هشت سوال مهم که درباره آزمایش ایدز

HIV یک رتروویروس است که سلول‌های سیستم ایمنی بدن را آلوده کرده و عملکرد آن‌ها را مختل می‌کند. ابتلا به این عفونت منجر به کاهش تدریجی عملکرد سیستم ایمنی بدن و در نهایت نقص ایمنی خواهد شد. در مرحله‌ای از عفونت HIV سیستم ایمنی به حدی ضعیف می‌شود که توان مقابله با میکروب‌ها را از دست می‌دهد. لذا، در صورتی‌که آزمایش ایدز به موقع انجام نشود و بیماری پیشروی کند، فرد در معرض انواع عفونت‌ها قرار می‌گیرد. در این مقاله، اطلاعات مفیدی در رابطه با HIV و آزمایش خون ارائه می‌شود که می‌تواند جواب بسیاری از سوالات شما باشد.
 

۱-تفاوت HIV و ایدز  چیست و آیا آزمایشات آنها متفاوت است؟

 ویروس HIV یا نقص ایمنی انسانی ویروسی است که به سلول‌های ایمنی حمله کرده و فرد را در برابر سایر عفونت‌ها و بیماری‌ها آسیب‌پذیر می‌کند. این ویروس از طریق تماس با مایعات بدن فرد آلوده به اچ‌آی‌وی، معمولاً در حین رابطه جنسی یا از طریق استفاده مشترک از وسایل تزریقی منتقل می‌شود. تفاوت HIV و ایدز در این است که عفونت HIV به آلودگی ویروسی گفته می‌شود و غالبا در مراحل اولیه علائم و نشانه‌ای ندارد اما اگر همین عفونت درمان نشود به تدریج کل سیستم ایمنی را تخریب می‌کند و بدن به مرحله‌ای خواهد رسید که توان مقابله با هرگونه عفونت را از دست می‌دهد. وقتی که فرد مبتلا به چنین مرحله‌ای برسد به آن ایدز می‌گویند. به این معنی که بیمار وارد مرحله پیشرفته عفونت شده است. آزمایشات HIV و ایدز مشترک هستند و از چندین روش مختلف برای ارزیابی ویروس و سنجش سلامت سیستم ایمنی استفاده می‌شود.

۲-اهمیت آزمایش تشخیص HIV چیست؟

اکثر افراد آلوده به HIV در مراحل اولیه نمی‌دانند که به این ویروس آلوده شده‌اند. البته گاهی پس از عفونت ممکن است علائم خفیفی مثل تب، تورم غدد، بثورات پوستی و درد مفاصل بروز ‌کند. اما این علائم شباهت زیادی به سایر بیماری‌ها دارند و اغلب کسی تصور نمی‌کند که علائم بروز کرده نشانه‌های ویروس HIV باشند. اهمیت آزمایش HIV برای همه افراد به ویژه کسانی که در معرض احتمالی ویروس قرار گرفته‌اند در این جا نمایان است چراکه ممکن است دیگر چنین علائمی برورز نکند و HIV به صورت چراغ خاموش در طی سالیان سیستم ایمنی را سرکوب کند. وقتی که سیستم ایمنی سلول‌های خود را به دلیل حمله ویروس HIV از دست بدهد فرد به آرامی وارد مرحله وخیم بیماری یعنی مرحله ایدز می‌شود. در این مرحله بیمار به عفونت‌های جدی و مخاطره آمیز مثل عفونت‌های ریوی، پوستی و گوارشی دچار خواهد شد که به عفونت‌های فرصت طلب نیز معروف هستند. اکثر افراد آلوده به HIV اگر درمان نشوند، در عرض 8 تا 10 سال دچار علائم ایدز می‌شوند.
 

۳-انجام آزمایش‌های تشخیص HIV در مراحل مختلف ایدز

برای اینکه بدانید که چرا تشخیص زودهنگام ویروس HIV اهمیت دارد، بهتر است با مراحل مختلف بیماری ایدز و تاثیر آن بر سلامت بدن آشنا شوید. مراحل مختلف ایدز به شرح زیر است:
•    مرحله یک (I) بیماری HIV بدون علامت است و به عنوان ایدز طبقه‌بندی نمی‌شود.

•    مرحله دو (II) شامل تظاهرات پوستی و مخاطی خفیف و عفونت‌های مکرر دستگاه تنفسی فوقانی است.

•    مرحله سه (III) شامل اسهال مزمن بیش از یک ماه، عفونت‌های باکتریایی شدید و بیماری ریوی است.

•    مرحله چهار (IV) شامل توکسوپلاسموز مغز، کاندیدیازیس مری، برونش ریه و سارکوم کاپوزی است.

