در همین لحظه هم دوست ندارم بازی كنم. راستش به خاطر مادرم قبول كردم. خیلی دوست داشت من را ببیند... نه همش چاخان بود. ماندم توی رودربایستی...


بهروز افخمی‌حتی اگر فیلم نسازد آدم توی چشمی‌است. از آن آدم‌های كه همیشه سعی دارد شوخی و جدی را قاطی كند و اتفاقا حرف‌های جدی جدی بزند. همه هم هم می‌دانند اهل كتاب، سواد و عشق سینماست. او در سال‌های اخیر یا كم كار كرده یا دو فیلمش تمام نشده یا فیلم و سریالی ساخته كه چندان توجه‌ها را جلب نكرده است اما باز افخمی‌تو چشم است. خیلی‌ها منتظر تكرار موفقیت عروس، جهان پهلوان تختی و شوكران هستند.
 
آبان سال گذشته بود كه نام بهروز افخمی ‌به عنوان كارگردان فیلم «سن‌پترزبورگ» سر زبان‌ها افتاد.در حالی او كه با تله‌فیلم «یازده دقیقه و سی ثانیه» در جشنواره بیست و هفتم حضور داشت و فیلم قبلی‌اش «فرزند صبح» در مرحله تدوین متوقف‌ شده بود. 15 اسفند ماه فیلم‌برداری دهمین فیلمش را در تهران آغاز كرد و پیش‌بینی می‌شود تا اواخر اردیبهشت ماه ادامه داشته باشد. داستان این فیلم كمدی پرحادثه در مورد رفاقت، بلوف، عشق و... است. آخرین جمعه فروردین یعنی جلسه سی و دوم فیلمبرداری، به پشت صحنه فیلم رفتیم. یك خانه شیك در شهرك غرب كه به قول كریم فیلم، استلخ هم داشت. موقع خواندن این گزارش از هیچ چیز تعجب نكنید.
 
ظهر- داخلی- خانه كتی
«وای خدا چه ابله‌هایی» این جمله را پیمان قاسم خانی موقعی كه تصویر خودش و محسن تنابنده را می‌بیند، می‌گوید. همه عوامل، پشت مونیتور جمع شده اند و بلندبلند می‌خندند. بهروز افخمی ‌از هر دو بازیگرش راضی است، فقط یك بار قبل از آخرین برداشت به هر دو آن‌ها گفت: «با میمیك صورتِ هم دیالوگ داشته باشید.» سكانس 68/ پلان 3/ برداشت 4 با خوبی و خوشی تمام شده است و گروه می‌روند تا ناهار بخورند. این جا خانه ای است كه عوامل فیلم «سن پترزبورگ» دور هم جمع شده اند تا مهمانی «كریم» و «فرشاد» [قهرمان های فیلم] در ویلای اشرافی كتی را فیلمبرداری كنند. «كتی» زن تازه به دوران رسیده ای است كه احتمالا فریب این دو رفیق را خورده است. نقش كتی را اندیشه فولادوند بازی می‌كند. تورج اصلانی (فیلمبردار) در حیاط پینگ پونگ بازی می‌كند. انصافا بازی‌اش هم بد نیست. وقتی آخرین ضربه را می‌زند به سراغش می‌رویم:

چرابا نگاتیو كار می‌كنید؟

ما الان با دوربین SI2K كار می‌كنیم. كیفیتش دو برابر HD است، پس تعریف ویدئویی به خودش نمی‌گیرد. چون ما لنزهای سینما را استفاده می‌كنیم. به جای نگاتیو از هاردی بهره می‌بریم كه نیازی به تعویض نگاتیو نداریم. این تكنولوژی امتیازاتی دارد؛ سرعت عملی كه سر صحنه می‌تواند اتفاق بیفتد و بازبینی كه همان لحظه می‌توانیم داشته باشیم. اگر تغییراتی در صحنه، بازی ها، حركت دوربین داشته باشیم همان لحظه می‌توانیم مرور كنیم. الان یك مرحله جلو هستیم یعنی اگر برای بخش تروكاژ 35 میلیمتری می‌گرفتیم باید 35 اسكن می‌شد به دیجیتال 2k یا 4k بعد روی آن تروكاژ انجام می‌دادیم. در حقیقت ما یك مرحله را كنار گذاشتیم و این به نفع اقتصاد سینمای ایران هم هست.

