«ما بدون مایکل عکس نمی‌گیریم»؛ این دیالوگ آشنایی است از فیلم «پدرخوانده 1» که دن کورلئونه در نبود پسر کوچکش مایکل می‌گوید. اما واقعیتش انگار این را خود...
 
مثل پدرخوانده
نگاهی به خانواده هنری- سینمایی کاپولاها
برنده شدن سوفیا کاپولا در جنواره ونیز امسال باز هم نام خانواده کاپولا را بر سر زبان‌ها انداخت؛ خانواده ای که هم ریشه دار است هم هنرمند
«ما بدون مایکل عکس نمی‌گیریم»؛ این دیالوگ آشنایی است از فیلم «پدرخوانده 1» که دن کورلئونه در نبود پسر کوچکش مایکل می‌گوید.  اما واقعیتش انگار این را خود فرانسیس فورد کاپولا در فیلمنامه گنجانده. درست مثل دن کورلئونه در فیلم پدرخوانده که برای حفظ جان خانواده- مخصوصا پسرش مایکل، حتی با دشمنان قسم خورده به صورت کاملا مصنوعی دست دوستی می‌دهد؛ برای او خانواده و پایبندی به آن بیشتر از هر چیر دیگزی اهمیت دارد. سینمای جهان و پایبندی به خانواده؛ رابط این دو فقط یک نفر می‌تواند باشد که همه ما خوب می‌شناسیمش؛ فرانسیس فورد کاپولا تنها گزینه و بهتر بگوییم بهترین گزینه ای است که می‌تواند جای خالی بین این دو را تمام و کمال پر کند. اهیمت خانواده برای او آنقدر است که در تمام لحظات کنار آنهاست؛ حتی زمانی که دارد پدرخوانده‌های باشکوهش را می‌سازد یا حتی وقتی آنها سرگرم کارهای هنری شان هستند، مثل یک پدر بر کارشان نظارت دارد؛ حتی شده دورادور. شاید کمی ‌اغراق آمیز باشد اما اگر تمام شخصیت‌های اصلی پدرخوانده را کنار بگذارید متوجه می‌شوید تمام اعضای خانواده کاپولا به عنوان نقش‌های فرعی در فیلم حضور داشته و گوشه ای از کار را دست گرفته اند.
هرچند برنده شدن شیر طلایی سوفیا کاپولا دوباره ما را یاد پدرش انداخت اما در خانواده بزرگ کاپولا که حالا می‌شود برای آن شجره نامه ای ترسیم کرد فقط سوفیا و نیکلاس کیج نیستند که برچسب هنری روی اسمشان خورده؛ از عمو و برادر زاده، پسر و نوه، در این خانواده همه دستی بر هنر دارند. آن هم نه فقط در فیلم سازی پیشرفته و بازیگری. نگاهی به این شجره نامه بلند بالا بیندازید تا ببینید به چه خانواده ای «خانواده هنرمند» می‌گویند.

نسل اول

کارماین کاپولا (1991-1910)
آن نوای دلنشین پدرخوانده که مو را بر تن آدمی ‌راست می‌کند از همین جا نشات می‌گرفت.  پدر فرانسیس و پدربزرگ کیج و سوفیا فلوت زنی ماهر بود که می‌توانست اسکار هم ببرد. علاوه بر این در کار نوشتن نت، ویراستاری و رهبری گروه نوازندگی هم بوده و یک اسکار طلایی به خاطر آهنگسازی قسمت دوم پدرخوانده برنده شد. برای فیلم‌های دیگر فرانسیس هم آهنگسازی کرد؛ پدرخوانده3، اینک آخرالزمان و فیلم کمتر دیده شده غریبه‌ها. نوه اش رابرت شوارتزمن برای احترام به او نام کارماین را انتخاب کرد.

ایتالیا کاپولا (2004- 1912)

پدر ایتالیایی اش مثل شوهرش آهنگساز فیلم بود. ایتالیا مادر سه فرزند کارماین بود که در سن 91 سالگی از دنیا رفت. هرچند در کار هنر مثل شوهر و پدرش نبود اما توانست هنر آشپزی را ادامه دهد تا جایی که کتابی به نام «پاستای ماما کاپولا» نوشت و منتشر کرد. همچنین در دو فیلم پسرش فرانسیس هم به عنوان بازیگر نقش چندمی ‌ظاهر شد؛ ‌پدرخوانده2 و از طرف قلب.
 
