كودك خجالتی در موقعیت های ناآشنا و هنگام تعامل و گفت وگو با دیگران عصبی و مضطرب می شود. زمانی كه تصور كند مورد توجه اطرافیانش قرار گرفته است، بی نهایت ناراحت و پریشان می شود و ترجیح می دهد شاهد بازی كودكان دیگر باشد، ولی خود به بازی آنها نپیوندد.
بیشتر كودكان در شرایط مختلف قدری احساس خجالت و كمرویی می كنند، اما كودكانی كه این مشكل را به صورت حاد دارند، در تمام اوقات زندگی شان احساس خجالت و شرمساری می كنند. این احساس نه تنها می تواند بر رشد اجتماعی كودك تاثیری منفی به جا گذارد، بلكه می تواند موجب كاهش عملكرد تحصیلی و افت آموزش و یادگیری او شود.
احساس خجالت و كمرویی احساسی دوسویه است؛ احساسی است مركب از هیجان هایی مثل ترس و علاقه، تنش و رضایت، میل و اضطراب. احساس خجالت موجب تند شدن ضربان قلب و بالارفتن فشار خون می شود. با یك مشاهده ساده می توان آثار خجالت و كمرویی را در چهره كودك تشخیص داد.
كودكان خجالتی روی شان را از دیگران بر می گردانند، به پایین نگاه می كنند و حركات و سخنان شان بسیار احتیاط آمیز است. صدای آنها حین گفت وگو خیلی آهسته، لرزان و مردد است.
همچنین كودكان خردسال ممكن است انگشت دست شان را بمكند، حركات محجوبانه از خود نشان دهند، لبخند بزنند و خودشان را به كناری بكشند.
به طور كلی، احساس خجالت و كمرویی با دو نوع رفتار قابل شناسایی است؛ ملاحظه كاری و دوری از اجتماع. كودكان زیر دوسال، نسبت به افراد غریبه ای كه در اطراف خود می بینند، احساسی از دوری گزیدن و امتناع از روبه روشدن در خود دارند.
برخی از كودكان ۴ _ ۳ساله نیز ممكن است بازی های آرام و دور از جمع را - كه كمترین نیازی به تعاملات اجتماعی دارد - بر بازی های گروهی و جمعی ترجیح دهند.
علل خجالت و كمرویی در كودكان
برخی از علل كمرویی كودكان ممكن است ناشی از یك علت و یا آمیزه ای از چند علت زیر باشند:
ژنتیك : برخی تحقیقات نشان می دهند كه ممكن است كمرویی و احساس خجالت ارثی باشد.
عوامل شخصیتی : نوزادان حساس و تحریك پذیر ممكن است در آینده خجول و كمرو شوند.
رفتارهای آموخته شده : كودكان از طریق مشاهده رفتار دیگران، شیوه تعامل با اجتماع را یاد می گیرند. آنها بیشتر رفتارها و عكس العمل های والدین شان را الگو قرار می دهند. والدین خجالتی و كمرو، كودكانی خجول بار می آورند.
روابط خانوادگی : كودكانی كه روابط و ارتباطات خانوادگی _ اجتماعی كمی دارند، از حضور در اجتماعات امتناع می ورزند. از طرف دیگر، والدین حمایت گر ممكن است با رفتارهای افراط آمیز خود، ترس حضور در موقعیت های جدید را در دل فرزندان شان به وجود آورند.
فقدان تعاملات اجتماعی : كودكانی كه از جمع و اجتماع دور نگه داشته شده اند، ممكن است از بودن در بین سایرین احساس ناراحتی و فشار كنند. آنها فاقد مهارت های اجتماعی مطلوب هستند و چون نمی دانند در جمع چه باید بكنند، لذا ترجیح می دهند در گوشه ای تنها و ساكت بنشینند.
تجارب انتقاد آمیز و ناگوار : كودكانی كه مرتب از سوی والدین و اعضای خانواده شان مورد انتقاد، سرزنش و تمسخر قرار می گیرند دچار ضعف، ناتوانی، كمبود اعتماد به نفس و شرمساری می شوند.