كار كردن با بهروز افخمی ‌چطور است؟ كارگردان سخت گیری است؟

شاید رابطه من با بهروز افخمی ‌قبل از این كه فیلمبردار- كارگردان باشیم شاگردی- معلمی ‌است. آقای افخمی ‌سال‌های پیش، زمانی كه من دانشجو بودم، استاد من بودند و الان بعد از سال ها به عنوان یك فیلمبردار در كنار یك معلم قرار گرفتم. حتی اگر صد تا فیلم كار كنم باز وقتی در كنار بهروز افخمی‌قرار می‌گیرم یك رابطه حسی بین ما هست. الان خیلی بیشتر از زمانی كه سر كلاس بودند، ایشان را شناختم. توی صحنه فهمیدم خیلی خوب فیلمبرداری و لنزها را می‌شناسد و این كمك بزرگی است برای فیلمبردار كه كارگردانش شرایط او را درك كند. من اسم ایشان را بعد از دو هفته اول گذاشتم مهندس سینما. چون واقعا آن قدر هندسی با سینما برخورد می‌كند كه می‌شود واژه مهندس را بجا برای او به كار برد. همه چیز آنكادره، همه چیز شسته رفته و البته گرافیك در كار باید خیلی حاكم باشد. در مورد ارتباط با بازیگر، صحنه، صدا خصلت های خوبی دارند. یك مدیر خیلی خوب هستند برای تولید یك فیلم و فكر می‌كنم هر فیلمبرداری باید شانس داشته باشد تا با مچین كارگردانی كار كند.

فیلمبرداری در چه مرحله ای است؟

حدود 60 درصد از كار انجام شده و البته 10 درصد از فیلم در سن پترزبورگ روسیه اتفاق می‌افتد كه بخش انتهایی كار است.
هنوز صحنه برای پلان چهارم آماده نشده، پیمان قاسم خانی می‌رود تا گریمش را روتوش كند. محسن تنابنده كه یكی از نقش های اصلی را بازی می‌كند خیلی از پیشنهادهای كاری اش را رد كرده چون دوست داشته با بهروز افخمی‌كار كند. او می‌گوید: «تجربه فیلم دیدن، تجربه بازی در تاتر، فیلم و سریال به من آموخته كه كاراكتر قبل از هر چیزی باید برای تماشاگر جذاب باشد. نقش‌هایی كه به من سپرده شده معمولا شوخ طبع و حاضرجواب بودند و می‌توانستند آدم های شیرین تر و دلچسب تری باشند. من هم این خصوصیات را در آن‌ها تقویت كردم. در كار پیمان هم، كاراكتر «كریم» یك ندانم‌كاری‌هایی دارد كه سعی كردم تقویتش كنم. یك كنتراستی بین واكنش‌هایش و كاراكتری كه خودش دارد، وجود دارد. تقریبا خشن به نظر می‌رسد ولی محدوده و نوع كارهایی كه انجام می‌دهد یك منافاتی دارد با خودِ كاراكتر كه احتمالا شیرین بشود.

بداهه هم كار كردید؟

شیوه برخورد كارگردان ها با متن ها متفاوت است. آقای افخمی‌یك تغییراتی در فیلمنامه به وجود آوردند. هر از گاهی هم پیش میاد كه بداهه بگوییم ولی خیلی خیلی كم مگر در لحظه. معمولا چیزی كه از قبل درباره اش حرف زده شده، نوشته شده و به آن فكر شده اتفاق می‌افتد.