آنتون کاپولا (00-1917)
تنها عموی فرانسیس که مقل برادرش در کار آهنگسازی بود اما نه برای فیلم‌ها بلکه بیشتر به عنوان آهنگساز و رهبر ارکستر و اپرا. از 8 سالگی کار هنری اش را در گروه کر بچه‌های اپرای متروپلتیان شروع کرد. بعدها توانست در رشته موسیقی ادامه تحصیل بدهد و مدرک فوق لیسانس را از دانشگاه موسیقی منهتن بگیرد. دو دکترای افتخاری هم در کارنامه او دیده می‌شود. فرانسیس مثل همه اعضای خانواده به او نقش کوچکی در قسمت سوم پدرخوانده داد.
 
نسل دوم
فرانسیس فورد کاپولا (00-1939)
تمام خانواده برزگ کاپولا یکجوری نام و اعتبارشان را مدیون پسر دوم کارماین هستند. قبل از هر کاری تئاتر را در دانشگاه هوفسترا تمام کرد و بعد از آن از مدرسه فیلم یوسی ال ای با مدرک فوق لیسانس هنر فارغ التحصیل شد. به غیر از کار و برای فیلم سازی، هراز گاهی مشغوش انتشار مجله، هتل داری و پخش عمده نوشیدنی است. هر سال اعضای خانواده برای قدردانی از او جشن خصوصی می‌گیرند. با 13 بار نامزدی که 5 بار آن به برد ختم شده بیشترین تعداد اسکار را در خانواده و حتی دوستان نزدیک دارد. لقب «فورد» به خاطر تولدش در بیمارستان هنری فورد کنار فرانسیس جای گرفته. برخلاف برادرش فقط یک بار ازدواج کرده که تا به امروز دوام آورده تا نشان دهد خانواده برای او اهمیت دوچندانی دارد.

النور کاپولا (00-1937)

همسر وفادار فرانسیس که اصلیتی ایرلندی-آمریکایی دارد، اولین بار مرد زندگی اش را سر فیلمبرداری فیلم 13 Dementia دید و دل در گرو دوست گذاشت. آن موقع دستیار کارگردان هنری بود و یک سال عبد از اتمام فیلم با کاپولای بزرگ ازدواج کرد. بیشتر اوقات مشغول طراحی لباس است اما در سال 90 با ساخت فیلمی ‌مستند درباره چگونگی ساخت اینک آخرالزمان، جایزه امی ‌را به خانه برد.

آگوست کاپولا (2009—1934)

این آقا پدر کیج و برادر بزرگ‌تر فرانسیس است. یک آدم فرهنگی که علاوه بر نویسندگی، دستی هم در تهیه کنندگی سینما داشت. اگر این کارها را هم نمی‌کرد می‌رفت سراغ وکیل شدن آن هم برای کارهای هنری! نیکلاس محصول ازدواج اول او با خانمی ‌به نام جوی وگلسنگ بود. او سه بار دیگر ازدواج کرد تا نهایتا در سال 20009 مرد. مدرک پرفسوری و دکترایش را در سال 1960 گرفت و در دانشگاه هم ادبیات تطبیقی درس می‌داد. فرانسیس فیلم Rumble Fish خود را به او تقدیم کرد.

تالیا رز کاپولا (00-1946)

خواهر کوچک‌تر فرانسیس  و عمه سوفیا. اسم او وقتی سر زبان‌ها افتاد که در پدرخوانده 1 و 2 نقش کامی، دختر دن کورلئونه را بازی کرد. مهم ترین نقشش بعد از این فیلم هم آدرین پننینو در قسمت‌های اول، دوم و سوم راکی بود؛ همان نقش همسر راکی بالبوآ. او را بعد از ازدواج با دیوید شایر به نام تالیا شایر می‌خواندند.
 
تالیا کاپولا
تالیا کاپولا در پدرخوانده

جک شوارتزمن (1994-1932)

دومین شوهر تالیا که تهیه کننده فیلم‌های مهمی ‌مثل «هرگز نگو هیچ وقت دوباره» جیمز باند و فیلم کالت «رد» بود. با اینکه 16 سال پیش به خاطر سرطان جان خودش را از دست داد اما فرزندان اصلحش جا پای پدر گذاشتند.
 
