هنوز معلوم نیست فردا كه اول مهرماه است، قانون هدفمند كردن یارانه‌ها اجرا خواهد شد یا نه. گویا قرار است یارانه‌ها به حساب مردم واریز شود اما تا زمان اجرای اصلاح قیمت‌ها كسی حق برداشت از آن پول‌ها ندارد. هنوز زمان دقیق اصلاح قیمت‌ها، میزان یارانه نقدی و میزان اصلاح و افزایش قیمت حامل‌های انرژی مشخص نیست و به زمان آستانه اجرا موكول شده است.
محمدرضا فرزین ـ معاون وزیر امور اقتصادی و دارایی و سخنگوی كارگروه طرح تحول اقتصادی ـ را این روزها به دلیل مشغله فراوانش به دشواری می‌توان پیدا كرد و اگر هم جایی حضور داشته باشد، سعی می‌كند مصاحبه نكند چرا كه در حال حاضر در مرحله حساسی از اجرای قانون قرار داریم.
خبرنگار اقتصادی خبرگزاری ایسنا گفت‌وگوی مفصلی با او درباره برخی ابهامات اجرای قانون انجام داده است كه در زیر می‌خوانید. ماحصل این مصاحبه طولانی این است كه "همه چیز تحت كنترل است و مردم نگران نباشند."
* آقای دكتر! بسیاری بر این ذهنیت هستند كه دولت اجرای قانون را به تاخیر می‌اندازد تا با فشرده‌تر كردن زمان، پول بیشتری دست مردم را بگیرد و مردم تورم ناشی از هدفمند كردن را حس نكنند. این تحلیل تا چه حد درست است؟
ـ استراتژی دولت به صورت شفاف اعلام شده است. دولت در سه گام این اصلاحات قیمتی مربوط به حامل‌های انرژی را انجام می‌دهد كه از این سه گام، گام موثرش در مرحله اول است. اینكه عده‌ای می‌گویند در پنچ گام و سالی 20 درصد تحلیل آن‌هاست اما دولت جمع‌بندی‌اش این است كه گام مهم‌تر و اصلی را در مرحله اول بردارد. اجرای قانون در سه گام مغایرتی با استراتژی دولت ندارد اما میزان حمایت دولت از خانوارها براساس محاسباتی كه انجام داده‌ایم متفاوت است. این حمایت به نحوی انجام خواهد شد كه خانوارها را در برابر اصلاح قیمت‌ها حمایت لازم كند و هم بتواند حداقل تورم را به همراه داشته باشد و از سوی دیگر پوشش لازم در برابر این تورم را برای افرادی كه الگوی بهینه مصرف را رعایت می كنند داشته باشد. بنابراین كل اجرای قانون هدفمند كردن یارانه‌ها در این چارچوب انجام خواهد شد.
* آیا این تبعیض پرداخت یارانه نقدی و اختصاص مبالغ بیشتر به اقشار محروم در همین مرحله اول اجرا هم انجام می‌شود؟ یعنی اگر قرار باشد قانون از همین اول مهرماه اجرایی شود، ممكن است برخی افراد رقم بیشتری بگیرند؟
ـ بله در همین مرحله اول در نیمه دوم امسال دولت مبالغ بیشتری به افراد مناطق محروم و خانوارهای تحت پوشش کمیته امداد می‌دهد.
* این رقم از چه منبعی پرداخت می‌شود؟ از كل 20 هزار میلیارد تومانی كه امسال از هدفمند كردن یارانه‌ها آزاد می‌شود یا از 50 درصد این مبلغ یعنی 10 هزار میلیارد تومانی كه مجلس مصوب كرده در قالب بازپرداخت یارانه‌ها به خانوارها اختصاص پیدا می‌كند؟ یا از آن 10 درصدی (معادل دو هزار میلیارد تومان) كه اختیارش دست دولت است؟
ـ از كل مبلغی كه دولت به خانوارها اختصاص می‌دهد.