پیمان قاسم‌خانی: به خاطر مادرم قبول كردم
عصر- داخلی- خانه كتی: قرار است وقتی پیمان قاسم خانی سرش را تكان داد، حركت دوربین به سمت عقب شروع شود. حمید اعتباریان تازه از راه رسیده است. پیمان قاسم خانی و محسن تنابنده بیشتر انگورهای داخل ظرف میوه را موقع تمرین خورده اند. مرجان شیرمحمدی می‌گوید «موقع تمرین انگور نخورید. یكی برود انگور بخرد، ظرف میوه كچل شده» افخمی ‌از حركت دوربین راضی نیست و می‌خواهد از پایه سه متری استفاده كند. پیمان قاسم خانی از بهروز افخمی ‌می‌پرسد «الان داستان چیه آقای افخمی؟»
مرجان شیرمحمدی با لیوان چایش، چهارزانو روی یكی از كاناپه ها نشسته. این صحنه ای كه نعیمه نظام دوست(كلفت) باید برای «فرشاد» و «كریم» چای بیاورد چندین بار تمرین شده، موقع گارسیا گفتن محسن تنابنده كلی خندیده ایم و حالا قرار است همه حواسشان جمع باشد و كسی این وسط خنده اش نگیرد. مرجان شیرمحمدی یكهو از روی كاناپه نیم خیز می‌شود و می‌گوید این میز كه آباژور دارد سرجایش نیست. یكی با صدای بلند می‌گوید منشی صحنه و همه چیز دوباره چك می‌شود.
پیمان قاسم خانی مشغول خواندن فیلمنامه است. در دهمین فیلم بهروز افخمی ‌پیمان قاسم‌خانی (فیلم‌نامه‌نویس) بعد از سال‌ها دوباره بازیگری را در كنار همسرش بهاره رهنما تجربه می‌كند. آن‌ها سال‌ها پیش هم در «عاشقانه» علیرضا داودنژاد بازی داشتند. اسم بابك برزویه؛ عكاس فیلم هم در لیست بازیگران سن‌پترزبورگ به چشم می‌خورد. از قاسمخانی می‌خواهم یك نسخه هم به من بدهد كه می‌گوید: «می‌تونی بخونی ولی فیلمنامه خیلی عوض شده، آقای افخمی‌الان داره فیلمنامه منو می‌نویسه. یه عكس ازش بگیرید(با خنده)»

خب این جوری اعصاب شما خورد نمی‌شود؟

نه چون مشاوره می‌كنیم با هم (همچنان در حال خنده)
بهروز افخمی ‌از آن طرف صدای پیمان قاسم خانی را شنیده و بلند می‌گوید دكوپاژ كردم. پیمان هم سریع می‌گوید «از من پرسیدند فیلمنامه عوض شده من هم گفتم آقای افخمی ‌فیلمنامه منو داره می‌نویسه. دارم تعریف می‌كنم.» بعد رو به من می‌گوید «ولی فیلمنامه هم می‌نویسند.» بهروز افخمی‌ هم می‌خندد و دوباره تاكید می‌كند كه مشغول دكوپاژ است.

