تعطیلی مدارس از آلودگی هوا تا سرما و بارش برف
هوای تهران بار دیگر در آستانه تشدید آلودگی زمستانی قرار گرفته و بازهم اولین راه حلی كه برای كنترل آن به نظر می رسد، تعطیلی مدارس است. موضوعی كه در سال های اخیر و همین فصل آموزشی 94 و 95 چند بار به كمك محیط زیست شهر آمد تا با تعطیلی مدارس، شهر كمی نفس بكشد. در این میان آنچه با اهمیت به نظر می رسد، تاثیر تعطیلی مدارس در كاهش آلودگی هواست كه وقتی با تعطیلی مدارس به‌خاطر سرما و بارش برف عجین می شود، بار دیگر ضرورت تعطیلات زمستانی مدارس را مطرح می كند. موضوعی كه چند سالی است در نظام آموزشی ایران مطرح شده اما هرگز به نتیجه نرسیده تا شاید با تعطیلی زمستانه مدارس ، لطمه ای به درس دانش‌آموزان در زمستان با آلودگی هوا یا بارش های سنگین برف نخورد.
این موضوع را چند روز قبل مهدی نوید ادهم، دبیرکل شورای‌عالی آموزش و پرورش مطرح كرد كه «پیشنهاد‌هایی مطرح شده که تعطیلات زمستانی داشته باشیم البته هنوز به تصویب نرسیده است». وی تاكید كرده از سوی کارشناسان پیشنهاداتی در خصوص شروع سال تحصیلی از شهریور ماه و تعطیلات زمستانی ارائه شده که در حال بررسی آنها هستیم. شروع و پایان سال تحصیلی بر اساس قانون مجلس شورای اسلامی است و تا زمانی که قانون تغییر نکند آغاز سال تحصیلی مهرماه و پایان آن خرداد ماه است.
وی گفته كه بحث های کارشناسی و پیشنهاداتی مطرح شده است که توضیح علمی و آموزشی و تربیتی در تابستان وجود ندارد و این مهم باید بازنگری شود. طرح هایی مطرح شده است که شروع سال تحصیلی از شهریور ماه باشد یا تعطیلات زمستانی داشته باشیم البته همه این موضوعات در مرحله بحث‌های کارشناسی است و به مرحله تصویب نرسیده است.
سرما وآلودگی هوا؛ضرورتی جدید
ایران كشوری با اقلیم آب و هوای متفاوت است كه گرمای طاقت فرسای نقاط جنوبی كشور و سرمای شدید نقاط كوهستانی مركز،غرب و شمال غرب از دلایلی است كه ضرورت بازتعریف تعطیلات مدارس را نشان می دهد، به علاوه آلودگی هوا در كلانشهرهایی مانند تهران در فصل پاییز و زمستان به دلیل استفاده بیش از حد از وسایل نقلیه شخصی و كمبود وسایل نقلیه جمعی دلیل دیگری است كه شهروندان را با دشواری هایی روبه رو می كند. گذشته از كمبود سوخت در نقاطی از كشور به خصوص شهرهای سردسیری كه بازهم فعالیت مدارس را با كاستی روبه رو می كند، خستگی دانش آموزان و دانشجویان و تعطیلی خودسرانه و پیش از موعد در تعطیلات مختلف سال، نشانه ساماندهی تعطیلات است كه البته هنوز طرحی به آن اختصاص نیافته است.
طرح و ایده تعطیلات زمستانی و كاهش تعطیلات تابستانی مدارس نخستین بار در سال 1336 شمسی از سوی وزارت فرهنگ وقت مطرح شد كه به دلیل نبود توافق تا سال 75 سخنی از آن به میان نیامد، در سال 75 قرار شد 10 روز در میانه زمستان تعطیل باشد كه باز هم به دلیل موفق نبودن طرح به بایگانی آموزش و پرورش رفت. براساس این طرح، دانش آموزان 15 روز زودتر و در میانه شهریورماه، سال تحصیلی را آغاز می كردند تا تعطیلات زمستانی، خللی در آموزش ایجاد نكند.محمدعلی نجفی، وزیر وقت آموزش و پرورش هدف از اجرای آن را امكان مسافرت های زمستانی خانواده ها و ایرانگردی در این فصل ذكر كرد، با این وجود، طرح، در نیمه راه غیرقابل اجرا تشخیص داده شد.
پس از این دو تجربه ناموفق كه هنوز دلیل مسكوت ماندن طرح مشخص نیست، شورای عالی آموزش و پرورش به تناسب نیاز روز مدارس، پیشنهاد ساماندهی تعطیلات تابستانی دانش آموزان و احتمالاكاهش آن را مورد بررسی قرار داد و با ارسال نامه ای به پژوهشكده تعلیم و تربیت خواست به مطالعه بیشتر درباره این طرح بپردازد. این طرح مطالعاتی هنوز به نتیجه نرسیده و گویا هنوز نتوانسته موافقت مجریان بخش دولتی و نمایندگان مجلس را كسب كند.
