اهمیت و شیوع چاقی
آیا جدیدا وزنم افزایش یافته است یا خیر؟چه بسا خیلی از ما به دلیل آنكه از رودرو شدن با واقعیت هراس داریم،از رفتن بر روی وزنه خودداری كنیم.آنچه مسلم است نگاه عمومی خانواده،دوستان و آشنایان،تغییرات واضح وزنی را به ویژه در كوتاه مدت به ما یادآوری می كند.
با شنیدن این جمله از دیگران كه "جدیدا وزنت خیلی بالا رفته ،فكری برای خود بكن!" استرس كنترل وزن در ما شروع می شود.این جملات،جملاتی است كه خیلی از افراد با افزایش وزن از شنیدن آن متنفرند،ولی كما بیش با واقعیت سازگار است.
بر اساس مطالعات متعدد در كشورهای پیشرفته ای مانند آمریكا بیش از 2/3 بالغین از افزایش وزن رنج می برند و بیش از 1/3 از آنان به مرحله چاقی رسیده اند.در كشورهایی مانند ایران افراد دچار افزایش وزن حدود 50 در صد از بالغین را تشكیل می دهد و حدود 20 تا 25 درصد از آنان نیز چاقی را تجربه می نمایند.با توجه به این آمار شگفت آور بهتر است بدون پاك كردن صورت مساله،مشكل افزایش وزن مان را زودتر از دیگران تشخیص داده و برای آن چاره اندیشی كنیم.
همانطور كه خیلی از ما نیز شاید بدانیم،چاقی دیگر فقط از نظر زیبایی مهم نمی باشد و مشكلات و عوارضی كه پیرو آن از قبیل بیماری های قلبی عروقی،دیابت،فشار خون و بیماری های متعدد مزمن دیگر می آید بر اهمیت كنترل آن می افزاید.ولی باید اقرار نمود كه هنوز هم افراد زیادی فقط از جنبه زیبایی به ویژه به صورت زودگذر،به آن توجه می نمایند.
تعریف چاقی
تعاریف متعددی برای چاقی و افزایش وزن مطرح است،ولی تعریفی كه در مقیاس جهانی مقبولیت بیشتری یافته است،از درجه بندی بر اساس نسبت قد و وزن به دست آمده است.
در این تعریف از شاخصی به نام "شاخص توده بدنی" یا Body Mass Index استفاده شده است.این شاخص از تقسیم وزن بر اساس "كیلوگرم" بر مجذور قد بر اساس" متر" به دست می آید.به عنوان مثال در یك فرد با وزن 70 كیلوگرم و قد 1/7 متر ، BMI=70/1.7*1.7 یعنی BMI=24/2.
این شاخص بایستی بین 18/5 تا 24/9 باشد تا بگوییم وزن فرد طبیعی است. كمتر از 18/5 را لاغری گوییم.
بین 25 تا 29/9 را افزایش وزن و از 30 به بالا را چاق می نامیم.اگر این شاخص در فردی بیش از 40 باشد،او مبتلا به چاقی مفرط می باشد.
آیا جدیدا وزنم افزایش یافته است یا خیر؟چه بسا خیلی از ما به دلیل آنكه از رودرو شدن با واقعیت هراس داریم،از رفتن بر روی وزنه خودداری كنیم.آنچه مسلم است نگاه عمومی خانواده،دوستان و آشنایان،تغییرات واضح وزنی را به ویژه در كوتاه مدت به ما یادآوری می كند.
با شنیدن این جمله از دیگران كه "جدیدا وزنت خیلی بالا رفته ،فكری برای خود بكن!" استرس كنترل وزن در ما شروع می شود.این جملات،جملاتی است كه خیلی از افراد با افزایش وزن از شنیدن آن متنفرند،ولی كما بیش با واقعیت سازگار است.
بر اساس مطالعات متعدد در كشورهای پیشرفته ای مانند آمریكا بیش از 2/3 بالغین از افزایش وزن رنج می برند و بیش از 1/3 از آنان به مرحله چاقی رسیده اند.در كشورهایی مانند ایران افراد دچار افزایش وزن حدود 50 در صد از بالغین را تشكیل می دهد و حدود 20 تا 25 درصد از آنان نیز چاقی را تجربه می نمایند.با توجه به این آمار شگفت آور بهتر است بدون پاك كردن صورت مساله،مشكل افزایش وزن مان را زودتر از دیگران تشخیص داده و برای آن چاره اندیشی كنیم.
