بازار ارز سکه آرام می شود یا نه؟
این رقم نزدیك به200 تومان نسبت به روز یكشنبه افزایش قیمت پیدا كرده و حالا نگرانی‌ها از وقوع نوسانات جدید قیمتی در بازار ارز را تشدید كرده است. همزمان، كانون صرافان در اطلاعیه‌ای از صراف‌ها خواست نرخ ارز را در تارنمای خود قرار دهند چرا كه بنا بر دستورالعمل موجود، صرافی‌ها در صورتی مجاز به خرید و فروش ارز هستند كه قبلا نسبت به اعلام همزمان نرخ خرید و فروش در محل استقرار صرافی یا تارنمای صرافی اقدام كنند.
این در حالی است كه با افزایش حدود 24 هزار واحدی شاخص بورس كه پس از چهار روز متوالی افت شاخص‌ها دیروز اتفاق افتاد؛ پیش‌بینی اصلی مبنی بر توقف پیشروی نرخ ارز در بازار آزاد بود. با این همه، هم نرخ دلار (به عنوان ارز پیشرو بازار) و هم سكه، به پیشروی ادامه دادند. دلار به 17هزار و 830 تومان در پایان معاملات رسید و سكه بهار آزادی نیز ركورد جدیدی را در عدد 7میلیون و 400هزار تومان جابه‌جا كرد.
با این حال، عبدالناصر همتی، رییس كل بانك مركزی تاكید دارد ثبات به بازارها باز خواهد گشت. «ثبات بازار» وعده‌ای است كه بارها در ماه‌های گذشته تكرار شده است اما بازارهای مختلف همچنان از این وعده‌ها دور هستند و یك در میان با حملات سوداگرانه مواجه شده و قیمت‌ها را به نوسان می‌اندازند. افزایش قیمت دلار در سال جاری اما اتفاق مهمی بود كه افكار عمومی را به خود مشغول كرد. رشد قیمت‌ها در بازار دلار، آتش زیر خاكستر مانده در سایر بازارها را نیز شعله‌ور كرد تا در یكی از كم‌تقاضاترین دوره‌های اقتصادی ایران، رشد قیمت‌ها در بازارها به خبر روز تبدیل شود.
فعالان بازار می‌گویند دلار برای ورود به كانال قیمتی 18 هزار تومان، باید سد مقاومتی 17هزار و 500 تومان را بشكند. این اتفاق روز گذشته رخ داد. هرچند از ابتدای هفته، رویكرد افزایشی نرخ دلار، چنین روندی را نشان می‌داد. چنانكه در دو روز ابتدایی هفته، قیمت دلار نزدیك به 600 تومان افزایش پیدا كرد؛ آن هم در شرایطی كه در دو ماه ابتدایی سال، تقاضا برای ورود نقدینگی به بازار بورس شدت گرفته بود و كم و بیش، انتظارها برای فعالان و واسطه‌گران مالی ارز را جهت حضور در بازار كمتر می‌كرد. اما اتفاقات رخ داده در بازار، موجب شد تا بار دیگر و در نبود عرضه درست از طریق صرافی‌ها، این كانال‌های مجازی باشند كه به دست سفته‌بازان، اقدام به قیمت‌گذاری ارز كنند. فعالان سنتی بازار كه عمدتا در صرافی‌ها حضور دارند؛ در این شرایط، استراتژی همیشگی را در پیش گرفته‌اند: كنار نشستن و تماشا كردن تحولات. آنها می‌گویند در این شرایط، معاملات یك تیغ دولبه است كه هم ممكن است سود كمی داشته باشد و هم به زیان هنگفت بینجامد. اما در نبود یك «كشف قیمت واقعی» در بازار سنتی ارز، هجوم معامله‌گران به سمت بازار سكه چشم‌گیرتر بوده است. سكه از ابتدای هفته تاكنون رشد قیمتی 400هزار تومانی را داشته است.
هرچند فعالان بازار از وجود «حباب قیمتی» برای این كالای سرمایه‌ای صحبت می‌كنند اما باید توجه داشت كه بخشی از قیمت‌گذاری «سكه و طلا» در بازار ایران، با نیم‌نگاهی به قیمت‌های جهانی آن انجام می‌شود. همزمان با شیوع كرونا در جهان، ریزش بورس‌های معتبر جهانی اتفاقی بود كه رخ داد و در نتیجه ریزش بورس‌های معتبر در كنار كاهش قیمت نفت، قیمت‌ها در بازار طلا روند افزایشی را تجربه كرد. در سه ماه اخیر قیمت طلا در بازارهای جهانی بیش از ۲۰۰ دلار افزایش یافته است. این بدان معناست كه افزایش قیمت‌ها در ایران نیز گزیرناپذیر می‌نماید.
