آلودگي هوا بنا بر اين پيش بيني نه تنها كلان شهرهاي هميشه آلوده كشور كه شهري مانند رشت را كه به واسطه داشتن بارش مناسب باران ، هوايي نسبتا سالم دارد، دربرخواهد گرفت و دليل آن نيز استقرار سامانه پرفشاري است كه از روز يكشنبه اين هفته بر روي كشور مستقر شده‌است.
پزشكان با در نظر داشتن " هشدار" سازمان هواشناسي ، خصوصا از بيماران قلبي و عروقي ، كودكان و خانم‌هاي باردار ساكن كلان شهرها مي‌خواهند تا در روزهاي پايان هفته حتما! درخانه بمانند و اگر امكاني براي آنها وجود دارد ، از اين شهرها بيرون بروند و شهرونداني كه حس مسووليت قوي دارند از خودروي شخصي استفاده نكنند.
تهران كه آلودگي هواي آن شهرت جهاني دارد ، اغلب روزهاي سال هوايي آلوده دارد و در زمستان اين وضعيت هر چه بيشتر تشديد مي‌شود.
در طول ده سال اخير در دو نوبت حجم آلاينده‌ها در هواي تهران به حدي رسيده است كه مسوولين با همه ملاحظات ، ناچار به اعلام تعطيلي عمومي شدند كه آخرين نوبت آن پاييزسال ۱۳۸۴بود كه علاوه بر مدارس،ادارات نيز تعطيل شد و در همان روز عمق ديد در تهران به كمتراز ۱۰۰متر رسيد كه‌اين آلودگي هوا پروازها را نيز مختل كرد.
آلودگي هوا و غير قابل تحمل بودن آن ، خاص كلان شهري مانند تهران نيست.
اغلب شهرهاي بزرگ ايران از اين مشكل در رنج هستند.
عمده منبع آلوده‌كننده هوا در شهرهاي بزرگ ايران ، انبوه خودروهاي سرگرداني شناخته شده‌اند كه بيشتر از حد استاندارد سوخت مصرف مي‌كنند و خيابان‌هاي شهرها اغلب زير بار سنگين ترافيكي است كه ريشه در معضلاتي مانند مهندسي ترافيك و بيشتر فرهنگ ترافيكي دارد.
متخصصان محيط زيست درتعريف " آلودگي هوا" در پايگاه مرجع" ويكي پيديا" مي گويند : "آلودگي هوا عبارت است از وجود يك يا چند آلوده‌كننده در هواي آزاد به آن مقدار، مدت و ويژگي‌ها كه براي انسان ، گياه يا حيوان خطرناك است و براي اموال مضر و يا به‌طور غيرقابل قبولي مخل استفاده راحت از زندگي و اموال شود."
آلوده‌كننده‌هاي هوا بسته به نوع، غلظت و مدت تماس با انسان مي‌توانند اثراتي نظير تحريك ، سوزش و آب‌ريزش تا اثرات شديد و حتي مرگ را به دنبال داشته باشند.
حوادث حاد آلودگي هوا در سال‌هاي مختلف از جمله واقعه " ۱۹۳۰ره ميوز"، " ۱۹۴۸دونوراي" پنسيلوانيا، ۱۹۵۲لندن و ساير وقايع و مطالعات سم‌شناسي با استفاده از حيوانات آزمايشگاهي اثرات سو بسياري از آلاينده‌ها را مشخص كرده است.
از جمله آلاينده‌هاي هوا كه بيشترازسوخت خودروها و ساير منابع فسيلي ناشي مي شود، گوگرد است. آزمايش‌ها نشان مي‌دهد كه گوگرد باعث آسيب جدي به غشاي مخاطي دستگاه تنفس، افزايش مقاومت ريه به‌جريان هوا ، درد در ناحيه سينه ، گاهي ريزش خون از بيني، تحريك چشم ، تنگي نفس، توسعه بيماري‌هاي مزمن ريوي بخصوص برونشيت، سرفه ، كاهش ظرفيت تنفسي و كاهش مقاومت بدن مي‌شود.