ترس از شكست : كودكانی كه دچار شكست های پی در پی شده اند، ممكن است از ترس شكست های بعدی، انزوا و دوری گزیدن از جمع را برگزینند.
توجه بیش از اندازه : والدینی كه مرتب درباره گفته ها و نظرات دیگران راجع به كودك صحبت می كنند، ممكن است ترس از ابراز وجود را در دل فرزندشان به وجود آورند. این كودكان تصور می كنند كه مدام زیر ذره بین هستند و هر حرفی بزنند و هر كاری كه انجام بدهند، موشكافانه تجزیه و تحلیل خواهد شد. به همین دلیل ترجیح می دهند، هیچ صحبتی نكنند.
كمرویی اختیاری : برخی از كودكان به طور اختیاری كمرویی را انتخاب می كنند. این گروه رفتارهای خجالت آمیز بیشتری نسبت به كودكانی كه وارد محیطی جدید می شوند، از خود نشان می دهند.
چرخه باطل كمرویی در كودكان
اگر كودكی در موقعیت اجتماعی احساس شرمساری و خجالت می كند، ممكن است خودش را به دلیل رفتار خجولانه اش سرزنش كند.
این فرآیند می تواند موجب خودآگاهی و خودداری بیشتر او از تعاملات اجتماعی شود و او را نسبت به شیوه عكس العمل های آینده اش حساس و آگاه كند. به تدریج اعتماد به نفس این كودكان كم می شود و این كاهش موجب كمرویی بیشتر او در شرایط بعدی می شود.
احساس كمرویی كودك چه زمانی مشكل ساز است؟
بیشتر كودكان در شرایط مختلف قدری احساس خجالت و كمرویی می كنند، اما كودكانی كه این مشكل را به صورت حاد دارند، در تمام اوقات زندگی شان احساس خجالت و شرمساری می كنند. این احساس نه تنها می تواند بر رشد اجتماعی كودك تاثیری منفی به جا گذارد، بلكه می تواند موجب كاهش عملكرد تحصیلی و افت آموزش و یادگیری او شود.
احساس خجالت و كمرویی احساسی دوسویه است؛ احساسی است مركب از هیجان هایی مثل ترس و علاقه، تنش و رضایت، میل و اضطراب. احساس خجالت موجب تند شدن ضربان قلب و بالارفتن فشار خون می شود. با یك مشاهده ساده می توان آثار خجالت و كمرویی را در چهره كودك تشخیص داد.
كودكان خجالتی روی شان را از دیگران بر می گردانند، به پایین نگاه می كنند و حركات و سخنان شان بسیار احتیاط آمیز است. صدای آنها حین گفت وگو خیلی آهسته، لرزان و مردد است.
همچنین كودكان خردسال ممكن است انگشت دست شان را بمكند، حركات محجوبانه از خود نشان دهند، لبخند بزنند و خودشان را به كناری بكشند.
به طور كلی، احساس خجالت و كمرویی با دو نوع رفتار قابل شناسایی است؛ ملاحظه كاری و دوری از اجتماع. كودكان زیر دوسال، نسبت به افراد غریبه ای كه در اطراف خود می بینند، احساسی از دوری گزیدن و امتناع از روبه روشدن در خود دارند.
برخی از كودكان ۴ _ ۳ساله نیز ممكن است بازی های آرام و دور از جمع را - كه كمترین نیازی به تعاملات اجتماعی دارد - بر بازی های گروهی و جمعی ترجیح دهند.
علل خجالت و كمرویی در كودكان
برخی از علل كمرویی كودكان ممكن است ناشی از یك علت و یا آمیزه ای از چند علت زیر باشند:
ژنتیك : برخی تحقیقات نشان می دهند كه ممكن است كمرویی و احساس خجالت ارثی باشد.
عوامل شخصیتی : نوزادان حساس و تحریك پذیر ممكن است در آینده خجول و كمرو شوند.
رفتارهای آموخته شده : كودكان از طریق مشاهده رفتار دیگران، شیوه تعامل با اجتماع را یاد می گیرند. آنها بیشتر رفتارها و عكس العمل های والدین شان را الگو قرار می دهند. والدین خجالتی و كمرو، كودكانی خجول بار می آورند.
