به گزارش جام جم آنلاین، هفته گذشته سالگرد تولد اچ جی ولز بود. چهره برجسته ادبیات علمی تخیلی كه توانست ایده‌های پیشگامانه‌ای را در داستان‌های خود مطرح و راه جدیدی پیش روی آینده‌نگران باز كند. شاید معروف‌ترین آثار اچ جی ولز را بتوان ماشین زمان و جنگ دنیاها دانست. جنگ دنیاها داستانی از مقابله زمینیان با ساكنان مریخ بود.
روایتی كه بارها مورد اقتباس قرار گرفت و زمانی كه ولز دیگری اورسون ولز در نمایش رادیویی خود این نمایشنامه را اجرا كرد، موجی از وحشت نیویورك را فرا گرفت.آخرین اقتباس از این اثر را استیون اسپیلبرگ در فیلمی به همین نام به نمایش گذاشت و روایت مدرن تری از همان داستان را بر پرده‌های سینماها نشاند.
سوالی كه این داستان و انبوه داستان‌های دیگر علمی و تخیلی مطرح می‌كنند و البته دامنه بحثشان به فراتر از اجتماعات آینده‌نگران نیز می‌رسد و دانشمندان نیز به طور جدی درباره آن به تفكر می‌پردازند، این است كه اگر روزی تماسی میان ما و دیگر موجودات فضایی هوشمند كه احتمالا درگوشه‌ای از كیهان زندگی می‌كنند برقرار شود، این برخورد چه ظاهری خواهد داشت؟آیا ما با فاجعه‌ای حاصل از برخورد 2 تمدن زمینی و فضایی مواجه خواهیم شد و نبردی كیهانی در خواهد گرفت یا آنها همچون فرشتگان حامی صلح، اشتباهات تاریخی ما را به ما یادآور شده و نقش معلمی دلسوز را ایفا می‌كنند؟
ایده وجود موجودات هوشمند فرا زمینی ایده جدیدی نیست و شاید بر خلاف تصور اولیه، یكی از قدیمی‌ترین و كهن‌ترین ایده‌هایی باشد كه ذهن بشر با آن درگیر بوده است.
در سال‌های اخیر، سرعت گرفتن روند رشد فناوری‌های نوین و ازجمله فناوری‌های ارتباطی در كنار فناوری فضایی باعث شد تا مردم بار دیگر متوجه آسمان بالای سر خود شوند و بار دیگر و به طور جدی‌تری این پرسش را مطرح كنند كه آیا آنجا افراد هوشمندی وجود دارند؟ و البته این بار به دنبال پرسش‌‌های علمی‌تری برای این پرسش قدیمی خود می‌گشتند. دانشمندان اگرچه تایید می‌كنند كه تا كنون حتی نشانه‌ای از وجود یك تك سلولی زنده در بیرون زمین نیافته‌اند، اما زمانی كه كار به بحث احتمالات می‌رسد، تایید می‌كنند كه از لحاظ نظری شانس به وجود آمدن حیات تكامل یافته و هوشمند و دارای تكنولوژی كه به برقراری ارتباط با ما هم علاقه‌مند باشد، چندان كم نیست.
فرانك دیراك یكی از ستاره شناسانی بود كه سعی كرد برای این مساله رابطه‌ای آماری به دست آورد و نتیجه كارش فرمول دیراك بود. این فرمول با ضرب میزان احتمال‌های موجود برای شكل گیری هر مرحله از حیات در تعداد ستاره‌ها و سیاره‌هایی كه در عالم وجود دارند، سعی در رسیدن به تخمینی از تعداد تمدن‌های احتمالی دارد.
