رفتارجنسی پر خطر و رفتار جنسی ایمن، تعاریف و کلیات
رفتار جنسی ایمن چیست؟ به چه رفتار جنسی ایمن و به چه رفتار جنسی پرخطر گفته می‌شود؟ آیا رفتار جنسی ایمن وجود دارد؟

در ادامه سری مطالب مربوط به ایدز که با هدف ایجاد آگاهی بیشتر و پیشگیری از ابتلا و شیوع ایدز، تهیه، گردآوری و توسط سیمرغ نشر می گردد، این بار به تعریف رفتارهای جنسی پرخطر و همچنین رفتارهای جنسی ایمن، از نظر مرکز ملی پیشگیری از ایدز ایران پرداخته ایم.

 

تعاریف در دو حیطه تقسیم می‌شوند، تعریف نوع رابطه جنسی و تعریف رفتار جنسی

 

الف- تعاریف مربوط به نوع رابطه جنسی

 

رابطه جنسی: رابطه جنسی می‌تواند شامل نزدیکیِ مهبلی، نزدیکی مقعدی، دهانی، استمنا و لمس اندام‌های جنسی باشد. هر چند كه طبیعی‌ترین رابطه جنسی نزدیكی مهبلی است.

رابطه جنسی ایمن و بی‌خطر: رابطه جنسی ایمن به هر نوع ارتباط جنسی گفته می‌شود که احتمال انتقال بیماری و یا جراحت از طریق آن به هیچ وجه وجود نداشته باشد. هر گونه لمس پوستی بر روی پوست سالم و بدون خراش، روبوسی و رابطه جنسی انحصاری زن و شوهر در صورتی كه هیچكدام از آنان خارج از ازدواج، ارتباط جنسی نداشته و دخیل در رفتار پرخطر نظیر تزریق مشترک نباشند نیز در این دسته قرار می‌گیرد.

رابطه جنسی با خطر متوسط: شامل بوسه‌های طولانی، عمیق و مرطوب (در صورت عدم تبادل خون)، و هر گونه رابطة جنسی نفوذی که در آن به درستی از کاندوم استفاده شود. با فردی كه اطمینان كامل بر سالم بودن او نیست. تنها رابطه‌ای كه می‌توان از سالم بودن فرد كاملاً اطمینان داشت رابطه بین زن و شوهر است.

رابطه جنسی پرخطر: در رابطه جنسی پرخطر، احتمال جراحت یا انتقال بیماری زیاد است. هر گونه تبادل خون در روابط جنسی غیرنفوذی و هر نوع رابطه جنسی نفوذی که در آن از کاندوم استفاده نشود یا درست استفاده نشود. پس هر نوع رابطه جنسی با فردی خارج از رابطه زناشویی رابطه پر خطر محسوب می‌شود. در ضمن، در صورت ابتلا یكی از طرفین رابطه، به اچ آی وی، در صورت عدم استفاده از محافظ، حتی در زمانی كه رابطه بین زن و شوهر باشد، رابطه پر خطر محسوب می‌شود.

 

اگر می خواهید بیشتر بدانید : پاسخ به سوالات مگو، در مورد بیماری ایدز و روابط جنسی 

 

در رابطه جنسی پرخطر بروز رفتارهای زیر انتقال ویروس را تسهیل می‌کند:

- رابطه جنسی نفوذیِ مقعدی بدون کاندوم (به مراتب از رابطه مهبلی پُرخطرتر است).

- نزدیکی در زمان قاعدگی

- مسواک و خلال کردن و نخ دندان کشیدن بلافاصله قبل از نزدیکی

- وجود بیماری های مُقاربتی (با علامت یا بدون علامت)

- بریدگی و سوختگی هایی پوستی سر باز در هر یک از شرکای جنسی (حتی به خراش های کوچک توجه کنید.)

به یاد داشته باشید که در صورتی که پوست  سالم و بدون خراش باشد تماس پوستی دست با اندام جنسی، فرقی با تماس با سایر نقاط بدن ندارد.

 

تاثیرات مثبت رابطه ایمن و بی خطر:

رعایت نکات سلامت روابط جنسی علاوه بر آن که این رابطه را از گزند بیماری های عفونی تا حدی حفظ می کند، از بعد اجتماعی بیانگر احترام دو طرفه بین شرکای جنسی است. ازبعد فردی نیز، اطمینان از ایمن و بی خطر بودن رابطه جنسی، باعث آرامش و در نتیجه رابطه جنسی دلپذیر تر می گردد.