از ديگر آلاينده‌ها، اكسيدهاي ازت است كه موجب تحريك حبابچه‌هاي ريوي ، گشادي مردمك چشم ، افزايش مقاومت هوايي سيستم تنفسي ، كاهش ظرفيت انتشار گاز در ريه، توسعه پنوموني ، افزايش برونشيت حاد، تحريك گلو و چشم ،ايجاد سرفه، تنگي تنفس، بي‌حالي و خستگي مي‌شود.
هيدوركربن‌ها كه سهم بالايي در گازهاي خروجي از موتور خودروها دارد، علاوه بر عوارض گوناگون بر قلب و عروق و سيستم تنفس ، ثابت شده است كه فرد را مي تواند در برابر بيماري‌هايي چون سرطان قرار دهد.
آمارهاي پزشكي قانوني تهران و سازمان بهشت زهرا نشان مي‌دهد كه در سال- هاي اخير همواره نخستين عامل مرگ ومير در كلان شهر تهران و ديگر كلان شهرها كه با آلودگي زياد هوا روبرو هستند، بيماري‌هاي قلبي و عروقي بوده است.
بنابراظهارات مديرعامل شركت كنترل كيفيت هواي تهران ، دليل آلودگي هواي كلان شهرهاي كشور ، افزايش و تجمع منابع انتشار است و در شهرهايي نظير تبريز ، اراك و اهواز ، توليد آلودگي صنايع و در ديگر شهرها ترافيك شهري نقش مهمي در آلودگي هوا دارند.
به غير از كرج ، در شهرهاي ديگر كشور، طرح‌جامع كاهش‌آلودگي هوا در حال انجام است . برنامه‌هاي جامع كاهش آلودگي هواي تهران هفت محور دارد كه بيشتر روي خودروها به عنوان اصلي‌ترين منبع توليد آلودگي متمركز است.
"همشهري آنلاين " كه به مسايل زيست محيطي درپايتخت توجه دارد، درگزارشي كه بتازگي منتشر كرد، يك بارديگر "زنگ هشدار" را در مورد آلودگي روز افزون هواي تهران و ديگر شهرهاي بزرگ كشور با اين اميد كه درگوش مردم و مسوولين بنشيند ، به صدا درآورد.
همشهري آنلاين نوشت: " سالانه ۱۰۰هزارتهراني براثرعوارض ناشي ازآلودگي هوا روانه بيمارستان مي‌شوند. تجمع بيش از حد سرب ، باعث بيمارهاي عصبي از جمله پرخاشگري مي‌شود."
يافته‌هاي تازه اعلام شده شركت كنترل كيفيت هواي تهران نشان مي‌دهد كه علاوه برانبوهي از آلاينده‌ها، حجم " بنزن " يك هيدروكربن بسيار خطرناك نيز در هواي كلان شهرهاي ايران بخصوص تهران به حدي رسيده است كه سلامت عمومي را به شدت تهديد مي‌كند.
بنزن به عكس بوي خوش آن ، ماده‌اي بسيار خطرناك است و سال هاست محققين دريافته‌اند يكي از عوامل اصلي بروز سرطان است .
شركت كنترل كيفيت هواي تهران در اطلاعيه‌اي كه بتازگي منتشر كرد، گناه بالابودن عده مبتلايان به سرطان در كلان شهرهاي ايران بخصوص تهران را بردوش بنزن گذاشت كه عمدتا از سوخت خودروها ناشي مي‌شود.
آماري دقيق از تعداد خودروهاي فعال در تهران در دست نيست، ولي مسوولين پليس برآورد كرده‌اند به‌رغم سهميه‌بندي بنزين ومحدويت‌هاي ديگر،همچنان نزديك به‌دو ميليون خودرو كه بيشترين تعداد آنها نيز خودروهاي شخصي هستند، دراين شهر فعال هستند و به‌بدنامي تهران به عنوان يكي از آلوده‌ترين شهرهاي جهان كمك كنند.