مجلس نظر وزارتخانه را مهم می داند
«كارن خانلری» عضو كمیسیون آموزش مجلس شورای اسلامی در این باره بررسی های بسیار در سال های گذشته درباره تعطیلی زمستانه مدارس به «قانون» می گوید: موضوع تعطیلی زمستانه مدارس از جمله موضوعات تخصصی در وزارت آموزش و پرورش است كه قطعا تصمیماتی كه در این باره در وزارتخانه اتخاذ می شود، بسیار حائز اهمیت است چراكه تعطیلی مدارس ارتباط مستقیم با كیفیت تحصیلی دانش آموزان دارد و اگر مخالفتی نیز با آن می شود، قطعا كارشناسی است. این نماینده مجلس با بیان اینكه مخالفت یا موافقت با تعطیلی زمستانه مدارس هرگز جنبه سیاسی ندارد تاكید می كند: نظرات كارشناسی آموزش و پرورش در اینجا حائز اهمیت است و وقتی به جمع بندی برای تعطیلی در زمستان می رسد باید به آن توجه جدی كرد.
خانلری می افزاید: معقتدم درباره تعطیلی زمستانه باید از تصمیمات احساسی و غیر كارشناسی پرهیز كرد و با رعایت تمامی جوانب، به دنبال اجرایی كردن آن بود. وزیر آموزش و پرورش چندی قبل درباره ضرورت تعطیلی مدارس گفته بود كه مصوبه مجلس شورای اسلامی، آغاز سال تحصیلی را اول مهرماه قرار داده و بنابراین برای تغییر در زمانِ آغاز و پایان سال تحصیلی، انعطاف را از ما گرفته است. اگر بخواهیم انعطافی ایجاد کنیم، باید لایحه‌ای را تهیه کنیم تا تقدیم مجلس شورای اسلامی شود و پس از تصویب، این بحث را دنبال کنیم. در سال‌های گذشته آغاز سال تحصیلی به جای اول مهرماه، هفته آخر شهریورماه بود و مدارس در آن تاریخ بازگشایی می‌شد. بازگشایی یک هفته زودتر مدارس موجب می‌شد تا اگر تعطیلاتی همانند آلودگی هوا و برف برای مدارس پیش آید، این زمان ذخیره‌ای برای آن موقع باشد.وی بیان کرد: متاسفانه با مصوبه مجلس شورای اسلامی، این انعطاف از بین رفته در حالی که معتقدیم انعطاف باید در زمان شروع و پایان سال تحصیلی با توجه به اقلیم‌های آب و هوایی مختلف در کشور وجود داشته باشد.
تجربه دیگر كشورها
با وجود مقاومت مسئولان و تصمیم گیران در كشور برای تغییر تقویم آموزشی، بیشتر كشورهای پیشرفته و در حال توسعه، تعطیلات سالانه را متعادل ساخته و از كشدار شدن تعطیلات در یك فصل جلوگیری كرده اند.در آلمان، 235 روز سال را (از فروردین تا بهمن) دانش آموزان به مدرسه می روند كه 17 روز در 3 ماهه اول، 21 روز در سه ماهه دوم و 6 هفته در سه ماهه سوم تعطیلند. در انگلستان مدارس 200 روز در سال (شهریور تا تیر) دایر است كه 21 روز در سه ماهه اول، 14 روز در سه ماهه دوم و 6 هفته در سه ماه سوم مدرسه تعطیلند.
سال تحصیلی در كشور ژاپن 225 روز (از اردیبهشت تا بهمن ماه) است كه 13 روز در سه ماه اول، 15 روز در سه ماه دوم و 45 روز در سه ماه سوم تعطیلی دارند. ایالات متحده نیز با 187 روز سال تحصیلی را (از شهریور تا خرداد) سپری می كند كه تنها 21 روز در سه ماه اول و 14 روز در سه ماه دوم تعطیل دارد.در كشور هندوستان نیز سال تحصیلی از تیر ماه تا اردیبهشت ماه طول می كشد و تنها شهریور و بهمن ماه زمان تعطیلی مدارس و دانشگاه هاست.
آنچه كشورهای مختلف را وامی دارد كه تعطیلات را در فواصل معین سال قرار دهند، استراحت و رفع خستگی بعد از یك دوره كار و آموزش، شركت در فعالیت مالی و اجتماعی منطقه ای و شهری و آمادگی برای شروع بهتر و با انگیزه بیشتر است. اما در كشور ما دلایل تعطیلات زمستانی كمی متفاوت است. در چنین شرایطی كه تعطیلی زمستانه اصلی پذیرفته شده در بسیاری از كشورهای پیشرفته آموزشی است، باید دید در نهایت این طرح در ایران سرنوشت اجرایی پیدا می كند یا نه؟
منبع: روزنامه قانون