اولش دوست نداشتید بازی كنید، چطور شد قبول كردید؟
در همین لحظه ای كه جلوی شما نشسته ام هنوز دوست ندارم بازی كنم. راستش به خاطر مادرم قبول كردم. خیلی دوست داشت من را ببیند... نه همش چاخان بود. ماندم توی رودربایستی. آقای افخمی‌ استاد من است و همیشه كارهایش را دوست داشتم. خیلی كارهایش را دوست داشتم چه فیلمبرداری چه كارگردانی. می‌بینید این ها را نمی‌شنوند...
بهروز افخمی‌می‌خندد و به پیمان قاسم خانی می‌گوید «حواس منو پرت نكن»
قاسم خانی این طور ادامه می‌دهد: یادم است خیلی سال پیش بعد از «عاشقانه» قرار بود توی فیلمی‌به كارگردانی آقای افخمی‌بازی كنم. فیلمی‌كه قرار بود خودم بنویسم بر اساس فیلمنامه «شركت» كه جان گریشام نوشته و سیدنی پولاك كارگردانی كرده بود اما اتفاق هایی افتاد كه نشد. این بار هم تمام سعی ام را كردم كه بازی نكنم اما توی رودربایستی آقای افخمی‌و آقای اعتباریان قبول كردم و در واقع خودم را سپردم به آقای افخمی. چون با اطمینان بهشان گفتم از این قضیه چیزی درنمیاد منتهی ایشون استاد من هستند و گفتند یه كاریش می‌كنیم و حالا خیلی هم باعث آبروریزی نشده، چیزهایی كه خودم دیدم بد نیست.

بعد از این كه قبول كردید نقش فرشاد را بازی كنید، فیلمنامه را تغییر دادید؟ طوری كه با توجه به تكه كلام ها و خصوصیات خودتان از اول دیالوگ بنویسید؟

نه راستش، اصلا به فیلمنامه دست نزدم. مدل دیالوگ نویسی من مثل حرف زدن است. خیلی چیزِ پیچیدهِ عجیب غریبی نیست. به خاطر همین الآن وقتی دیالوگ هایی را كه برای یكی دیگه نوشتم، خودم می‌گویم خیلی دور از ذهن نیست و با گفتنش راحتم. بعد هم حضور محسن تنابنده نعمتی است. بازیگری است كه كم بازی می‌كند، اندازه و ریزه كاری دارد و خیلی خیلی برای من كمك است. جاهایی كه بلد نیستم راهنمایی های درست و حسابی می‌كند و خلاصه باهاش خوش می‌گذرد.

كمدی «سن پترزبورگ» از چه جنسی است؟

نسخه اول فیلمنامه كه خودم با مهراب نوشته بودم جدی تر بود. یعنی اصلا به آن صورت كمدی نمی‌دیدمش. بیشتر فیلم ماجرایی بود و طنز. دو تا آدم بودند كه موقعیت های كمدی را آن ها به وجود می‌آوردند و توی رابطه شان یك نوع ملنگی و خنگ بازی بود. آقای افخمی ‌كه فیلمنامه را خواند، گفت من دوست دارم این كمدی باشد. من نگران بودم كمدی ممكن است باعث شود، ماجرایی بودن فیلمنامه تحت الشعاع قرار بگیرد ولی با نظر آقای افخمی ‌یك دور كار را بازنویسی كردم با این دید كه خنده دارش بكنم بعد بامزه شد دیگر. منتهی الان یك ذره دیوانه وار است، یك جور كمدی به خصوصی كه سبك و اسمش را نمی‌توانم بگویم. به فانتزی پلنگ صورتی نیست ولی دارم فكر می‌كنم اگر پولانسكی كمدی می‌ساخت شاید این شكلی می‌شد. به نظرم الان چیز جالبی است به خصوص با دكوپاژهایی كه می‌بینم و چیزهای عجیب و غریب و لباس های یك شكل من و محسن تنابنده. لحظه اول كه گفتند دو تا لباس یك شكل؛ كلاه و كراوات و این جور چیزها كاملا پس زدم و گفتم «نه این دیگه داره شكل كارتون می‌شه» بعد كه دیدم، فهمیدم آقای افخمی ‌یك چیزهایی بلد است كه من بلد نیستم. الان بامزه شده و به نظرم یك ویژگی كه آقای افخمی‌بیشتر از همه چیز به آن توجه می‌كند یك دست بودن لحن فیلم است به علاوه این فیلم لحن متفاوتی دارد.