اصطلاح ایدز به پیشرفته‌ترین مراحل عفونت HIV گفته می‌شود. بیشتر بیماری‌های مرحله ایدز عفونت‌های فرصت طلبی هستند که در افراد سالم به راحتی قابل درمان هستند اما در بیماران مبتلا به ایدز به دلیل تخریب شدن سیستم ایمنی درمان آنها بسیار دشوار است. از این‌رو، هرچه فرد زودتر به آلودگی خود HIV پی ببرد شانس درمان وی بسیار بیشتر خواهد بود. لذا توصیه می‌شود افرادی که به هر صورت در معرض HIV قرار گرفته‌اند برای انجام آزمایش ایدز اقدام کنند.

۴-چند روز پس از آلودگی HIV جواب آزمایش مثبت می‌شود؟

به طور کلی، پس از تماس احتمالی با ویروس HIV بدن برای تولید آنتی‌بادی‌های ضد ویروس به زمان نیاز دارد. این فاصله زمانی به دوره پنجره معروف بوده و معمولاً بین 2 تا 12 هفته بسته به نوع آزمایش متغیر است. بنابراین، انجام آزمایش HIV بلافاصله پس از تماس با ویروس ممکن است منجر به نتیجه منفی کاذب گردد. توصیه می‌شود چند روز تا چند هفته پس از قرار گرفتن در معرض ویروس برای انجام آزمایش HIV صبر کنید. اگرچه تست‌های آنتی بادی HIV بسیار حساس هستند، اما بسته به نوع آزمایش یک دوره زمانی یا دوره پنجره باید سپری شود (حداکثر تا دو ماه پس از ابتلا به ویروس) تا آنتی بادی‌های قابل تشخیص در خون ظاهر شوند. حساس‌ترین تست‌های HIV دارای دوره پنجره حدود سه هفته هستند. به این معنی که پس از مواجهه با ویروس سه هفته طول می کشد تا آنتی بادی در بدن ظاهر شود و آزمایش خون بتواند ویروس را در خون شما تشخیص دهد. اگر آزمایش قبل از این دوره انجام شود احتمال بروز خطای منفی کاذب زیاد است. در صورت استفاده از تست‌های با حساسیت کمتر، این دوره ممکن است طولانی‌تر شود. در طول دوره پنجره مقدار آنتی‌بادی در خون افراد آلوده به HIV به حدی پایین است که با آزمایش HIV قابل تشخیص نیست.
 

۵-از چه راه‌هایی می‌توان آزمایش HIV داد؟

از راه‌های مختلفی می‌توانید برای انجام آزمایش HIV اقدام کنید. راه سنتی انجام آزمایش ایدز مراجعه به پزشک و نسخه شدن آزمایش برای انجام آن در آزمایشگاه‌های تشخیص طبی است. در چنین حالتی، پزشک آزمایش را برای فرد نسخه می‌کند و فرد باید به آزمایشگاهی که قابلیت انجام آزمایش ایدز را دارد، مراجعه کند. یکی دیگر از راه‌هایی که می‌توان برای انجام آزمایش HIV اقدام کرد، آزمایش ایدز در منزل است. در روش آزمایش در منزل، بدون نیاز به مراجعه به آزمایشگاه تشخیص طبی و حتی بدون نیاز به مراجعه به مطب پزشک برای نسخه شدن آزمایش، می‌توانید درخواست خود را به صورت آنلاین ثبت کرده تا در روز و ساعتی که خود مشخص کرده‌اید پرستار یا متخصص نمونه‌گیر برای دریافت نمونه خون به منزل شما اعزام شود.

۶-چرا انجام آزمایش HIV برای همه بزرگسالان توصیه می‌شود؟

بر اساس آمار سازمان جهانی بهداشت، تخمین زده می‌شود که حدود یک نفر از هر هشت نفر مبتلا به HIV از بیماری خود بی‌خبر است. در طی دو تا چهار هفته اول عفونت HIV، فرد ممکن است علائمی شبیه آنفولانزا مانند خستگی، تب، سردرد، گلودرد و درد عضلانی و مفاصل را تجربه کند. اما در بسیاری از موارد، در مرحله اولیه عفونت هیچ علامتی بروز نمی‌کند. بنابراین تنها راه قطعی و مطمئن برای اطمینان از سلامتی خود انجام آزمایش خون است. این آزمایش را می‌توان بدون مراجعه به آزمایشگاه و از طریق خدمات آزمایش در منزل درخواست کرد.
 

۷-چرا آزمایش HIV برای پیشگیری از مبتلا نشدن به ایدز اهمیت دارد؟

افرادی که از بیماری خود مطلع می‌شوند بلافاصله تحت درمان قرار می‌گیرند و داروهای تجویز شده از ابتلای آنان به بیماری ایدز پیشگیری می‌کند. این افراد می توانند همانند مردم عادی به سلامت زندگی کنند و از هرگونه بیماری به دور باشند. هرچه بیماری دیرتر تشخیص داده شود احتمال تخریب سیستم ایمنی شدت می‌گیرد و این روند مخرب احتمال درمان را دشوار می‌کند. بنابراین، هرچه بیماری زودتر تشخیص داده شود درمان آسان‌تر خواهد بود و از ورد بیمار به مرحله ایدز جلوگیری می‌شود. علاوه‌بر این، با مصرف دارو نه تنها فرد از مبتلا شدن به ایدز محفوظ خواهد بود بلکه ویروس در خون وی به قدری کاهش می‌یابد که احتمال انتقال آن در روابط جنسی به صفر می‌رسد.

