اوضاع وخیم نمایش فیلم در ایران
در آستانه برگزاری مسابقات جام‌جهانی، مردم با اطمینان از پخش مستقیم این مسابقات، چنان درگیر اخبار و حواشی مربوط به آن شدند كه از سینما غافل ماندند. البته این روال هر 4 سال یك‌بار در ایران تكرار می‌شود. امسال تلویزیون علاوه بر پخش مستقیم این مسابقات، در برنامه‌ای با نام «یك جهان یك جام» در زمینه پوشش همه‌جانبه این بازی‌ها سنگ‌تمام گذاشت و این برنامه پربیننده مردم را طی این یك ماه كاملاً سرگرم كرد.
قرار بود كه همزمان با جام جهانی، فیلم سینمایی «پسر آدم دختر حوا» كمدی شاد و زنده رامبد جوان اكران شود كه ناگهان چند روز قبل از موعد مقرر اعلام شد كه «كیفر» جایگزین آن خواهد شد. به این ترتیب «كیفر» و «هفت دقیقه تا پاییز» دو فیلم برجسته جشنواره سال گذشته در زمان نامناسب روی پرده رفتند. این دو فیلم خوب و مورد تأیید منتقدان كه پیش‌بینی می‌شد جزو پرفروش‌ترین فیلم‌های سال جاری باشند، با این شرایط تقریباً نابود شدند و این نشان‌دهنده سیاست غلط تصمیم‌گیران عرصه نمایش است. این دو فیلم با وجود قصه‌های خوب‌شان، بازیگران مطرح و محبوبی كه در آن بازی می‌كنند و مهم‌تر از همه جوایزی كه از جشنواره گرفته‌اند، مصداق دقیق فیلم بدنه‌ای هستند. فیلم‌های بدنه‌ای به آثاری گفته می‌شود كه ضمن احترام به سلیقه تماشاگر، مفاهیم و درونمایه‌هایی هم برای تماشاگران خاص داشته باشند. قلت این نوع فیلم‌ها در سینمای ایران بقدری بود كه چند سال پیش صدای سینماگران را درآورد. آنها گلایه داشتند از این كه چرا یا فیلم‌های روشنفكرانه می‌سازیم و یا آثار سطحی و مبتذل. آیا چیزی بین این دو نمی‌تواند هویت داشته باشد؟ به این ترتیب در شرایطی كه در سال گذشته بحث‌های فراوانی از سوی معاونت سینمایی ارشاد و دیگر مدیران درباره نحوه تولید فیلم‌ها مطرح بود و نگرانی‌هایی از بابت ازدیاد آثار دم‌دستی عنوان می‌شد، اما در عمل مشخص شد كه این سینمای سالم و پویا در ایران محكوم به فناست. مثلاً در شرایطی كه فیلم‌هایی مثل «آل» و «ازدواج در وقت اضافه» در بهترین زمان ممكن روی پرده می‌روند و چیز تازه‌ای ندارند كه به تماشاگر اضافه كنند، «كیفر» و «هفت دقیقه تا پاییز» باید دقیقاً همزمان با جام‌جهانی روی پرده بروند. آیا این همزمانی این ذهنیت را تقویت نمی‌كند كه مدیران سینمای ایران علاقه‌ای به تولید یا نمایش چنین فیلم‌هایی ندارند؟
برگزاری جام‌جهانی فقط آن چیزی نیست كه در تلویزیون و در قالب مسابقات جذاب می‌بینیم. برگزاری جام‌جهانی یعنی تمركز اخبار و حواشی روی آن و بی‌توجهی به حوزه‌های سرگرمی‌ساز دیگر مثل سینما. این یعنی برنامه تازه متولد شده «هفت» كه كورسوی امیدی برای سینمای ایران است، باید برای یك ماه تعطیل شود و بیچاره فیلم‌هایی كه در این مدت روی پرده می‌روند. فكر می‌كنید دیدن كارگردان‌ها یا بازیگران و تهیه‌كنندگان فیلم‌های «كیفر» و «هفت دقیقه تا پاییز» برای مردم جذاب‌تر است یا دفاع كارگردان «ازدواج در وقت اضافه» از ارزش‌های فیلمش؟ برگزاری جام‌جهانی یعنی از دست رفتن فرصت فروش برای فیلم‌هایی كه ظرفیت فروش بالا را داشتند. تجربه ثابت كرده در زمان‌هایی مثل ماه رمضان یا جام جهانی، هیچ فیلمی بر اساس پیش‌بینی‌هایی كه درباره‌شان می‌شوند، نمی‌فروشند. ممكن است در این زمان كسانی باشند كه دوست دارند فیلم‌های خاصی را كه در جریان گیشه امیدی به فروش خوب ندارند را ببینند. مثلاً فیلم‌هایی كه پشت خط اكران مانده‌اند، بازیگر و قصه جذابی ندارند و عدم نمایش‌شان دارد سرنوشت حرفه‌ای سازندگان‌شان را به خطر می‌اندازد، گزینه‌های بسیار بهتری برای نمایش در این زمان‌ها هستند.
از این گذشته با نمایش فیلم‌هایی مثل «به رنگ ارغوان»، «هیچ»، «طهران‌تهران»، «كیفر»، «هفت دقیقه تا پاییز» و «طلا و مس» به نظر می‌رسد كه بیش از نیمی از فیلم‌های خوب جشنواره سال گذشته روی پرده رفته‌اند و این در حالی است كه هنوز سه فصل تابستان، پاییز و زمستان در راه است. معلوم نیست در ماه‌های آینده قرار است كدام فیلم‌ها روی پرده بروند و چرا طی یك برنامه‌ریزی درست، با اكران صحیح فیلم‌های خوب، مدیران سینمایی نشان نمی‌دهند كه چقدر در عمل وفادار به شعارهایشان هستند؟ در ماه‌های اخیر صحبت‌های زیادی از سوی معاونت سینمایی، مدیر كل اداره نظارت و ارزشیابی و رئیس بنیاد سینمایی فارابی مطرح شده درباره این كه سینمای كمدی مبتذل، در حال پیشر‌وی است و باید با اتخاذ تصمیم‌های درست در برابر آن ایستاد. حتی چندی قبل رئیس فارابی در جلسه مطبوعاتی‌اش اعلام كرد كه برای پرداخت وام به فیلم‌ها، براساس كیفیت فیلمنامه‌های رسیده اقدام می‌شود. قبلا گفته بودند كه تهیه‌كنندگان فیلم‌های مبتذل و بی‌ارزش با محدودیت‌هایی برای ادامه فعالیت‌هایشان روبه‌رو می‌شوند. حال باید منتظر ماند و خیل فیلم‌های بساز بفروشی را دید كه در بهترین فصل‌های اكران روی پرده می‌روند و انگارنه‌انگار در این بازی پیچیده آثار ارزشمندی مانند «كیفر» و «هفت دقیقه تا پاییز» تباه شوند.
گردآوری: گروه فرهنگ و هنر سیمرغ
www.seemorgh.com/culture
منبع: jamejamonline.ir
مطالب پیشنهادی:
گزارش تصویری فیلم «هفت دقیقه تا پاییز»
درباره فیلم «كیفر» ساخته حسن فتحی
خاطره اسدی: «هفت دقیقه تا پائیز» 10 سال بزرگترم کرد
«كودك و فرشته» فیلمی كه برای گیشه ساخته نشد
درباره رونوشت برابر اصل ساخته عباس كیارستمی