سروش صحت: غصه خورد

دستیار بهروز افخمی ‌فریاد می‌زند تا همه در لوكیشن سر جاهایشان بروند. پیمان قاسم خانی در حالی كه گره كراواتش را مرتب می‌كند به سمت لوكیشن می‌آید. سروش صحت با گریمی‌متفاوت و یك پاپیون بزرگ به یقه روی كاناپه ای مشغول خواندن كتاب «زندگی و زمانه مایكل.ك» است. قرار است بعد از این كار در فیلم امیرشهاب رضویان بازی كند. او درباره نقشش در سن پترزبورگ می‌گوید «كارگردانی بهروز افخمی ‌و نویسندگی پیمان قاسم خانی در پذیرفتن این نقش موثر بوده، مواقعی كه به اسم كارگردان و نویسنده فیلمنامه اهمیت نداده ام غصه خورده ام.»

بهروز افخمی: فیلمنامه را خوانده، نخوانده قبول كرد

بالاخره آن فرصت طلایی به دست می‌آید. به دستیار دوم كارگردان نگاهی می‌اندازم و وقتی خیالم راحت می‌شود كه همه چیز هماهنگ است به سمت آقای كارگردان می‌روم. عجله دارد و نصف حواسش به پشت صحنه است. چند باری وسط مصاحبه كنار تورج اصلانی می‌رود. اما جواب سوال های ما را هم می‌دهد.

چی شد قبول كردید «سن پترزبورگ» را بسازید؟

خیلی در جریان جزییات نبودم. فقط می‌دانستم چند تا كارگردان كه آخریش سامان مقدم بود قرار بوده این فیلم را كارگردانی كند. تا موقعی كه پیمان قاسم خانی پیشنهاد كرد فیلمنامه را بخوانم. من همیشه دوست داشتم یك كمدی مثل سبك مهران مدیری و پیمان قاسم خانی بسازم. فیلمنامه را خوانده و نخوانده گفتم علاقه دارم همچین كاری را بكنم. البته سال ها پیش دوست داشتم كاری با پیمان انجام دهم.

انتخاب بازیگرها چقدر طول كشید؟

دو سه ماهی طول كشید. از اول من اصرار داشتم یكی از نقش ها را پیمان خودش بازی كند. محسن تنابنده هم از لحاظ من قطعی بود. ولی در مورد امین حیایی و بعضی از نقش های دیگر بازیگرها عوض شدند یعنی كسانی كه در نظر گرفته شده بودند نتوانستند بیایند یا ما نخواستیم. امین حیایی هم از اول می‌خواستیم در فیلم باشد و بالاخره یك فرصتی پیدا كرد كه بتواند بیاید. با توجه به این كه خیلی درگیر سریال «كلاه پهلوی» است ما سعی می‌كنیم خودمان را با آن ها هماهنگ كنیم و امین را در این فیلم داشته باشیم.

چطور شد دوباره بعد از «روز فرشته» سراغ كار كمدی آمدید؟ خسته شده بودید؟

من هر دفعه یك فیلم توی یك نوع می‌سازم، خسته می‌شوم. دوست دارم نوع دیگری را امتحان كنم و این نوع كمدی كه الان دارم می‌سازم شبیه روز فرشته هم نیست. با روز فرشته فرق دارد. یعنی شاید بشود گفت پوچ تر است و یك جاهایی هم به كارتون نزدیك می‌شود.

قرار است شبیه چه نوع كمدی باشد؟

شوخی های كلامی‌دارد ولی فكر نمی‌كنم كمدی موقعیت باشد. شاید با كمدی موقعیت شروع شود ولی بیشتر تبدیل می‌شود به كمدی استیلیزه و نزدیك به كارتون و فانتزی.

فیلم قسمت دوم هم دارد؟

بله. اصلا داستانی است كه می‌تواند ادامه پیدا كند و از اول هم همین جوری نوشته شده است. فكر من هم نبود، پیمان طوری نوشته كه بتواند ادامه بدهد.