نسل سوم
نیکلاس کیم کاپولا (00-1964)
اسم واقعی او همینی است که در بالا می‌بینید اما برای اینکه ریا نشود اسمش را عوض کرد تا نگویند به خاطر فامیلی اش راه به جایی برده. با این حال کی هست که نداند جناب نیکلاس کیج در دو فیلم عمویش Rumber Fish و The Cotton Club حضور داشته. نقش‌هایی که به او و بزرگ شدنش در ‌هالیوود کمک فراوانی کرد. هرچند در حال حاضر دیگر کسی یادی از این موضوع نمی‌کند. او آن قدر رشد کرده که در یک سال می‌تواند بیش از سه نقش متفاوت را بازی کند.
 
کریستوفر کاپولا (00-1962)
برخلاف برادر بزرگ ترش مارک او راه عمو فرانسیس را انتخاب کرد. هرچند هیچ وقت مثل او نتوانست اسم خودش را در تاریخ سینما جاودانه کند اما در مقام کارگردان 13 فیلم را به نام خود به ثبت رسانده. غیر از آن، در کار تهیه فیلم است.
 
جیان- کارلو کاپولا (1986-1963)
بزرگ ترین فرزند فرانسیس که نتوانست بیشتر از 23 سال زندگی کند و در یک تصادف دلخراش جانش را از دست داد. جیان-کارلو در همین سن و سال کم و عمر کوتاه، کنار دست پدر به عنوان تهیه کننده و دستیار کارگردان  مشغول به کار شد و در فیلم‌هایی مثل مکالمه، آخرالزمان و پدرخوانده نقش‌های کوچکی را برعهده داشت. سال 1988 کاپولای بزرگ فیلمی ‌به نام «تاکر: مرد و رویاش» ساخت و آن را تقدیم به روح پسرش کرد که عاشق ماشین و سرعت بود.
 
رومان کاپولا (00- 1965)
زمانی پسر دوم کاپولا به دنیا آمد که او در پاریس مشغول نوشتن فیلمنامه «پاریس می‌سوزد؟» بود. النور هم مجبور شد او را در بیمارستان آمریکایی همان شهر به دنیا آورد. بزرگ که شد از دانشگاه نیویورک واحد سینما فارغ التحصیل و مثل تمام اعضای خانواده فرانسیس در کسب و کار سینمایی وارد شد. با پدرش رابطه بسیار خوبی دارد و در بیشتر فیلم‌هایی که او می‌سازد، ‌یا به عنوان بازیگر ظاهر می‌شود و یا به عنوان دستیار کارگردان و فیلم بردار.
 
سوفیا کاپولا (00-1971)
جانشین خلف پدر معمولا پسرها هستند اما در خانواده فرانسیس این مهم به سوفیا واگذار شد که برخلاف برادرانش پله‌های ترقی را یکی یکی درنوردید. از همان زمان که در قنداق به سر می‌برد جلوی دوربین پدرش بود (پدرخوانده 1 و 2) و نباید هم تعجب کرد که چنین دختری بتواند تمام آروزهای پدرش را برآورده کند. در پدرخوانده 3 یکی از نقش‌های اصلی را برعهده گرفت اما از آنجا به بعد سراغ فیلم سازی‌اش رفت. گمشده در ترجمه فیلمی ‌بود که اسکار بهترین فیلم نامه را از آن دختر کاپولا کرد و همین چند وقت پیش شیر طلایی جشنواره فیلم ونیز به خاطر «در جایی» به او رسید.
 
 سوفیا کاپولا
سوفیا کاپولا در پدرخوانده 1
 
سوفیا کاپولا
سوفیا کاپولا در پدرخوانده  3
 
پدرخوانده 3
پدرخوانده 3
 
گردآوری: گروه فرهنگ و هنر سیمرغ
www.seemorgh.com/culture
منبع: هفته نامه همشهری جوان/ شماره280/ بهزاد یوسفی
بازنشر اختصاصی سیمرغ
 
مطالب پیشنهادی:
 دردسرهای فرانسیس فورد کاپولا هنگام ساخت فیلم «پدرخوانده»
 درباره سوفیا كاپولا، كارگردان جوان سینمای مدرن
همه چیز درباره نیکلاس کیج (+گزارش تصویری)
10 فیلم اقتباسی که بهتر از کتابهایشان درآمدند! (+عکس)
فیلم‌های ترسناکی که کارگردان‌های بزرگ ساخته‌اند!