همانطور كه خیلی از ما نیز شاید بدانیم،چاقی دیگر فقط از نظر زیبایی مهم نمی باشد و مشكلات و عوارضی كه پیرو آن از قبیل بیماری های قلبی عروقی،دیابت،فشار خون و بیماری های متعدد مزمن دیگر می آید بر اهمیت كنترل آن می افزاید.ولی باید اقرار نمود كه هنوز هم افراد زیادی فقط از جنبه زیبایی به ویژه به صورت زودگذر،به آن توجه می نمایند.
تعریف چاقی
تعاریف متعددی برای چاقی و افزایش وزن مطرح است،ولی تعریفی كه در مقیاس جهانی مقبولیت بیشتری یافته است،از درجه بندی بر اساس نسبت قد و وزن به دست آمده است.
در این تعریف از شاخصی به نام "شاخص توده بدنی" یا Body Mass Index استفاده شده است.این شاخص از تقسیم وزن بر اساس "كیلوگرم" بر مجذور قد بر اساس" متر" به دست می آید.به عنوان مثال در یك فرد با وزن 70 كیلوگرم و قد 1/7 متر ، BMI=70/1.7*1.7 یعنی BMI=24/2.
این شاخص بایستی بین 18/5 تا 24/9 باشد تا بگوییم وزن فرد طبیعی است. كمتر از 18/5 را لاغری گوییم.
بین 25 تا 29/9 را افزایش وزن و از 30 به بالا را چاق می نامیم.اگر این شاخص در فردی بیش از 40 باشد،او مبتلا به چاقی مفرط می باشد.
آیا این تعریف برای تمامی سنین اعم از زن و مرد درست می باشد؟
در جواب باید گفت كه چاقی و افزایش وزن خانم ها و آقایان پس از 18 سالگی با این تعریف قابل تشخیص است.در رابطه با كودكان تعریف متفاوتی بیان شده است كه در آینده وقتی كه در رابطه با چاقی كودكان برای شما توضیح می دهیم آن را تعریف خواهیم نمود.ولی آنچه كه در كودكان نسبت به بزرگسالان متفاوت است،اینكه در كودكان سیر زمانی افزایش وزن دارای اهمیت بیشتری نسبت به یك بار اندازه گیری این شاخص دارد.
در جواب باید گفت كه چاقی و افزایش وزن خانم ها و آقایان پس از 18 سالگی با این تعریف قابل تشخیص است.در رابطه با كودكان تعریف متفاوتی بیان شده است كه در آینده وقتی كه در رابطه با چاقی كودكان برای شما توضیح می دهیم آن را تعریف خواهیم نمود.ولی آنچه كه در كودكان نسبت به بزرگسالان متفاوت است،اینكه در كودكان سیر زمانی افزایش وزن دارای اهمیت بیشتری نسبت به یك بار اندازه گیری این شاخص دارد.
چاقی سیبی شكل و گلابی شكل
شاید شما اصطلاحی به نام چاقی سیبی شكل یا گلابی شكل را شنیده باشید.مسئله ای كه علاوه بر تعریف متداول چاقی به ویژه از نظر تاثیر بر سلامتی فرد مهم می باشد،نحوه تجمع چربی اضافی در بدن می باشد.شاید شما از افزایش چربی در بازوها،سینه،شكم و یا در ناحیه ران خود شاكی باشید،ولی آنچه كه در انواع مختلف تجمع چربی دارای اهمیت بیشتر می باشد، افزایش چربی به ویژه در ناحیه شكم و پهلوها است كه رابطه مستقیم با میزان خطر ابتلای به بیماری های مختلف از جمله بیماری های قلبی عروقی،دیابت و افزایش چربی های خون خواهد داشت.لذا اندازه گیری میزان چربی در این ناحیه دارای اهمیت خواهد بود.
