ده نكته درباره گل‌شيفته فراهانی و فیلم جدیدش

1-پدر؛ بهزاد فراهانی، مادر؛ فهیمه رحیم نیا و خواهر؛ شقایق فراهانی. کمی‌عجیب است در چنین خانواده‌‌ای بزرگ شوید، به هنر بی‌علاقه باشید و دست آخر بازیگر نشوید. اگرچه گلشیفته نوجوان دلش می‌خواست بیشتر یک موزیسین معروف و کاربلد باشد تا یک بازیگر سینما. اما دست تقدیر او را به همان سمتی برد که پیش از آن خانواده اش را برده بود.

گلشیفته 16 سال بیشتر نداشت که خواهرش شقایق برایش خبر آورد که قرار است داریوش مهرجویی فیلمی‌بسازد و دختری هم سن و سال او می‌خواهد. یک هفته بعد محمدرضا شریفی نیا ماجرا را جدی تر کرد و قصه فیلم را برای گلشیفته تعریف کرد. قصه فیلم مهرجویی خود گلشیفته بود. بعد از اینکه عکس‌های گلشیفته نوجوان به مهرجویی نشان داده شد، او خواست که گلشیفته را از نزدیک ببیند و پس از چند قرار حضوری، درخت گلابی پیدا شد. فقط مانده بود رضایت پدر و مادر که البته در ابتدا مخالف بودند. آنها می‌خواستند دخترشان موسیقی را دنبال کند نه آنکه آنقدر در بازیگری غرق شود که دیگر موسیقی فراموش شود. بالاخره با رضایت آنها گلشیفته شد بازیگر «درخت گلابی» و یکی از کاراکترهای ماندنی سینمای ایران را در سن 16 سالگی خلق کرد.

وقتی فیلمبرداری «درخت گلابی» بعد از دو ماه به پایان رسید، یک چیز گلشیفته را به شدت نگران می‌کرد. او برای مدتی افسرده و گیج شده بود چرا که می‌ترسید به سرنوشت خیلی از نوجوانان سینمای ایران مانند عدنان عفراویان فیلم «باشو غریبه کوچک» بهرام بیضایی یا امیروی «ساز دهنی» امیر نادری تبدیل شود. کودکان و نوجوانانی که یک بار خوش درخشیدند اما چون حرفه و خاستگاه اجتماعی شان چیز دیگری بود، دیگر نتوانستند فرصت حضور روی پرده سینما را به دست بیاورند و به تدریج تنها به یک خاطره تبدیل شدند.

اما در مورد گلشیفته ماجرا کمی ‌فرق می‌کرد. با اینکه بین اولین و دومین فیلم او حدود سه سال فاصله افتاد، اما او خانواده‌ای بازیگر داشت که این مساله باعث می‌شد او در بطن سینما، تئاتر و تلویزیون قرار داشته باشد و دست زمانه او را به این راحتی ها کنار نگذارد.

2-گلشیفته فراهانی در مدت 11 سالی که وارد عرصه بازیگری شده در 17 فیلم سینمایی بازی کرده است. اگر فعالیت جدی و حرفه‌ای او را از سال 79 (سه سال بعد از درخت گلابی) و با بازی در هفت پرده (فرزاد موتمن) بدانیم، او به طور متوسط در هر سال دو فیلم بازی کرده که نشان از حضور مستمر و البته با وسواس او در بطن سینما دارد. کار با کارگردانانی مانند داریوش مهرجویی (دو فیلم)، ابراهیم حاتمی‌کیا، کمال تبریزی، رسول ملاقلی پور، بهمن قبادی و این آخری ها اصغر فرهادی باعث شده تا در آغاز جوانی کوله باری از تجربه را به همراه داشته باشد.

