یبوست یا خشکی مزاج عارضه‌ای در دستگاه گوارش است که به موجب آن مواد دفعی در رودهٔ بزرگ سفت می‌شوند و دفع آنها با درد و سختی همراه می‌شود. یبوست حاد ممکن است سبب بسته شدن روده شود، که به نوبهٔ خود ممکن است نیاز به عمل جراحی داشته باشد. علل بروز این عارضه ممکن است رژیم غذایی نامناسب، بر هم خوردن تعادل هورمونی، اثر جانبی داروهای مصرفی و یا آناتومی بدن باشد. روش‌های درمان شامل اصلاح رژیم غذایی و تمرینات ورزشی است.

علل یبوست

علت اصلی معمولاً کندی سرعت عبور مواد از کولون و یا اختلال دفع است. برخی از بیماری‌ها موجب یبوست می‌شوند مانند رژیم کم‌فیبر یا کم‌آبی، کم‌کاری تیروئید، بیماری دیابت، تومورها و سرطان‌های روده. هنگامی که غذا وارد روده می شود آب و مواد مغذی از آن جدا شده و مواد زائد به صورت مدفوع باقی می مانند و به وسیله انقباض ماهیچه ها در روده حرکت می کند.مصرف کم فیبر و آب و نداشتن فعالیت بدنی و جلوگیری از دفع این امر را دشوار و سخت می کند.

عوامل تشدید

عوامل شایعی که یبوست را تشدید می‌کند عبارتند از: نوع رژیم غذایی، نداشتن رژیم غذایی حاوی سبزیجات و میوه‌ها، کم مصرف کردن مایعات و نداشتن فعالیت فیزیکی مناسب. مصرف برخی از داروها مثل داروهای ضد فشارخون بالا و برخی داروهای پایین آورندهٔ چربی خون هم در ایجاد یبوست موثرند. شرایط فیزیولوژیکی مثل حاملگی و افزایش سن، تعدادی از بیماری‌ها که با کاهش حرکت همراه است مانند قطع نخاعی یا بیماری‌های عضلانی مثل دیستروفی عضلانی نیز از علل یبوست‌اند. برخی بیماری‌های روده بزرگ که به جهت اختلال در حرکات روده بزرگ می‌باشد مثل بیماری رودهٔ تحریک‌پذیر، بیماری‌های مرتبط به عضلات کف لگن و بالاخره افسردگی از علل دیگر ایجاد یبوست هستند.مصرف مواد مخدر و هم چنین قرص های حاوی مواد مخدر سنتی و صنعتی همانند ترامادول و متادون نیز میتواند باعث ایجاد یبوست گردد.