شاید تصور شود كه این كار ساده انجام شد، اما انجام صادرات اصلا آسان نبود؛ این دستاوردی بود كه دو كشور پس از چالش‌ها و مذاكرات بی‌وقفه به آن دست یافتند.
پیش زمینه
كره و ایران بیش از 60 سال شركای تجاری خوبی بوده‌اند و دو كشور از آن زمان تاكنون مشاركت اقتصادی نزدیكی داشته‌اند. در دهه 1970، تعدادی از شركت‌های كره‌ای در بسیاری از پروژه‌های عمرانی ایران شركت كردند و همین امر موجب ایجاد روابط اقتصادی خوبی بین دو كشور شد. در ماه مه سال 2018 هنگامی كه ایالات متحده تصمیم خود را برای اعمال مجدد تحریم‌ها علیه ایران اعلام كرد، دو كشور برای حفظ روابط تجاری خود با چالش‌هایی روبه‌رو شدند.
شركت‌ها و بانك‌هایی كه هرگونه ارتباط تجاری با ایالات متحده داشتند یك بار دیگر مجبور شدند قوانین تحریم را رعایت كنند تا جریمه‌های قابل توجهی از طرف وزارت خزانه‌داری ایالات متحده متوجه آنها نشود. یك مورد از این اتفاق، اخیرا رخ داد كه طی آن یكی از بانك‌های كره‌ای مجبور به پرداخت 86 میلیون دلار جریمه از سوی ایالات متحده شد، فقط به این دلیل كه وزارت خزانه‌داری امریكا معتقد بود این بانك یكی از آیین‌نامه‌های قوانین تحریم امریكا علیه ایران را نقض كرده است.
در عین حال باید در نظر داشت كه دولت كره هیچ گونه اختیار قانونی مبنی بر تصمیم‌گیری در خصوص عملكرد بانك‌های كره‌ای ندارد، مخصوصا اگر آن عملكرد دارای خطر فراوان باشد یا موجب وارد آمدن ضرر قابل توجه به بانك‌ها بشود. خطر تجارت با ایران هنوز برای بانك‌ها و شركت‌های خارجی قابل توجه است. با وجود خطر تحریم، دولت كره معتقد است كه ایران به عنوان یك بازیگر اصلی در بازار خاورمیانه ایفای نقش می‌كند و حفظ روند تجارت دوجانبه بسیار مهم است. كره برای دستیابی به روش‌های حفظ كانال تجاری خود با ایران و حصول اطمینان از اینكه شركت‌ها و بانك‌های كره‌ای در معرض خطرات غیرضروری تحریم قرار ندارند، جلسات مشاوره‌ای متعددی را با ایالات متحده داشته است.
در نتیجه، كره در نوامبر سال 2018 به مدت ۱۸۰ روز از تحریم‌های ایالات متحده معافیت دریافت كرد كه از آن طریق می‌توانست به واردات میعانات گازی از ایران و همچنین تجارت خود با ایران، محدود به كالاهای خارج از لیست تحریم‌ها ادامه دهد. در طول دوره معافیت، كره به‌طور جدی با مقامات ایالات متحده برای تمدید دوره معافیت در ارتباط بود. با این وجود در آوریل ۲۰۱۹ دولت امریكا تصمیم گرفت به تمدید معافیت از تحریم به منظور واردات نفت ایران پایان دهد. از آنجا كه تحریم‌های ایالات متحده الزام می‌كند هر كشوری كه مایل به انجام معاملات در زمینه كالاهای غیرتحریمی است، باید قبل از انجام معاملات، معافیت دریافت كند، تجارت دوجانبه بلافاصله پس از پایان دوره معافیت متوقف شد.
حتی پس از پایان دوره معافیت و تحریم‌های رو به گسترش ایالات متحده علیه بانك مركزی ایران در سپتامبر ۲۰۱۹، دولت كره امیدش به ادامه تجارت با ایران را از دست نداد. سئول در تعاملاتش با واشنگتن به شدت تاكید داشت كه برای كره ضروری است تا بتواند از سپرده‌های بر اساس وون (واحد پول كره) كه متعلق به بانك مركزی ایران است و نزد بانك‌های كره قرار دارد، استفاده كند، زیرا این مبلغ حقیقتا متعلق به مردم ایران است. كره همچنین تاكید كرد كه تجارت بشردوستانه با ایران ضروری است تا ملت ایران ناعادلانه به دلیل كمبود دارو و تجهیزات پزشكی در معرض آسیب قرار نگیرند. در نتیجه ادامه رایزنی‌ها با امریكا، سرانجام دولت كره تجارت بشردوستانه با ایران را در ۶ آوریل از سر گرفت.