روابط خانوادگی : كودكانی كه روابط و ارتباطات خانوادگی _ اجتماعی كمی دارند، از حضور در اجتماعات امتناع می ورزند. از طرف دیگر، والدین حمایت گر ممكن است با رفتارهای افراط آمیز خود، ترس حضور در موقعیت های جدید را در دل فرزندان شان به وجود آورند.
فقدان تعاملات اجتماعی : كودكانی كه از جمع و اجتماع دور نگه داشته شده اند، ممكن است از بودن در بین سایرین احساس ناراحتی و فشار كنند. آنها فاقد مهارت های اجتماعی مطلوب هستند و چون نمی دانند در جمع چه باید بكنند، لذا ترجیح می دهند در گوشه ای تنها و ساكت بنشینند.
تجارب انتقاد آمیز و ناگوار : كودكانی كه مرتب از سوی والدین و اعضای خانواده شان مورد انتقاد، سرزنش و تمسخر قرار می گیرند دچار ضعف، ناتوانی، كمبود اعتماد به نفس و شرمساری می شوند.
ترس از شكست : كودكانی كه دچار شكست های پی در پی شده اند، ممكن است از ترس شكست های بعدی، انزوا و دوری گزیدن از جمع را برگزینند.
توجه بیش از اندازه : والدینی كه مرتب درباره گفته ها و نظرات دیگران راجع به كودك صحبت می كنند، ممكن است ترس از ابراز وجود را در دل فرزندشان به وجود آورند. این كودكان تصور می كنند كه مدام زیر ذره بین هستند و هر حرفی بزنند و هر كاری كه انجام بدهند، موشكافانه تجزیه و تحلیل خواهد شد. به همین دلیل ترجیح می دهند، هیچ صحبتی نكنند.
كمرویی اختیاری : برخی از كودكان به طور اختیاری كمرویی را انتخاب می كنند. این گروه رفتارهای خجالت آمیز بیشتری نسبت به كودكانی كه وارد محیطی جدید می شوند، از خود نشان می دهند.
چرخه باطل كمرویی در كودكان
اگر كودكی در موقعیت اجتماعی احساس شرمساری و خجالت می كند، ممكن است خودش را به دلیل رفتار خجولانه اش سرزنش كند.
این فرآیند می تواند موجب خودآگاهی و خودداری بیشتر او از تعاملات اجتماعی شود و او را نسبت به شیوه عكس العمل های آینده اش حساس و آگاه كند. به تدریج اعتماد به نفس این كودكان كم می شود و این كاهش موجب كمرویی بیشتر او در شرایط بعدی می شود.
احساس كمرویی كودك چه زمانی مشكل ساز است؟
بدیهی است كودك هنگام ورود به محیطی جدید، ابتدا كمی احساس ناراحتی كند، ولی بعد از مدتی كه احساس آرامش می كند می تواند خود را در محیط باز یابد و با دیگران ارتباط برقرار كند.
هر چه تجربه كودكان از بودن در محافل و اجتماعات كمتر باشد، این احساس در آنها پایدارتر است، و هر چه كودكان بیشتر در محیط های جمعی و گروهی باشند، شدت كمرویی آنها نیز كاهش خواهد یافت. كودكانی كه فاقد مهارت های اجتماعی هستند و یا خودپنداره ضعیف تری دارند، بیشتر احساس خجالت می كنند.
علائم كمرویی در كودكان
كودك خجالتی ممكن است از جمع سایرین دوری گزیند و تمایلی برای یادگیری مهارت های اجتماعی نشان ندهد، دوستان كمی داشته باشد، از شركت در محافلی كه تعاملات اجتماعی زیادی به همراه دارد (مثل اجرای نمایشنامه، خواندن سرود، نواختن موسیقی و…) امتناع كند، از تمام استعدادها و توانایی هایش از ترس این كه مورد قضاوت و داوری قرار گیرد، استفاده نكند، احساس اضطراب شدید داشته باشد، علائم جسمانی خاصی مثل لكنت زبان، بریده بریده حرف زدن و…. از خود نشان دهد.
