به گزارش فارس، "محمد البرادعی "، مدیركل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی جمعه شب جدیدترین گزارش خود درباره برنامه هسته‌ای ایران را بین اعضای شورای حكام آژانس منتشر كرد كه متن كامل آن در ادامه آمده است:
اجرای توافقنامه پادمان‌های ان‌پی‌تی و مفاد مرتبط با قطعنامه‌های 1737 (2006)، 1747 (2007) ، 1803 (2008) و 1835 (2008) شورای امنیت در جمهوری اسلامی ایران
گزارش مدیر كل
1. مدیركل در تاریخ در 5 ژوئن 2009 درباره اجرای توافقنامه پادمان‌های ان‌پی‌تی و مفاد مرتبط با قطعنامه‌های 1737 (2006)، 1747 (2007) ، 1803 (2008) و 1835 (2008) شورای امنیت در جمهوری اسلامی ایران به شورای حكام گزارش داد (GOV/2009/35). گزارش پیش رو به پیشرفتهای مرتبط از آن تاریخ تا كنون می‌پردازد.
A. فعالیتهای مرتبط غنی‌سازی فعلی
2- در 12 آگوست 2009، ایران به دستگاه آ24 (A24)، ده آبشار دستگاه آ26 (A26) در تاسیسات غنی‌سازی سوخت در نطنز گاز یواف6 (UF6) تزریق می‌كرد. در آن روز، هشت آبشار دیگر دستگاه A26 تحت خلا بودند. ایران به نصب آبشارها در دستگاه A28 ادامه داده است؛ 14 آبشار نصب شده‌اند و نصب آبشار دیگر ادامه دارد. تمام دستگاههای نصب شده تا تاریخ مزبور سانتریفیوژهای IR-1 هستند. كار نصب در دستگاههای A25 و A27 همچنان ادامه دارد.
3- ایران تخمین زده است كه بین 18 نوامبر 2008 و 31 جولای 2009، 7 هزار و 942 كیلوگرم گاز یواف6 در آبشارها تزریق شد و مجموع 669 كیلوگرم یواف6 با درصد غنای پایین تولید شد. مواد هسته‌ای در تاسیسات غنی‌سازی سوخت (شامل تزریق، محصول و دور‌ریز) بعلاوه تمام آبشارهای نصب شده، تزریق و ایستگاههای تخلیه تحت نظارت و مهار آژانس باقی هستند.
4- همانگونه كه پیشتر گزارش شد، آژانس به ایران اطلاع داده بود كه با توجه به شمار فزاینده آبشارهای در حال نصب در تاسیسات غنی‌سازی سوخت و میزان افزایش یافته تولید اورانیوم با درصد غنای پایین در تاسیسات، پیشرفتها در اقدامات نظارتی و مهاركننده در تاسیسات غنی‌سازی سوخت مورد نیاز آژانس بوده تا بطور كامل به برآورده ساختن اهداف پادمانی خود برای تاسیسات ادامه دهد(GOV/2009/35, para. 3). در جریان یك سری دیدارها، ایران و آژانس درباره اصلاحات توافق كردند كه در 12 آگوست 2009 اجرا شد. راستی‌آزمایی فهرست اقلام فیزیكی (PIV) بعدی در تاسیسات غنی‌سازی سوخت برای نوامبر 2009 برنامه‌ریزی شده است. در آن زمان، آژانس قادر خواهد بود اقلام تمام مواد هسته‌ای در تاسیسات را راستی‌آزمایی كرده و تعادل مواد هسته‌ای را پس از اینكه دریچه‌های سرد تخلیه شدند، ارزیابی كند.
5- ایران و آژانس همچنین درباره اصلاحات مرتبط با تهیه ثبت محاسبه و عملیات و ملزومات دسترسی بموقع برای بازرسی‌های سرزده توافق كرده‌اند(GOV/2009/35, para. 5).
6- بین 24 می 2009 و 13 آگوست 2009، مجموعا حدود 37 كیلوگرم گاز یواف6 به آبشار IR-4 ده دستگاه، آبشار IR-2m ده دستگاه و IR-1 تكی، سانتریفیوژهای IR-2m و IR-4 در تاسیسات غنی‌سازی آزمایشی سوخت تزریق شد. مواد هسته‌ای در تاسیسات غنی‌سازی آزمایشی سوخت بعلاوه ناحیه آبشاری، تزریق و ایستگاههای تخلیه تحت نظارت و مهار آژانس باقی هستند.
7- نتایج نمونه‌های محیطی گرفته شده در تاسیسات غنی‌سازی سوخت و تاسیسات غنی‌سازی آزمایشی سوخت نشان می‌دهد كه هر دو مركز همانگونه كه اعلام شده در حال فعالیت بوده‌اند(كمتر از پنج درصد غنی‌سازی اورانیوم-235 (U-235)). از زمان گزارش قبلی، آژانس با موفقیت سه بازرسی سرزده انجام داده است. مجموع 29 بازرسی سرزده در تاسیسات غنی‌سازی سوخت از مارس 2007 انجام شده است.
B. فعالیتهای بازفرآوری
8- آژانس به نظارت بر استفاده و ساخت سلولهای داغ در رآكتور تحقیقاتی تهران (TRR) و تاسیسات تولید مولیبدنوم، آیودین و رادیو اكتیو زنون (MIX) ادامه داده است. هیچ نشانه‌ای از فعالیتهای مرتبط بازفرآوری در حال جریان در آن تاسیسات وجود نداشته است. در حالی كه ایران اعلام كرده است كه هیچ بازفرآوری مرتبط با فعالیتهای توسعه و تحقیق در ایران وجود نداشته است، آژانس می‌تواند این را فقط در رابطه با این دو تاسیسات تایید كند، زیرا اقدامات پروتكل الحاقی در دسترس نیستند.