* یعنی از 10 هزار میلیارد تومان؟
ـ این گونه بگوییم بهتر است؛ از كل مبلغی كه قرار است به صورت نقدی به خانوارها اختصاص پیدا كند. مبلغ اختصاصی به خانوارها 10 هزار میلیارد تومان نیست و 10 درصد هم دولت اختیار دارد. دولت عدد یكسانی به همه مردم می‌دهد و به برخی گروه‌ها هم رقم بیشتری خواهیم داد که قبلاً آن گروه‌ها بیان شد. این تفاوت حدوداً 10درصد کل مبلغی خواهد بود که هر فرد عادی می‌گیرد.
* این گروه‌ها چگونه شناسایی شده‌اند؟ از طریق دفتر مناطق محروم ریاست جمهوری؟
ـ گروه‌ها كاملا شناسایی شده‌اند و در این زمینه خیلی مشكل نداشته‌ایم. قبلا در این باره توضیح داده‌ام. این افراد عده‌ای تحت پوشش سازمان‌های حمایتی هستند که فهرست آنها را این سازمان در اختیار سازمان هدفمند سازی یارانه ها قرار می‌دهد و مناطق محروم نیز از سوی دفتر مناطق محروم ریاست جمهوری شناسایی شده‌اند.
* اینكه آقای رییس‌جمهور گفته‌اند بخشی از یارانه‌ها در مهرماه به حساب مردم ریخته خواهد شد، به چه معناست؟
ـ طبق قانون دولت می‌تواند بازپرداخت یارانه‌ها را به سه شكل انجام دهد؛ نقدی، كمك غیرنقدی و تامین اجتماعی. دولت قصد دارد بخش عمده‌ای از منابع آزاد شده ناشی از هدفمند كردن یارانه‌ها را به صورت نقدی بپردازد. بخش‌های دیگر نیز به صورت غیرنقدی و تامین اجتماعی صرف خواهد شد.
* این پرداخت غیرنقدی و تامین اجتماعی هم از همان 10 هزار میلیارد تومان پرداخت خواهد شد؟
ـ از كل مبلغی كه قرار است به خانوارها اختصاص پیدا كند.
* دوباره به جای اول بازگشتیم! پس این طوری كه رقم یارانه نقدی از 12 هزار تومان تخمینی كه از تقسیم 10 هزار میلیارد تومان بر 61 میلیون نفر متقاضی یارانه به دست آمده كه پایین‌تر می‌آید!
ـ این‌ها تحلیل شماست! کارگروه باید رقم را نهایی كند و به موقع اعلام می‌كند.
* آقای دكتر الان شش ماه از سال گذشته است و دولت همچنان یارانه پرداخت كرده است. آیا این 20 هزار میلیارد تومانی كه شما قصد دارید دیگر نپردازید در نیمه دوم سال تامین می‌شود؟ آیا رقمی به میزان 20 هزار میلیارد تومان باقی مانده است كه دولت آن را نپردازد و آزاد كند؟
ـ میزان یارانه‌ها در سال 100 هزار میلیارد تومان است. برنامه‌ریزی ما این گونه است در زمانی كه اجرای قانون را در سال جاری آغاز می‌كنیم، عدد 20 هزار میلیارد تومان محقق شود.
* حالا شش ماه از سال گذشته است. اگر این 20 هزار میلیارد تومان یارانه قرار باشد از حامل‌های انرژی كه در طول شش ماه دوم مصرف می‌شوند برداشته شود، طبیعی است كه فشار بیشتری وارد می‌شود از حالتی كه شما آنها را از اول سال آزاد می‌كردید. این طور نیست؟!
ـ عرض كردم در زمان باقی مانده از سال عدد 20 هزار میلیارد تومان را کارگروه اعمال می‌کند.
* خوب فشار را بیشتر می‌كند یا نه؟ اگر زمان فشرده‌تر شود، طبعا شما باید این رقم را از میزان كمتری حامل انرژی آزاد كنید و طبعا آنها گران‌تر از میزانی خواهند شد كه اگر شما در طول 12 ماه این كار را انجام می‌دادید.
ـ خیر! بنده گفتم دولت در این مدت 20 هزار میلیارد تومان را محقق می‌كند و اصلاح قیمت‌ها را هم به گونه‌ای انجام خواهیم داد كه روی طبقاتی كه الگوی بهینه مصرف دارند تحمیلی وارد نشود و كمترین فشار روی این طبقات باشد.