اعتقاد به این‌كه در گوشه‌ای از كیهان ممكن است حیات شكل گرفته و رشد یافته و به مرحله فناوری رسیده باشند، آنچنان قوی است كه زمانی كه فضاپیمای ویجر برای سفر طولانی خود آماده می‌شد تا پس ازعبور از كنار سیارات منظومه شمسی از آن خارج شده و به سفری بی‌پایان در فضای میان سیاره‌ها دست بزند،لوحی طلایی شامل اطلاعات منشا این فضاپیما روی آن نصب شد تا اگر زمانی این فضاپیما از سوی موجودات هوشمند فرازمینی پیدا شد، آنها بتوانند منشا این فضاپیما را تشخیص دهند. در ادامه چنین پروژه‌ای بود كه طرح عظیم ( SETIجستجوی موجودات هوشمند فرازمینی) آغاز شد و گروهی از دانشمندان، شروع به گوش كردن به كیهان با كمك قوی‌ترین رادیو تلسكوپ‌های زمینی كردند تا شاید نویز‌های ناشی از فناوری‌های همسایه‌های كیهانی‌مان را بشنوند. حتی در اقدامی جسورانه‌تر و بحث‌برانگیزتر، امواجی حاوی پیام‌هایی كه به زبان ریاضی ترجمه شده بود را در چندین نوبت به سوی چند خوشه ستاره‌ای و دیگر نقاطی كه احتمال وجود سیاراتی با شرایط مناسب شكل دهی حیات بیشتر بود، ارسال كردند اما همه این تلاش‌ها برای پیدا كردن حیات، سوال راز مانندی پشت سر داشتند. اگر این موجودات پیدا شوند برخورد آنها با ما چگونه خواهد بود؟ آیا جنگ دنیاها شكل خواهد گرفت یا گفتگویی كیهانی؟ بسیاری معتقدند اگر زمانی چنین تماسی اتفاق بیفتد و اگر این موجودات پیشرفته فضایی باشند كه ما را پیدا كنند با توجه به برتری احتمالی فناوری‌های آنها نسبت به ما این برخورد صلح طلبانه خواهد بود. این گروه معتقدند پیدا كردن ما از سوی آنها شاید بیش از پیدا كردن آنها برای ما معنی دار و مهم باشد و به همین دلیل، آنها سعی خواهند كرد به ما كمك كنند تا مراحل رشد و تكامل دانش را سریع‌تر طی كنیم و نباید در برابر برخورد احتمالی آنها نگران باشیم. آنها چون پیشرفته‌تر هستند، خردمندتر شده‌اند و آسیبی به ما نخواهند رساند یا دست به استعمار ما نخواهند زد.
از سوی دیگر، گروهی از مخالفان این نظر وجود دارند كه می‌گویند ما باید در برابر هیجان ناشی از علاقه برای ارتباط با بیگانگان خویشتن‌دار باشیم. آنها بیان می‌كنند اگر زمانی این تماس اتفاق بیفتد، احتمال آن كه برخورد مسالمت‌جویانه باشد، بسیار اندك خواهد بود. آنها در مقابل این ادعا كه در اثر رشد و پیشرفت‌های علمی و تمدنی آنها حتما خردمندانه‌تر با دنیای اطراف خود رابطه برقرار می‌كنند، به جامعه زمین اشاره می‌كنند.
آنها تاریخ را شاهد بر این ادعا می‌آورند كه اگرچه پیشرفت‌های تمدنی باعث شده افراد خردمندتری روی زمین به وجود آورند اما تجربه تاریخی می‌گوید این خردمندان نبودند كه فرمان آتش جنگ و تجاوز را در اختیار داشته‌اند. آنها جنگ‌های اولیه را كه با شمشیر و نیزه و به شكل رو در رو صورت می‌گرفت و فقط سربازان در مقابل هم صف آرایی می‌كردند با جنگ‌های امروز كه در كسری از ثانیه میلیون‌ها انسان بی‌گناه با انفجار یك بمب از بین می‌روند مقایسه می‌كنند و می‌گویند حداقل در مورد نژاد انسان مدرن‌تر شدن باعث خطرناك‌تر شدن نژاد ما شده است. آنها حتی توصیه می‌كنند تا زمانی كه از ماهیت چنین تمدن‌هایی اطلاع نداریم نباید برای آنها پیام‌های بی‌محابایی بفرستیم كه باعث شود در معرض توجه احتمالی آنها قرار گیریم.
با وجود این بحث‌های نظری،در دوره ما شانس ملاقات با موجودات هوشمند فرازمینی بسیار اندك است، حتی شانس یافتن چنین موجوداتی به اندازه‌ای پایین است كه در دوره فعلی حیات بشر می‌توان آن را غیر ممكن دانست و شاید هیچ‌گاه جنگ دنیا هم اتفاق نیفتد اما بشر ممكن است به گونه دیگری از سوی حیات فضایی تهدید شود.
یكی از ماموریت‌های مهمی كه در دستور كار ناسا قرار دارد انتقال نمونه‌هایی از خاك مریخ به زمین است. مریخ از نظر سیاره شناسی در وضعیتی قرار دارد كه برخی محققان حدس می‌زنند ممكن است هنوز در این سیاره نمونه‌ای از موجودات تك سلولی زنده وجود داشته باشند. برخی از مهندسان این طرح ناسا كه تا پایان دهه جاری میلادی آغاز خواهد شد، نگرانند این باكتری‌های احتمالی خاك مریخ كه در نمونه سنگ‌ها وجود دارد، هنگام بازگشت به زمین و به دلیل رویدادی غیر منتظره، مثلا انفجار كپسول حاوی آن در جو در فضای زمین پراكنده شوند. اگر چنین اتفاقی بیفتد و این باكتری‌های فرضی باعث ایجاد نوعی بیماری در بین انسان‌ها شوند، باید مطمئن بود كه بدن ما در برابر آن بسیار آسیب‌پذیر خواهد بود چرا كه هیچ آشنایی با نمونه آن ندارد و هیچ برنامه‌ای برای حفاظت از خود در برابر آن نخواهد داشت. به این ترتیب شاید جنگ دنیاها در شرایطی متفاوت اتفاق بیفتد و ما در آخرین مرحله از اكتشافاتمان به جنگ با موجودات فضایی ناشناخته‌ای برویم كه خودمان آنها را به سیاره‌مان دعوت كرده‌ایم.