قسمت دوم هم خودتان می‌سازید؟

نمی‌دانم(با خنده)

فیلم را در جشنواره فجر نمایش می‌دهید؟

نه، فكر می‌كنم اواخر بهار یا اوایل تابستان آماده نمایش است. تا جایی كه من می‌دانم پیش بینی شده برای بعد از عید فطر اكران شود.

امسال هم فیلم انتخاباتی می‌سازید؟

بله. فیلم های انتخاباتی آقای كروبی را من می‌سازم.

به نظرتان با «سن پترزبورگ»، ركورد «اخراجی ها 2» را می‌زنید؟

نه. ركورد اخراجی ها خیلی ركورد خوبی است امیدواریم نزدیكش برسیم.

فیلم را دیده اید؟

به نظر من فیلم بدی نیست. از «اخراجی ها 1» خیلی بهتر بود.
هوا كم كم رو به تاریكی می‌رود. برای همه شیرینی و چای آورده اند. برای پایان یك روز كاری حسابی می‌چسبد. این خانه قرار است فردا شلوغ تر شود. دستیار كارگردان به همه خسته نباشید می‌گوید و من اولین نفری هستم كه از خانه بیرون می‌آیم.
كارگردان: بهروز افخمی- نویسندگان فیلم‌نامه: پیمان قاسم‌خانی، محراب قاسم‌خانی- دستیار اول و برنامه‌ریز: علیرضا شمس‌شریفی- دستیار دوم كارگردان: حامد شریفی‌نیا- گروه كارگردانی: محمد بزازان لطفی، مهدی مقدم- منشی صحنه: امیرحسین قاسمی- مدیر فیلم‌برداری: تورج اصلانی- دستیار اول فیلم‌بردار: محمد ابراهیمیان- گروه فیلم‌برداری: حسین اسدی، حسن اصلانی، عاتف امیری، محمد صاحبی، امیرعلی صبا- صدابردار: احمد پولی بابایی - دستیار صدا: سعید بجنوردی- طراح جهره‌پردازی: مهری شیرازی- مجری چهره‌پردازی: اشكان وثوقی، سمانه مرادیان- طراح صحنه و لباس: مرجان شیرمحمدی- دستیار صحنه: علی شیرمحمدی- دستیار لباس: الهه فاضل‌نیا- گروه صحنه: حسین قزل‌باش، جاسم ثمری- عكس: احمدرضا شجاعی- فیلم‌بردار پشت صحنه: ناصر نصیری- مدیر تولید: رضا نوروزی- دستیار تولید: امیر نوروزی- مدیر تداركات: پرویز كاظم‌لو- خدمات: حمیدرضا نوروزی- سینه موبیل: نعمت- مینی‌بوس: نادر شكری- بازیگران: محسن تنابنده، پیمان قاسم‌خانی، شیلا خداداد، بهاره رهنما، اندیشه فولادوند، ماه‌چهره خلیلی، كیانوش گرامی، سروش صحت، سیامك انصاری، امید روحانی، سیدابراهیم بحرالعلومی، آرش تاج، بابك برزویه، اردشیر كاظمی، یوسف قربانی، علی‌اصغر طبسی، مهدی دانایی مقدم، نعمیه نظام‌دوست، مجید شهریاری ... و امین حیایی- تهیه‌كننده: حمید اعتباریان.
 
 گردآوری: گروه فرهنگ و هنر سیمرغ
www.seemorgh.com/culture
 منبع: cinemaema.com
 
مطالب پیشنهادی:
قیصر، کجایی؟ «سینما» را کشتند!!
قصه خانواده خیابان بیست و چهارم
خوشحالم كه تماشاگر به فیلم من نمی‌خندد
گفت وگوی خواندنی با پیمان ابدی؛ بدلکار فقید
مرور خاطرات نوجوانی در فیلم سینمایی «چهل سالگی»