* قرار است طی اصلاح قیمت‌ها و پس از پنج سال قیمت حامل‌های انرژی، نفت و گاز به 90 درصد بهای فوب خلیج فارس برسد. در اصلاح قیمت‌ها، در مورد قیمت بنزین آیا قصد دارید بنزین در مرحله اول به 90 درصد قیمت فوب برسد؟ یا طی سه گام یا پنج سال؟ اصلا الان قیمت فوب خلیج فارس چقدر است؟
ـ حدود 520 تا 530 تومان.
* یعنی 90 درصد آن لیتری می‌شود 470 تا 480 تومان. شما به یك‌باره قیمت بنزین را به 470 تومان می‌رسانید یا این كار را به صورت سه گام یا طی پنج سال انجام می‌دهید؟
ـ دولت طبق قانون محدودیتی درباره زمان و میزان اصلاح قیمت تک تک حامل‌های انرژی ندارد، محدودیت قانون به کل حامل‌ها برمی‌گردد. محدودیت ندارد كه در چه مرحله‌ای چه میزان از آنها را آزاد كند. قانون به دولت اجازه داده است كه طی پنج سال قیمت كل حامل‌ها را آزاد كنیم. جزئیات نحوه این اصلاح و آزادسازی قیمت مشخص شده است. کارگروه در بررسی‌هایش با توجه به كشش بازار، میزان ضریب جانشینی حامل‌ها با یكدیگر و توجه به سطح كنونی قیمت‌ها، نرخ حامل‌ها را به گونه‌ای تنظیم می‌کند كه عدد كلی 20 هزار میلیارد تومان برای سال 89 تحقق پیدا كند.
* پس رسیدن به قیمت 90 درصد قیمت فوب خلیج فارس در این مرحله انجام نخواهد شد؟!
ـ نه! بر اساس استراتژی گام اول حركت می‌شود.
* گام اول‌تان چند درصد است؟
ـ دولت برای امسال 20 درصد مجوز دارد. اما اگر آزادسازی را شش ماهه انجام بدهیم عملا می‌شود 40 درصد. بنابراین می‌توان گفت 40 درصد اصلاح می‌شود. پس گام اول می‌شود 40 درصد مسیر قانون، اما با توجه به اینكه از هر كدام دقیقا به میزان 40 درصد آزاد نمی‌شود برای برخی كمتر و برای برخی بیشتر است و میانگینش 40 درصد است تا عدد 20 هزار میلیارد تومان در شش ماه تحقق پیدا كند. توجه داشته باشید گام اول گام اصلی است.
*پس شما دقیقا از هر كدام 40 درصد آزاد نمی‌كنید؟
ـ خیر! عرض كردم با توجه به ضرایب جانشینی و كشش بازار و قیمت‌ها.
* در مورد بنزین چند درصد آن را آزاد می‌كنید تا به قیمت واقعی نزدیك شود؟
ـ بعدا اعلام می‌شود.
*حالا نمی‌شود بگویید؟
ـ خیر. در آستانه اجرا.
* چرا این موارد را شفاف نمی‌گویید؟
ـ دارم شفاف می‌گویم كه عدد را نمی‌گوییم!
* آقای دكتر! شما سال آینده یارانه‌ها را در تمام طول سال پرداخت می‌كنید و فقط امسال این گونه بود كه شش‌ماهه یا كمتر باشد؟
ـ بله! زمانی كه پرداخت یارانه‌ها شروع شود، به طور منظم ادامه پیدا خواهد كرد.
* یكی از مواردی كه بسیاری از كارشناسان روی آن تاكید دارند، تاثیر هدفمند كردن یارانه‌ها بر منابع بانكی است. آیا این امر را بررسی كرده‌اید؟
ـ تاثیری كه می‌گذارد بر نرخ سود است.
* منظورم وارد شدن یك‌باره منابع زیادی به بانك‌هاست (شش هزار میلیارد تومان) در این گونه موارد تجربیات قبلی نشان داده كه ممكن است برخی بانك‌ها و بی حساب و كتاب تسهیلات بدهند.
ـ خیر! این امر امكان‌پذیر نیست چون برای آن آیین‌نامه تدوین شده است.
