قیصر (فیلم دیگری از مسعود کیمیایی، محصول ۱۳۴۸) انعکاس «غیرت» مردمی بود که نمی خواستند لغت «ناموس» از فرهنگ لغاتشان حذف شود.

 اسم «قیصر» خود به خود حکایت از قیصر مآبی می کرد. هرچند آن غیرتی که به جوش آمده بود ریشه در دین نداشت، اما در آن زمان، «غیرتمندی» از هر خاستگاهی که می خواست باشد، غنیمتی بود.

 (حامد فتاحی سابق)

 پس از نمایش فیلم «سفر سنگ»، به کارگردانی «مسعود کیمیایی»، محصول 1356 در شبکه سه سیما و تمجید اشخاصی همچون «نادر طالب زاده» و «حسن عباسی» از این فیلم، با برخی قضاوتها در مورد فیلم و نظرِ تمجید کنندگان از آن مواجهیم که به نظر می رسد از انصاف به دورند. مثل مقاله ای در سایت مشرق با عنوان: آیا سفر سنگ انقلابی و مردمی است؟

آیا اگر از شخصیت یک فیلسماز به هر دلیلی خوشمان نمی آید و یا کارنامه هنری اش را در مجموع نمی پسندیم، دلیل بر این می شود که اگر یک یا چند فیلم خوب هم داشت، ارزشمندی آن فیلمها را نفی کنیم؟ امثال کیمیایی قرار نیست با تعریف و تمجید چند چهره حزب اللهی، جذب جمهوری اسلامی شوند و اصلا شاید جمهوری اسلامی و حقیقت انقلاب اسلامی نیازی به آنها نداشته باشد. مشکل اینجاست قضاوتهایی از این دست که در امثالِ گردانندگان سایت مشرق و در موارد مختلف دیده می شود و پایانی هم ندارد، منجر به این نتیجه گیری می شود که بگوییم در بخش قابل توجهی از نیروهای حزب اللهی و اصولگرا، هیچ دغدغه، استراتژی و برنامه ای برای اجرایی کردنِ شعارِ «جذب حداکثری و دفع حداقلی» وجود ندارد و این شعار برای آنها صرفا در حد لقلقه زبان است. به نظر می آید همین رویکرد است که ایرانیان خارج از کشور را معمولا به چشم جاسوس می بیند، فردی مثل همسر شهید فاطمی را پس از بازگشتش به ایران، از کشور فراری می دهد، بدحجابی را با هرزگی و فاحشگی یکی می بیند، فیلسمازی را که سابقه کار در هالیوود داشته است، «پرنو ساز» می نامد، هرگونه دم زدن از ایرانیت را فراماسونری و اسلام ستیزی می خواند، به حج رفتن مکررِ برخی مدعیان مذهب با هزینه از بیت المال به چشمش نمی آید و یکبار به حج فرستاده شدن فلان بازیگر، برایش سنگین تمام می شود، در مورد اشخاصی که سابقه خوبی نداشته اند، میزان را وضعیت دیروز و نه فعلی آنها می بیند و… دیدگاهی که فقط نظر به عیوب خلق الله دارد و از خطاپوشی به دور است. بگذریم.

بنده با رویکرد اخباری به نظراتِ متفکران و منتقدانی همچون شهید سیدمرتضی آوینی مخالفم و قضاوتهای هر شخصی به جز انبیا و 14 معصوم را قابل نقد می دانم. با این حال خالی از لطف نیست که نظر شهید آوینی در مورد فیلم «سفر سنگ» را بدانیم تا متوجه شویم آنها که از انقلابی و مردمی نامیدن سفر سنگ و پیشگویانه ارزیابی کردن آن حیرت زده شده اند، در کجا ایستاده اند . و اما نظر شهید آوینی در مورد این فیلم:

«قیصر (فیلم دیگری از مسعود کیمیایی، محصول 1348) انعکاس «غیرت» مردمی بود که نمی خواستند لغت «ناموس» از فرهنگ لغاتشان حذف شود. اسم «قیصر» خود به خود حکایت از قیصر مآبی می کرد. هرچند آن غیرتی که به جوش آمده بود ریشه در دین نداشت، اما در آن زمان، «غیرتمندی» از هر خاستگاهی که می خواست باشد، غنیمتی بود. بعدها که فیلم «سفر سنگ» را دیدیم، پنداشتیم که آقای کیمیایی به مردم نزدیکتر شده است و ضرورت تاریخ را دریافته است. هم «قیصر» و هم «سفر سنگ» فیلمهای خوبی بودند و هر دو نشان دادند که سازنده شان با مردم آنقدر بیگانه نیست که «دایی جان ناپلئون» بسازد.» (شهید سید مرتضی آوینی، آینه جادو، جلد دوم، ناشر: کانون فرهنگی، هنری ایثارگران، صفحه 38 – مقاله «فیلمهایی که من دیدم»)

«قیصر در زمانی اکران شد که غیرت جامعه، جوششی پنهان داشت و تا فوران آتشفشان انقلاب، فاصله ای نبود. «سفر سنگ» نیز درست در جریان انقلاب اکران شد و مردم، همراه با قهرمان فیلم تکبیر گفتند و قمه کشیدند …» (همان، صفحه 119 – مقاله «یادداشتهای یک تماشاگر حرفه ای)»




گردآوری: گروه فرهنگ و هنر سیمرغ
www.seemorgh.com/culture
منبع: inn.ir


مطالب پیشنهادی:
«ویتوریو دسیکا» یکی از پیشگامان جنبش نئورئالیسم سینمای ایتالیا
سکوت فرهاد اصلانی برای حواشی فیلم‌هایش شکست
رونمایی از پوستر فیلمی که حوزه هنری تحریمش کرد
تمدن های فلات ایران
گیوه‌دوزی در چهارمحال و بختیاری