در بازار این روزهای كشور، سكه درحالی از 6 میلیون وارد كانال 7 میلیون شده كه طبق اعلام برخی فعالان بازار طلا، سیگنال افزایش قیمت را از بورس دریافت كرده بود. البته بورسی‌ها نظر دیگری دارند و رشد قیمت دلار را عامل اصلی گرانی سكه ارزیابی می‌كنند.
تئوری برخی كارشناسان اقتصادی برای دلایل افزایش قیمت‌ها در شرایط فعلی، تاثیرپذیری از كاهش قیمت نفت از یك سو و تحریم‌های امریكا علیه ایران از سوی دیگر است. در عین حال شیوع كرونا سبب شده برخی كارشناسان و حتی مركز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی احتمال كاهش درآمدهای مالیاتی را نیز مطرح كنند كه انتظاری دور از ذهن نیست. هزینه‌های مهار بیماری كرونا از یك سو و هزینه‌های ناشی از فاصله‌گذاری اجتماعی از سوی دیگر نیز فشار بالایی را متوجه بخش هزینه‌ای اقتصاد كرده است. با این حال رییس كل بانك مركزی می‌گوید: «پیش‌بینی‌های نهاد سیاستگذار پولی بسیار كمتر از آن چیزی است كه توسط نهادهای پژوهشی موازی» یا به گفته وی «در فضای تبلیغاتی» صورت گرفته است. به گفته همتی «شرایط دشوار است، لیكن روند در حال بهبود و قابل مدیریت و ثبات نیز قابل اعاده است.» او اضافه كرده است: «در روزهای اول حضورم در بانك مركزی اعلام كردم همه داشته‌های علمی و تجربی خود را برای كنترل اوضاع به كار خواهم بست و امروز نیز با تجربیاتی به مراتب بیشتر از آن روز، اعلام می‌كنم با تلاش جدی همكارانم در بانك مركزی، سیستم بانكی و نیز سایر بخش‌های مختلف اقتصادی، ثبات لازم در بازارها برقرار خواهد شد.
وضعیت امروز بازارها در اقتصاد كشورمان حتما سخت‌تر از مرداد و شهریور ۹۷ نیست. در آن روزها با شروع و تشدید تحریم‌های امریكا، بازارهای ارز، سكه و سایر دارایی‌ها به شدت به هم ریخت و نرخ دلار در بازار به رقم‌های بسیار بالا رسید. با مدیریت بازارها و تدابیری كه به كار گرفته شد، به‌‌رغم تمامی مشكلات در مدت دو سال گذشته، ثبات نسبی بازارها در نرخ‌های بسیار پایین‌تر ارز، برقرار و رشد اقتصاد غیرنفتی در اواخر سال ۹۸ مثبت شد.» همتی اضافه كرده است: «این روزها نیز به علت تداوم فشار حداكثری، شیوع ویروس كرونا و تعطیلی سه‌ماهه بسیاری از فعالیت‌ها و كاهش قیمت نفت و سایر فرآورده‌های نفتی، تهدیدات جدید امریكا، انتظارات تورمی را بالا برده است. در روزهای آتی پیش‌بینی‌های بانك مركزی از تورم یك‌سال آتی و تورم هدف اعلام خواهد شد.»
این روزها اگر چرخی در بازارهای موازی ارز و سكه بزنید، كاهش قدرت خرید ریال در مقابل دلار كاملا حس‌شدنی است. در بازار لوازم خانگی وارداتی آنقدر قیمت‌ها بالاست كه نیاز به دریافت تسهیلات حمایتی برای خرید یك یخچال یا تلویزیون برای بسیاری از خانوارها وجود دارد. در بازار موبایل و لپ‌تاپ، قیمت‌ها نجومی شده و داستان خودرو نیز مبحث جداگانه‌ای است. به نظر می‌رسد تورم انتظاری پس از افزایش نرخ دلار در بازارهای دیگر قابل پیش‌بینی‌ترین چیزی باشد كه وجود دارد. تورمی كه با كاهش ارزش پول ملی اجتناب‌ناپذیر است.
گردآوری: گروه خبر سیمرغ
seemorgh.com/news
منبع: روزنامه اعتماد