 

اگر می خواهید بیشتر بدانید : در صورت مورد تجاوز قرار گرفتن و خشونت های جنسی با خطر ابتلا به ایدز چه باید کرد

 

ب-تعاریف مربوط به رفتار جنسی

 

رفتارهای جنسی دارای درجات متفاوتی از خطر پذیری است. و در واقع طیفی از رفتار که در یک سوی آن پرهیز کامل و در سوی دیگر، ارتباطات بسیار پرخطر تعریف می‌شود. که در ادامه به تعاریف مربوط به رفتار جنسی می پردازیم

شریک جنسی اولیه: شریک جنسی ثابت که با تواتر مشخصی با او ارتباط جنسی برقرار می‌شود. یکی از نمونه‌های بارز آن روابط زناشویی است.

شریک جنسی ثانویه: شریک جنسی غیرثابت و متغیر که با او ارتباط جنسی برقرار می‌شود. این ارتباط جنسی می‌تواند با یا بدون انگیزه اقتصادی باشد.

 

رفتارهای جنسی پر خطر

اچ آی وی در منی مرد و ترشحات دستگاه تناسلی زنان مبتلا به این ویروس قرار دارد. در فرد مبتلا به ویروس ترشحات قبل از خروج منی نیز آلوده به ویروس است. رابطه جنسی با فرد مبتلا از طریق مقعد نیز موجب انتقال این ویروس می­شود. حتی در این نوع رابطه جنسی احتمال انتقال خیلی بیشتر است. در رابطه جنسی با همجنس چه دو مرد با هم یا دو زن با هم که یکی مبتلا به ویروس باشد، ویروس به فرد سالم منتقل می ­شود. ویروس در رابطه جنسی از طریق دهان نیز از فرد مبتلا به فرد سالم قابل انتقال است. که احتمالا به علت وجود زخم و خونریزی از لثه می­باشد.

چنانچه یکی از طرفین رابطه جنسی به بیماری های مقاربتی مثل سوزاک، سیفلیس یا زخم های تناسلی مبتلا باشد، در صورت مبتلا بودن یکی از آنها به اچ آی وی خطر ابتلا شدن فرد سالم چند برابر می­ شود. لازم به ذکر است که احتمال انتقال اچ آی وی از مردان مبتلا به زنان در طول رابطه جنسی به مراتب بیشتر از انتقال این عفونت از زنان به مردان می­باشد چون مایع منی آلوده ممکن است برای چند روز در دستگاه تناسلی زن باقی بماند. سلول های ناحیه دهانی رحم نیز دارای استعداد زیادی برای سرایت اچ آی وی به بدن هستند.

اگر چه زنان از طریق ارتباط جنسی در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به بیماری می­باشند، ولی به یاد داشته باشید که بسیاری از مردان مبتلا به ایدز از طریق داشتن رابطه جنسی با زنان، مبتلا به این بیماری شده اند. ارتباط جنسی مقعدی و ارتباط جنسی با هم جنس، از جمله مواردی است که بیشتر موجب سرایت اچ آی وی می­شود، به ویژه شخصی که مفعول واقع شده است، بیشتر در معرض خطر ابتلا قرار دارد. زیرا آلت تناسلی فرد موجب پارگی لایه های داخلی مقعد شده و موجب می­گردد تا ویروس که درون مایع منی قرار دارد به راحتی وارد خون او شود.

زنان به علت شکل اندام جنسی و این که بیشتر در معرض تماس با مایعات آلوده جنسی قرار دارند خطر بیشتری برای دریافت ویروس و بیمار شدن دارند. نزدیکی جنسی در زمان عادت ماهانه زنان خطر انتقال عفونت را افزایش می­دهد. در افراد مبتلا به سایر بیماری های واگیر جنسی مثل سیفلیس و سوزاک خطر ابتلای خودشان و دیگران به ایدز و اچ آی وی بیشتر است.


گردآوری: گروه سلامت سیمرغ
seemorgh.com/health
منبع: مرکز ملی پیشگیری از ایدز ایران aids.ir