بیهوشی عمومی یا بیهوشی موضعی؛ خطر و عوارض کدام بیشتر است؟
عوارض کدام نوع بیهوشی بیشتر است؟ کدام نوع بیهوشی خطرناک تر است؟ چه کسانی نمی توانند از بیهوشی عمومی استفاده کنند؟

عوارض کدام نوع بیهوشی بیشتر است؟

دکتر اتابک نجفی استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران و متخصص بیهوشی و دبیر علمی سیزدهمین کنگره بین المللی آنستزیولوژی* Anesthesiology، مراقبت های ویژه و مدیریت درد: 
بیهوشی انواع مختلفی دارد و بهتر است هر کدام در موارد خاص مورد نیاز به کار گرفته شوند تا عوارض آنها به حداقل برسد.

*آنستزیولوژی Anesthesiology: به تمام فعالیت هایی که برای تسکین درد و مراقبت از بیمار قبل جراحی، در طول جراحی و بعد از آن انجام می شود.


انواع بیهوشی:

  • - بیهوشی عمومی
    - بیهوشی موضعی
    - بی حسی ناحیه ای


بیهوشی عمومی (ژنرال آنستزی) General anesthesia:

در این نوع بیهوشی داروهایی از طریق کانولا یا آنژیوکت به درون رگ بیمار تزریق می شود و همزمان از طریق ماسکی که در جلوی دهان و بینی بیمار قرار می گیرد، اکسیژن و گازهای بیهوشی به کمک یک دستگاه تنفس مصنوعی به بیمار داده می شود تا تنفس کند.


بی حسی موضعی (رژیونال آنستزی) Regional anesthesia:

این نوع بیهوشی به دو روش اسپاینال spinal و اپیدورال epidoral انجام می شود؛ در بی حسی اسپاینال ماده ای مانند لیدوکائین Lidocaine (به عنوان یک بی حس کننده موضعی در جراحی های کوچک و دندانپزشکی استفاده می شود) به درون مایع مغزی نخاعی تزریق می شود اما در بی حسی اپیدورال ماده بی حسی به دور پرده دورا یا سخت شامه در اطراف نخاع تزریق می شود.با استفاده از این نوع بی حسی ها می توان بدن بیمار را از کمر به پایین بی حس کرد و جراحی را در حالت بی دردی برای بیمار انجام داد.

عوارض کدام نوع بیهوشی بیشتر است؟

برای کدام جراحی ها از بیهوشی عمومی و برای کدام یک از بیهوشی یا بی حسی موضعی استفاده می شود؟

- بی حسی موضعی یا بی حسی ناحیه ای: برای جراحی روی دست و پا و جراحی هایی که داخل شکم و زیر ناف یا اعمال جراحی که روی اعضای داخل لگن صورت می گیرد انجام می شود.

- بیهوشی عمومی (ژنرال آنستزی) :برای جراحی روی سر، مغز، قفسه سینه، ریه ها، ناحیه شکم و دستگاه گوارش انجام می شود.


بی حسی ناحیه ای anesthesia local (لوکال آنستزی):

این روش دیگری از بی حسی هاست. از این روش برای جراحی روی دست یا پا استفاده می شود و طی آن قسمتی از دست یا پا که قرار است روی آن جراحی انجام شود، بی حس می شود.


عوارض کدام نوع بیهوشی بیشتر است؟

طبق آمار موجود هیچ تفاوتی بین بیهوشی عمومی و بی حسی موضعی یا ناحیه ای از نظر عوارض بعد از جراحی  عوارض مغزی وجود ندارد اما برخی عوارض خاصِ بی حسی های منطقه ای است؛ اگر از بی حسی نخاعی استفاده شود، گاهی برای بیماران سردردهای شدید و کمردرد ایجاد می شود که در مواردی نیاز به درمان های ویژه است تا بیمار بهبود یابد.


چه کسانی نمی توانند از بیهوشی عمومی استفاده کنند؟

در مورد محددیت های بیهوشی عمومی باید گفت افرادی که مشکل قلبی یا ریوی دارند یا بیمارانی که ام اس دارند بهتر است از روش بی حسی موضعی استفاده کنند.


کدام نوع بیهوشی خطرناک تر است؟

به طور کلی خطر بیهوشی عمومی و مرگ و میر ناشی از آن از بی حسی موضعی بیشتر است؛ البته خطر تنها مربوط به نوع بیهوشی نیست و بخشی از آن به جراحی که تحت بیهوشی عمومی انجام می شود، برمی گردد زیرا این نوع جراحی ها سنگین تر هستند.

در مواردی که انتخاب نوع بیهوشی به بیمار داده می شود، اگر جراحی با بی حسی قابل انجام بود، بهتر است بی حسی موضعی انتخاب و تنها در شرایطی که نیاز ضروری به بیهوشی عمومی بود (مانند جراحی در ناحیه مغز، قلب یا ناحیه شکم و دستگاه گوارش) روش بیهوشی عمومی استفاده شود.

 نتیجه: بیهوشی عمومی جان بیمار را به خطر می اندازد اما عوارض بی حسی موضعی در نهایت کمردرد و سردرد است و احتمال مرگ در آن بسیار نادر است.



گردآورنده: گروه سلامت سیمرغ
seemorgh.com/health
منبع: iranesthesia.org