كانال های تجارت بشردوستانه
در تلاش‌های خود برای استفاده از سپرده ارزی كه به صورت وون است، دولت كره قصد دارد تا حد امكان از این سپرده در حوزه بشردوستانه استفاده و اطمینان حاصل كند كه شركت‌ها و بانك‌های كره‌ای از تحریم‌های ایالات متحده محافظت می‌شوند. دولت كره با تلاش برای راه‌اندازی سه كانال مختلف انجام تجارت بشردوستانه با ایران سعی دارد از سپرده ارزی بانك مركزی ایران در كره استفاده كند. اولین مكانیسم «تجارت بشردوستانه بر پایه مجوز عمومی شماره 8 (GL8)» نامیده می‌شود.
GL8 سندی است كه توسط وزارت خزانه‌داری ایالات متحده صادر شده است و برخی معاملات بشردوستانه با ایران را مجاز می‌داند، حتی اگر بانك مركزی ایران در آنها دخیل باشد. وزارت امور خارجه جمهوری كره به پتانسیل GL8 توجه داشته و بدون تردید كار خود را برای ایجاد یك روند مناسب برای تجارت آغاز كرد. تجارت انسان‌دوستانه مبتنی بر GL8 به همان روش گذشته و قبل از سال 2018 در رابطه با پرداخت و تسویه معامله عمل می‌كند، با این تفاوت كه شركت‌ها و موسسات مالی مرتبط با آن موظفند از قوانین «مداقه بیشتر (EDD)» پیروی كنند. به منظور حصول اطمینان از اینكه همه ذی‌نفعان در خصوص امور EDD دارای فهمی مشترك هستند، دولت كره هفته گذشته چند مورد آزمایشی را اجرا كرد.
ما طی انجام آزمایشی تعاملات تجاری، چند مورد فنی مربوط به الزامات EDD را شناسایی و راهنمایی را برای شركت‌های كره‌ای و ایرانی تهیه كردیم تا به آنها به آماده‌سازی كارآمد مدارك مورد نیاز برای انجام تجارت تحت GL8 كمك كند. اكنون كه دولت كره آماده است تا دستورالعمل (انگلیسی) برای انجام تجارت مبتنی بر GL8 را توزیع كند، انتظار داریم كه شركت‌های ایرانی بیشتری در آینده نزدیك در این پلتفرم شركت كنند. از زمان آغاز تجارت دوجانبه بشردوستانه بر اساس مجوز عمومی 8، دولت كره به‌طور فعال با ذی‌نفعان از جمله آژانس‌های دولتی مربوطه، بانك‌های ایرانی، صادركنندگان كره‌ای و خریداران ایرانی فعالانه در ارتباط بوده است.
در نتیجه، دو مورد آزمایشی در حال انجام است. اولین مورد واردات به ایران، داروی بیماری ژنتیكی «گوشه» به ارزش ۵۰۰۰۰۰ دلار است. این محموله قبل از تاریخ 30 ماه مه به ایران تحویل داده شده است و ذی‌نفعان مربوطه در حال بررسی اسناد و مدارك برای تسویه حساب هستند. مورد دوم مربوط به كیت‌های آزمایش سرطان دهانه رحم است كه پیش‌بینی می‌شود تا آخر این ماه تحویل داده شوند. در تلاش برای گسترش تجارت بشردوستانه با ایران، دولت كره فعالیت‌های مجدانه‌ای را انجام داده است. سئول یك كارگروه بین-آژانسی برای گسترش تجارت بشردوستانه با ایران، به رهبری معاون وزیر امور خارجه در امور اقتصادی تشكیل داده و مذاكراتی را در خصوص گسترش تجارت در زمینه محصولات كشاورزی و غذایی داشته است.
همچنین كره دو جلسه توجیهی برای صادركنندگان كره‌ای و جلساتی را با واردكنندگان ایرانی از طریق دفتر تهران آژانس توسعه سرمایه‌گذاری تجارت كره (KOTRA) برگزار كرده و همچنین از طریق كانال‌های دیپلماتیك با ایران مشاوراتی داشته تا پلی باشد بین واردكنندگان و صادركنندگان دو كشور. ما شركت‌های ایرانی كه مایل به مشاركت در تجارت دوجانبه بشردوستانه هستند را تشویق می‌كنیم تا برای كسب اطلاعات بیشتر با كترا تماس بگیرند. كانال دوم برای تجارت دوجانبه بشردوستانه «كانال تجارت بشردوستانه كره (KOHTA)» است. این كانال قصد دارد با تشریح قوانین كلی و قوانین خاص مرتبط با تجارت دوجانبه بشردوستانه، ثبات و انعطاف‌پذیری بیشتری را برای واردكنندگان ایرانی و صادركنندگان كره‌ای فراهم بیاورد. از اواخر سال ۲۰۱۹، دولت كره، با هدف ایجاد این كانال، به‌طور فعال با ذی‌نفعان از جمله بانك مركزی ایران و وزارت خزانه‌داری ایالات متحده در تعامل بوده و بحث‌ها تاكنون بسیار موثر بوده‌اند.