3-در مورد کارنامه گلشیفته فراهانی نکته جالب این است که او سه فیلم هفت پرده، باباعزیز (محمدناصر خمیر) و سنتوری (داریوش مهرجویی) را دارد که فرصت اکران عمومی‌پیدا نکرده‌اند و فقط در جشنواره امکان دیده شدن داشته‌اند. در کنار اینها دو فیلم نیوه مانگ (بهمن قبادی) و کودک و فرشته (محمد حقیقت) را هم دارد که اصلاً دیده نشده‌اند و نمایشی در ایران نداشته‌اند. اکران نشدن پنج فیلم از 16 فیلمی‌که گلشیفته فراهانی در این سال ها بازی کرده (البته به غیر از «درباره الی» ساخته اصغر فرهادی که هنوز آماده نمایش نشده) نشان از کاراکتر متفاوت او و انتخاب شدن و انتخاب کردنی متمایز از سایر بازیگران هم سن و سال او در سینمای ایران است. بی‌شک گلشیفته فراهانی کاراکتر متفاوت و عجیبی دارد که می‌توان از او در فیلم‌هایی نه چندان متعارف و در راستای جریان اصلی سینمای ایران استفاده کرد.

4-بازی گلشیفته فراهانی از همان اول به خوبی دیده شد و مورد تقدیر قرار گرفت. او با همان فیلم اولش «درخت گلابی» توانست سیمرغ بلورین بخش بین الملل جشنواره را از آن خود کند. او در کنار اینها در سه دوره جشن خانه سینما کاندیدا شده و یک بار هم تندیس جشن را به خاطر «اشک سرما» دریافت کرده است. گلشیفته دو دوره دیگر هم برای فیلم «اشک سرما» و فیلم های «دیوار» و«همیشه پای یک زن در میان است» نامزد سیمرغ جشنواره فجر شده است. همه اینها در حالی است که بازی‌های او مورد توجه منتقدان و نویسندگان سینمایی هم قرار گرفته و نام او مکرراً در انتخاب‌های سالانه آنها آمده است. این مساله نشان از آن دارد که نوجوان سینمای ایران که حالا تبدیل به جوانی پخته در عرصه بازیگری شده، هم توجه داوران و هم توجه منتقدان را به خود جلب کرده است.

5-یک نکته جالب توجه در مورد نسل جدید بازیگران جوان زن سینمای ایران که البته از نوجوانی کار بازیگری را آغاز کرده اند، وجود دارد. اگر گلشیفته فراهانی را در کنار باران کوثری و پگاه آهنگرانی به عنوان سردمداران این نسل به حساب بیاوریم به این نکته خواهیم رسید که همگی آنها کارشان را از سنین 16-15 سالگی یا حتی کمتر در سینما آغاز کرده‌اند و از همه مهم تر پدر و مادر همه آنها از اهالی سینما بوده اند. آنها به یمن خانواده هنرمندان وارد سینما شده اند، فرصت آزمون و خطا پیدا کرده اند و البته به خاطر استعدادشان (که اگر وجود نداشت به سرعت محو می‌شدند) توانسته اند برای خود جایگاهی محکم و البته حالا مستقل از خانواده در سینمای ایران دست و پا کنند.

6-گلشیفته فراهانی برخلاف سن و سالش و حتی سایر بازیگران زن سینمای ایران، خیلی زود نقش یک همسر و سپس یک مادر را بازی کرد آن هم در شرایطی که خیلی از بازیگران زن سینمای ایران تا سال‌های میانسالی شان از اینکه نقش یک مادر را بازی کنند اکراه دارند چرا که واهمه دارند دیگر نقش زن جوان اول فیلم را به آنها ندهند اما گلشیفته فراهانی با اینکه تنها 23 سال داشت، این ریسک را کرد و در فیلم «میم مثل مادر» رسول ملاقلی پور نقش مادر پسری 8-7 ساله را بازی کرد که اتفاقاً خیلی هم مورد توجه مخاطب عام قرار گرفت و باعث شهرت و البته محبوبیت بیشتر او نزد عامه مردم هم شد.