وسایل اندازگیری و شاخص های مختلفی در این زمینه وجود دارد،ولی ساده ترین و كاربردی ترین آن اندازه گیری دور كمر با یك متر ساده می باشد.اگر شما به افزایش وزن خود توجه داشته باشید،شاید در مرحله اولیه این مساله را با تنگ شدن شلوار خود حس كرده باشید! اتفاقا افراد بسیاری هستند كه با تنگ شدن دامن و یا شلوار خود به فكر كاهش وزن می افتند.تجمع بافت چربی در ناحیه مركزی یا شكم و پهلو همان چیزی است كه اصطلاحا به چاقی سیبی شكل یاد می شود كه دارای اهمت بیشتری نسبت به چاقی گلابی شكل می باشد.
میزان چربی طبیعی در بدن آقایان و خانم ها متفاوت است.به طور طبیعی 15 تا 20 درصد وزن آقایان چربی می باشد،در حالی كه در خانم ها این میزان 25 تا 27 درصد می باشد.این ارقام در آقایان چاق بیش از 30 و در خانم های چاق بیش از 35 درصد می باشد.
خانمها با آقایان در اندازه طبیعی تجمع چربی در ناحیه شكم متفاوتند!مطالعات بر روی افراد دچار چاقی شكمی نشان داده است كه دور كمر بیش از 94 سانتیمتر در آقایان و بیش از 80 سانتیمتر در خانم ها شروع نقطه خطر بوده و نیاز به كنترل را می طلبد،در حالی كه دور كمر بیش از 102 سانتیمتر در آقایان و بیش از 88 سانتیمتر در خانم ها نشان دهنده افزایش قطعی خطر بیماری های قلبی عروقی و دیابت خواهد بود كه لزوم مداخله جدی تر را می طلبد.
شاید شما اصطلاحی به نام چاقی سیبی شكل یا گلابی شكل را شنیده باشید.مسئله ای كه علاوه بر تعریف متداول چاقی به ویژه از نظر تاثیر بر سلامتی فرد مهم می باشد،نحوه تجمع چربی اضافی در بدن می باشد.شاید شما از افزایش چربی در بازوها،سینه،شكم و یا در ناحیه ران خود شاكی باشید،ولی آنچه كه در انواع مختلف تجمع چربی دارای اهمیت بیشتر می باشد، افزایش چربی به ویژه در ناحیه شكم و پهلوها است كه رابطه مستقیم با میزان خطر ابتلای به بیماری های مختلف از جمله بیماری های قلبی عروقی،دیابت و افزایش چربی های خون خواهد داشت.لذا اندازه گیری میزان چربی در این ناحیه دارای اهمیت خواهد بود.
وسایل اندازگیری و شاخص های مختلفی در این زمینه وجود دارد،ولی ساده ترین و كاربردی ترین آن اندازه گیری دور كمر با یك متر ساده می باشد.اگر شما به افزایش وزن خود توجه داشته باشید،شاید در مرحله اولیه این مساله را با تنگ شدن شلوار خود حس كرده باشید! اتفاقا افراد بسیاری هستند كه با تنگ شدن دامن و یا شلوار خود به فكر كاهش وزن می افتند.تجمع بافت چربی در ناحیه مركزی یا شكم و پهلو همان چیزی است كه اصطلاحا به چاقی سیبی شكل یاد می شود كه دارای اهمت بیشتری نسبت به چاقی گلابی شكل می باشد.
میزان چربی طبیعی در بدن آقایان و خانم ها متفاوت است.به طور طبیعی 15 تا 20 درصد وزن آقایان چربی می باشد،در حالی كه در خانم ها این میزان 25 تا 27 درصد می باشد.این ارقام در آقایان چاق بیش از 30 و در خانم های چاق بیش از 35 درصد می باشد.
خانمها با آقایان در اندازه طبیعی تجمع چربی در ناحیه شكم متفاوتند!مطالعات بر روی افراد دچار چاقی شكمی نشان داده است كه دور كمر بیش از 94 سانتیمتر در آقایان و بیش از 80 سانتیمتر در خانم ها شروع نقطه خطر بوده و نیاز به كنترل را می طلبد،در حالی كه دور كمر بیش از 102 سانتیمتر در آقایان و بیش از 88 سانتیمتر در خانم ها نشان دهنده افزایش قطعی خطر بیماری های قلبی عروقی و دیابت خواهد بود كه لزوم مداخله جدی تر را می طلبد.
