آشنایی با خواص مارچوبه
مواد آنتی‌اكسیدانی و ضدالتهابی موجود در مارچوبه، بسیاری از بیماری‌های مزمن مانند دیابت نوع 2 و بیماری‌های قلبی را متوقف می‌كنند.

مارچوبه یكی از سبزی‌هایی است كه در تمام دنیا در فصل بهار برداشت می‌شود. البته زمان برداشت آن در مناطق آب و هوایی مختلف، متفاوت است. در برخی از مناطق دنیا در ماه فوریه معادل با بهمن و در برخی نقاط دیگر در جولای معادل با تیرماه برداشت می‌شود؛ اما اوج برداشت آن در اكثر نقاط جهان، در فصول فروردین و اردیبهشت‌ماه است. تمام سبزیجات بر خلاف محصولات حیوانی وقتی برداشت می‌شود، تلف‌نمی‌شوند و همچنان برخی از فعالیت‌های متابولیكی خود را حفظ می‌كند.

این فعالیت‌ها عبارتند از: دریافت اكسیژن، تجزیه نشاسته و قند، آزاد كردن دی اكسید كربن و... البته میزان این‌گونه فعالیت‌های گیاه به فعالیت تنفسی گیاه بستگی دارد. فعالیت تنفسی مارچوبه از سایر گیاهان بیشتر است. به همین علت زودتر از سایر گیاهان آب خود را از دست داده، سخت و چوبی می‌شود. برای جلوگیری از این فرآیند می‌توان انتهای مارچوبه را در یك پارچه مرطوب پیچید و در یخچال قرار داد. ولی با این روش حداكثر تا 48 ساعت باید گیاه را مصرف كرد.
 
خواص بی‌نظیر مارچوبه

مواد ضدالتهابی موجود در مارچوبه عبارتاند از: ساپونین A، سارساپوژنین، پروتودیوسین، دیوسژنین و فلاونوئیدهای كورستین، روتین، كامفرول، ایزورامنتین. این مواد شیمیایی از فرآیندهای التهابی در بیماری‌های خودایمنی جلوگیری می‌كنند. سارساپونین موجود در مارچوبه، یكی از مواد شیمیایی بسیار موثر در بهبود بیماری ALS (اسكلروز چندگانه آمیلوتروفیك) است؛ كه یك بیماری خود ایمنی مزمن است. در این بیماری سیستم ایمنی بدن نورون‌های عصبی را به عنوان عوامل بیگانه می‌پندارد و علیه آنها واكنش‌های متعدد التهابی نشان می‌دهد. مطالعات متعددی در رابطه با اثرات ضدسرطانی مارچوبه بر سرطان كبد صورت گرفته است و نشان داده شده كه سرطان كبد به وسیله مواد آنتی‌اكسیدانی فعال موجود در مارچوبه متوقف گردیده است.
 
مواد غذایی پروبیوتیك كه بیشتر در منابع غذایی گیاهی یافت می‌شوند، در دستگاه گوارش تجزیه نمی‌شوند و غذای مورد نیاز برای باكتری‌های روده مانند بیفیدوباكتر و لاكتوباسیلوس را فراهم می‌آورند. این باكتری‌ها كه از باكتری‌های پروبیوتیك هستند تجزیه مواد در دستگاه گوارش را تسهیل می‌كنند و احتمال ابتلا به بسیاری از بیماری‌های روده‌ای مانند سرطان روده، بیماری‌های التهابی روده، آلرژی و... را می‌كاهند. یكی از پروبیوتیك‌های بسیار مهم اینولین است كه از پلی‌فروكتان‌ها است؛ و مارچوبه یكی از منابع اصلی اینولین است.
 
افرادی كه اختلالات مرتبط با پورین مانند تجمع اسیداوریك دارند، باید از مارچوبه كه سرشار از پورین است؛ اجتناب كنند. از شایع‌ترین اختلالات مرتبط با پورین، نقرس و سنگ‌های كلیوی اوراتی است.
 
یكی دیگر از زمینه‌های تحقیق در رابطه با مارچوبه، اثر آن بر بیماری لوسمی است. لوسمی نوعی سرطان است كه مغز استخوان را درگیر می‌كند و بر تولید گلبول‌های سفید خون اثر می‌گذارد. در این بیماری گلبول‌های سفید به حالت طبیعی تولید نمی‌شوند یا به‌طور طبیعی فعالیت نمی‌كنند. یكی از عملكردهای گلبول‌های سفید معیوب در بیماری لوسمی، این است كه اسیدآمینه آسپاراژین را از سایر سلول‌ها و پروتئین‌های خونی جذب می‌كند.

در نتیجه برای درمان این بیماری آنزیم آسپاراژیناز كه تجزیه‌كننده آسپاراژین است، به فرد تزریق می‌شود. نكته قابل‌توجه این است كه مارچوبه با نام لاتین آسپاراژوس، سرشار از اسیدآمینه آسپاراژین و آنزیم آسپاراژیناز است. به همین علت یكی از گزینه‌های اصلی برای درمان بیماری لوسمی و تهیه داروهای برطرف‌كننده لوسمی است.
 
مواد آنتی‌اكسیدانی و ضدالتهابی موجود در مارچوبه، بسیاری از بیماری‌های مزمن مانند دیابت نوع 2 و بیماری‌های قلبی را متوقف می‌كنند. مقادیر بالای ویتامین‌های گروه B در مارچوبه، مسئول اثرات ضددیابتی این گیاه هستند. ویتامین‌های گروه B كه در مارچوبه به فراوانی یافت می‌شوند، عبارتاند از: B1 (تیامین)، B2 (ریبوفلاوین)، B3 (نیاسین)، B5 (پانتوتنیك اسید)، B6 (پیریدوكسین)، B9 (اسیدفولیك) و كولین.

ویتامین‌های گروه B نقش مهم و كلیدی را در متابولیسم قندها و نشاسته ایفا می‌كنند و برای مدیریت مناسب قند خون ضروری هستند.  اسیدفولیك نیز نقش كلیدی در تنظیم هوموسیستئن (كه افزایش آن ریسك ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی را افزایش می‌دهد) دارد. مارچوبه همچنین منبع بسیار خوبی از فیبر محلول است و مطالعات متعدد نشان داده است كه فیبر محلول ریسك ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی و دیابت را می‌كاهد.
 
آنتی‌اكسیدان‌های موجود در مارچوبه عبارتاند از: ویتامین C، بتاكاروتن، ویتامین E، روی، منیزیم و سلنیوم. مارچوبه همچنین سرشار از گلوتاتیون است و به نسبت سایر سبزیجات از آنتی‌اكسیدان‌های بیشتری تشكیل یافته است. این مقادیر بالای مواد آنتی‌اكسیدانی، رادیكال‌های آزاد را از بین می‌برد و منجر به خواص ضدسرطانی می‌شود.

همچنین مواد شیمیایی فعال در مارچوبه به علت كاهش التهاب می‌توانند فعالیت متابولیكی سلول‌های سرطانی را تغییر دهند. مطالعات متعددی در رابطه با اثرات ضدسرطانی مارچوبه بر سرطان كبد صورت گرفته است و نشان داده شده كه سرطان كبد به وسیله مواد آنتی‌اكسیدانی فعال موجود در مارچوبه متوقف گردیده است.

 

گردآوری: گروه سلامت سیمرغ
seemorgh.com/health
منبع : روزنامه آرمان