هنوز پرونده طرح بسته نشده، پرونده مشكلات ديگر باز شده است...
 
 
ماجرا به 5 سال پیش برمی‌گردد، آنجا كه دولت نهم با انگیزه «افزایش ثروت خانوار» طرح «سهام عدالت» را معرفی كرد. این طرح قصد داشت 42 میلیون نفر از دهك‌های پایین درآمدی جامعه را سهامدار 56 شركت بزرگ و سودده دولتی كند.

به گزارش «دنیای اقتصاد»، با تعریف برگه‌های یك میلیون تومانی سهام، طرح وارد فاز اجرایی شد و مقرر شد هر كدام از مشمولان، یكی از این برگه‌ها را بگیرند.
با دریافت این برگه‌ها، مشمولان طرح موظف می‌شدند تا 10 سال و به ازای هر سال 100 هزار تومان به حساب دولت واریز كنند. این قسط نقدی نبود، بلكه مقرر شده بود از محل سود سالانه پرتفوی سهام عدالت، مستهلك شود.

براساس پیش‌بینی سال 85، سهامداران می‌توانستند بعد از 10 سال پرداخت اقساط دولت، برگه سهام یك میلیون تومانی خود را آزاد كرده‌ و قابل خرید و فروش كنند.

هر چند با گذشت بیش از 5 سال، هنوز فرآیند شناسایی مشمولان دریافت این سهام تمام نشده، اما مجریان امیدوارند سال آینده بتوانند پرونده این طرح را مختومه اعلام كنند. تا امروز 38 میلیون نفر برگه‌های یك میلیون تومانی سهام عدالت را در دست دارند و به انتظار سودهای سالانه پرتفوی 42 میلیارد دلاری خود نشسته‌اند.

گفت‌و‌گوی «دنیای اقتصاد» با «سیدمهدی عقدایی»، معاون سازمان خصوصی‌سازی به كندوكاوی در طرح سهام عدالت اختصاص یافته است. این گفت‌و‌گو در ادامه می‌آید:

طی ماه‌های اخیر انتقال پرتفوی 20 هزار میلیارد تومانی سهام عدالت به 30 شركت سرمایه‌گذاری استانی سهام عدالت انجام شده است. آیا این انتقال پرتفوی برای مابقی پرتفوی كه بیشتر هم شامل شركت‌های غیربورسی است، اجرایی شده است؟

ما تمام 56 شركت حاضر در پرتفوی سهام عدالت را به شركت‌های سرمایه‌گذاری استانی انتقال داده‌ایم.

ولی این انتقال برای غیربورسی‌ها كامل انجام نشده است.

فقط سهام پالایشگاه‌ها منتقل نشده كه آن هم به دلیل جابه‌جایی‌هایی است كه در فهرست شركت‌های مشمول واگذاری وزارت نفت در حال انجام است. آخرین آمار ما نشان می‌دهد كه 100 درصد پرتفوی بورسی و 90 درصد پرتفوی غیربورسی به 30 شركت سرمایه‌گذاری استانی رسیده است.

در كنار انتقال مالكیت، آیا انتقال مدیریت هم صورت گرفته است؟

در این مرحله ما مجری انتقال مالكیت هستیم و انتقال مدیریت چیزی است كه خود استان‌ها باید به دست بیاورند.

چگونه؟

مثلا همین راه‌اندازی كانون 30 شركت سرمایه‌گذاری استانی سهام عدالت بهترین گزینه برای در اختیار گرفتن مدیریت سهام عدالت در شركت‌های سرمایه‌پذیر است.

اما براساس مصوبه 25 آبان امسال، دولت به صراحت می‌گوید كه مدیریت سهام عدالت تا زمان پرداخت كامل اقساط باید در اختیار شركت‌های مادر تخصصی دولتی بماند. با این شرایط لطفا توضیح دهید كانون چگونه قرار است مدیریت سهام عدالت را در دولت بگیرد؟

البته تاریخ این مصوبه مربوط به قبل از ثبت رسمی كانون است.

اما ثبت رسمی كانون مربوط به تاریخ 10 آبان‌ماه امسال است، در حالی كه مصوبه دولت 25 آبان امسال و 15 روز بعد از ثبت رسمی كانون صورت گرفته است.

به هر حال كانون باید تجربه كسب كند و جا بیفتد تا دولت بتواند اعتماد كند.

قانون اصل 44 تكلیف همه را روشن كرده و به صراحت از انتقال توامان مدیریت و مالكیت پرتفوی «عدالت» به مشمولان سهام عدالت سخن گفته است. به نظر شما مصوبه آبان‌ماه دولت یك عمل فراقانونی نیست؟

من نباید در این مورد نظر دهم، ولی اگر كانون با قدرت وارد شود، ممكن است دولت در مصوبه خود تجدیدنظر كند.

