عضو هیأت علمی بخش مسمومین بیمارستان لقمان از حوادث ناخواسته در فصل تمیز کاری میگوید:
دکترحسین حسنیان مقدم، فلوشیپ سم شناسی و عضو هیأت علمی دانشگاه شهید بهشتی نوشت: شستن، همین و دیگر هیچ؛ نسخه نظافت و تمیز کاری خانه که در روزهای پایانی سال زنان خانهدار را حسابی درگیر خود کرده است. اغلب زنان برای ضدعفونی کردن سطوح و جلا دادن به در و دیوار خانه و شیشههای در و پنجرهها سراغ قویترین مواد شیمیایی در بازار میروند که قدرت پاک کنندگی و درخشانکنندگی فوقالعادهای داشته باشند بدون اینکه به برچسب این محصولات توجهی شود یا اینکه بدانند این محصول به چه مقدار باید استفاده شود و برای چه سطحی یا ظروفی ساخته شده است. ایمنی کار و به عبارتی توجه به علائم «خطر»، «احتیاط» و نگهداری محصول دور از مواد اشتعال زا و نحوه نگهداری که روی برچسب این محصولات نوشته میشود، نکاتی است که معمولاً توجهی به آنها نمیشود.
دکترحسین حسنیان مقدم به برخی نکات ایمنی در رابطه با تماسهای ناخواسته و اتفاقی با مواد پاککننده خطرناک اشاره میکند و بیان میکند: مواد پاککننده را هرگز نباید در کابینتهای آشپزخانه جاسازی کنید زیرا ممکن است کودکان در این محلولها را باز کرده و بو بکشند. اگر در نگهداری شویندههای شیمیایی محدودیت مکانی دارید بهتر است همیشه در کابینت را قفل کنید. او توصیه میکند تمیز کردن سطوح مختلف را به زمانی موکول کنید که کار زیادی برای انجام دادن نداشته باشید مثلاً وقتی که کودکان حضور ندارند و خانه پرترافیک نیست این کار را انجام دهید. همچنین لازم است پیمانه مورد استفاده در یک ماده پاککننده را بلافاصله، قبل از استفاده از ماده پاککننده دیگر شستوشو داده و خشک کنید و ظروف خالی آنها را با رعایت نکات بهداشتی که روی برچسب محصولات نوشته شده، دور بریزید.
اجتناب از ترکیب مواد سفیدکننده کلردار با مواد دارای آمونیاک که در برخی شیشه پاک کنها، قرصهای ماشین ظرفشویی و پاککنندههای توالت و جرم گیرها وجود دارد، مهمترین نکتهای است که عضو هیأت علمی بخش مسمومیت بیمارستان لقمان به آن اشاره میکند. دکتر حسین حسنیان مقدم درباره مسمومیت کودکان با شویندهها و پاککنندهها میگوید: «با توجه به اینکه در فصل تمیزکاری هستیم استفاده از مواد شوینده در بین خانوادهها بسیار شایع است. توصیه میشود خانوادهها از اختلاط مواد شیمیایی مانند جوهرنمک با فرآوردههای سفیدکننده جداً خودداری کنند زیرا بخارها و گاز کلر حاصل از این مخلوط بسیار سمی و خفهکننده است.» او میگوید: «گاز کلر آزاد شده از داخل وایتکس دستگاه گوارش و تنفس را تحریک میکند و در مبتلایان به آسم حملههای شدید آسم را منجر میشود تا جایی که لولههای تنفسی ورم کرده و ممکن است، موجب مرگ افراد شود از این رو در فضاهایی که تهویه کافی ندارند به هیچ عنوان از این محلول که البته بهخاطر تمیزکنندگی و سفیدکنندگی آن استفاده زیادی هم پیدا کرده، نباید استفاده شود.»
موضوع بعدی که این فلوشیپ سم شناسی و مسمومیتها به آن اشاره میکند، مخلوط شویندهها با آب داغ است. این روش موجب میشود بخار حاصل از آن وارد سیستم تنفسی شده و مشکل ایجاد کند. سوزش مجاری تنفسی نخستین علامتی است که به دنبال ورود این مواد شوینده ایجاد میشود. سرفه و تنگی نفس از دیگر علائم جدی و خطرناکی است که اگر بلافاصله بعد از آن فرد را از محیط خارج نکنیم ممکن است منجر به مرگ شود. این فلوشیپ سم شناسی بالینی میگوید: شویندههای شیمیایی معمولاً در فصل تمیز کاری جلوی دست کودکان است. ممکن است کودک در این مواد شیمیایی را باز کند و بو بکشد یا اینکه به اشتباه به جای آب از آن استفاده کند. این عامل خطری است که کودک را دچار سوختگی دهان میکند و در مواردی حتی راههای هوایی(تنفس) کودک را تخریب میکند از این رو به لحاظ پیشگیری توصیه میشود، هنگام خانه تکانی کودک را از آن محل دور کنید تا مبادا از روی کنجکاوی دردسر ایجاد کند.
دکتر حسنیان مقدم در پاسخ به این سؤال که اگر مسمومیت در اثر تماس با شویندهها اتفاق افتاد، نخستین اقدام چیست، میگوید: در بسیاری از مسمومیتهایی که اتفاق میافتد معمولاً فرد را مجبور میکنند استفراغ و مواد بلعیده شده را از دهانش خارج کند اما این شیوه در مورد موادی که خاصیت اسیدی و قلیایی دارند به ضرر بیمار تمام میشود زیرا استفراغ سیستم گوارشی و تنفسی را تحریک میکند و موجب میشود چیزی که بلعیده شده در راههای هوایی گسترش یابد و سوختگی را در سیستم تنفسی گسترش دهد. به عنوان مثال فردی که وایتکس غلیظ را بلعیده ممکن است این مواد در ابتدای دستگاه گوارش باشد. استفراغ کردن موجب میشود مواد شیمیایی از محل خود حرکت کرده و وارد مناطق هوایی شود و سوختگی را در سیستم تنفسی توسعه دهد. او درباره اقدامهای اصولی در مواجهه با مسمومیتهای شیمیایی بیان میکند: تنها کاری که در مواجهه با مسمومیتها میتوان انجام داد این است که به فرد مسموم مایعات زیادی بدهند گاهی مشاهده میشود به منظور رقیق کردن خاصیت اسیدی به فرد مسموم با مواد اسیدی، مخلوط قلیایی میدهند که این شیوه درست نیست.
عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی قطع تنفس و تنگی نفس را نیز از جمله موارد احتمالی مهم در خانهتکانیهای پایان سال عنوان میکند و توضیح میدهد: گاهی بوی متصاعد شده از پاککنندهها فرد را دچار تنگی نفس میکنند که همین عارضه کاهش سطح هشیاری را موجب شده و هر آن احتمال دارد تنفس فرد قطع شود به همین خاطر توصیه میشود، فرد مسموم را سریع وارد فضای باز کنید و چنانچه فرد دچار کاهش سطح هشیاری شد به هیچ عنوان نباید به او چیزی داده شود زیرا مایعات وارد راههای هوایی شده و موجب خفگی میشوند. توصیه میشود بیمار مسموم را به نزدیکترین مراکز درمانی برسانید.
گردآوری: گروه سلامت سیمرغ
seemorgh.com/health
منبع : روزنامه ایران