۸-آزمایش HIV چند نوع دارد؟

آزمایش‌های HIV بسیار دقیق هستند اما هیچ آزمایشی قادر نیست ویروس را بلافاصله پس از ابتلا تشخیص دهد. اینکه آزمایش چقدر زود می‌تواند HIV را تشخیص دهد بستگی به نوع آزمایش دارد. سه نوع آزمایش HIV وجود دارد: آزمایش آنتی بادی، آزمایش آنتی‌ژن/آنتی‌بادی و آزمایش اسید نوکلئیک (NAT).

آزمایش آنتی‌بادی: این آزمایش از توانایی تشخیص آنتی‌بادی‌های HIV در خون و بزاق فرد برخوردار است. آزمایش‌های آنتی‌بادی 23 تا 90 روز طول می‌کشد (دوره پنجره) تا HIV را پس از قرار گرفتن در معرض آن شناسایی کنند. آزمایش‌های سریع و کیت‌های خانگی معمولا بر پایه آنتی‌بادی تولید شده‌اند. به طور کلی، آزمایش‌های آنتی‌بادی با نمونه خونی، زودتر از آزمایش‌های بزاقی HIV را پس از آلودگی فرد تشخیص می‌دهند.

آزمایش آنتی‌ژن/آنتی‌بادی: در این آزمایش هم آنتی‌بادی و هم آنتی‌ژن در خون جستجو می‌شود. هنگامی که فرد در معرض ویروس HIV قرار می‌گیرد، آنتی‌بادی‌ها توسط سیستم ایمنی تولید می‌شوند. آنتی‌ژن به ذرات پخش شده ویروس در خون گفته می‌شود که باعث فعال شدن سیستم ایمنی می‌شوند. اگر فردی به HIV مبتلا شود، آنتی ژنی به نام p24 قبل از آنتی بادی در خون ظاهر خواهد شد. در آزمایشگاه‌ها به منظور افزایش دقت و سرعت آزمایش معمولا از این روش برای انجام آزمایش خون استفاده می‌کنند. آزمایش آنتی‌ژن/آنتی‌بادی معمولاً 18 تا 45 روز پس از قرار گرفتن فرد در معرض HIV، بیماری را تشخیص می‌دهد

آزمایش NAT: این آزمایش به دنبال ویروس واقعی در خون است. آزمایش NAT برای افرادی در نظر گرفته شده که به احتمال قوی در معرض ویروس قرار گرفته‌اند و یا علائم اولیه HIV را بروز داده‌اند. برای مثال پرسنل آزمایشگاه، پزشکان و پرستاران که به دلیل نیدل استیک شدن در معرض HIV قرارا گرفته‌اند از جمله افرادی هستند که انجام این آزمایش برای آنان ضروری است. آزمایش‌ آنتی‌ژن/آنتی‌بادی قادر است 10 تا 33 روز پس از قرار گرفتن در معرض HIV ویروس را تشخیص دهد.

آزمایش اولیه HIV معمولاً با آزمایش آنتی‌ژن/آنتی‌بادی یا آزمایش آنتی‌بادی خواهد بود. اگر آزمایش اولیه اچ‌آی‌وی با کیت‌های خانگی انجام شده باشد، فرد باید برای انجام آزمایشات تاییدی به پزشک مراجعه کند. اگر آزمایش HIV در آزمایشگاه انجام شده و جواب مثبت باشد، آزمایشگاه معمولاً آزمایشات تکمیلی را روی همان نمونه خون انجام می‌دهد.
 

تشخیص ایدز در خانه با هومکا

در صورتی که نیاز به آزمایش ایدز دارید و نمی‌خواهید برای انجام آزمایش به آزمایشگاه مراجعه کنید، می‌توانید از خدمات آزمایش در منزل هومکا استفاده کنید. مجموعه هومکا با اعزام پرستار در منزل، خدمات نمونه‌گیری را برای شما انجام خواهد داد و تمام هزینه ها با پوشش بیمه محاسبه خواهد شد. برای کسب اطلاع بیشتر و ثبت درخواست می‌توانید با شماره ۰۲۱۶۷۳۷۱ تماس بگیرید یا به وبسایت هومکا به آدرس www.homeca.ir مراجعه کنید.

گردآوری: گروه پیشنهادی برای سلامت و زیبایی
seemorgh.com
منبع:homeca.ir