شیوه های كمك به كودكان خجول
به منظور كمك به كودكان خجالتی می توان از نكات زیر بهره جست :
درك و پذیرش كامل كودك : حساس بودن نسبت به علایق و احساسات كودكان موجب نزدیكی بیشتر والدین به فرزندشان می شود. والدین با این كار نه تنها به كودك نشان می دهند كه برایش ارزش و احترام قائلند، بلكه اعتماد به نفس او را نیز تقویت می كنند.
پرورش عزت نفس : كودكان خجول و كمرو به احتمال زیاد خودپنداره ای منفی از خود در ذهن دارند و احساس می كنند كه مورد پذیرش هیچ كس نیستند. به همین دلیل بهتر است روش های دوست یابی كودك را تقویت نمود و او را تشویق كرد تا خود برای دوستی پیشقدم شود. سعی كنید هرگاه كه كودك كار مثبت و ارزنده ای انجام می دهد، او را تشویق كنید. پژوهش ها نشان می دهند كودكانی كه احساس خوبی نسبت به خود دارند، كمتر دچار شرمساری و خجالت می شوند.
پرورش مهارت های اجتماعی : رفتارهای اجتماعی كودك را تقویت كنید. پیشنهاد می شود كه خوب است به این گروه از كودكان جملات و عبارات مودبانه و اجتماعی مثل «می توانم با شما بازی كنم ؟» و…. آموخته شود. همچنین اگر فرصتی پیش آمد، این كودكان را با كودكان كوچك تر از خودشان هم بازی كنید، زیرا كودكان خجالتی هنگام بازی با كوچك ترها احساس خودابرازگری بیشتری دارند بازی كردن با گروه های جدید همسالان نیز به آنان فرصت می دهد كه احساس راحتی و موفقیت بیشتری در یافتن دوست های جدید بكنند.
قرار دادن كودك خجالتی در موقعیت های جدید : كودك را به محیط هایی كه برای او آشنا نیست ببرید. اجازه دهید كه با كودكان دیگر بازی كند. سعی كنید امنیت او را از هر لحاظ تامین كنید و آنچه را كه دوست دارد در دسترسش قرار دهید.
خجالتی بودن همیشه بد نیست : در نظر داشته باشید، برخی از ویژگی های كودكان خجالتی می تواند مثبت و پسندیده هم باشد، از جمله؛ كودك در كارهای كلاسی و مدرسه ای خود موفق عمل می كند، رفتاری عطوفت آمیز و ملایم از خود نشان می دهد، با دقت به گفته های دیگران گوش می دهد،خوب مراقب اطراف خود است و با احتیاط كار می كند.علاوه بر آن گاه به نظر می آید كه كودك خجول از این كه از سوی دیگران نادیده گرفته می شود، چندان ناراحت نیست و هیچ كمبودی از این بابت در خود حس نمی كند.
مداخلات و كمك های والدین
پدر و مادر بیش از آن كه تصور می كنند، بر زندگی فرزندشان تاثیر می گذارند. به همین دلیل توصیه می شود:
1_ دقت كنید لقب «خجالتی» به فرزندتان ندهید. كودكان و (بزرگسالان) تمایل دارند صفت هایی را كه به آنها نسبت می دهند، درونی سازند و همان گونه رفتار كنند. آنچه شما به فرزندتان می گویید، تاثیر زیادی بر افكار و رفتار او دارد.
2_ اجازه ندهید سایرین هم فرزندتان را خجالتی صدا كنند، زیرا كودكان یاد می گیرند كه خودشان را از طریق چشم و یا كلمات دیگران ارزیابی كنند.
۳ _ هیچ گاه زمانی كه فرزندتان دچار شرمساری و خجالت شده است، او را مورد انتقاد قرار ندهید. سعی كنید همواره او را درك كنید، با او همدلی داشته باشید و حمایت گر او باشید.
۴ _ فرزندتان را تشویق كنید تا درباره علت خجالت كشیدنش با شما صحبت كند.