* با این حال نمی‌توان انكار كرد كه ممكن است برخی بانك‌ها سلیقه‌ای عمل كنند.
ـ نمی‌توانند سلیقه‌ای عمل كنند. چون بنگاهی كه نیازمند تسهیلات است از سوی نهاد ذی‌ربط دولت به بانك معرفی می‌شود.
* یعنی بانك‌ها فقط عامل‌اند؟
ـ بله
* در مورد تسهیلات حساب ذخیره ارزی هم بانك‌ها عامل بودند اما خیلی سلیقه‌ای عمل كردند.
ـ این امر كه بنگاه مستحق دریافت یارانه از سوی نهاد و وزارتخانه ذی‌ربط معرفی می‌شود مشكل را حل خواهد كرد. صلاحیت را وزارتخانه تخصصی تعیین و به بانك ابلاغ می‌كند بنابراین بانك نمی‌تواند سلیقه‌ای عمل كند. اختصاص این شش هزار میلیارد تومان از سوی دستگاه‌های تخصصی مثل سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها و وزارت صنایع انجام می‌شود.
* مورد دیگر این است كه برخی كارشناسان معتقدند این امر بر حساب‌های بلندمدت تاثیر می‌گذارد و تمایل مردم به سمت سپرده‌های كوتاه‌مدت خواهد بود.
ـ درباره تاثیر هدفمند كردن یارانه‌ها بر منابع بانكی جلسات زیادی در كارگروه تخصصی طرح تحول اقتصادی گذاشته شده و جمع بندی مشخصی وجود دارد. چنین مواردی در بحث سیاست‌های پولی دیده شده است كه چگونه نرخ سود را تنظیم شود تا این گونه آثار را كنترل كند. بسته سیاست پولی در بانك مركزی نهایی شده است و ان‌شاالله در جلسات آینده شورای پول و اعتبار هم مطرح خواهد شد، با نرخ سود بانكی چنین مواردی را می‌توان هدایت كرد.
* اگر قانون در نیمه دوم سال اجرا شود، امكان دارد نرخ سود در این مدت تغییر كند؟ چون با تنظیم نرخ سود قرار است آثار هدفمند كردن كنترل شود.
ـ آثار طرح تحول بر نرخ سود بانكی در كارگروه دیده شده است و سیاست‌ها نیز قرار است در شورای پول و اعتبار بررسی شود.
*شما می‌فرمایید با تنظیم سود این آثار كنترل شود اما ما برای امسال نرخ سود داریم و هدفمند كردن قرار است در نیمه دوم اجرا شود، امكان تغییر آن وجود دارد؟
ـ تصمیم جدید درباره نرخ سود را شورای پول و اعتبار اعلام می‌كند.
*آقای دكتر با توجه به تحریم‌ها آیا این امر در دستور كار كارگروه تحول اقتصادی آمده است و تاثیر آن را بر هدفمند كردن یارانه‌ها بررسی كرده‌اید؟
ـ تحریم‌ها در حال حاضر از سوی دولت مدیریت می‌شود و تمام ابعادش دیده شده است و یك كارگروه ویژه در این باره در دولت وجود دارد.
* چقدر مسائل اجتماعی و نه امنیتی و سیاسی اجرای هدفمند كردن یارانه‌ها دیده شده است؟ یكی از مشكلات مثلا كنتورهای مشترك گاز است كه اگر قیمت آن گران‌تر باشد ممكن است اختلافات در آپارتمان‌ها افزایش بیابد؟
ـ این یك موضوع اجتماعی است و درباره مسائل اجتماعی یك كمیسیون اجتماعی در وزارت كشور تشكیل شده است. موضوع كنتورهای گاز را هم باید از وزارت نفت بپرسید.
* از بحث هدفمند كردن گذر كنیم. شما به عنوان معاون اقتصادی وزیر امور اقتصادی و دارایی باید رشد اقتصادی سال 88 را بدانید. این رقم چقدر بوده است؟
ـ این را باید بانك مركزی بگوید. ماهم منتظر اعلام آن از طرف بانک مرکزی هستیم.
* بانك مركزی نمی‌گوید. شما حداقل، رقم نهایی رشد اقتصادی سال 87 را بگویید!