C. طرحهای مرتبط رآكتور آب سنگین
9- در 19 ژوئن 2009، آژانس از ایران خواست تا پرسشنامه اطلاعات طراحی مركز تولید سوخت و رآكتور تحقیقات هسته‌ای ایران (IR-40) را به‌روز كند تا ویژگی‌های طراحی روند تولید سوخت راستی‌آزمایی شده توسط آژانس در حین بازرسی می 2009 در مركز تولید سوخت منعكس شود(GOV/2009/35, para. 9). ضمن نامه‌ای به تاریخ 21 آگوست 2009، ایران یك پرسشنامه اطلاعات طراحی مركز تولید سوخت ارائه كرد كه آژانس اكنون در حال بررسی آن است.
10- در 11 آگوست 2009، آژانس راستی‌آزمایی فهرست اقلام فیزیكی و اطلاعات طراحی در مركز تولید سوخت را انجام داد؛ كه در آن زمان اشاره شد كه تجهیزات كنترل كیفیت نهایی نصب شده بودند و روند تولید سوخت كه در بالا به آن اشاره شد تحت آزمایش كنترل كیفیت جاری بود. ارزیابی نتایج راستی‌آزمایی فهرست اقلام فیزیكی هنوز در جریان است.
11- در 17 آگوست 2009 و به دنبال درخواستهای مكرر آژانس، ایران دسترسی آژانس به رآكتور IR-40 در اراك را تامین كرد كه در آن زمان آژانس قادر بود راستی آزمایی فهرست اقلام فیزیكی را انجام دهد. آژانس تایید كرد كه ساخت این تاسیسات در حال جریان بود. به ویژه، آژانس تاكید كرد كه هیچ مخزن رآكتور هنوز وجود نداشت. اپراتور اعلام كرد كه مخزن رآكتور هنوز در حال ساخت بود و این مخزن در سال 2011 نصب خواهد شد. ایران همچنین اعلام كرد كه هیچ روزنه سلول داغ یا بازوی مكانیكی از منابع خارجی بدست نیامد و این كشور در حال بررسی تولید بومی آنها بود. ایران تخمین زد كه كار ساخت عمرانی حدود 95 درصد و خود مركز حدود 63 درصد تكمیل بودند. تاسیسات در مرحله كنونی ساخت خود با اطلاعات طراحی كه ایران از تاریخ 24 ژانویه 2007 در اختیار آژانس قرار داد، مطابق بود. اما ایران هنوز نیازمند تامین اطلاعات طراحی جزئی‌تر و به‌روزتر به ویژه درباره ویژگی‌های سوخت هسته‌ای، مدیریت سوخت، تجهیزات انتقال، حسابرسی مواد هسته‌ای و سیستم كنترل است. آژانس با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای به نظارت بر وضعیت مركز تولید آب سنگین ادامه داده است كه به نظر می‌رسد از گزارش قبلی تا كنون در حال فعالیت نبوده است.
D. دیگر موضوعات اجرایی
D.1. تبدیل اورانیوم
12. آژانس ارزیابی خود از نتایج راستی‌آزمایی فهرست اقلام فیزیكی انجام شده در تاسیسات تبدیل اورانیوم را در مارس 2009 نهایی كرد(GOV/2009/35, para. 11)، و به این نتیجه رسید كه اقلام مواد هسته‌ای در تاسیسات تبدیل اورانیوم همانگونه كه توسط ایران اعلام شده بود با آن نتایج، كه در آنها به طور معمول موارد نامشخص اندازه‌گیری همراه با مراكز تبدیل با توان عملیاتی مشابه وجود دارند، مطابقت دارد. بین 8 مارس 2009 و 10 آگوست 2009، حدود 11 تن اورانیوم در قالب یواف6 در تاسیسات تبدیل اورانیوم تبدیل شد. این، مجموع میزان اورانیوم در قالب یواف6 تولید شده در تاسیسات تبدیل اورانیوم را از مارس 2004 به حدود 366 تن می‌رساند كه مقداری از آن به تاسیسات غنی‌سازی سوخت و تاسیسات غنی‌سازی آزمایشی سوخت منتقل شد و تمام آن تحت نظارت و مهار آژانس باقی است. بین مارس 2009 و 10 آگوست 2009، 159 نمونه دیورانات آمونیوم شامل دو كیلوگرم اورانیوم در تاسیسات تبدیل اورانیوم از مركز تولید اورانیوم بندرعباس دریافت شد.
13- در 21 جولای 2009 و 10 آگوست 2009، آژانس راستی‌آزمایی اطلاعات طراحی در تاسیسات تبدیل اورانیوم را انجام داد. آژانس قادر بود تایید كند كه تاسیسات با اطلاعات طراحی ارائه شده توسط ایران مطابقت دارد.
D.3 اطلاعات طراحی
14- ایران تا كنون اجرای متن تعدیل شده بخش عمومی ترتیبات تكمیلی موسوم به كد 3.1 درباره تهیه اولیه اطلاعات طراحی را از سر نگرفته است (GOV/2008/59,para.9;GOV/2007/22,para 12-14). ایران تنها كشوری با فعالیتهای هسته‌ای قابل ملاحظه است كه دارای یك توافق پادمانی جامع در حال اجراست اما در حال اجرای مفاد متن تعدیل شده موسوم به كد 3.1 نیست. نبود چنین اطلاعاتی به اطلاع رسانی دیرهنگام به آژانس اتمی درباره ساخت و ساز تاسیسات جدید و تغییرات صورت گرفته در طراحی تاسیاست موجود منجر شده است.
15- آژانس تا كنون اطلاعات طراحی اولیه درخواست شده نیروگاه برق هسته‌ای كه قرار است در دارخوین ساخته شود را دریافت نكرده است (GOV/2008/38, para. 11).
D.3 دیگر موارد
16- نظر به بارگذاری پیش‌بینی شده سوخت در نیروگاه برق هسته‌ای بوشهر (GOV/2009/35,para. 15)، كه هم اكنون انتظار می‌رود در اكتبر/نوامبر 2009 صورت پذیرد، آژانس اتمی یك سامانه سنجش آلودگی و نظارت در آن تاسیسات [نیروگاه بوشهر] در تاریخ 22 تا 25 سال 2009 نصب كرده است.
