یادداشتی برای یادآوری سالگرد تولد عباس کیارستمی

 

 
رونوشت همیشه برابر اصل نیست
 مصطفی انصافی: « سعدی از دست خویشتن فریاد » آخرین دستپخت سرآشپز كیارستمی بود. كتابی كه مثل همنوع پیش از خود « حافظ به روایت كیارستمی » سر و صدا به پا كرد و قابل پیش بینی هم بود. كیارستمی به عنوان هنرمند محبوبی كه فیلم می سازد و عكاسی می كند و شعر می گوید خیلی ها را وسوسه می كند كه از نوع نگاهش به آثار كلاسیك ادبیات فارسی باخبر شوند. او یكی از معدود هنرمندان معاصر ایرانی مطرح در جهان است و چه آثار هنری و نوع نگاهش را به زندگی و هنر بپسندیم چه نه٬ نامش بزرگ است و قابل احترام و بحث برانگیز. در این كه شكی نیست. اما چرایی این مساله خودش حكایت دیگری است. كیارستمی یك هنرمند ارژینال است. از كسی تقلید نمی كند و آثار هنری اش بازتاب آن چیزهای ساده ای است كه او از پشت شیشه های تاریك عینكش می بیند و ما نمی بینیم. انتخاب می كند و آن را در قالب اثر هنری سهل و ممتنعش در معرض دید ما قرار می دهد. این قضیه سهل و ممتنع بودن آثار كیارستمی را جدی بگیرید. او تقلیدناپذیر است. هنرمندانی كه پیش از این شیفته ی آثار او شده اند و خواسته اند جا پای او بگذارند بی آن كه بدانند سر از تركستان درآورده اند. حتی جعفر پناهی هم پس از مدت كوتاهی مسیرش را پیدا كرد و از زیر سایه كیارستمی بیرون آمد و فیلم های خودش را ساخت. پس از طعم گیلاس (1376) كه نخل طلای كن را نصیب سینمای ایران كرد٬ كیارستمی باد ما را خواهد برد (1378)٬ آ ب ث آفریقا (1380) و ده (1381) را ساخت و پس از آن – منهای اپیزودش در بلیت كه در سال 2005 ساخته شد- فیلم هایش نه فیلم٬ كه تلاش هایی برای « كپی كردن از روی دست خود » بودند: پنج (1382)٬ ده روی ده (1383)٬ راه ها (1385). در این فیلم ها دیگر خبری از آن نگاه ناب و خلاقانه عباس كیارستمی نبود. فیلمسازی كه علاوه بر طعم گیلاس٬ نام هایی چون خانه ی دوست كجاست؟ (1365)٬ كلوزآپ (1369)٬ زندگی و دیگر هیچ (1371) و زیر درختان زیتون (1373) در كارنامه اش دیده می شود. حالا رسیده ایم به جایی كه فیلمساز محبوبمان این روزها به جای آن كه نامش زیر عنوان كارگردان درج شود٬ یا پای كتاب می خورد یا زینت بخش محافل سینمایی است و یا زیر خط « با تشكر از » در تیتراژ پایانی یك مشت فیلم می خورد. ای كاش این روزها هر چه زودتر بگذرد و سال بعد كه قرار است « رونوشت برابر اصل است » ساخته شود بیاید. شاید فیلمساز 68 ساله مان احیا شود. آخر همیشه روزنوشت برابر اصل نیست. تا آن روز٬ آقای كیارستمی علی الحساب تولدتان مبارك.

 

 

  گردآوری: گروه فرهنگ و  هنر سیمرغ
www.Seemorgh.com/culture

 منبع: سینمای ما