شاخص توده بدنی در ورزشكاران
شاید شما از آن دسته افرادی باشید كه بگویید ما به طور ارثی استخوان بندی درشتی داریم و این افزایش وزن ما به عبارتی ناشی از بافت عضلانی یا استخوانی است.این مسئله در ورزشكاران به ویژه آنان كه در ورزش های كششی مانند كشتی و وزنه برداری فعالیت می كنند،نیز دیده می شود.در این افراد BMI تا حدود 27 می تواند قابل قبول باشد،ولی تجمع بافت چربی در ناحیه شكم و بالا بودن اندازه ی دور كمر قابل توجیه نبوده و حتما باعث افزایش خطر بیماری های مزمن خواهد شد.نكته اساسی در رابطه با ورزشكاران به ویژه ورزش های فوق الذكر،این است كه ترك این نوع ورزش ها با توجه به مشغله های زندگی باعث افزایش سریع تجمع بافت چربی در شكم خواهد شد،لذا باید به داوطلبین این نوع ورزش ها تاكید نمود كه در صورت علاقه به این ورزش ها بایستی در برنامه طولانی مدت زندگی خود حتما زمانی برای ادامه این نوع ورزش بگذارید تا از این عارضه جلوگیری نمایید.اگر چه اكثر ورزشكاران بقیه رشته های ورزشی هم پس از ترك ورزش حرفه ای دچار این نوع چاقی مرضی خواهند شد.یكی از علل آن را ادامه اشتهای زیاد این ورزشكاران با توجه به كم شدن حجم فعالیت بدنی ذكر می نمایند.
شاید شما از آن دسته افرادی باشید كه بگویید ما به طور ارثی استخوان بندی درشتی داریم و این افزایش وزن ما به عبارتی ناشی از بافت عضلانی یا استخوانی است.این مسئله در ورزشكاران به ویژه آنان كه در ورزش های كششی مانند كشتی و وزنه برداری فعالیت می كنند،نیز دیده می شود.در این افراد BMI تا حدود 27 می تواند قابل قبول باشد،ولی تجمع بافت چربی در ناحیه شكم و بالا بودن اندازه ی دور كمر قابل توجیه نبوده و حتما باعث افزایش خطر بیماری های مزمن خواهد شد.نكته اساسی در رابطه با ورزشكاران به ویژه ورزش های فوق الذكر،این است كه ترك این نوع ورزش ها با توجه به مشغله های زندگی باعث افزایش سریع تجمع بافت چربی در شكم خواهد شد،لذا باید به داوطلبین این نوع ورزش ها تاكید نمود كه در صورت علاقه به این ورزش ها بایستی در برنامه طولانی مدت زندگی خود حتما زمانی برای ادامه این نوع ورزش بگذارید تا از این عارضه جلوگیری نمایید.اگر چه اكثر ورزشكاران بقیه رشته های ورزشی هم پس از ترك ورزش حرفه ای دچار این نوع چاقی مرضی خواهند شد.یكی از علل آن را ادامه اشتهای زیاد این ورزشكاران با توجه به كم شدن حجم فعالیت بدنی ذكر می نمایند.
شاخص توده بدنی طبیعی و چاقی شكمی
آیا می شود من از نظر BMI طبیعی باشم و یا اینكه وزن طبیعی داشته باشم،ولی از چاقی شكمی رنج ببرم؟
در جواب باید گفت متاسفانه این یكی از مشكلات امروزی جامعه ما است،زیرا افراد زیادی با توجه به اهمیتی كه به زیبایی و تناسب اندام خود می دهند،سعی می نمایند با انواع رژیم های لاغری و كم خوری متناوب ازافزایش وزن و چاقی جلوگیری نمایند،ولی به چاقی شكمی مبتلا هستند!رژیم های لاغری مقطعی و شدید زودگدر و قطع متناوب آن و نیز استفاده مكرر از غذاهای فست فود در ایجاد این نوع از چاقی اهمیت ویژه ای دارد.از طرف دیگر رژیم های لاغری بدون فعالیت بدنی و ورزش نیز در ایجاد چاقی شكمی موثر می باشد.تحقیقات نشان می دهد این افراد با این كه وزن طبیعی دارند،خطر بیماریهای قلبی و عروقی و نیز سایر بیماری های متابولیك سریعا در آنها افزایش می یابد.لذا توصیه اكید به انتخاب رژیم های لاغری منطقی و سالم همراه با فعالیت بدنی و ورزش روزمره در كنترل وزن و تناسب اندام ضروری می باشد.