۵ _ درباره دوران كودكی خودتان و زمانی كه خجالت می كشیده اید، با فرزندتان صحبت كنید و برایش شرح دهید كه چگونه با این احساس خود مقابله می كردید. از آن جایی كه بیشتر كودكان، والدین شان را كامل و بی نقص می دانند، ممكن است روش آنها را برای رویارویی با احساس شرمساری شان تحسین كنند و همان كارها را به كار بندند.
۶ _ سعی كنید رفتارهای اجتماعی خودتان را بررسی كنید و الگوی خوبی از اعتماد به نفس برای فرزندتان باشید.
۷ _ كودك را از قبل برای موقعیت جدید آماده سازید. برای مثال اگر قرار است كودك به تولد دوستش برود، با او در این باره صحبت كنید. برای او شرح دهید كه بچه ها به طور معمول در مهمانی های تولد چه كار می كنند.
۸ _ سعی كنید كودك خجالتی را ابتدا با گروه های كم جمعیت رو به رو كنید. در برخی موارد كه كودك به همراه یكی از افراد خانواده خود است، كمتر احساس شرمساری و خجالت می كند.
۹ _ موقعیتی ایجاد كنید تا كودكان دیگر جلب فرزندتان شوند. برای مثال هنگامی كه به پارك می روید، چند اسباب بازی و سرگرمی جالب با خود به همراه ببرید تا كودكان دیگر به دور شما و فرزندتان جمع و خواهان بازی با فرزندتان شوند.
۱۰ _ رفتارهای اجتماعی كودك را تشویق كنید. تلاش های فرزندتان را هنگامی كه سعی می كند با احساس خجالت و شرمساری خود به مقابله برخیزد مورد تقدیر و حمایت خود قرار دهید.
۱۱ _ هدف های مقبول و دست یافتنی برای فرزندتان در نظر بگیرید. سعی كنید هدف های تان ساده باشند تا فرزندتان از رسیدن به آنها احساس اعتماد به نفس و سربلندی كند. برای مثال «سلام كردن» به سایرین _ اعم از كوچك و بزرگ _ به عنوان اولین گام.
۱۲ _ شرایط و موقعیت های جدید برای رویارو شدن فرزندتان با اجتماع فراهم آورید. هدف، تغییر در شیوه رفتار كودك است. ابتدا با موقعیت های ساده تر و راحت تر، و به تدریج سخت تر و پیچیده تر. برای مثال، اگر كودك برای دوست شدن با كودك دیگر پیشقدم شد، به او جایزه بدهید.
چه موقع كودك نیاز به كمك دارد؟
احساس خجالت و كمرویی می تواند هم برای والدین و هم برای خود كودك دردآور و ناراحت كننده باشد. سعی كنید هیچ گاه به كودكی كه خجول و كمرو است، فشار نیاورید.
بیشتر كودكان خجول خودشان می دانند كه خجالتی هستند و قدرت راحت بودن در جمع را ندارند. به همین دلیل بهتر است والدین و اطرافیان كودك این موضوع را زیاد به رخ او نكشند. در عوض می توانند وقتی كه كودك طبیعی رفتار می كند، او را مورد حمایت و تشویق قرار دهند. در نظر داشته باشید، هیچ كودكی از ابتدا خجالتی و كمرو نیست.
والدین و اطرافیان كودك هستند كه او را می ترسانند، خجالتی می كنند و به این رویه می كشانند. اگر احساس خجالت و كمرویی فرزندتان پایدار و جدی است، می توانید از رهنمود ها و هدایت های روانشناسان و مشاوران كودك بهره گیرید.
هر چه تجربه كودكان از بودن در محافل و اجتماعات كمتر باشد، این احساس در آنها پایدارتر است، و هر چه كودكان بیشتر در محیط های جمعی و گروهی باشند، شدت كمرویی آنها نیز كاهش خواهد یافت. كودكانی كه فاقد مهارت های اجتماعی هستند و یا خودپنداره ضعیف تری دارند، بیشتر احساس خجالت می كنند.
