حسین منزوی؛ مردی که غزل فارسی را زنده کرد

در این مراسم چهرهای فرهنگی، هنری و ادبی مختلفی چون مشفق کاشانی، ساعد باقری، سهیل محمودی، فاطمه راکعی، محمد سریر، امین الله رشیدی، غزل تاجبخش، مهدی آذر سینا، محمد جواد حق‌شناس، اکبر ساعتچی، پشوتن آل بویه، محمد علی اجلی، جابر اطاعتی، محمد سلمانی و...حضور داشتند.

سهیل محمودی در این مراسم گفت: «حنجره زخمی تغزل نخستین کتابی بود که از منزوی خواندم و بعد از آن با این شاعر بزرگ آشنا شدم. طی ۳۰ سال دوستی همیشه یک مهر متقابل بین ما بود و نسل ما نسلی بود که از روی دست او تمرین کرد، همان‌طور که از روی دست شاعرانی مانند منوچهر نیستانی، سیمین بهبهانی، هوشنگ ابتهاج و مفتون امینی تمرین کردیم.»

وی با اشاره به درگذشت منزوی، ادامه داد: «وقتی این اتفاق تلخ در تاریخ شعر و ادبیات ایران افتاد، یادداشتی در هفته‌نامه «کتاب هفته» درباره منزوی نوشتم و در آن ذکر کردم منزوی به حرف کسی گوش نمی‌داد. بخشی از وجود او سرکش و عصیانگر بود و این خصیصه را اغلب شاعران آن وقت داشتند.»

محمودی سپس به بیان خاطره‌ای از منزوی پرداخت و افزود: وقتی او در بستر بیماری بود، با من تماس گرفت و گفت،‌ روز تولدش برخی جوانان علاقه‌مند به شعر که از طریق برنامه شامگاهی رادیو پیام فهمیده بودند که سالروز تولد حسین منزوی است، برای عیادتش آمده بودند و چندشاخه گل به او دادند. معتقدم این چند شاخه گل همه سهم یک شاعر از دنیاست. روز خاکسپاری منزوی را هرگز فراموش نمی‌کنم. روزی که عِمران صلاحی با پیکان تهران ۲۴ برای مراسم خودش را رسانده بود و بسیاری از شاعران و چهره‌های فرهنگی هم حضور داشتند.»

این شاعر غزلی را که منزوی در مدح سالار شهیدان امام حسین (ع) سروده است، یکی از بهترین آثار او دانست و ادامه داد: «در آن مراسم من از حسین محمودی خواستم این غزل را بخواند و به او گفتم نام تو حسین است و نام کسی هم که درگذشته حسین است. افسوس که روزگار او را خیلی زود از ما گرفت،‌ همان‌طور که عمران صلاحی،‌ قیصر امین‌پور و حسینی را از ما گرفت.»

سهیل محمودی بعد از بازخوانی این شعر که با همراهی و همصدایی حضار همراه بود گفت: «گاهی وقت‌ها چه پول‌هایی خرج می شود تا اثر هنری فاخری پدید بیاید اما نمی آید. چون اثر فاخر با پول پدید نمی آید بلکه از باورمند بودن هنرمند خلق می شود. این که بسیاری از شما این شعر را به خاطر دارید نشان دهنده این است که حسین منزوی به راستی باورمند بود اما نانش را به نرخ روز نمی خورد.»

ساعد باقری هم در این مراسم با اشاره به غزلیات منزوی گفت: «۵۰ سال پیش نظریه ای مطرح شد مبنی بر این‌که عمر غزل پارسی به پایان رسیده است اما منزوی خط بطلان روی این نظریه کشید،‌ او ثابت کرد غزل در سپیده‌دم میلاد شعر پارسی متولد شده و عمرش به پایداری شعر و زبان پارسی است.»

ساعد باقری با اشاره به اینکه راز مانایی غزل با نام غزلسرایانی که نامشان می ماند ارتباط مستقیمی دارد، افزود: «ماهیت غزل و شخصیت غزلسرایان با هم شباهت های بسیاری دارد که راز آمیز و ابهام آمیز بودن و آن سر بلندی و سر در برابر هیچ چیزو هیچ کس فرو نیاوردن در عین حال اوج عاشقی و سر بر آستان جانان نهادن از جمله این شباهت‌هاست.»

باقری ادامه داد: «منزوی به برخی واژه‌ها که به نظر می‌رسید دیگر در شعر پارسی جایگاهی ندارند، جان دوباره‌ای داد. او این تجربه را از حافظ داشت و بدون تردید منزوی نزدیک‌ترین شاعر ایرانی به حافظ است.»

محمدجواد حق‌شناس، معاون پیشین استان‌های وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دیگرسخنران این برنامه بود، وی اظهار کرد: «آشنایی من با حسین منزوی از آغاز تا پایان تنها ۹ ماه طول کشید. یکم مهرماه ۱۳۸۲ آغاز آشنایی ما بود. من آن سال عهده‌دار معاونت استان‌های وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را بر عهده داشتم و همیشه برنامه سهیل محمودی را از رادیو گوش می‌دادم. یادم است یک شب که از محل کار به منزل می‌رفتم او در رادیو با لحن بسیار غمگینی از بیماری منزوی حرف می‌زد و به شدت از مسوولان وزارت ارشاد برای بی‌توجهی به این شاعر بزرگ انتقاد می‌کرد.»

حق‌شناس ادامه داد: «من با شنیدن حرف‌های محمودی بسیار متاثر شدم. آن وقت آقای مسجد‌جامعی وزیر ارشاد بود. این اتفاق مصادف با معرفی مدیرکل جدید اداره ارشاد زنجان شد و من هم برای معرفی وی به این شهرستان رفتم. آنجا بود که از نزدیک با منزوی آشنا شدم و به مدیرکل جدید گفتم، نخستین کاری که باید انجام دهی،‌ برگزاری بزرگداشت حسین منزوی است.»

وی افزود: «قرار شد مراسم بزرگداشت حسین منزوی در تابستان آن سال برگزار شود اما هنگامی که مشغول برگزاری نمایشگاه کتاب تهران بودیم،‌ خبر درگذشت وی به ما رسید و متاسفانه برگزاری این مراسم منتفی شد. یاد منزوی همیشه برای ما زنده می‌ماند و معتقدم شاعران، پاسداران ادب فارسی‌اند.»

در این برنامه نورالدین رحمانی ؛ مترجم و همسر خواهر مرحوم حسین منزوی از ترجمه بیش از هزار صفحه از آثار حسین منزوی به زبان انگلیسی خبر داد و از باقی مترجمان ایران دعوت کرد تا در شناساندن حسین منزوی به جهانیان تلاش کنند.

در این مراسم محمد رضا صادقی، خواننده پاپ، قطعه معروف "نمیشه غصه ما رو یه لحظه تنها بذاره" را اجرا کرد و دکتر سریر خاطرات شیرینی را درباره چگونگی شکل گیری این اثر هنری تعریف کرد.

در این مراسم امین الله رشیدی،جابر اطاعتی، راستین شفیعی، مهدی شهسوار، عکی اکبر حجازی و حامد رضا قنبری در بخشهای مختلف اجرای موسیقی کرده و محمد سلمانی، غلامرضا طریقی، ابراهیم اسماعیلی و فریبا صفری ن‍‍ژاد برای حضار شعر خواندند.

منبع:khabaronline.ir