یک اجرای استادانه از زنده‌یاد جلیل شهناز + فیلم
نوازش استاد شهناز بر سیم‌های تار به مدت شش دهه، نه تنها دل نوازندگان را ربود، بلکه خوانندگان بسیاری از جمله محمد رضا شجریان را هم شیدای خود ساخت.
استاد جلیل شهناز، صبح دوشنبه 27 خرداد، آخرین زخمه را بر تار زندگی زد و با دنیا وداع کرد.

جلیل شهناز، در سال ۱۳۰۰ در اصفهان به دنیا آمد. تقریباً همه اعضای خانواده وی با موسیقی آشنایی داشتند و در رشته‌های مختلف هنر از جمله تار، سه‌تار، سنتور و کمانچه به مقام استادی رسیدند. پدرش «شعبان خان» علاقه وافری به موسیقی اصیل ایرانی داشت و علاوه بر تار که ساز اختصاصی او بود، سه‌تار و سنتور هم می‌نواخت. عموی او غلامرضا سارنج هم از نوازندگان کمانچه بود.

جلیل شهناز، از کودکی به موسیقی علاقه‌مند شد و نواختن تار را در نزد عبدالحسین شهنازی و برادر بزرگ خود حسین شهناز که به خوبی ساز می‌نواخت، آغاز کرد. پشتکار زیاد و استعداد شگرف جلیل به حدی بود که در سنین جوانی از نوازندگان خوب اصفهان شد.

نوازش استاد شهناز بر سیم‌های تار به مدت شش دهه، نه تنها دل نوازندگان را ربود، بلکه خوانندگان بسیاری از جمله محمد رضا شجریان را هم شیدای خود ساخت. دهه 20 در کنار استادان تاج اصفهانی و حسن کسایی، دیار زاینده رود را از نوای سحرآمیزش آکنده کرد و با آمدنش به تهران در سال 1336، هنرنمایی‌اش را سوار بر امواج رادیو به گوش همه علاقمندان به موسیقی ایرانی رساند.

در کتاب «موسیقی‌دانان ایرانی» نوشته پژمان اکبرزاده آمده است: «شهناز نوازندگی در رادیو اصفهان را از سال ١٣٢٨ آغاز کرد و در سال ١٣٣٦ به دعوت سازمان رادیو به تهران آمد و در برنامه های گوناگونی مانند برنامه گلها، ارکستر حسین یاحقی و ... به عنوان تکنواز و همنواز به فعالیت پرداخت. وی همچنین در گروه "یاران ثلاث" (همراه با تاج اصفهانی و حسن کسایی) و گروه "اساتید موسیقی ایران" کنسرت های بسیاری را در داخل و حارج از ایران اجرا نمود. شهناز در برنامه های جشن هنر شیراز نیز حضوری فعال داشت.»

این نوازنده تار در طول زندگی هنری خود با هنرمندان والای کشور از جمله فرامرز پایور، حبیب الله بدیعی، پرویز یاحقی، همایون خرم، علی تجویدی، منصور صارمی، رضا ورزنده، امیر ناصر افتتاح، جهانگیر ملک، اسدالله ملک، حسن کسائی، محمد موسوی، تاج اصفهانی، ادیب خوانساری، محمودی خوانساری، عبدالوهاب شهیدی، اکبر گلپایگانی، حسین خواجه امیری و محمد رضا شجریان همکاری داشته‌است.

وی در دههٔ ۱۳۶۰ همراه با فرامرز پایور (سنتور)، علی اصغر بهاری (کمانچه)، محمد اسماعیلی (تنبک) و محمد موسوی (نی) «گروه اساتید» را تشکیل داد و با این گروه، مسافرت‌های متعددی به کشورهای اروپایی، آسیایی و آمریکا داشت.

وی در سال ۱۳۸۳ به عنوان چهره ماندگار هنر و موسیقی برگزیده شد. همچنین در ۲۷ تیر سال ۱۳۸۳، مدرک درجه یک هنری (معادل دکترا) برای تجلیل از یک عمر فعالیت هنری به جلیل شهناز اهدا شد.

در سال ۱۳۸۷، محمدرضا شجریان، گروهی که با آن کار می‌کرد را به افتخار جلیل شهناز، گروه شهناز نام گذاشت.

جلیل شهناز، علاوه برنواختن تار، که ساز اختصاصی اوست، با نواختن ویولون، سنتور و تمبک و اواز -سه تار نیز آشنایی کامل دارد.که تمام فایلهای صوتی استاد موجود و در درجه استادانی چون یاحقی -پایور-ووو می نوازد. معروف است که او در شیوه نوازندگی می‌تواند با ساز خود علاوه برنواختن، آواز هم بخواند.

کیومرث، علیرضا، فرشته، فریبا، فروزنده و نوشین از فرزندان استاد شهنار هستند که در کشورهای آمریکا، فرانسه و ایران اقامت دارند.

با این که استاد جلیل شهناز سال‌ها می‌شد دست به ساز نمی‌برد و هیچ شاگردی هم نداشت، اما میراث هنری‌اش آنچنان گران‌بها و گسترده است که همه نوازندگان تار، خود را وام دار او می‌دانند.

آنچه در ادامه می‌آید یکی از اجراهای به یاد ماندنی استاد جلیل شهناز است:




تهیه: گروه فرهنگ و هنر سیمرغ
www.seemorgh.com/news
اختصاصی سیمرغ



مطالب پیشنهادی:
مجری ممنوع‌التصویر صدا و سیما در شبکه تلویزیونی پرسپولیس
تولدت مبارک پرویز پرستویی عزیز + تصاویر
پگاه آهنگرانی خطاب به روحانی: روی کمک من حساب کنید!
نیوشا ضیغمی: خوش‌چهره‌تر از من در خیابان زیاد است! + تصاویر
حاشیه‌های تشییع استاد جلیل شهناز با حضور شجریان + تصاویر