«چاقی» شكل جدید بیولوژیك در كل دنیا و از جمله ایران است كه وزیر بهداشت و درمان هم نسبت به افزایش آن در كشور هشدار داده است. پژوهش‌های انجام شده نشان می‌دهد كه چاقی در جامعه ما در زنان بیشتر از مردان است و به دلیل این كه فضای كمتری برای فعالیت و تحرك زنان وجود دارد، آنان بیشتر از چاقی رنج می‌برند.
طبق یكی از همین پژوهش‌ها كه در شرق تهران انجام شده است، چاقی مفرط در زنان 35 درصد و در مردان 15 درصد است.
آمار وزارت بهداشت و درمان هم نشان می‌دهد كه بیش از 27 درصد مردان و 40درصد زنان در كل كشور چاق هستند. در این میان 70 درصد زنان 15 تا 24 ساله و 17درصد مردان كشور از كم‌تحركی به این چاقی مبتلا شده‌اند.
بنابراین با توجه به این كه بیشتر افراد چاق در كشور ما در طیف سنی جوان قرار دارند، تعجبی ندارد كه بازار انواع داروها، ابزار و شیوه‌های لاغری این گروه سنی را مخاطب قرار دهد و برای جذب آنان از انواع رسانه‌ها و ابزارهای ارتباطی بهره بگیرد.
«در یك ماه 3 سایز لاغر شوید»، «10 كیلو لاغری در 10 جلسه كاملا تضمینی»، «كاهش 2 سایز در یك ساعت با جدیدترین و پیشرفته‌ترین دستگاه‌ها»، «بخورید، بخوابید، لاغر شوید با چسب‌های لاغری»، و... اینها تنها بخشی از شعارهای تبلیغی موسسات لاغری هستند كه شمار زیادی از آنها مجوز قانونی برای فعالیت در این زمینه را ندارند ولی هر روز براحتی به چاپ شعارهای خود در رسانه‌های مكتوب می‌پردازند و كمتر نظارتی بر عملكرد آنان صورت می‌گیرد.
دكتر علی‌اصغر سهیلی - متخصص تغذیه - با دروغ خواندن تمام شیوه‌هایی كه این موسسات- بدون مجوز - در روزنامه‌ها چاپ می‌كنند، می‌گوید: باید سازوكار جدید تعریف شود تا این موسسات براحتی موفق به تبلیغ خود در رسانه‌ها نشوند. وی پیشنهاد می‌كند كه ابتدا پزشكان متخصص شیوه‌های تجویزی این موسسات را برای لاغری تایید و برایشان مجوز صادر كنند و سپس رسانه‌ها با روِیت این مجوز به چاپ تبلیغات خود بپردازند.
داروهای لاغری
برخی موسسات و سالن‌های لاغری این روزها در یك فضای محدود 50- 40 متری و خرید چند دستگاه لاغری و استخدام چند منشی به فعالیت مشغولند. در این موسسات شیوه‌های متفاوت لاغر شدن تجویز می‌شود كه از جمله تجویز انواع داروهای لاغری است. قرص‌ها و كپسول‌‌هایی كه اتفاقا عنوانشان بارها در برنامه‌های ماهواره‌ای تبلیغ و غالبا از كشورهای عربی از جمله امارات عربی متحده به ایران وارد می‌شود. در تبلیغ این داروها ادعا می‌شود كه افراد می‌توانند در ماه 2 تا 5 كیلو یا حتی بیشتر از وزن خود بكاهند.
دراین‌باره لیلا حیدری داروساز به برنا گفته است كه این داروها به صورت تجاری عرضه می‌شوند و بیشتر دارای ماده‌ای به نام كانتین هستند. این ماده تقریبا در همه داروها و قرص‌های ضدچاقی دیده می‌شود و عاملی در اختلالات گوارشی، تهوع، استفراغ، كرامپ شكمی، بوی بد دهان و بیماری‌های كلیوی است.
به گفته این داروساز، افراد نباید از داروهایی كه در مدت زمان كوتاهی وزن را پایین می‌آورد، استفاده كنند؛ چرا كه این داروها تركیبات هورمونی و تیروئیدی دارند و علاوه بر اختلالات گوارشی باعث افزایش خط سرطان هم می‌شوند.
داروهای گیاهی لاغری
كاهش اشتها، سوزاندن چربی، لاغری موضعی و... توسط داروهای گیاهی در یك یا 2 ماه از جمله ادعای برخی عطاری‌هاست كه این روزها پشت ویترین مغازه‌ها خودنمایی می‌كند. این عطاری‌ها هم مجوزی برای چاق یا لاغر كردن مردم ندارند و غالبا از خواص گیاهانی می‌گویند كه قادر است در كوتاه‌ترین زمان چربی‌ها را بسوزاند و سایز افراد را كاهش دهد یا حجم معده را كوچك كند و از اشتهای افراد بكاهد.