این خوش‌بینی شما نمی‌تواند چندان پایدار باشد؛ چراكه آبان‌ماه سال گذشته هم مصوبه مشابهی برای كنترل مدیریت سهام عدالت از سوی دولت صادر شد كه با مهر «باطل شد» از سوی «هیات تطبیق مقررات» روبه‌رو شد، اما دولت نه تنها لغو مصوبه را به زیرمجموعه‌های خود ابلاغ نكرد، بلكه مصوبه دومی را در آبان امسال صادر كرد. با این توصیف بهتر نیست این گونه نتیجه بگیریم كه دولت نمی‌خواهد مدیریت سهام عدالت را واگذار كند؟

ما مجری اصل 44 هستیم و اظهارنظر در مورد قانونگذاری و سیاستگذاری در حوزه وظایف ما قرار ندارد.

قانون اصل 44، 10 سال زمان را برای آزادسازی كامل برگه‌های سهام عدالت در نظر گرفته. این آزادسازی قرار است چگونه انجام شود؟ آیا مكانیزم خاصی برای آن تعریف كرده‌اید؟

هنوز در این مورد تصمیم‌گیری نشده است.

طرح واگذاری سهام به مشمولان سهام عدالت از سال 85 شروع شده و تاكنون هم 500 میلیارد تومان قسط دولت پرداخت شده است. آیا این زمان برای تصمیم‌گیری در خصوص نحوه آزادسازی كافی نیست؟

تعریف مكانیزم برای آزادسازی سخت نیست، فقط مساله این است كه قانون حداقل تا 5 سال دیگر به ما وقت داده تا سازوكاری را برای آزادسازی سهام عدالت مشخص كنیم.

آیا این بی‌علاقگی سازمان خصوصی‌سازی به تعریف مكانیزم آزادسازی به مصوبه 25 آبان امسال دولت نیز مربوط می‌شود؟

حتی اگر همین امروز هم مكانیزمی برای آزادسازی تعریف كنیم، نمی‌توانیم از آن استفاده كنیم.
اگر این طور است، پس چرا در قراردادهای فروشی كه با 30 شركت سرمایه‌گذاری استانی امضا كرده‌اید، بندی را از بابت میزان بخشودگی دهك‌های اول و دوم و رقمی كه باید از بابت آن آزاد شود، قرار داده‌اید؟ اگر قرار نیست سهمی آزاد شود، چرا چنین بندی در قرارداد فروش آمده؟

مشخص شدن میزان بخشودگی به معنای آزادسازی بلافاصله آن نیست، بلكه منظور ما این است كه بعد از پایان پرداخت كامل اقساط، این بخش را آزاد می‌كنیم.

اگر چنین است، چرا شما در پاسخ به مكاتبات برخی سرمایه‌گذاری‌های استانی قول آزادسازی زودهنگام را به آنها داده‌اید؟

ما چنین پاسخی نداده‌ایم.

ولی مستندات این نامه وجود دارد.

من در جریان نیستم.

شما معتقدید كه تعریف سازوكاری برای نحوه آزادسازی 56 شركتی كه در پرتفوی سهام عدالت هستند، آسان است. شما قرار است چگونه به ازای پرداخت اقساط، آزادسازی سهام را انجام دهید؟

این مساله می‌تواند چند راه داشته باشد. می‌توانیم اول سهام شركت‌های بورسی را آزاد كنیم، یا اینكه می‌توانیم اول غیر بورسی‌ها را آزاد كنیم و شاید هم این كار را تركیبی انجام دهیم.

پس در عین سادگی كار، هنوز برنامه‌ای برای این كار ندارید.

این طور نیست، ما می‌توانیم در دو ساعت تمام راه‌ها را برای آزادسازی برگه‌های سهام عدالت مشخص كنیم.

ولی روش‌هایی كه شما از آنها سخن می‌گویید، بیشتر سلیقه‌ای هستند تا كارشناسی.

به هر حال گزینه‌های پیش روی ما هستند.

اگر بعد از پایان مهلت اقساط 10 ساله، استانی از شما درخواست كرد كه مثلا اول سهام «بانك صادرات» پرتفوی من را آزاد كنید، آیا شما این كار را می‌كنید؟

قابل بررسی است.

آیا برای تورم ناشی از آزادسازی سهام شركت‌های حاضر و پرتفوی سهام عدالت هم فكری كرده‌اید؟

خیلی زود است بخواهیم در مورد این مسائل حرف بزنیم.