ذی‌نفعان در حال مشورت در خصوص جزییات فنی هستند و ما انتظار داریم در آینده نزدیك این كانال راه‌اندازی شود. پس از راه‌اندازی، این كانال جایگزین بستر تجاری مبتنی بر GL8 می‌شود. كانال نهایی شامل انتقال برخی وجوه مبتنی بر وون در كره به مكانیسم تجارت بشردوستانه سوییس (SHTA) است. SHTA یك ابتكار عمل سوییسی برای ایجاد مكانیسم پرداخت برای تحویل كالاهای بشردوستانه به ایران است كه در فوریه گذشته به مرحله اجرا درآمد. ما معتقدیم كه SHTA موجب فراهم‌آوری بهتر كالاهای كشاورزی، مواد غذایی، داروها و تجهیزات پزشكی به مردم ایران خواهد شد.
در این زمینه، دولت كره برای حمایت از بهره‌وری از SHTA در تلاش است تا اعتبارات به این صندوق انتقال یابد. به منظور اطمینان از عدم وجود خطر تحریم برای بانك‌های شركت‌كننده در این انتقال، دولت كره با تعدادی از مقامات ذی‌ربط جلسات مشورتی برگزار كرده است. در عین حال كه هنوز برخی جزییات فنی نیازمند بحث‌های بیشتر هستند، ما معتقدیم كه انتقال پول در آینده نزدیك نیز انجام خواهد شد. می‌خواهیم از این فرصت استفاده كنیم تا بر دو واقعیت در مورد ابتكار عمل‌های صورت گرفته‌مان برای انجام تجارت بشردوستانه با ایران تاكید كنیم.
مورد اول این است كه كانال تجاری مبتنی بر GL8 به دو كشور اجازه می‌دهد تا در زمینه كالاهای بشردوستانه غیر از كالاهای مربوط به كووید19 تجارت كنند. همان‌طور كه قبلا ذكر شد موارد آزمایشی هیچ ارتباطی با اقلام مربوط به كووید19 نداشتند، بلكه بیشتر مرتبط بودند به فراهم آوردن دارو برای آن بخش از مردم ایران كه مبتلا به بیماری‌های حاد و مزمن هستند. در حال حاضر موارد مورد استفاده برای این كانال شامل انواع مختلفی از داروها و تجهیزات پزشكی است و ما مشاوره با ایالات متحده و ایران با محوریت راه‌های گسترش دامنه كالاهای تجاری برای شمول مواد غذایی و محصولات كشاورزی را ادامه خواهیم داد.
مورد دوم این است كه مكانیسم تجارت دوجانبه‌ای كه ما ایجاد كرده‌ایم، كانالی پایدار و قابل اطمینان برای ورود كالاهای بشردوستانه در ایران را فراهم می‌كند. شاید گفته شود كه رعایت همه استانداردها و الزامات تحت بستر تجاری GL8 بسیار پیچیده است، اما این هزینه‌ای است كه همه ما باید متحمل شده تا مطمئن شویم كه بدون هیچ مشكلی می‌توانیم داروها و تجهیزات پزشكی را فراهم آوریم. آنچه در تجارت بشردوستانه اهمیت دارد، ثبات است و ساز و كار ایجاد شده، هرچند اگر كند است، مطمئنا بهترین رویكرد برای اطمینان حاصل كردن از ثبات است.
حضور شركت های كره‌ای در ایران
در همین حال، شایعات بسیاری مبنی بر خروج شركت‌های كره‌ای از ایران در دوران تحریم وجود داشته است. درست است كه شركت‌های كره‌ای به دلیل تحریم‌ها نمی‌توانند تجارت عادی انجام دهند، زیرا تحریم‌های اعمال شده به بانك مركزی ایران به این معنی بود كه بیش از 2000 شركت كره‌ای دیگر قادر به صادرات كالاهای غیرتحریم به ایران نبودند. به بیان ساده‌تر، به خاطر تحریم‌ها، شركت‌های كره‌ای نمی‌توانند برای آنچه در ایران می‌فروشند، حتی در قبال فروش كالاهای غیرتحریمی، پولی دریافت كنند و این یك شرط مهم برای یك شركت جهت حفظ تجارت است.
با این حال، شركت‌های كره‌ای به سبب روحیه همبستگی با مردم ایران، حضور خود را در ایران حفظ می‌كنند، با این وجود كه نمی‌توانند تجارت كنند. حتی در این شرایط سخت، اكثر شركت‌های كره‌ای از جمله سامسونگ، ال‌جی، اس كی و دلیم دفتر خود را در ایران باز نگه داشته‌اند و برای كارمندان محلی فرصت اشتغال فراهم می‌آورند. این اقدامی بسیار قابل توجه است وقتی در نظر بگیریم كه بسیاری از شركت‌های خارجی از زمان بازگشت تحریم‌ها، ایران را ترك كرده‌اند. شركت‌های كره‌ای تا زمانی كه مردم ایران به آنها اعتماد و از آنها پشتیبانی كنند، تجارت خود در ایران را حفظ خواهند كرد.