17- ایران در نامه‌ای به تاریخ 12 جولای 2009 آژانس را مطلع ساخت كه تمام مواد هسته‌ای "لابراتوار شیمیایی اورانیوم " در اصفهان را منتقل كرده است و اینكه هیچگونه طرحی برای دیگر فعالیتهای هسته ای در این محل نداشته و از آژانس درخواست كرده تا این تاسیسات را به عنوان یك تاسیسات بلا استفاده تلقی كند.
E. ابعاد نظامی احتمالی
18- همانگونه كه در گزارش‌های قبلی مدیر كل آژانس بین‌المللی به شورای حكام (گزارش اخیر GOV/2009/35,para. 17) اشاره شد، شماری از مسایل باقیمانده وجود دارد كه باعث نگرانی شده و باید برای از بین بردن وجود ابعاد نظامی احتمالی برنامه هسته‌ای ایران شفاف سازی شود. همانطور كه در آن گزارش‌ها اشاره شد، ضروری است ایران مجددا با آژانس برای شفاف سازی همكاری كند و سوالات مربوط به مطالعات ادعایی، شرایط تحصیل سند فلز اورانیوم و تهیه و فعالیتهای تحقیق و توسعه نظامی مرتبط با موسسات و شركت‌هایی كه می‌توانند با برنامه هسته‌ای مرتبط باشند و همچنین تولید تجهیزات و ادوات مرتبط هسته‌ای توسط شركت‌های متعلق به صنایع دفاع را پایان بخشد.
19- باید اشاره شود كه علی رغم اینكه آژانس راه‌ها برای تصدیق مستقل سندسازی كه اساس مطالعات ادعایی را تشكیل می‌دهد، محدود كرده است، این اطلاعات به طور دقیقی طبق مقررات آژانس و با حمایت آن و از دیگر موارد، با اطلاعات دیگری كه از منابعی دیگر و از یافته‌های خود آژانس در اختیار آن قرار گرفته است، در حال ارزیابی است. شرحی از تمام آن سندسازی درباره مطالعات ادعایی در اختیار آژانس است كه آژانس اجازه یافته است تا این اطلاعات را به ایران ارائه دهد و اینكه این اطلاعات به اندازه كافی توسط آژانس بررسی شده و در گزارش ماه مه 2008 مدیركل آژانس اتمی آمده است (GOV/2008/15, Annex A). با این وجود لازم به ذكر است كه فشارهای اعمال شده توسط برخی كشورهای عضو آژانس درباره ارائه این اطلاعات به ایران این امر را برای آژانس دشوارتر ساخت تا گفت‌وگوهای مفصل را با ایران درباره این موضوع انجام دهد. با این وجود همانگونه كه مدیر كل مكررا تاكید كرده است، به نظر می‌رسد اطلاعات موجود در آن سندسازی از منابع چندگانه‌ای در برهه‌های زمانی مختلف به دست آمده باشد و به طور كلی تناقضی نداشته و اینكه به اندازه كافی جامع و مفصل باشد به گونه‌ای كه ایران باید با دیدگاه رفع تردیدهایی كه طبیعتا به وجود آمده به آن بپردازد با توجه به تمام مباحث باقیمانده درباره ماهیت صرفا صلح آمیز برنامه هسته‌ای ایران.
20- در ارتباط با مباحث باقیمانده، ایران موارد زیر را به آژانس ارائه داده است:
(a) ارزیابی كلی از سندسازی مرتبط با مطالعات ادعایی (GOV/2008/15, Annex A)، و (b) پاسخ‌های جزئی و یك سند، در پاسخ به سوالات خاصی كه توسط آژانس مطرح شد (GOV/2008/15, Annex B). ایران به علاوه اشاره كرده است كه اطلاعاتی دارد كه می‌تواند ماهیت مطالعات ادعایی را روشنتر سازد اما تاكنون این اطلاعات را با آژانس ارائه نداده است (GOV/2008/15, para. 23). ضمنا، آژانس اطلاعاتی را كه تاكنون توسط ایران به آژانس ارائه شده مطالعه كرده است اما هنوز این فرصت از جانب ایران داده نشده تا درباره یافته‌های آژانس به طور مفصل بحث شود به این دلیل كه ایران تاكید دارد كه اخیرا پاسخ‌های نهایی خود را ارائه داده است. با این همه از نظر آژانس اتمی، هنوز موضوعاتی وجود دارد كه بر اساس اسناد و اطلاعات ارائه شده توسط ایران یا اطلاعات مرتبطی كه آژانس به طور مستقل از آن حمایت می‌كند باید مورد بحث قرار گیرد. نمونه‌هایی از اطلاعات آمده در سندسازی مذكور كه ایران اعتراضی به آن نداشته و بنابراین صحیح تلقی می‌شود در زیر آمده است.
21- با وجود اینكه ایران این ادعا را به چالش كشیده كه در مطالعات آزمایش مواد منفجره با قدرت بالای مرتبط با مواد هسته‌ای دخیل بوده است، ایران به آژانس اعلام كرده است كه با كاربرد غیرنظامی به صورت همزمان چاشنی‌های چندمنظوره‌ای را آزمایش كرده است (GOV/2008/15, para. 20), و آژانس از ایران درخواست كرده تا اطلاعاتی ارائه دهد مبنی بر اینكه ثابت كند چنین اقداماتی برای مقاصد غیرنظامی و نظامی غیرهسته‌ای بوده است (GOV/2008/38, para. 17(c)). ایران تا كنون آن اطلاعات را به آژانس ارائه نداده است. آژانس تمایل دارد تا با ایران درباره نقش احتمالی كه یك خارجی متخصص مواد منفجره (GOV/2008/38, para. 17(d)) كه سفرش به ایران توسط آژانس تایید شده است و در كار توسعه مواد منفجره نقش داشته است، گفت‌وگو كند.
