زندگی نامه سعدی
ابومحمد مُصلِح بن عَبدُالله مشهور به سعدی شیرازی شاعر و نویسنده پارسیگوی ایرانی، حدود 585 یا حدود 606 متولد و در 671 یا 691 هجری قمری درگذشت. مقام او نزد اهل ادب تا بدانجاست كه به وی لقب استاد سخن دادهاند.
سعدی در شیراز متولد شد. پدرش در دستگاه دیوانی اتابك سعد بن زنگی، فرمانروای فارس شاغل بود. هنوز طفل بود كه پدرش در گذشت. در دوران كودكی با علاقه زیاد به مكتب میرفت و مقدمات علوم را میآموخت. هنگام نوجوانی به پژوهش و دین و دانش علاقه فراوانی نشان داد. اوضاع نابسامان ایران در پایان دوران سلطان محمدخوارزمشاه و بخصوص حمله سلطان غیاث الدین، برادر جلال الدین خوارزمشاه به شیراز سعدی راكه هوایی جز كسب دانش در سر نداشت برآن داشت دیار خود را ترك نماید.او از شیراز به مدرسه نظامیه بغداد رفت و در آنجا از آموزههای امام محمد غزالی بیشترین تأثیر را پذیرفت (سعدی در گلستان غزالی را «امام مرشد» مینامد). غیر از نظامیه، سعدی در مجلس درس استادان دیگری از قبیل شهابالدین سهروردی نیز حضور یافت و در عرفان از او تأثیر گرفت. معلم احتمالی دیگر وی در بغداد ابوالفرج بن جوزی بوده است كه در هویت اصلی وی بین پژوهندگان (از جمله بین محمد قزوینی و محیط طباطبایی) اختلاف وجود دارد.
پس از پایان تحصیل در بغداد، سعدی به سفرهای متنوعی پرداخت كه به بسیاری از این سفرها در آثار خود اشاره كردهاست. در این كه سعدی از چه سرزمینهایی دیدن كرده میان پژوهندگان اختلاف نظر وجود دارد و به حكایات خود سعدی هم نمیتوان چندان اعتماد كرد و به نظر میرسد كه بعضی از این سفرها داستان پردازی باشد. زیرا بسیاری از آنها پایه نمادین و اخلاقی دارند نه واقعی. مسلم است كه شاعر به عراق، شام و حجاز سفر كرده است و شاید از هندوستان، تركستان، آسیای صغیر، غزنه، آذربایجان، فلسطین، چین، یمن و آفریقای شمالی هم دیدار كرده باشد.
سعدی در حدود 655 قمری به شیراز بازگشت و در خانقاه ابوعبدالله بن خفیف مجاور شد. حاكم فارس در این زمان اتابك ابوبكر بن سعد زنگی بود كه برای جلوگیری از هجوم مغولان به فارس به آنان خراج میداد و یك سال بعد به فتح بغداد به دست مغولان به آنان كمك كرد. در دوران ابوبكربن سعدبن زنگی شیراز پناهگاه دانشمندانی شده بود كه از دم تیغ تاتار جان سالم بدر برده بودند. در دوران وی سعدی مقامی ارجمند در دربار به دست آورده بود. در آن زمان ولیعهد مظفرالدین ابوبكر به نام سعد بن ابوبكر كه تخلص سعدی هم از نام او است به سعدی ارادت بسیار داشت. سعدی به پاس مهربانیهای شاه سرودن بوستان را در سال 655 شروع نمود. و كتاب را در ده باب به نام اتابك ابوبكر بن سعدبن زنگی در قالب مثنوی سرود. هنوز یك سال از تدوین بوستان نگذشته بود كه در بهار سال 656 دومین اثرش گلستان را بنام ولیعهد سعدبن ابوبكربنزنگی نگاشت و خود در دیباچه گلستان میگوید.
سعدی در خانقاهی كه اكنون آرامگاه اوست و در گذشته محل زندگی او بود، به خاك سپرده شد كه در 4 كیلومتری شمال شرقی شیراز، در دامنه كوه فهندژ، در انتهای خیابان بوستان و در كنار باغ دلگشا است. این مكان در ابتدا خانقاه شیخ بوده كه وی اواخر عمرش را در آنجا میگذرانده و سپس در همانجا دفن شدهاست. برای اولین بار در قرن هفتم توسط خواجه شمسالدین محمد صاحبدیوانی وزیر معروف آباقاخان، مقبرهای بر فراز قبر سعدی ساخته شد.
بنای فعلی آرامگاه سعدی از طرف انجمن آثار ملی در سال 1331 هجری شمسی با تلفیقی از معماری قدیم و جدید ایرانی در میان عمارتی هشت ضلعی با سقفی بلند و كاشیكاری ساخته شد.
آثار منظوم و منثور سعدی كه بهجا مانده است، عبارتند از: بوستان، گلستان، دیوان اشعار، رسائل نثر، هزلیات.
شعر زیر از معروفترین سرودههای سعدی است كه بر سردر سازمان ملل متحد نقش بسته است:
«بنى آدم اعضاء یك پیكرند
كه در آفرینش ز یك گوهرند
چو عضوى بدرد آورد روزگار
دگر عضوها را نماند قرار
گردآوری گروه فرهنگ وهنر سیمرغ
seemorgh.com/culture
منبع :wikipedia.com