جزیره قشم، بزرگ‌ترین جزیره ایران در خلیج فارس، همواره میزبان روستاهایی بوده که تاریخ و فرهنگ غنی این منطقه را در خود جای داده‌اند. یکی از این روستاها، کوشه است؛ روستایی که زمانی مرکز زندگی و فعالیت‌های اقتصادی و اجتماعی مردم جزیره بود اما امروز به دلایلی به فراموشی سپرده شده است. در این مقاله، با روستای کوشه، تاریخچه آن، جاذبه‌هایش و راه‌های دسترسی به آن بیشتر آشنا خواهیم شد.
روستای کوشه کجاست؟
روستای کوشه در بخش مرکزی جزیره قشم قرار دارد و در فاصله تقریبی ۳۰ کیلومتری از شهر قشم واقع شده است. این روستا در مسیر جاده اصلی که بخش‌های جنوبی جزیره را به مرکز متصل می‌کند، جای گرفته و به همین دلیل سابقه‌ای طولانی در نقش‌آفرینی به عنوان یکی از نقاط مهم این منطقه دارد. اقلیم کوشه گرم و خشک است و طبیعت اطراف آن از تپه‌های شنی و زمین‌های نیمه‌صحرایی تشکیل شده است.
چگونه به کوشه برویم؟
دسترسی به روستای کوشه از شهر قشم به‌سادگی امکان‌پذیر است. برای رسیدن به این روستا، ابتدا باید از مرکز شهر قشم به سمت جنوب حرکت کنید. مسیر اصلی جاده‌ای که بخش‌های جنوبی جزیره را به مرکز متصل می‌کند، شما را مستقیم به نزدیکی کوشه می‌رساند. فاصله حدودی ۳۰ کیلومتر از شهر قشم تا کوشه را می‌توان با خودرو در کمتر از یک ساعت طی کرد. با تهیه تور قشم می‌توانید به راحتی از بسیاری از جاذبه‌های تاریخی قشم ازجمله کوشه بازدید کنید.
از چه وسیله‌ای برای رفتن به کوشه استفاده کنیم؟
استفاده از وسایل نقلیه عمومی محدود است و معمولاً بهتر است برای بازدید از کوشه خودرو شخصی یا تاکسی در نظر گرفته شود. مسیر جاده آسفالت بوده و دسترسی به روستا در شرایط عادی جوی آسان است. توصیه می‌شود قبل از سفر، هماهنگی‌های لازم با راهنمایان محلی یا ساکنان منطقه انجام شود تا اطلاعات به‌روز درباره شرایط مسیر و امکانات محلی در دسترس باشد.
اهمیت تاریخی کوشه
مسجد البرخ
کوشه به دلیل قدمت تاریخی‌اش، یکی از روستاهای برجسته قشم از منظر باستان‌شناسی و تاریخ است. یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های این روستا، مسجد شیخ برخ است که به نام «مسجد البُرخ» نیز شناخته می‌شود. اما آنچه کوشه را از دیگر روستاهای قشم متمایز می‌کند، وجود روایاتی راجع به قلعه‌ای مدفون زیر خاک است که هنوز به‌طور کامل کاوش نشده است. اطلاعات موجود درباره این قلعه بسیار محدود است و بیشتر به روایات محلی و گزارش‌های پراکنده باستان‌شناسان وابسته است.
قبرستان تاریخی کوشه
یکی دیگر از جاذبه‌های تاریخی کوشه، قبرستان قدیمی آن است که در نزدیکی مسجد برخ قرار دارد. این قبرستان با قبرهایی به شکل استوانه‌های سنگی از نظر معماری و تاریخی بسیار منحصربه‌فرد است. برخی از این قبرها دارای کتیبه‌هایی با مضامین مذهبی هستند که نشان‌دهنده اهمیت دینی این مکان در گذشته است. قدمت برخی از این قبرها به بیش از ۴۰۰ سال تخمین زده شده و مشابهت‌هایی با قبرستان‌های تاریخی در بحرین و عربستان دارد، که این موضوع به ارتباط فرهنگی و تجاری کوشه با دیگر مناطق خلیج‌فارس در گذشته اشاره دارد.