22- با توجه به نامه‌ای كه توضیحات دستنویس همراه آن بود كه بخشی از سندسازی مرتبط با پروژه نمك سبز ادعایی است (GOV/2008/15, Annex A.1, Doc. 2)، ایران وجود نامه فوق را تایید كرد، اصل نامه را به آژانس نشان داد و یك كپی از آن به آژانس تحویل داد. وجود نامه نشان دهنده رابطه‌ای مستقیم بین سندسازی مرتبط و ایران است. همانگونه كه اخیرا از ایران درخواست شده است، آژانس باید نامه‌نگاری‌های بیشتر را ملاحظه كند و به افرادی كه در آن نامه نام آنها برده شده دسترسی داشته باشد.
23- با توجه به مطالعات ادعایی كلاهك موشك، آژانس هنوز امیدوار است تا از كارگاه‌های غیرنظامی كه ایران به آژانس اعلام كرده كه وجود دارند و آن كارگاه‌هایی كه در سندسازی به عنوان دخیل در تولید نمونه‌های اولیه مدل حفره بار مفید جدید یك موشك است (GOV/2008/38, para. 17(e)). به علاوه، در حالیكه ایران اعلام كرده كه این سندسازی درباره كلاهك موشك ادعایی جعلی و كذب است، اما به آژانس اطلاع داده كه این واقعیت را همه می‌دانند كه ایران در حال كار بر روی موشك شهاب 3 است. با توجه به این موضوع، آژانس بر لزوم انجام گفت‌وگوهایی با ایران درباره مطالعات مهندسی و مدلسازی مرتبط با طراحی مجدد حفره بار مفید موشك فوق الذكر كه در سندسازی مطالعات ادعایی آمده است تاكید ورزیده تا احتمال اینكه آنها برای حفره بار مفید بوده باشند را برطرف كند.
24- با توجه به موضوعات بالا، آژانس مكررا ایران را مطلع كرده است كه این سازمان ایران را به اندازه كافی در حال پرداختن به موضوع اصلی این مباحث نیافته است، به گونه‌ای كه بر سبك و فرم ارائه اسناد دستنویس مرتبط با مطالعات ادعایی و ارائه پاسخ‌های محدود یا تكذیبیه‌های ساده در پاسخ به دیگر سوالات تمركز كرده است. بنابر این آژانس از ایران درخواست كرده تا پاسخ‌های واقعی‌تر ارائه داده و برای آژانس فرصت برگزاری مباحثات مفصل با دیدگاه حركت به جلو در خصوص این مسایل را فراهم كند كه شامل دادن اجازه دسترسی آژانس به اشخاص، اطلاعات و مكان‌هایی كه در اسناد آمده است تا اینكه آژانس قادر باشد تا اظهارات ایران را كه این سندسازی‌ها كذب و جعلی است تایید كند. آژانس تمایل خود برای بحث درباره مدالیته‌های كه می‌تواند ایران را قادر سازد تا به طور موثق اثبات كند كه فعالیت‌هایی در سندسازی فوق الذكر اشاره شده است همانگونه كه ایران اعلام كرده مرتبط با فعالیتهای هسته‌ای نیست و در عین حال از اطلاعات حساس مرتبط با فعالیتهای نظامی متعارف آن دفاع كند.
25- برای اینكه آژانس در این جایگاه باشد كه در راستی‌آزمایی نبود مواد و فعالیت های هسته‌ای اعلام نشده در ایران پیشرفت حاصل كند، ضروری است كه ایران گام‌های لازمی را بردارد تا آژانس قادر باشد شفاف سازی كرده و به مسایل باقیمانده خاتمه بخشد و پروتكل الحاقی را اجرا كند.
F. خلاصه
26- آژانس به راستی‌آزمایی نبود انحراف در مواد هسته‌ای اعلام شده در ایران ادامه می‌دهد. ایران با آژانس در راستای بهبود اقدامات پادمانی در تاسیسات غنی‌سازی سوخت و تامین دسترسی آژانس به رآكتور IR-40 به منظور راستی‌آزمایی اطلاعات طراحی همكاری كرده است. اما ایران متن تعدیل شده بخش عمومی ترتیبات تكمیلی موسوم به كد 3.1 درباره مفاد اولیه اطلاعات طراحی را اجرا نكرده است.
27- ایران فعالیتهای مرتبط غنی‌سازی یا كار بر روی طرحهای مرتبط آب سنگین را تعلیق نكرده است كه شورای امنیت آن را خواستار شده بود.
28- ایران بر خلاف درخواستهای شورای حكام و شورای امنیت، نه پروتكل الحاقی را اجرا كرده است و نه با آژانس در رابطه با مسائل باقیمانده مورد نگرانی كه نیازمند شفاف‌سازی به منظور از بین بردن احتمال ابعاد نظامی برنامه هسته‌ای ایران هستند، همكاری كرده است. متاسفانه، آژانس قادر نبوده است با ایران به هرگونه مذاكرات واقعی درباره این مسائل باقیمانده به مدت بیش از یك سال وارد شود. آژانس بر این باور است كه به ایران دسترسی كافی به اسناد تحت اختیار خود داده است تا ایران را قادر سازد به طور واقعی به سئوالهای مطرح شده توسط آژانس پاسخ دهد. اما مدیركل از كشورهای عضوی كه اسناد را در اختیار آژانس قرار دادند می‌خواهد مدالیته‌های جدیدی با آژانس ایجاد كنند تا بتواند اسناد بیشتری را به طور مقتضی به ایران ارائه كند، زیرا ناتوانی آژانس برای انجام چنین كاری، پیشرفت بیشتر در روند راستی‌آزمایی را برای آژانس مشكل می‌كند.
29- اجرای پروتكل الحاقی و شفاف‌سازی مسایل باقیمانده برای ایران حیاتی است تا اینكه آژانس در موقعیتی باشد كه تضمین معتبر درباره نبود مواد و فعالیتهای هسته‌ای اعلام نشده در ایران را ارائه كند.