آنها متعهد به حفظ وعده‌های خود برای ارایه خدمات پشتیبانی و خدمات محافظت از مشتری هستند، زیرا این همان چیزی است كه مشتریان ایرانی از شركت‌های كره‌ای انتظار دارند. آنچه آنها نیاز دارند پشتیبانی ایرانیان از تصمیمات جسورانه آنان برای ادامه تجارت در ایران است، حتی با این وجود كه نتوانستند ریالی به دست بیاورند. اگرچه گزارش‌های مشكوكی در مورد شركت‌های كره‌ای مانند قاچاق وجود داشته است، اما تا زمانی كه شما خواننده این مطلب هستید از آنها پشتیبانی كنید، آنها حضور خود را در اینجا حفظ می‌كنند.
تاریخچه طولانی روابط دوستانه
كره و ایران از زمان برقراری روابط دیپلماتیك در سال 1962 ارتباط نزدیكی با یكدیگر داشته‌اند. صادرات نفت ایران به كره، موتور محرك رشد سریع اقتصادی كره در دهه 1970 و 80 بوده است. در عین حال این كارگران و شركت‌های كره‌ای بودند كه با وجود جنگ هشت ساله از سال 1359 در محل پروژه‌های ساختمانی‌شان در ایران ماندند و تعهدات خود را كامل كردند. بر اساس اعتماد متقابل بین دو كشور، محصولات لوازم برقی خانگی و تلفن همراه برند‌های كره‌ای در بین مردم ایران رواج پیدا كرده‌اند. همچنین تعداد قابل توجهی از ایرانیان علاقه‌مند به درام‌های كره‌ای، تكواندو و موسیقی كره‌ای موسوم به كی‌پاپ هستند. خیلی عجیب نیست كه گفت‌وگویی را با یك جوان ایرانی شروع كنید و متوجه شوید كه او می‌تواند به زبان كره‌ای صحبت كند و گاهی اوقات حتی به طرز شگفت‌آوری این زبان را راحت و روان صحبت می‌كند.
این موضوع نشان می‌دهد كه رابطه بین كره و ایران لزوما نباید محدود به اقتصاد باشد، بلكه می‌تواند به بخش‌های فرهنگی و تبادلات بین مردان دو كشور نیز گسترش یابد. در حالی كه تجارت بین دو كشور پس از احیای تحریم‌های ایالات متحده علیه ایران در سال گذشته به‌طور قابل توجهی كاهش یافته است، همكاری‌های دو كشور همچنان ادامه دارد. به منظور كمك به مردم ایران كه از بیماری‌های نادر رنج می‌برند، دولت كره سال گذشته داروهای مخصوص این بیماری‌ها را به ایران اهدا كرد.
دولت كره همچنین همبستگی تمام قد خود را با ایران برای مقابله با همه‌گیری غیرمنتظره اخیر و همچنین ساختن آینده‌ای بهتر اعلام می‌دارد. ما مصمم هستیم كه همچنان سیاست‌های اتخاذ شده و اقدامات انجام شده‌مان در خصوص مقابله با كووید19 را با ایران به اشتراك بگذاریم. علاوه بر این، امسال كره با اهدای كیت‌های تشخیص كرونا و تجهیزات مربوطه به ارزش دو میلیون دلار برای مبارزه با كووید19 به ایران كمك كرده است. نه تنها ایران بلكه كره نیز به دلیل گسترش ویروس كرونا، ركود اقتصادی، تحریم‌های امریكا علیه ایران و مسائل دیگر با مشكلات بسیاری روبه‌رو شده است.
با این حال، كره و ایران كشورهایی هستند كه نگاهی بلندمدت به تاریخ طولانی كشورهای خود و همچنین روابط‌شان دارند و به تلاش برای حفظ روابط با رویكرد بلندمدت ادامه می‌دهند. سفارت جمهوری كره در جمهوری اسلامی ایران و همچنین دولت كره اطمینان دارند كه كره و ایران قادر خواهند بود در راستای غلبه بر همه‌گیری اخیر و همچنین مشكلات اقتصادی همكاری نزدیكی داشته باشند و اینكه دو كشور به عنوان دوستان واقعی برای كمك به یكدیگر در مواقع دشوار به توسعه روابط دوجانبه ادامه می‌دهند.
گردآوری: گروه خبر سیمرغ
seemorgh.com/news
منبع: روزنامه اعتماد