این قبرستان نه‌تنها به‌عنوان یک جاذبه تاریخی، بلکه به‌عنوان سندی از هویت فرهنگی و مذهبی مردم کوشه اهمیت دارد. بسیاری از بزرگان و علمای جزیره در این قبرستان آرمیده‌اند و این مکان برای ساکنان محلی ارزش معنوی خاصی دارد. با این حال، عدم حفاظت کافی و نبود برنامه‌های مرمتی، این قبرستان را در معرض فرسایش و تخریب قرار داده است.
جاذبه‌های طبیعی و فرهنگی کوشه
علاوه بر ارزش تاریخی، روستای کوشه از نظر طبیعی نیز دارای مناظر بکر و چشم‌نواز است. تپه‌های شنی و زمین‌های خشک اطراف روستا، چشم‌اندازهای منحصربه‌فردی خلق کرده‌اند که برای علاقه‌مندان به طبیعت و عکاسی جذابیت دارد. همچنین این منطقه میزبان گونه‌های گیاهی و جانوری خاص جزیره قشم است که ارزش زیست‌محیطی بالایی دارد.
از سوی دیگر، فرهنگ بومی مردم کوشه که هنوز در قالب مراسم محلی، موسیقی سنتی و صنایع دستی حفظ شده است، بخشی از هویت منطقه محسوب می‌شود. با وجود کاهش جمعیت، این آداب و رسوم همچنان زنده است و می‌تواند تجربه‌ای متفاوت و اصیل را برای گردشگران فراهم آورد.
نکات کاربردی برای سفر به قشم
۱. بهترین زمان سفر:
آب‌وهوای قشم در بیشتر ایام سال گرم و مرطوب است. بهترین زمان برای سفر، فصل پاییز، زمستان و اوایل بهار (اواسط آبان تا اوایل فروردین) است که هوا معتدل‌تر بوده و امکان بازدید از فضاهای باز و طبیعی آسان‌تر خواهد بود.
۲. وسایل نقلیه و مسیرها:
اگر با خودروی شخصی سفر نمی‌کنید، می‌توانید از تاکسی‌های محلی یا تاکسی‌های اینترنتی درون‌شهری قشم برای رفت‌وآمد به روستاها استفاده کنید. برای دسترسی به کوشه، بهتر است از رانندگان محلی که با مسیرها آشنا هستند کمک بگیرید، زیرا برخی تابلوهای راهنما در مسیر روستاها ناقص یا کم‌رنگ‌اند.
۳. تجهیزات مورد نیاز:
برای بازدید از مناطق تاریخی و طبیعی مانند کوشه، کفش مناسب پیاده‌روی، کلاه، آب آشامیدنی کافی و کرم ضدآفتاب به همراه داشته باشید. در مناطق روستایی ممکن است امکانات رفاهی محدود باشد، پس آمادگی لازم برای یک سفر ساده اما پربار را داشته باشید.
۴. اقامت و امکانات رفاهی:
در روستای کوشه اقامتگاه رسمی وجود ندارد، اما می‌توانید در شهر قشم یا در روستاهای بزرگ‌تر از اقامتگاه‌های بوم‌گردی یا مهمان‌سراها استفاده کنید. اقامتگاه‌های بومی معمولاً تجربه‌ای متفاوت از مهمان‌نوازی محلی را برای گردشگران فراهم می‌کنند.
۵. احترام به فرهنگ محلی:
در بازدید از روستاها، به فرهنگ، آداب و پوشش مردم محلی احترام بگذارید. برقراری ارتباط صمیمی و محترمانه با ساکنان محلی می‌تواند تجربه شما را غنی‌تر کند و حتی منجر به شنیدن داستان‌ها و اطلاعات ارزشمندی درباره منطقه شود.
کلام آخر
روستای کوشه، یکی از گنجینه‌های تاریخی جزیره قشم است که باوجود فراموشی نسبی، هنوز ظرفیت‌های فراوانی برای کشف و احیا دارد. جاذبه‌های طبیعی و فرهنگی بکر و فرصت‌های بالقوه برای توسعه گردشگری، همگی نشانه‌هایی از اهمیت این روستا در تاریخ و آینده منطقه‌اند. با برنامه‌ریزی‌های مناسب و حمایت‌های لازم، کوشه می‌تواند بار دیگر به مرکز توجه پژوهشگران و گردشگران تبدیل شود و بخشی از میراث غنی قشم را به نسل‌های آینده منتقل کند.
گردآوری : گروه خدمات و محصولات سیمرغ
seemorgh.com
منبع: safarmarket.com