30- مدیركل به ارائه گزارش خود به طور مقتضی ادامه خواهد داد.
اجرای توافقنامه پادمان‌های ان‌پی‌تی و مفاد مرتبط با قطعنامه‌های 1737 (2006)، 1747 (2007) ، 1803 (2008) و 1835 (2008) شورای امنیت در جمهوری اسلامی ایران
گزارش مدیر كل
1. مدیركل در تاریخ در 5 ژوئن 2009 درباره اجرای توافقنامه پادمان‌های ان‌پی‌تی و مفاد مرتبط با قطعنامه‌های 1737 (2006)، 1747 (2007) ، 1803 (2008) و 1835 (2008) شورای امنیت در جمهوری اسلامی ایران به شورای حكام گزارش داد (GOV/2009/35). گزارش پیش رو به پیشرفتهای مرتبط از آن تاریخ تا كنون می‌پردازد.
A. فعالیتهای مرتبط غنی‌سازی فعلی
2- در 12 آگوست 2009، ایران به دستگاه آ24 (A24)، ده آبشار دستگاه آ26 (A26) در تاسیسات غنی‌سازی سوخت در نطنز گاز یواف6 (UF6) تزریق می‌كرد. در آن روز، هشت آبشار دیگر دستگاه A26 تحت خلا بودند. ایران به نصب آبشارها در دستگاه A28 ادامه داده است؛ 14 آبشار نصب شده‌اند و نصب آبشار دیگر ادامه دارد. تمام دستگاههای نصب شده تا تاریخ مزبور سانتریفیوژهای IR-1 هستند. كار نصب در دستگاههای A25 و A27 همچنان ادامه دارد.
3- ایران تخمین زده است كه بین 18 نوامبر 2008 و 31 جولای 2009، 7 هزار و 942 كیلوگرم گاز یواف6 در آبشارها تزریق شد و مجموع 669 كیلوگرم یواف6 با درصد غنای پایین تولید شد. مواد هسته‌ای در تاسیسات غنی‌سازی سوخت (شامل تزریق، محصول و دور‌ریز) بعلاوه تمام آبشارهای نصب شده، تزریق و ایستگاههای تخلیه تحت نظارت و مهار آژانس باقی هستند.
4- همانگونه كه پیشتر گزارش شد، آژانس به ایران اطلاع داده بود كه با توجه به شمار فزاینده آبشارهای در حال نصب در تاسیسات غنی‌سازی سوخت و میزان افزایش یافته تولید اورانیوم با درصد غنای پایین در تاسیسات، پیشرفتها در اقدامات نظارتی و مهاركننده در تاسیسات غنی‌سازی سوخت مورد نیاز آژانس بوده تا بطور كامل به برآورده ساختن اهداف پادمانی خود برای تاسیسات ادامه دهد(GOV/2009/35, para. 3). در جریان یك سری دیدارها، ایران و آژانس درباره اصلاحات توافق كردند كه در 12 آگوست 2009 اجرا شد. راستی‌آزمایی فهرست اقلام فیزیكی (PIV) بعدی در تاسیسات غنی‌سازی سوخت برای نوامبر 2009 برنامه‌ریزی شده است. در آن زمان، آژانس قادر خواهد بود اقلام تمام مواد هسته‌ای در تاسیسات را راستی‌آزمایی كرده و تعادل مواد هسته‌ای را پس از اینكه دریچه‌های سرد تخلیه شدند، ارزیابی كند.
5- ایران و آژانس همچنین درباره اصلاحات مرتبط با تهیه ثبت محاسبه و عملیات و ملزومات دسترسی بموقع برای بازرسی‌های سرزده توافق كرده‌اند(GOV/2009/35, para. 5).
6- بین 24 می 2009 و 13 آگوست 2009، مجموعا حدود 37 كیلوگرم گاز یواف6 به آبشار IR-4 ده دستگاه، آبشار IR-2m ده دستگاه و IR-1 تكی، سانتریفیوژهای IR-2m و IR-4 در تاسیسات غنی‌سازی آزمایشی سوخت تزریق شد. مواد هسته‌ای در تاسیسات غنی‌سازی آزمایشی سوخت بعلاوه ناحیه آبشاری، تزریق و ایستگاههای تخلیه تحت نظارت و مهار آژانس باقی هستند.
7- نتایج نمونه‌های محیطی گرفته شده در تاسیسات غنی‌سازی سوخت و تاسیسات غنی‌سازی آزمایشی سوخت نشان می‌دهد كه هر دو مركز همانگونه كه اعلام شده در حال فعالیت بوده‌اند(كمتر از پنج درصد غنی‌سازی اورانیوم-235 (U-235)). از زمان گزارش قبلی، آژانس با موفقیت سه بازرسی سرزده انجام داده است. مجموع 29 بازرسی سرزده در تاسیسات غنی‌سازی سوخت از مارس 2007 انجام شده است.
B. فعالیتهای بازفرآوری
8- آژانس به نظارت بر استفاده و ساخت سلولهای داغ در رآكتور تحقیقاتی تهران (TRR) و تاسیسات تولید مولیبدنوم، آیودین و رادیو اكتیو زنون (MIX) ادامه داده است. هیچ نشانه‌ای از فعالیتهای مرتبط بازفرآوری در حال جریان در آن تاسیسات وجود نداشته است. در حالی كه ایران اعلام كرده است كه هیچ بازفرآوری مرتبط با فعالیتهای توسعه و تحقیق در ایران وجود نداشته است، آژانس می‌تواند این را فقط در رابطه با این دو تاسیسات تایید كند، زیرا اقدامات پروتكل الحاقی در دسترس نیستند.
