چند نکته مهم درباره مصاحبه بی بی سی با معصومه ابتکار
صدور مجوز یک هفته ای بی بی سی در ایران در همان روزهای اوایل مرداد خبرساز شد و پس از آن بود که حسین نوش آبادی از فعالیت یک هفته ای تیم هلندی BBC World، برای تهیه گزارش تنها در زمینه مسائل هسته ای رونمایی کرد. ورود مجدد بنگاه سخن پراکنی بریتانیا در ایران بعد از چند سال خود جای سوالات بسیاری را ایجاد کرد ولی به نظر می رسید مجوز دادن دولت و اعتماد مجدد به این رسانه در جهت تبلیغ توافق هسته ای در سطح جهان صورت گرفته باشد و اینکه بی بی سی، نگاه مثبتی از توافق در ایران منعکس کند همان طور که نوش آبادی نیز گفته بود که به این رسانه تاکید شده تا به دور از سیاه نمایی موضوع هسته ای انعکاس یابد.
با تمامی این تفاسیر، خبرنگاران بی بی سی به ایران آمدند و گزارش های خبری خود را ظبط و برای پخش در اختیار بنگاه سخن پراکنی قرار دادند. معصومه ابتکار یکی از کسانی بود که خبرنگار بی بی سی علاقه خاصی برای مصاحبه با وی داشت و درنهایت موفق شد این کار را انجام دهد. حال ذکر چند نکته در این زمینه ضروری است و از پرداختن به خباثت ها و توطئه های بی بی سی اجتناب می شود؛ چرا که صدها یادداشت و مقاله در این زمینه موجود است.
1- علی جنتی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در نشستی در 24 مرداد ماه گفته بود که مجوز برای فعالیت چند روزه بی بی سی صادر شده و مسئولان نیز از مصاحبه با آن منع شده اند. حال با انتشار مصاحبه معصومه ابتکار در شبکه بی بی سی، این سوال پیش می آید، آیا ایشان جزء مسئولین به شمار نمی روند؟ و آیا ابتکار از این ممنوعیت خبر نداشته است؟ با وجود اینکه خبر حضور بی بی سی در ایران بسیار خبرساز شده بود بعید به نظر می رسد خانم ابتکار بی اطلاع از ممنوعیت مصاحبه باشند و با انجام و پذیرش خبرنگار بی بی سی نوعی به سخنان جنتی، پشت پا زده و قانون یا بخشنامه را دور زده است که این خود از یکسو عدم هماهنگی در درون دولت را می رساند و از سوی دیگر، وجود اختلاف دیدگاه میان مدیران دولتی در تبعیت از قانون و دستور کارهای مرسوم را جلوه گر می سازد.
2- مجوز صادر شده برای فعالیت بی بی سی، تنها تهیه گزارش در زمینه موضوع هسته ای بوده در حالیکه تنها با نگاهی به مصاحبه با ابتکار موضوعات دیگری نیز مطرح شده که این خود نیز اهمیت ندادن همزمان بی بی سی و ابتکار به مجوز صادر شده را می رساند. مسئولانی که وظیفه نظارت بر گزارش های بی بی سی را برعهده داشتند باید پاسخگو باشند که آیا اصلا نظارتی صورت گرفته و اگر این نظارت صورت پذیرفته، انتشار چنین گزارش هایی بر چه مبنایی قابل توجیه است. در این مصاحبه معصومه ابتکار در نقش یک کارشناس مسائل منطقه نیز ظاهر می شود و از تلاش ایران برای بازسازی و اعتمادسازی روابط با همسایگان منطقه می گوید و اینکه کانال هایی با عربستان برقرار شده که گفتگوی ایران و عربستان پیرامون مسائل منطقه میسر شود. وی همچنین توافق هسته ای را در داخل اهرمی برای ارتقا میانه روها و اصلاح طلبان در میان گروه های سیاسی داخلی دانسته است.
3- نوش آبادی در مصاحبه خود اعلام کرده بود که به خبرنگاران بی بی سی تاکید شده از سیاه نمایی پرهیز و تنها واقعیات را منعکس کنند. انعکاس واقعیت و پرهیز از سیاه نمایی تنها کاری است که بی بی سی در آن تخصص ندارد. با نگاهی به خبر منتشر شده در بی بی سی انگلیسی و ترجمه آن در بخش فارسی، سیاه نمایی به بهترین شکل از ایران صورت گرفته است. مصاحبه صورت گرفته با ابتکار در راستای پروژه جهانی ایران هراسی تنظیم شده جایکه در لابه لای مصاحبه و در تفسیر آن، بی بی سی ایران را متهم به ایجاد بی ثباتی و ناامنی در تمام منطقه غرب آسیا می کند و در ادامه خاطرنشان می سازد ایران از رژیم بشار اسد، نیروهای شبه نظامی حزب الله در لبنان و شورشیان انصارالله در یمن حمایت مالی و تسلیحاتی می کند. در حالیکه ابتکار در مصاحبه گفته ایران قصد بازسازی و برگرداندن اعتماد به کشورهای منطقه را دارد و تور منطقه گردی ظریف نیز در این راستا است. بنابراین آیا مسئولان وزرات ارشاد و رئیس سازمان محیط زیست نسبت به سیاه نمایی و تحریف سخنان توسط بی بی سی اطلاعی نداشتند که مجوز و اجازه فعالیت و مصاحبه را داده اند.
