450 (cytochrome P450) تجزیه می شوند.

بنابراین خوردن گریپ فروت همزمان با آنتی بیوتیک ممکن است جلوی تجزیه درست دارو را بگیرد و برای سلامت مضر باشد.

یک مطالعه روی شش مرد سالم نشان داد که نوشیدن آب گریپ فروت همزمان با مصرف اریترومایسین (یک آنتی بیوتیک) باعث شده میزان آنتی بیوتیک در خون این افراد نسبت به کسانی که دارو را با آب مصرف کرده اند، بیشتر شود.

مطالعات نشان داده اند که مکمل های خوراکی کلسیم جذب تعدادی از آنتی بیوتیک ها از جمله سیپروفلوکساسین ciprofloxacin و گاتیفلوکساسین gatifloxacin را کاهش میدهد.

با این حال مطالعات دیگر نشان می دهد که مواد غذایی حاوی کلسیم مانند ماست این اثر مهار کننده را ندارند. بنابراین بهتر است از مصرف آنتی بیوتیک با خوراکی هایی که دوز کلسیم بالایی دارند اجتناب شود.


اگر می خواهید بیشتر بدانید : مصرف آنتی بیوتیک ها روی نسل بعدی شما هم تاثیر می گذارند!

اگر می خواهید بیشتر بدانید : آیا واقعا لازم است آنتی بیوتیک ها را تا آخر مصرف کنید؟

بیشتر بدانید : قرص سفکسیم برای چیست؟ + عوارض سفکسیم



تهیه و ترجمه: گروه سلامت سیمرغ
seemorgh.com/health
اختصاصی سیمرغ