C. طرحهای مرتبط رآكتور آب سنگین
9- در 19 ژوئن 2009، آژانس از ایران خواست تا پرسشنامه اطلاعات طراحی مركز تولید سوخت و رآكتور تحقیقات هسته‌ای ایران (IR-40) را به‌روز كند تا ویژگی‌های طراحی روند تولید سوخت راستی‌آزمایی شده توسط آژانس در حین بازرسی می 2009 در مركز تولید سوخت منعكس شود(GOV/2009/35, para. 9). ضمن نامه‌ای به تاریخ 21 آگوست 2009، ایران یك پرسشنامه اطلاعات طراحی مركز تولید سوخت ارائه كرد كه آژانس اكنون در حال بررسی آن است.
10- در 11 آگوست 2009، آژانس راستی‌آزمایی فهرست اقلام فیزیكی و اطلاعات طراحی در مركز تولید سوخت را انجام داد؛ كه در آن زمان اشاره شد كه تجهیزات كنترل كیفیت نهایی نصب شده بودند و روند تولید سوخت كه در بالا به آن اشاره شد تحت آزمایش كنترل كیفیت جاری بود. ارزیابی نتایج راستی‌آزمایی فهرست اقلام فیزیكی هنوز در جریان است.
11- در 17 آگوست 2009 و به دنبال درخواستهای مكرر آژانس، ایران دسترسی آژانس به رآكتور IR-40 در اراك را تامین كرد كه در آن زمان آژانس قادر بود راستی آزمایی فهرست اقلام فیزیكی را انجام دهد. آژانس تایید كرد كه ساخت این تاسیسات در حال جریان بود. به ویژه، آژانس تاكید كرد كه هیچ مخزن رآكتور هنوز وجود نداشت. اپراتور اعلام كرد كه مخزن رآكتور هنوز در حال ساخت بود و این مخزن در سال 2011 نصب خواهد شد. ایران همچنین اعلام كرد كه هیچ روزنه سلول داغ یا بازوی مكانیكی از منابع خارجی بدست نیامد و این كشور در حال بررسی تولید بومی آنها بود. ایران تخمین زد كه كار ساخت عمرانی حدود 95 درصد و خود مركز حدود 63 درصد تكمیل بودند. تاسیسات در مرحله كنونی ساخت خود با اطلاعات طراحی كه ایران از تاریخ 24 ژانویه 2007 در اختیار آژانس قرار داد، مطابق بود. اما ایران هنوز نیازمند تامین اطلاعات طراحی جزئی‌تر و به‌روزتر به ویژه درباره ویژگی‌های سوخت هسته‌ای، مدیریت سوخت، تجهیزات انتقال، حسابرسی مواد هسته‌ای و سیستم كنترل است. آژانس با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای به نظارت بر وضعیت مركز تولید آب سنگین ادامه داده است كه به نظر می‌رسد از گزارش قبلی تا كنون در حال فعالیت نبوده است.
D. دیگر موضوعات اجرایی
D.1. تبدیل اورانیوم
12. آژانس ارزیابی خود از نتایج راستی‌آزمایی فهرست اقلام فیزیكی انجام شده در تاسیسات تبدیل اورانیوم را در مارس 2009 نهایی كرد(GOV/2009/35, para. 11)، و به این نتیجه رسید كه اقلام مواد هسته‌ای در تاسیسات تبدیل اورانیوم همانگونه كه توسط ایران اعلام شده بود با آن نتایج، كه در آنها به طور معمول موارد نامشخص اندازه‌گیری همراه با مراكز تبدیل با توان عملیاتی مشابه وجود دارند، مطابقت دارد. بین 8 مارس 2009 و 10 آگوست 2009، حدود 11 تن اورانیوم در قالب یواف6 در تاسیسات تبدیل اورانیوم تبدیل شد. این، مجموع میزان اورانیوم در قالب یواف6 تولید شده در تاسیسات تبدیل اورانیوم را از مارس 2004 به حدود 366 تن می‌رساند كه مقداری از آن به تاسیسات غنی‌سازی سوخت و تاسیسات غنی‌سازی آزمایشی سوخت منتقل شد و تمام آن تحت نظارت و مهار آژانس باقی است. بین مارس 2009 و 10 آگوست 2009، 159 نمونه دیورانات آمونیوم شامل دو كیلوگرم اورانیوم در تاسیسات تبدیل اورانیوم از مركز تولید اورانیوم بندرعباس دریافت شد.
13- در 21 جولای 2009 و 10 آگوست 2009، آژانس راستی‌آزمایی اطلاعات طراحی در تاسیسات تبدیل اورانیوم را انجام داد. آژانس قادر بود تایید كند كه تاسیسات با اطلاعات طراحی ارائه شده توسط ایران مطابقت دارد.
D.3 اطلاعات طراحی
14- ایران تا كنون اجرای متن تعدیل شده بخش عمومی ترتیبات تكمیلی موسوم به كد 3.1 درباره تهیه اولیه اطلاعات طراحی را از سر نگرفته است (GOV/2008/59,para.9;GOV/2007/22,para 12-14). ایران تنها كشوری با فعالیتهای هسته‌ای قابل ملاحظه است كه دارای یك توافق پادمانی جامع در حال اجراست اما در حال اجرای مفاد متن تعدیل شده موسوم به كد 3.1 نیست. نبود چنین اطلاعاتی به اطلاع رسانی دیرهنگام به آژانس اتمی درباره ساخت و ساز تاسیسات جدید و تغییرات صورت گرفته در طراحی تاسیاست موجود منجر شده است.
15- آژانس تا كنون اطلاعات طراحی اولیه درخواست شده نیروگاه برق هسته‌ای كه قرار است در دارخوین ساخته شود را دریافت نكرده است (GOV/2008/38, para. 11).
D.3 دیگر موارد
16- نظر به بارگذاری پیش‌بینی شده سوخت در نیروگاه برق هسته‌ای بوشهر (GOV/2009/35,para. 15)، كه هم اكنون انتظار می‌رود در اكتبر/نوامبر 2009 صورت پذیرد، آژانس اتمی یك سامانه سنجش آلودگی و نظارت در آن تاسیسات [نیروگاه بوشهر] در تاریخ 22 تا 25 سال 2009 نصب كرده است.