4- در بخش دیگر در حالیکه ابتکار در پاسخ به سوالی درباره مزیت های توافق برای گروه های داخلی و برخورد گروه ها با آن گفته که توافق به مانند اهرمی باعث ارتقا میانه روها و اصلاح طلبانی مانند حسن روحانی در میان دیگر گروه ها می شود. تنها در بخش نوشتاری مصاحبه به اصلاح طلبان اشاره شده و میانه روها توسط بی بی سی فاکتور گرفته شده است. اینکه معصومه ابتکار دارای خواستگاه اصلاح طلبی است، موضوع بحث نیست بلکه چرا این شبکه تنها جریان اصلاح طلبی را در این بخش مصاحبه ابتکار پررنگ جلوه داده نشان از ایجاد این شائبه داشته که توافق باب میل اصلاح طلبان و پله ای برای ترقی آنها است تا باعث افزایش چالش های جنجال های سیاسی میان جریان ها داخلی شود. موضوعی که بلافاصله مورد توجه برخی از رسانه ها قرار گرفت. و این نکته ای است که مسئولان و شخصیت های سیاسی می بایست پیش از مصاحبه با چنین شبکه ای مدنظر قرار می دادند.
5- خبرنگار بی بی سی، کیم غطاس، عنوان داشته دلیل اصلی اینکه قصد داشته با معصومه ابتکار مصاحبه کند، سابقه وی بوده است. غطاس خاطرنشان کرده که معصومه ابتکار سخنگوی دانشجویان تسخیر کننده سفارت آمریکا در سال 58 بوده ولی اینک در اردوگاه اصلاح طلبان قرار دارد و معتقد به نیاز ایران به توسعه و تغییر است. به نظر خبرنگار بی بی سی، ابتکار کسی است که به برآورده کردن نیازهای جوانان در زمانه در حال تغییر تاکید دارد. وی در سوالی از ابتکار در رابطه با اشغال سفارت و اینکه آیا دانشجویان در آن زمان گمان می کردند، این گروگان گیری تا این میزان بر تاریخ تاثیرگذار خواهد بود، پاسخ می دهد در آن زمان دانشجویان فکر می کردند این اقدام درنهایت تا چند روز دیگر خاتمه پیدا خواهدکرد. هر چند در این مصاحبه در پاسخ به سوال غطاس از اقدام خود ابراز پشیمانی نکرده اما گفته که نسبت به برخی از سیاست ها پس از اشغال معترض و منتقد بوده است.
6- بنابراین بدون توجه به سابقه بی بی سی و سابقه مدیریتی و حزبی معصومه ابتکار، در زمینه صدور مجوز و همچنین انجام مصاحبه نوعی بدسلیقگی و ناکارآمدی صورت گرفته که نشان می دهد اعتماد به شبکه ای مانند بی بی سی، خیال باطلی است و اینکه توقع پرهیز از سیاه نمایی داشتن از بی بی سی نیز نوعی نابخردی و بی توجهی به منافع ملی کشور را می رساند. در حالیکه رهبر معظم انقلاب در بیانات خود در دیدار با اعضای مجمع جهانی اهل بیت (ع)، سیاست های کلی نظام را در زمینه هسته ای و منطقه ای گوشزد کرده بودند و بار دیگر تاکید کردند موضوع توافق هسته ای بحث مجزایی است و به سیاست های منطقه ای ایران هیچ ارتباطی ندارد، مشخص نیست چرا رئیس سازمان محیط زیست در مصاحبه با بی بی سی، دیدگاه کاملا برعکسی را در جایگاه مقام رسمی کشور مطرح می کنند و از آغاز عصر جدید پس از توافق هسته ای و در پی توافق آماده و خواهان همکاری با سایر قدرت ها در منطقه است. از این رو بهتر بود خانم ابتکار تنها در حوزه تخصصی خود که با انتقادات فراوانی نیز روبه روست اظهار نظر کنند و در مسائل مانند سیاست های ایران در منطقه اجتناب کنند.
منبع: فرهنگ نیوز