ـ مرجع رسمی در این باره بانك مركزی است و هر وقت بانك مركزی اعلام كرد ما هم در جریان قرار می‌گیریم.
محمدرضا فرزین ـ معاون وزیر امور اقتصادی و دارایی و سخنگوی كارگروه طرح تحول اقتصادی ـ را این روزها به دلیل مشغله فراوانش به دشواری می‌توان پیدا كرد و اگر هم جایی حضور داشته باشد، سعی می‌كند مصاحبه نكند چرا كه در حال حاضر در مرحله حساسی از اجرای قانون قرار داریم.
خبرنگار اقتصادی خبرگزاری ایسنا گفت‌وگوی مفصلی با او درباره برخی ابهامات اجرای قانون انجام داده است كه در زیر می‌خوانید. ماحصل این مصاحبه طولانی این است كه "همه چیز تحت كنترل است و مردم نگران نباشند."
* آقای دكتر! بسیاری بر این ذهنیت هستند كه دولت اجرای قانون را به تاخیر می‌اندازد تا با فشرده‌تر كردن زمان، پول بیشتری دست مردم را بگیرد و مردم تورم ناشی از هدفمند كردن را حس نكنند. این تحلیل تا چه حد درست است؟
ـ استراتژی دولت به صورت شفاف اعلام شده است. دولت در سه گام این اصلاحات قیمتی مربوط به حامل‌های انرژی را انجام می‌دهد كه از این سه گام، گام موثرش در مرحله اول است. اینكه عده‌ای می‌گویند در پنچ گام و سالی 20 درصد تحلیل آن‌هاست اما دولت جمع‌بندی‌اش این است كه گام مهم‌تر و اصلی را در مرحله اول بردارد. اجرای قانون در سه گام مغایرتی با استراتژی دولت ندارد اما میزان حمایت دولت از خانوارها براساس محاسباتی كه انجام داده‌ایم متفاوت است. این حمایت به نحوی انجام خواهد شد كه خانوارها را در برابر اصلاح قیمت‌ها حمایت لازم كند و هم بتواند حداقل تورم را به همراه داشته باشد و از سوی دیگر پوشش لازم در برابر این تورم را برای افرادی كه الگوی بهینه مصرف را رعایت می كنند داشته باشد. بنابراین كل اجرای قانون هدفمند كردن یارانه‌ها در این چارچوب انجام خواهد شد.
* آیا این تبعیض پرداخت یارانه نقدی و اختصاص مبالغ بیشتر به اقشار محروم در همین مرحله اول اجرا هم انجام می‌شود؟ یعنی اگر قرار باشد قانون از همین اول مهرماه اجرایی شود، ممكن است برخی افراد رقم بیشتری بگیرند؟
ـ بله در همین مرحله اول در نیمه دوم امسال دولت مبالغ بیشتری به افراد مناطق محروم و خانوارهای تحت پوشش کمیته امداد می‌دهد.
* این رقم از چه منبعی پرداخت می‌شود؟ از كل 20 هزار میلیارد تومانی كه امسال از هدفمند كردن یارانه‌ها آزاد می‌شود یا از 50 درصد این مبلغ یعنی 10 هزار میلیارد تومانی كه مجلس مصوب كرده در قالب بازپرداخت یارانه‌ها به خانوارها اختصاص پیدا می‌كند؟ یا از آن 10 درصدی (معادل دو هزار میلیارد تومان) كه اختیارش دست دولت است؟
ـ از كل مبلغی كه دولت به خانوارها اختصاص می‌دهد.
* یعنی از 10 هزار میلیارد تومان؟
ـ این گونه بگوییم بهتر است؛ از كل مبلغی كه قرار است به صورت نقدی به خانوارها اختصاص پیدا كند. مبلغ اختصاصی به خانوارها 10 هزار میلیارد تومان نیست و 10 درصد هم دولت اختیار دارد. دولت عدد یكسانی به همه مردم می‌دهد و به برخی گروه‌ها هم رقم بیشتری خواهیم داد که قبلاً آن گروه‌ها بیان شد. این تفاوت حدوداً 10درصد کل مبلغی خواهد بود که هر فرد عادی می‌گیرد.