17- ایران در نامه‌ای به تاریخ 12 جولای 2009 آژانس را مطلع ساخت كه تمام مواد هسته‌ای "لابراتوار شیمیایی اورانیوم " در اصفهان را منتقل كرده است و اینكه هیچگونه طرحی برای دیگر فعالیتهای هسته ای در این محل نداشته و از آژانس درخواست كرده تا این تاسیسات را به عنوان یك تاسیسات بلا استفاده تلقی كند.
E. ابعاد نظامی احتمالی
18- همانگونه كه در گزارش‌های قبلی مدیر كل آژانس بین‌المللی به شورای حكام (گزارش اخیر GOV/2009/35,para. 17) اشاره شد، شماری از مسایل باقیمانده وجود دارد كه باعث نگرانی شده و باید برای از بین بردن وجود ابعاد نظامی احتمالی برنامه هسته‌ای ایران شفاف سازی شود. همانطور كه در آن گزارش‌ها اشاره شد، ضروری است ایران مجددا با آژانس برای شفاف سازی همكاری كند و سوالات مربوط به مطالعات ادعایی، شرایط تحصیل سند فلز اورانیوم و تهیه و فعالیتهای تحقیق و توسعه نظامی مرتبط با موسسات و شركت‌هایی كه می‌توانند با برنامه هسته‌ای مرتبط باشند و همچنین تولید تجهیزات و ادوات مرتبط هسته‌ای توسط شركت‌های متعلق به صنایع دفاع را پایان بخشد.
19- باید اشاره شود كه علی رغم اینكه آژانس راه‌ها برای تصدیق مستقل سندسازی كه اساس مطالعات ادعایی را تشكیل می‌دهد، محدود كرده است، این اطلاعات به طور دقیقی طبق مقررات آژانس و با حمایت آن و از دیگر موارد، با اطلاعات دیگری كه از منابعی دیگر و از یافته‌های خود آژانس در اختیار آن قرار گرفته است، در حال ارزیابی است. شرحی از تمام آن سندسازی درباره مطالعات ادعایی در اختیار آژانس است كه آژانس اجازه یافته است تا این اطلاعات را به ایران ارائه دهد و اینكه این اطلاعات به اندازه كافی توسط آژانس بررسی شده و در گزارش ماه مه 2008 مدیركل آژانس اتمی آمده است (GOV/2008/15, Annex A). با این وجود لازم به ذكر است كه فشارهای اعمال شده توسط برخی كشورهای عضو آژانس درباره ارائه این اطلاعات به ایران این امر را برای آژانس دشوارتر ساخت تا گفت‌وگوهای مفصل را با ایران درباره این موضوع انجام دهد. با این وجود همانگونه كه مدیر كل مكررا تاكید كرده است، به نظر می‌رسد اطلاعات موجود در آن سندسازی از منابع چندگانه‌ای در برهه‌های زمانی مختلف به دست آمده باشد و به طور كلی تناقضی نداشته و اینكه به اندازه كافی جامع و مفصل باشد به گونه‌ای كه ایران باید با دیدگاه رفع تردیدهایی كه طبیعتا به وجود آمده به آن بپردازد با توجه به تمام مباحث باقیمانده درباره ماهیت صرفا صلح آمیز برنامه هسته‌ای ایران.
20- در ارتباط با مباحث باقیمانده، ایران موارد زیر را به آژانس ارائه داده است:
(a) ارزیابی كلی از سندسازی مرتبط با مطالعات ادعایی (GOV/2008/15, Annex A)، و (b) پاسخ‌های جزئی و یك سند، در پاسخ به سوالات خاصی كه توسط آژانس مطرح شد (GOV/2008/15, Annex B). ایران به علاوه اشاره كرده است كه اطلاعاتی دارد كه می‌تواند ماهیت مطالعات ادعایی را روشنتر سازد اما تاكنون این اطلاعات را با آژانس ارائه نداده است (GOV/2008/15, para. 23). ضمنا، آژانس اطلاعاتی را كه تاكنون توسط ایران به آژانس ارائه شده مطالعه كرده است اما هنوز این فرصت از جانب ایران داده نشده تا درباره یافته‌های آژانس به طور مفصل بحث شود به این دلیل كه ایران تاكید دارد كه اخیرا پاسخ‌های نهایی خود را ارائه داده است. با این همه از نظر آژانس اتمی، هنوز موضوعاتی وجود دارد كه بر اساس اسناد و اطلاعات ارائه شده توسط ایران یا اطلاعات مرتبطی كه آژانس به طور مستقل از آن حمایت می‌كند باید مورد بحث قرار گیرد. نمونه‌هایی از اطلاعات آمده در سندسازی مذكور كه ایران اعتراضی به آن نداشته و بنابراین صحیح تلقی می‌شود در زیر آمده است.
21- با وجود اینكه ایران این ادعا را به چالش كشیده كه در مطالعات آزمایش مواد منفجره با قدرت بالای مرتبط با مواد هسته‌ای دخیل بوده است، ایران به آژانس اعلام كرده است كه با كاربرد غیرنظامی به صورت همزمان چاشنی‌های چندمنظوره‌ای را آزمایش كرده است (GOV/2008/15, para. 20), و آژانس از ایران درخواست كرده تا اطلاعاتی ارائه دهد مبنی بر اینكه ثابت كند چنین اقداماتی برای مقاصد غیرنظامی و نظامی غیرهسته‌ای بوده است (GOV/2008/38, para. 17(c)). ایران تا كنون آن اطلاعات را به آژانس ارائه نداده است. آژانس تمایل دارد تا با ایران درباره نقش احتمالی كه یك خارجی متخصص مواد منفجره (GOV/2008/38, para. 17(d)) كه سفرش به ایران توسط آژانس تایید شده است و در كار توسعه مواد منفجره نقش داشته است، گفت‌وگو كند.