علائم كمرویی در كودكان
كودك خجالتی ممكن است از جمع سایرین دوری گزیند و تمایلی برای یادگیری مهارت های اجتماعی نشان ندهد، دوستان كمی داشته باشد، از شركت در محافلی كه تعاملات اجتماعی زیادی به همراه دارد (مثل اجرای نمایشنامه، خواندن سرود، نواختن موسیقی و…) امتناع كند، از تمام استعدادها و توانایی هایش از ترس این كه مورد قضاوت و داوری قرار گیرد، استفاده نكند، احساس اضطراب شدید داشته باشد، علائم جسمانی خاصی مثل لكنت زبان، بریده بریده حرف زدن و…. از خود نشان دهد.
شیوه های كمك به كودكان خجول
به منظور كمك به كودكان خجالتی می توان از نكات زیر بهره جست :
درك و پذیرش كامل كودك : حساس بودن نسبت به علایق و احساسات كودكان موجب نزدیكی بیشتر والدین به فرزندشان می شود. والدین با این كار نه تنها به كودك نشان می دهند كه برایش ارزش و احترام قائلند، بلكه اعتماد به نفس او را نیز تقویت می كنند.
پرورش عزت نفس : كودكان خجول و كمرو به احتمال زیاد خودپنداره ای منفی از خود در ذهن دارند و احساس می كنند كه مورد پذیرش هیچ كس نیستند. به همین دلیل بهتر است روش های دوست یابی كودك را تقویت نمود و او را تشویق كرد تا خود برای دوستی پیشقدم شود. سعی كنید هرگاه كه كودك كار مثبت و ارزنده ای انجام می دهد، او را تشویق كنید. پژوهش ها نشان می دهند كودكانی كه احساس خوبی نسبت به خود دارند، كمتر دچار شرمساری و خجالت می شوند.
پرورش مهارت های اجتماعی : رفتارهای اجتماعی كودك را تقویت كنید. پیشنهاد می شود كه خوب است به این گروه از كودكان جملات و عبارات مودبانه و اجتماعی مثل «می توانم با شما بازی كنم ؟» و…. آموخته شود. همچنین اگر فرصتی پیش آمد، این كودكان را با كودكان كوچك تر از خودشان هم بازی كنید، زیرا كودكان خجالتی هنگام بازی با كوچك ترها احساس خودابرازگری بیشتری دارند بازی كردن با گروه های جدید همسالان نیز به آنان فرصت می دهد كه احساس راحتی و موفقیت بیشتری در یافتن دوست های جدید بكنند.
قرار دادن كودك خجالتی در موقعیت های جدید : كودك را به محیط هایی كه برای او آشنا نیست ببرید. اجازه دهید كه با كودكان دیگر بازی كند. سعی كنید امنیت او را از هر لحاظ تامین كنید و آنچه را كه دوست دارد در دسترسش قرار دهید.
خجالتی بودن همیشه بد نیست : در نظر داشته باشید، برخی از ویژگی های كودكان خجالتی می تواند مثبت و پسندیده هم باشد، از جمله؛ كودك در كارهای كلاسی و مدرسه ای خود موفق عمل می كند، رفتاری عطوفت آمیز و ملایم از خود نشان می دهد، با دقت به گفته های دیگران گوش می دهد،خوب مراقب اطراف خود است و با احتیاط كار می كند.علاوه بر آن گاه به نظر می آید كه كودك خجول از این كه از سوی دیگران نادیده گرفته می شود، چندان ناراحت نیست و هیچ كمبودی از این بابت در خود حس نمی كند.
مداخلات و كمك های والدین
پدر و مادر بیش از آن كه تصور می كنند، بر زندگی فرزندشان تاثیر می گذارند. به همین دلیل توصیه می شود:
1_ دقت كنید لقب «خجالتی» به فرزندتان ندهید. كودكان و (بزرگسالان) تمایل دارند صفت هایی را كه به آنها نسبت می دهند، درونی سازند و همان گونه رفتار كنند. آنچه شما به فرزندتان می گویید، تاثیر زیادی بر افكار و رفتار او دارد.
2_ اجازه ندهید سایرین هم فرزندتان را خجالتی صدا كنند، زیرا كودكان یاد می گیرند كه خودشان را از طریق چشم و یا كلمات دیگران ارزیابی كنند.