* این گروه‌ها چگونه شناسایی شده‌اند؟ از طریق دفتر مناطق محروم ریاست جمهوری؟
ـ گروه‌ها كاملا شناسایی شده‌اند و در این زمینه خیلی مشكل نداشته‌ایم. قبلا در این باره توضیح داده‌ام. این افراد عده‌ای تحت پوشش سازمان‌های حمایتی هستند که فهرست آنها را این سازمان در اختیار سازمان هدفمند سازی یارانه ها قرار می‌دهد و مناطق محروم نیز از سوی دفتر مناطق محروم ریاست جمهوری شناسایی شده‌اند.
* اینكه آقای رییس‌جمهور گفته‌اند بخشی از یارانه‌ها در مهرماه به حساب مردم ریخته خواهد شد، به چه معناست؟
ـ طبق قانون دولت می‌تواند بازپرداخت یارانه‌ها را به سه شكل انجام دهد؛ نقدی، كمك غیرنقدی و تامین اجتماعی. دولت قصد دارد بخش عمده‌ای از منابع آزاد شده ناشی از هدفمند كردن یارانه‌ها را به صورت نقدی بپردازد. بخش‌های دیگر نیز به صورت غیرنقدی و تامین اجتماعی صرف خواهد شد.
* این پرداخت غیرنقدی و تامین اجتماعی هم از همان 10 هزار میلیارد تومان پرداخت خواهد شد؟
ـ از كل مبلغی كه قرار است به خانوارها اختصاص پیدا كند.
* دوباره به جای اول بازگشتیم! پس این طوری كه رقم یارانه نقدی از 12 هزار تومان تخمینی كه از تقسیم 10 هزار میلیارد تومان بر 61 میلیون نفر متقاضی یارانه به دست آمده كه پایین‌تر می‌آید!
ـ این‌ها تحلیل شماست! کارگروه باید رقم را نهایی كند و به موقع اعلام می‌كند.
* آقای دكتر الان شش ماه از سال گذشته است و دولت همچنان یارانه پرداخت كرده است. آیا این 20 هزار میلیارد تومانی كه شما قصد دارید دیگر نپردازید در نیمه دوم سال تامین می‌شود؟ آیا رقمی به میزان 20 هزار میلیارد تومان باقی مانده است كه دولت آن را نپردازد و آزاد كند؟
ـ میزان یارانه‌ها در سال 100 هزار میلیارد تومان است. برنامه‌ریزی ما این گونه است در زمانی كه اجرای قانون را در سال جاری آغاز می‌كنیم، عدد 20 هزار میلیارد تومان محقق شود.
* حالا شش ماه از سال گذشته است. اگر این 20 هزار میلیارد تومان یارانه قرار باشد از حامل‌های انرژی كه در طول شش ماه دوم مصرف می‌شوند برداشته شود، طبیعی است كه فشار بیشتری وارد می‌شود از حالتی كه شما آنها را از اول سال آزاد می‌كردید. این طور نیست؟!
ـ عرض كردم در زمان باقی مانده از سال عدد 20 هزار میلیارد تومان را کارگروه اعمال می‌کند.
* خوب فشار را بیشتر می‌كند یا نه؟ اگر زمان فشرده‌تر شود، طبعا شما باید این رقم را از میزان كمتری حامل انرژی آزاد كنید و طبعا آنها گران‌تر از میزانی خواهند شد كه اگر شما در طول 12 ماه این كار را انجام می‌دادید.
ـ خیر! بنده گفتم دولت در این مدت 20 هزار میلیارد تومان را محقق می‌كند و اصلاح قیمت‌ها را هم به گونه‌ای انجام خواهیم داد كه روی طبقاتی كه الگوی بهینه مصرف دارند تحمیلی وارد نشود و كمترین فشار روی این طبقات باشد.
* قرار است طی اصلاح قیمت‌ها و پس از پنج سال قیمت حامل‌های انرژی، نفت و گاز به 90 درصد بهای فوب خلیج فارس برسد. در اصلاح قیمت‌ها، در مورد قیمت بنزین آیا قصد دارید بنزین در مرحله اول به 90 درصد قیمت فوب برسد؟ یا طی سه گام یا پنج سال؟ اصلا الان قیمت فوب خلیج فارس چقدر است؟
ـ حدود 520 تا 530 تومان.