كارشناسان تغذیه دراین‌باره معتقدند، هیچ گیاهی به عنوان لاغركننده كامل وجود ندارد. در عین حال برخی گیاهان دارویی كه تحت عنوان لاغركننده عرضه می‌شوند اگرچه قادرند 20 تا 30 درصد وزن را كاهش دهند، اما وجود آمفتامین در آنها، عوارض منفی مانند تاثیر نامطلوب بر مغز و اعصاب و سیستم گردش خون و جمع شدن آب در بدن را درپی دارند.
ابزارهای لاغری
این روزها بدون خوردن دارو هم می‌توان لاغر شد. انواع گوشواره‌ها و كمربندهای لاغری در كوتاه مدت اثر دارند، چون منجر به از دست رفتن آب بدن می‌شوند. به همین خاطر بعد از چند روز استفاده، یكی دو كیلویی از وزن افراد كم می‌شود، اما بلافاصله بعد از نوشیدن آب بدن فرد به وزن اولیه‌اش برمی‌گردد. در كمربندهای ویبره هم لرزش باعث می‌شود چربی‌ها از نواحی اطراف شكم، پهلوها و باسن جدا و به سمت قلب و كلیه حركت كنند كه در درازمدت بسیار خطرناك است.
قیمت‌های نجومی برای لاغری
اما كاهش وزن تنها به استفاده از قرص‌های لاغری كه هزینه‌ای از 30 تا 100 هزار تومان (برای هر بسته 30 تا 50 عددی) دارد، كمربندهای لاغری كه از 10 تا 80 هزار تومان در بازار عرضه شده است، خلاصه نمی‌شود. بازار كار پزشكان تغذیه هم این روزها داغ است. آنان شیوه‌های جالبی برای اخذ حق ویزیت خود ابداع می‌كنند، از جمله این كه به ازای هر كیلو اضافه وزن مراجعه‌كننده حق ویزیت او نیز افزایش می‌یابد.
این در حالی است كه هر جلسه برنامه غذایی قیمت خاص دارد و برای هر 5 كیلو كاهش وزن حق ویزیت افزایش می‌یابد و... كه با حق تعرفه پزشكان كه از طرف وزارت بهداشت و سازمان نظام پزشكی تایید شده است، تفاوت زیادی دارد. در حال حاضر حق ویزیت بعضی از پزشكان تغذیه از 80 تا 100 هزار تومان (و چون نظارتی وجود ندارد شاید هم بیشتر) متغیر است كه معمولا به صورت اقساط پرداخت می‌شود!
لاغری نیاز جدید جامعه
به هر حال تمایل به لاغر شدن نیاز جدیدی در جمعیت جوان جامعه است كه متاسفانه هر موسسه یا شخصیت حقیقی و حقوقی سعی می‌كند بازار این نیاز را به سمت خود جلب كند. در حالی كه مریم اتابك، كارشناس تغذیه می‌گوید: به نظر می‌رسد این آشفته بازار نیازمند یك ساماندهی است. بسیاری از داروهایی كه برای لاغری مصرف می‌شود، در فهرست دارویی كشور جایگاهی ندارد، بنابراین درباره عوارض آن هم هیچ تحقیقی صورت نگرفته است. این داروها بیشتر سوئدی، آلمانی، سوئیسی و چینی هستند و معمولا از دبی به كشور ما وارد می‌شود. مصرف این داروها باعث ریزش مو، افسردگی، اختلالات گوارشی و تحلیل رفتن بافت‌های مهمی چون قلب می‌شود.
دكتر سهیلی، متخصص تغذیه هم معتقد است: بسیاری از روش‌های درمان چاقی مثل روش سوئدی برای كشور ما مناسب نیست و فقط برای جلب توجه مردم استفاده می‌شود. وی از وزارت بهداشت و وزارت بازرگانی می‌خواهد كه از ورود و توزیع این دارو و ابزارهای بدون مجوز جلوگیری كنند.
در مجموع لاغری این روزها ارزشی است كه جوانان حاضرند هزینه هنگفتی را بابت آن بپردازند. اگر این بازار لگام‌گسیخته به حیات خود ادامه دهد، سلامت جوانان را در معرض خطر قرار خواهد داد.
در حال حاضر علاوه بر روزنامه‌ها، مجلات هفتگی و ماهنامه‌ها، شبكه‌های ماهواره‌ای بشدت به تبلیغ این ابزار و داروها می‌پردازند و جذابیت تصویری این تبلیغ‌ها عاملی در جذب مشتری برای آنهاست. در حالی كه تحقیقات پزشكی سلامت این شیوه‌ها را تایید نمی‌كند، این دارو و ابزارها هر روز به كشورمان وارد می‌شوند بدون هیچ نظارتی....