به هر حال این مساله را قبول دارید كه افزایش حجم عرضه، می‌تواند باعث افت قیمت سهام و جو منفی در بازار سرمایه شود؟

قرار نیست به محض آزاد شدن برگه‌های سهام، سهامداران سهام عدالت سهامشان را بفروشند كه تورم و جو منفی به وجود بیاید.

اما سهامداران سهام عدالت دهك‌های پایین درآمدی جامعه هستند كه حتی حاضر شده‌اند در ازای دریافت پول نقد، برگه‌های سهام یك میلیون تومانی‌شان را حتی تا یك سوم قیمت نیز بفروشند. فكر نمی‌كنید نگاه درآمدی مشمولان به برگه‌های سهام عدالت نوعی هشدار است؟

ما معتقدیم برگه‌های سهام عدالت آن قدر ارزنده هست كه باعث ‌شود این مسائل پیش نیاید.

فكر می‌كنید چند درصد از سهامداران سهام عدالت گفته شما را در مورد ارزندگی برگه‌های یك میلیون تومانی سهام عدالت قبول دارند؟

من آماری ندارم، ولی وضعیت بازدهی این پرتفوی، خود گویا است.

شما در برگه‌های سهامداری كه به سهامداران عدالت داده‌اید، هیچ اشاره‌ای به پرتفوی، تعداد شركت‌ها، سهم آنها از پرتفوی، ارزندگی و سایر موارد نكرده‌اید. پس چطور می‌توانید توقع داشته باشید كه 42 میلیون سهامدار احتمالی سهام عدالت، ارزندگی برگه‌های خود را باور داشته باشند. ضمن اینكه هیچ آموزش مستقیم و غیرمستقیم هم برای آن‌ها در نظر نگرفته‌اید.

به هر حال این مساله نیاز به بررسی و دقت دارد.

شما در گفت‌و‌گویی با رسانه‌ها، از اضافه شدن دهك هفتم به طرح سهام عدالت سخن گفته‌اید. چه كسانی قرار است دهك هفتمی باشند؟

البته این مساله تنها در حد پیشنهاد است. ما منتظر روشن شدن یك موضوع هستیم و آن اینكه آیا نیاز به اضافه كردن یك دهك دیگر داریم یا نه؟

و این موضوع چیست؟

برای ما مشخص نیست كه مبنای دهك‌بندی مشمولان طرح سهام عدالت از چه سالی است؟ از سال 85، سال شروع طرح یا امسال كه می‌خواهیم پرونده شناسایی مشمولان را ببندیم.

و چه مرجعی قرار است این مبنا را مشخص كند؟

شاید شورای‌عالی اصل 44 و شاید نیاز به تفسیر مجلس باشد.

شما گفتید كه می‌خواهید پرونده شناسایی مشمولان طرح سهام عدالت را امسال ببینید. چقدر به این زمان‌بندی مطمئن هستید.

ما الان 38 میلیون سهامدار قطعی داریم و 43 میلیون دعوت‌نامه هم فرستاده‌ایم. با اتمام مراحل شناسایی كارگران و جامانده‌ها، اگر امسال هم نشود، قطعا تا بهار سال بعد این كار را انجام می‌دهیم.

جدای از 500 میلیارد تومانی كه تا به حال به عنوان قسط دولت از محل سود سهام عدالت پرداخته شده، آیا رقم جدیدی برای امسال محقق شده یا خیر؟

برآورد ما این است كه كل قسط دولت برای امسال پرداخت می‌شود.

رقم قسط امسال دولت چقدر است؟

ما 20 هزار میلیارد تومان پرتفوی منتقل كرده‌ایم و 10 درصد آن می‌شود دو هزار میلیارد تومان.
پس قسط 17 هزار میلیارد تومان پرتفوی غیربورسی چه می‌شود؟

غیربورسی‌ها را تا زمان كامل شدن مرحله انتقال پرتفوی محاسبه نمی‌كنیم.

پس با این حساب، سهامداران سهام عدالت نمی‌توانند منتظر سود برای سال‌مالی 89 باشند.
هنوز كه سال‌مالی شركت‌ها تمام نشده.

ولی بیشتر شركت‌های بورسی كه سهام عدالت در آنها سهام دارد، افزایش سرمایه‌های سنگینی در پیش روی دارند كه خود این مساله باعث می‌شود تقسیم درصد بالای سود را در برنامه خود نداشته باشند.

به هر حال باید منتظر زمان برگزاری مجامع این شركت‌ها و تصمیم‌گیری در آنجا باشیم.
 
 
گردآوری: گروه خبر سیمرغ
www.seemorgh.com/news
منبع:tabnak.ir