سوالی كه این داستان و انبوه داستان‌های دیگر علمی و تخیلی مطرح می‌كنند و البته دامنه بحثشان به فراتر از اجتماعات آینده‌نگران نیز می‌رسد و دانشمندان نیز به طور جدی درباره آن به تفكر می‌پردازند، این است كه اگر روزی تماسی میان ما و دیگر موجودات فضایی هوشمند كه احتمالا درگوشه‌ای از كیهان زندگی می‌كنند برقرار شود، این برخورد چه ظاهری خواهد داشت؟آیا ما با فاجعه‌ای حاصل از برخورد 2 تمدن زمینی و فضایی مواجه خواهیم شد و نبردی كیهانی در خواهد گرفت یا آنها همچون فرشتگان حامی صلح، اشتباهات تاریخی ما را به ما یادآور شده و نقش معلمی دلسوز را ایفا می‌كنند؟
ایده وجود موجودات هوشمند فرا زمینی ایده جدیدی نیست و شاید بر خلاف تصور اولیه، یكی از قدیمی‌ترین و كهن‌ترین ایده‌هایی باشد كه ذهن بشر با آن درگیر بوده است.
در سال‌های اخیر، سرعت گرفتن روند رشد فناوری‌های نوین و ازجمله فناوری‌های ارتباطی در كنار فناوری فضایی باعث شد تا مردم بار دیگر متوجه آسمان بالای سر خود شوند و بار دیگر و به طور جدی‌تری این پرسش را مطرح كنند كه آیا آنجا افراد هوشمندی وجود دارند؟ و البته این بار به دنبال پرسش‌‌های علمی‌تری برای این پرسش قدیمی خود می‌گشتند. دانشمندان اگرچه تایید می‌كنند كه تا كنون حتی نشانه‌ای از وجود یك تك سلولی زنده در بیرون زمین نیافته‌اند، اما زمانی كه كار به بحث احتمالات می‌رسد، تایید می‌كنند كه از لحاظ نظری شانس به وجود آمدن حیات تكامل یافته و هوشمند و دارای تكنولوژی كه به برقراری ارتباط با ما هم علاقه‌مند باشد، چندان كم نیست.
فرانك دیراك یكی از ستاره شناسانی بود كه سعی كرد برای این مساله رابطه‌ای آماری به دست آورد و نتیجه كارش فرمول دیراك بود. این فرمول با ضرب میزان احتمال‌های موجود برای شكل گیری هر مرحله از حیات در تعداد ستاره‌ها و سیاره‌هایی كه در عالم وجود دارند، سعی در رسیدن به تخمینی از تعداد تمدن‌های احتمالی دارد.
اعتقاد به این‌كه در گوشه‌ای از كیهان ممكن است حیات شكل گرفته و رشد یافته و به مرحله فناوری رسیده باشند، آنچنان قوی است كه زمانی كه فضاپیمای ویجر برای سفر طولانی خود آماده می‌شد تا پس ازعبور از كنار سیارات منظومه شمسی از آن خارج شده و به سفری بی‌پایان در فضای میان سیاره‌ها دست بزند،لوحی طلایی شامل اطلاعات منشا این فضاپیما روی آن نصب شد تا اگر زمانی این فضاپیما از سوی موجودات هوشمند فرازمینی پیدا شد، آنها بتوانند منشا این فضاپیما را تشخیص دهند. در ادامه چنین پروژه‌ای بود كه طرح عظیم ( SETIجستجوی موجودات هوشمند فرازمینی) آغاز شد و گروهی از دانشمندان، شروع به گوش كردن به كیهان با كمك قوی‌ترین رادیو تلسكوپ‌های زمینی كردند تا شاید نویز‌های ناشی از فناوری‌های همسایه‌های كیهانی‌مان را بشنوند. حتی در اقدامی جسورانه‌تر و بحث‌برانگیزتر، امواجی حاوی پیام‌هایی كه به زبان ریاضی ترجمه شده بود را در چندین نوبت به سوی چند خوشه ستاره‌ای و دیگر نقاطی كه احتمال وجود سیاراتی با شرایط مناسب شكل دهی حیات بیشتر بود، ارسال كردند اما همه این تلاش‌ها برای پیدا كردن حیات، سوال راز مانندی پشت سر داشتند. اگر این موجودات پیدا شوند برخورد آنها با ما چگونه خواهد بود؟ آیا جنگ دنیاها شكل خواهد گرفت یا گفتگویی كیهانی؟ بسیاری معتقدند اگر زمانی چنین تماسی اتفاق بیفتد و اگر این موجودات پیشرفته فضایی باشند كه ما را پیدا كنند با توجه به برتری احتمالی فناوری‌های آنها نسبت به ما این برخورد صلح طلبانه خواهد بود. این گروه معتقدند پیدا كردن ما از سوی آنها شاید بیش از پیدا كردن آنها برای ما معنی دار و مهم باشد و به همین دلیل، آنها سعی خواهند كرد به ما كمك كنند تا مراحل رشد و تكامل دانش را سریع‌تر طی كنیم و نباید در برابر برخورد احتمالی آنها نگران باشیم. آنها چون پیشرفته‌تر هستند، خردمندتر شده‌اند و آسیبی به ما نخواهند رساند یا دست به استعمار ما نخواهند زد.