22- با توجه به نامه‌ای كه توضیحات دستنویس همراه آن بود كه بخشی از سندسازی مرتبط با پروژه نمك سبز ادعایی است (GOV/2008/15, Annex A.1, Doc. 2)، ایران وجود نامه فوق را تایید كرد، اصل نامه را به آژانس نشان داد و یك كپی از آن به آژانس تحویل داد. وجود نامه نشان دهنده رابطه‌ای مستقیم بین سندسازی مرتبط و ایران است. همانگونه كه اخیرا از ایران درخواست شده است، آژانس باید نامه‌نگاری‌های بیشتر را ملاحظه كند و به افرادی كه در آن نامه نام آنها برده شده دسترسی داشته باشد.
23- با توجه به مطالعات ادعایی كلاهك موشك، آژانس هنوز امیدوار است تا از كارگاه‌های غیرنظامی كه ایران به آژانس اعلام كرده كه وجود دارند و آن كارگاه‌هایی كه در سندسازی به عنوان دخیل در تولید نمونه‌های اولیه مدل حفره بار مفید جدید یك موشك است (GOV/2008/38, para. 17(e)). به علاوه، در حالیكه ایران اعلام كرده كه این سندسازی درباره كلاهك موشك ادعایی جعلی و كذب است، اما به آژانس اطلاع داده كه این واقعیت را همه می‌دانند كه ایران در حال كار بر روی موشك شهاب 3 است. با توجه به این موضوع، آژانس بر لزوم انجام گفت‌وگوهایی با ایران درباره مطالعات مهندسی و مدلسازی مرتبط با طراحی مجدد حفره بار مفید موشك فوق الذكر كه در سندسازی مطالعات ادعایی آمده است تاكید ورزیده تا احتمال اینكه آنها برای حفره بار مفید بوده باشند را برطرف كند.
24- با توجه به موضوعات بالا، آژانس مكررا ایران را مطلع كرده است كه این سازمان ایران را به اندازه كافی در حال پرداختن به موضوع اصلی این مباحث نیافته است، به گونه‌ای كه بر سبك و فرم ارائه اسناد دستنویس مرتبط با مطالعات ادعایی و ارائه پاسخ‌های محدود یا تكذیبیه‌های ساده در پاسخ به دیگر سوالات تمركز كرده است. بنابر این آژانس از ایران درخواست كرده تا پاسخ‌های واقعی‌تر ارائه داده و برای آژانس فرصت برگزاری مباحثات مفصل با دیدگاه حركت به جلو در خصوص این مسایل را فراهم كند كه شامل دادن اجازه دسترسی آژانس به اشخاص، اطلاعات و مكان‌هایی كه در اسناد آمده است تا اینكه آژانس قادر باشد تا اظهارات ایران را كه این سندسازی‌ها كذب و جعلی است تایید كند. آژانس تمایل خود برای بحث درباره مدالیته‌های كه می‌تواند ایران را قادر سازد تا به طور موثق اثبات كند كه فعالیت‌هایی در سندسازی فوق الذكر اشاره شده است همانگونه كه ایران اعلام كرده مرتبط با فعالیتهای هسته‌ای نیست و در عین حال از اطلاعات حساس مرتبط با فعالیتهای نظامی متعارف آن دفاع كند.
25- برای اینكه آژانس در این جایگاه باشد كه در راستی‌آزمایی نبود مواد و فعالیت های هسته‌ای اعلام نشده در ایران پیشرفت حاصل كند، ضروری است كه ایران گام‌های لازمی را بردارد تا آژانس قادر باشد شفاف سازی كرده و به مسایل باقیمانده خاتمه بخشد و پروتكل الحاقی را اجرا كند.
F. خلاصه
26- آژانس به راستی‌آزمایی نبود انحراف در مواد هسته‌ای اعلام شده در ایران ادامه می‌دهد. ایران با آژانس در راستای بهبود اقدامات پادمانی در تاسیسات غنی‌سازی سوخت و تامین دسترسی آژانس به رآكتور IR-40 به منظور راستی‌آزمایی اطلاعات طراحی همكاری كرده است. اما ایران متن تعدیل شده بخش عمومی ترتیبات تكمیلی موسوم به كد 3.1 درباره مفاد اولیه اطلاعات طراحی را اجرا نكرده است.
27- ایران فعالیتهای مرتبط غنی‌سازی یا كار بر روی طرحهای مرتبط آب سنگین را تعلیق نكرده است كه شورای امنیت آن را خواستار شده بود.
28- ایران بر خلاف درخواستهای شورای حكام و شورای امنیت، نه پروتكل الحاقی را اجرا كرده است و نه با آژانس در رابطه با مسائل باقیمانده مورد نگرانی كه نیازمند شفاف‌سازی به منظور از بین بردن احتمال ابعاد نظامی برنامه هسته‌ای ایران هستند، همكاری كرده است. متاسفانه، آژانس قادر نبوده است با ایران به هرگونه مذاكرات واقعی درباره این مسائل باقیمانده به مدت بیش از یك سال وارد شود. آژانس بر این باور است كه به ایران دسترسی كافی به اسناد تحت اختیار خود داده است تا ایران را قادر سازد به طور واقعی به سئوالهای مطرح شده توسط آژانس پاسخ دهد. اما مدیركل از كشورهای عضوی كه اسناد را در اختیار آژانس قرار دادند می‌خواهد مدالیته‌های جدیدی با آژانس ایجاد كنند تا بتواند اسناد بیشتری را به طور مقتضی به ایران ارائه كند، زیرا ناتوانی آژانس برای انجام چنین كاری، پیشرفت بیشتر در روند راستی‌آزمایی را برای آژانس مشكل می‌كند.
29- اجرای پروتكل الحاقی و شفاف‌سازی مسایل باقیمانده برای ایران حیاتی است تا اینكه آژانس در موقعیتی باشد كه تضمین معتبر درباره نبود مواد و فعالیتهای هسته‌ای اعلام نشده در ایران را ارائه كند.
30- مدیركل به ارائه گزارش خود به طور مقتضی ادامه خواهد داد.
گردآوری:گروه خبر سيمرغ
www.seemorgh.com/news
منبع:farsnews.com