۳ _ هیچ گاه زمانی كه فرزندتان دچار شرمساری و خجالت شده است، او را مورد انتقاد قرار ندهید. سعی كنید همواره او را درك كنید، با او همدلی داشته باشید و حمایت گر او باشید.
۴ _ فرزندتان را تشویق كنید تا درباره علت خجالت كشیدنش با شما صحبت كند.
۵ _ درباره دوران كودكی خودتان و زمانی كه خجالت می كشیده اید، با فرزندتان صحبت كنید و برایش شرح دهید كه چگونه با این احساس خود مقابله می كردید. از آن جایی كه بیشتر كودكان، والدین شان را كامل و بی نقص می دانند، ممكن است روش آنها را برای رویارویی با احساس شرمساری شان تحسین كنند و همان كارها را به كار بندند.
۶ _ سعی كنید رفتارهای اجتماعی خودتان را بررسی كنید و الگوی خوبی از اعتماد به نفس برای فرزندتان باشید.
۷ _ كودك را از قبل برای موقعیت جدید آماده سازید. برای مثال اگر قرار است كودك به تولد دوستش برود، با او در این باره صحبت كنید. برای او شرح دهید كه بچه ها به طور معمول در مهمانی های تولد چه كار می كنند.
۸ _ سعی كنید كودك خجالتی را ابتدا با گروه های كم جمعیت رو به رو كنید. در برخی موارد كه كودك به همراه یكی از افراد خانواده خود است، كمتر احساس شرمساری و خجالت می كند.
۹ _ موقعیتی ایجاد كنید تا كودكان دیگر جلب فرزندتان شوند. برای مثال هنگامی كه به پارك می روید، چند اسباب بازی و سرگرمی جالب با خود به همراه ببرید تا كودكان دیگر به دور شما و فرزندتان جمع و خواهان بازی با فرزندتان شوند.
۱۰ _ رفتارهای اجتماعی كودك را تشویق كنید. تلاش های فرزندتان را هنگامی كه سعی می كند با احساس خجالت و شرمساری خود به مقابله برخیزد مورد تقدیر و حمایت خود قرار دهید.
۱۱ _ هدف های مقبول و دست یافتنی برای فرزندتان در نظر بگیرید. سعی كنید هدف های تان ساده باشند تا فرزندتان از رسیدن به آنها احساس اعتماد به نفس و سربلندی كند. برای مثال «سلام كردن» به سایرین _ اعم از كوچك و بزرگ _ به عنوان اولین گام.
۱۲ _ شرایط و موقعیت های جدید برای رویارو شدن فرزندتان با اجتماع فراهم آورید. هدف، تغییر در شیوه رفتار كودك است. ابتدا با موقعیت های ساده تر و راحت تر، و به تدریج سخت تر و پیچیده تر. برای مثال، اگر كودك برای دوست شدن با كودك دیگر پیشقدم شد، به او جایزه بدهید.
چه موقع كودك نیاز به كمك دارد؟
احساس خجالت و كمرویی می تواند هم برای والدین و هم برای خود كودك دردآور و ناراحت كننده باشد. سعی كنید هیچ گاه به كودكی كه خجول و كمرو است، فشار نیاورید.
بیشتر كودكان خجول خودشان می دانند كه خجالتی هستند و قدرت راحت بودن در جمع را ندارند. به همین دلیل بهتر است والدین و اطرافیان كودك این موضوع را زیاد به رخ او نكشند. در عوض می توانند وقتی كه كودك طبیعی رفتار می كند، او را مورد حمایت و تشویق قرار دهند. در نظر داشته باشید، هیچ كودكی از ابتدا خجالتی و كمرو نیست.
والدین و اطرافیان كودك هستند كه او را می ترسانند، خجالتی می كنند و به این رویه می كشانند. اگر احساس خجالت و كمرویی فرزندتان پایدار و جدی است، می توانید از رهنمود ها و هدایت های روانشناسان و مشاوران كودك بهره گیرید.
منبع:www.pezeshk.uk