از سوی دیگر، گروهی از مخالفان این نظر وجود دارند كه می‌گویند ما باید در برابر هیجان ناشی از علاقه برای ارتباط با بیگانگان خویشتن‌دار باشیم. آنها بیان می‌كنند اگر زمانی این تماس اتفاق بیفتد، احتمال آن كه برخورد مسالمت‌جویانه باشد، بسیار اندك خواهد بود. آنها در مقابل این ادعا كه در اثر رشد و پیشرفت‌های علمی و تمدنی آنها حتما خردمندانه‌تر با دنیای اطراف خود رابطه برقرار می‌كنند، به جامعه زمین اشاره می‌كنند.
آنها تاریخ را شاهد بر این ادعا می‌آورند كه اگرچه پیشرفت‌های تمدنی باعث شده افراد خردمندتری روی زمین به وجود آورند اما تجربه تاریخی می‌گوید این خردمندان نبودند كه فرمان آتش جنگ و تجاوز را در اختیار داشته‌اند. آنها جنگ‌های اولیه را كه با شمشیر و نیزه و به شكل رو در رو صورت می‌گرفت و فقط سربازان در مقابل هم صف آرایی می‌كردند با جنگ‌های امروز كه در كسری از ثانیه میلیون‌ها انسان بی‌گناه با انفجار یك بمب از بین می‌روند مقایسه می‌كنند و می‌گویند حداقل در مورد نژاد انسان مدرن‌تر شدن باعث خطرناك‌تر شدن نژاد ما شده است. آنها حتی توصیه می‌كنند تا زمانی كه از ماهیت چنین تمدن‌هایی اطلاع نداریم نباید برای آنها پیام‌های بی‌محابایی بفرستیم كه باعث شود در معرض توجه احتمالی آنها قرار گیریم.
با وجود این بحث‌های نظری،در دوره ما شانس ملاقات با موجودات هوشمند فرازمینی بسیار اندك است، حتی شانس یافتن چنین موجوداتی به اندازه‌ای پایین است كه در دوره فعلی حیات بشر می‌توان آن را غیر ممكن دانست و شاید هیچ‌گاه جنگ دنیا هم اتفاق نیفتد اما بشر ممكن است به گونه دیگری از سوی حیات فضایی تهدید شود.
یكی از ماموریت‌های مهمی كه در دستور كار ناسا قرار دارد انتقال نمونه‌هایی از خاك مریخ به زمین است. مریخ از نظر سیاره شناسی در وضعیتی قرار دارد كه برخی محققان حدس می‌زنند ممكن است هنوز در این سیاره نمونه‌ای از موجودات تك سلولی زنده وجود داشته باشند. برخی از مهندسان این طرح ناسا كه تا پایان دهه جاری میلادی آغاز خواهد شد، نگرانند این باكتری‌های احتمالی خاك مریخ كه در نمونه سنگ‌ها وجود دارد، هنگام بازگشت به زمین و به دلیل رویدادی غیر منتظره، مثلا انفجار كپسول حاوی آن در جو در فضای زمین پراكنده شوند. اگر چنین اتفاقی بیفتد و این باكتری‌های فرضی باعث ایجاد نوعی بیماری در بین انسان‌ها شوند، باید مطمئن بود كه بدن ما در برابر آن بسیار آسیب‌پذیر خواهد بود چرا كه هیچ آشنایی با نمونه آن ندارد و هیچ برنامه‌ای برای حفاظت از خود در برابر آن نخواهد داشت. به این ترتیب شاید جنگ دنیاها در شرایطی متفاوت اتفاق بیفتد و ما در آخرین مرحله از اكتشافاتمان به جنگ با موجودات فضایی ناشناخته‌ای برویم كه خودمان آنها را به سیاره‌مان دعوت كرده‌ایم.
گردآوری:گروه خبرسیمرغ
www.seemorgh.com/news
منبع: jamejamonline.ir