آیا می شود من از نظر BMI طبیعی باشم و یا اینكه وزن طبیعی داشته باشم،ولی از چاقی شكمی رنج ببرم؟
در جواب باید گفت متاسفانه این یكی از مشكلات امروزی جامعه ما است،زیرا افراد زیادی با توجه به اهمیتی كه به زیبایی و تناسب اندام خود می دهند،سعی می نمایند با انواع رژیم های لاغری و كم خوری متناوب ازافزایش وزن و چاقی جلوگیری نمایند،ولی به چاقی شكمی مبتلا هستند!رژیم های لاغری مقطعی و شدید زودگدر و قطع متناوب آن و نیز استفاده مكرر از غذاهای فست فود در ایجاد این نوع از چاقی اهمیت ویژه ای دارد.از طرف دیگر رژیم های لاغری بدون فعالیت بدنی و ورزش نیز در ایجاد چاقی شكمی موثر می باشد.تحقیقات نشان می دهد این افراد با این كه وزن طبیعی دارند،خطر بیماریهای قلبی و عروقی و نیز سایر بیماری های متابولیك سریعا در آنها افزایش می یابد.لذا توصیه اكید به انتخاب رژیم های لاغری منطقی و سالم همراه با فعالیت بدنی و ورزش روزمره در كنترل وزن و تناسب اندام ضروری می باشد.
چند وقت یك بار خود را وزن كنیم؟
آیا باید هر روز خود را وزن نماییم؟
خیلی از افراد چاقی كه تصمیم به رژیم لاغری می گیرند،نگاه وسواس گونه ای به وزن دارند و چه بسا روزی چند بار خود را وزن كنند.واقعیت این است كه رژیم های لاغری،تغییرات محسوس ساعتی و روزانه در وزن ایجاد نمی كنند.تغییرات متناوب وزن در طی روز می تواند به علت تغییر در آب میان بافتی و تغییرات فیزیولوژیك در ساعات مختلف روز باشد و شما با این تغییرات دچار شادی و اندوه كاذب خواهید شد.لذا توصیه می كنیم حتی در زمان اجرای رژیم لاغری، به طور هفتگی خود را وزن كنید و از وزن کردن وسواس گونه پرهیز نمایید.
آیا باید هر روز خود را وزن نماییم؟
خیلی از افراد چاقی كه تصمیم به رژیم لاغری می گیرند،نگاه وسواس گونه ای به وزن دارند و چه بسا روزی چند بار خود را وزن كنند.واقعیت این است كه رژیم های لاغری،تغییرات محسوس ساعتی و روزانه در وزن ایجاد نمی كنند.تغییرات متناوب وزن در طی روز می تواند به علت تغییر در آب میان بافتی و تغییرات فیزیولوژیك در ساعات مختلف روز باشد و شما با این تغییرات دچار شادی و اندوه كاذب خواهید شد.لذا توصیه می كنیم حتی در زمان اجرای رژیم لاغری، به طور هفتگی خود را وزن كنید و از وزن کردن وسواس گونه پرهیز نمایید.
گردآوری: گروه سلامت سیمرغ
www.seemorgh.com/health
منبع:tebyan.net
مطالب پیشنهادی:
زمان مناسب مصرف آجیل در افراد چاق
آیا تمرینات بدنی برای زنان چاق کافی است؟
برخی ویژگیهای افراد چاق(1)
ارتباط میان عفونت گوش و چاق شدن!!
چاق ها نابارور میشوند؟!