* یعنی 90 درصد آن لیتری می‌شود 470 تا 480 تومان. شما به یك‌باره قیمت بنزین را به 470 تومان می‌رسانید یا این كار را به صورت سه گام یا طی پنج سال انجام می‌دهید؟
ـ دولت طبق قانون محدودیتی درباره زمان و میزان اصلاح قیمت تک تک حامل‌های انرژی ندارد، محدودیت قانون به کل حامل‌ها برمی‌گردد. محدودیت ندارد كه در چه مرحله‌ای چه میزان از آنها را آزاد كند. قانون به دولت اجازه داده است كه طی پنج سال قیمت كل حامل‌ها را آزاد كنیم. جزئیات نحوه این اصلاح و آزادسازی قیمت مشخص شده است. کارگروه در بررسی‌هایش با توجه به كشش بازار، میزان ضریب جانشینی حامل‌ها با یكدیگر و توجه به سطح كنونی قیمت‌ها، نرخ حامل‌ها را به گونه‌ای تنظیم می‌کند كه عدد كلی 20 هزار میلیارد تومان برای سال 89 تحقق پیدا كند.
* پس رسیدن به قیمت 90 درصد قیمت فوب خلیج فارس در این مرحله انجام نخواهد شد؟!
ـ نه! بر اساس استراتژی گام اول حركت می‌شود.
* گام اول‌تان چند درصد است؟
ـ دولت برای امسال 20 درصد مجوز دارد. اما اگر آزادسازی را شش ماهه انجام بدهیم عملا می‌شود 40 درصد. بنابراین می‌توان گفت 40 درصد اصلاح می‌شود. پس گام اول می‌شود 40 درصد مسیر قانون، اما با توجه به اینكه از هر كدام دقیقا به میزان 40 درصد آزاد نمی‌شود برای برخی كمتر و برای برخی بیشتر است و میانگینش 40 درصد است تا عدد 20 هزار میلیارد تومان در شش ماه تحقق پیدا كند. توجه داشته باشید گام اول گام اصلی است.
*پس شما دقیقا از هر كدام 40 درصد آزاد نمی‌كنید؟
ـ خیر! عرض كردم با توجه به ضرایب جانشینی و كشش بازار و قیمت‌ها.
* در مورد بنزین چند درصد آن را آزاد می‌كنید تا به قیمت واقعی نزدیك شود؟
ـ بعدا اعلام می‌شود.
*حالا نمی‌شود بگویید؟
ـ خیر. در آستانه اجرا.
* چرا این موارد را شفاف نمی‌گویید؟
ـ دارم شفاف می‌گویم كه عدد را نمی‌گوییم!
* آقای دكتر! شما سال آینده یارانه‌ها را در تمام طول سال پرداخت می‌كنید و فقط امسال این گونه بود كه شش‌ماهه یا كمتر باشد؟
ـ بله! زمانی كه پرداخت یارانه‌ها شروع شود، به طور منظم ادامه پیدا خواهد كرد.
* یكی از مواردی كه بسیاری از كارشناسان روی آن تاكید دارند، تاثیر هدفمند كردن یارانه‌ها بر منابع بانكی است. آیا این امر را بررسی كرده‌اید؟
ـ تاثیری كه می‌گذارد بر نرخ سود است.
* منظورم وارد شدن یك‌باره منابع زیادی به بانك‌هاست (شش هزار میلیارد تومان) در این گونه موارد تجربیات قبلی نشان داده كه ممكن است برخی بانك‌ها و بی حساب و كتاب تسهیلات بدهند.
ـ خیر! این امر امكان‌پذیر نیست چون برای آن آیین‌نامه تدوین شده است.
* با این حال نمی‌توان انكار كرد كه ممكن است برخی بانك‌ها سلیقه‌ای عمل كنند.
ـ نمی‌توانند سلیقه‌ای عمل كنند. چون بنگاهی كه نیازمند تسهیلات است از سوی نهاد ذی‌ربط دولت به بانك معرفی می‌شود.
* یعنی بانك‌ها فقط عامل‌اند؟
ـ بله
* در مورد تسهیلات حساب ذخیره ارزی هم بانك‌ها عامل بودند اما خیلی سلیقه‌ای عمل كردند.
ـ این امر كه بنگاه مستحق دریافت یارانه از سوی نهاد و وزارتخانه ذی‌ربط معرفی می‌شود مشكل را حل خواهد كرد. صلاحیت را وزارتخانه تخصصی تعیین و به بانك ابلاغ می‌كند بنابراین بانك نمی‌تواند سلیقه‌ای عمل كند. اختصاص این شش هزار میلیارد تومان از سوی دستگاه‌های تخصصی مثل سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها و وزارت صنایع انجام می‌شود.
* مورد دیگر این است كه برخی كارشناسان معتقدند این امر بر حساب‌های بلندمدت تاثیر می‌گذارد و تمایل مردم به سمت سپرده‌های كوتاه‌مدت خواهد بود.
ـ درباره تاثیر هدفمند كردن یارانه‌ها بر منابع بانكی جلسات زیادی در كارگروه تخصصی طرح تحول اقتصادی گذاشته شده و جمع بندی مشخصی وجود دارد. چنین مواردی در بحث سیاست‌های پولی دیده شده است كه چگونه نرخ سود را تنظیم شود تا این گونه آثار را كنترل كند. بسته سیاست پولی در بانك مركزی نهایی شده است و ان‌شاالله در جلسات آینده شورای پول و اعتبار هم مطرح خواهد شد، با نرخ سود بانكی چنین مواردی را می‌توان هدایت كرد.
* اگر قانون در نیمه دوم سال اجرا شود، امكان دارد نرخ سود در این مدت تغییر كند؟ چون با تنظیم نرخ سود قرار است آثار هدفمند كردن كنترل شود.
ـ آثار طرح تحول بر نرخ سود بانكی در كارگروه دیده شده است و سیاست‌ها نیز قرار است در شورای پول و اعتبار بررسی شود.
*شما می‌فرمایید با تنظیم سود این آثار كنترل شود اما ما برای امسال نرخ سود داریم و هدفمند كردن قرار است در نیمه دوم اجرا شود، امكان تغییر آن وجود دارد؟
ـ تصمیم جدید درباره نرخ سود را شورای پول و اعتبار اعلام می‌كند.
*آقای دكتر با توجه به تحریم‌ها آیا این امر در دستور كار كارگروه تحول اقتصادی آمده است و تاثیر آن را بر هدفمند كردن یارانه‌ها بررسی كرده‌اید؟
ـ تحریم‌ها در حال حاضر از سوی دولت مدیریت می‌شود و تمام ابعادش دیده شده است و یك كارگروه ویژه در این باره در دولت وجود دارد.
* چقدر مسائل اجتماعی و نه امنیتی و سیاسی اجرای هدفمند كردن یارانه‌ها دیده شده است؟ یكی از مشكلات مثلا كنتورهای مشترك گاز است كه اگر قیمت آن گران‌تر باشد ممكن است اختلافات در آپارتمان‌ها افزایش بیابد؟
ـ این یك موضوع اجتماعی است و درباره مسائل اجتماعی یك كمیسیون اجتماعی در وزارت كشور تشكیل شده است. موضوع كنتورهای گاز را هم باید از وزارت نفت بپرسید.
* از بحث هدفمند كردن گذر كنیم. شما به عنوان معاون اقتصادی وزیر امور اقتصادی و دارایی باید رشد اقتصادی سال 88 را بدانید. این رقم چقدر بوده است؟
ـ این را باید بانك مركزی بگوید. ماهم منتظر اعلام آن از طرف بانک مرکزی هستیم.
* بانك مركزی نمی‌گوید. شما حداقل، رقم نهایی رشد اقتصادی سال 87 را بگویید!
ـ مرجع رسمی در این باره بانك مركزی است و هر وقت بانك مركزی اعلام كرد ما هم در جریان قرار می‌گیریم.
گردآوری: گروه خبر سیمرغ
www.seemorgh.com/news
منبع:isna.ir
www.seemorgh.com/news
منبع:isna.ir