فلج خواب (sleep paralysis):
فلج خواب (sleep paralysis) به حالت ناتوانی در انجام حرکات ارادی حین خواب اطلاق میشـود. فلج خواب یـک تـجربـه ی دلــهره آور و هراس انگیز می بـاشد.فـلـج خـواب اغـلب اوقات هنگام بیدار شـدن از خـواب و یـا در مـوارد نـادر هنگام به خـواب رفتن رخ می دهد.
فلج خواب از چند ثانیه تا چـند دقیـقه بـه طـول می انجامد.25 تا 30 درصد جـمعیت کشـور،حـداقل یک بار در طول زندگی خود اخـتـلال فلج خـواب را تـجـربه کرده اند. فلج خواب می تواند در هر سنی رخ دهد.
فلج خواب (sleep paralysis) به حالت ناتوانی در انجام حرکات ارادی حین خواب اطلاق میشـود. فلج خواب یـک تـجربـه ی دلــهره آور و هراس انگیز می بـاشد.فـلـج خـواب اغـلب اوقات هنگام بیدار شـدن از خـواب و یـا در مـوارد نـادر هنگام به خـواب رفتن رخ می دهد.
فلج خواب از چند ثانیه تا چـند دقیـقه بـه طـول می انجامد.25 تا 30 درصد جـمعیت کشـور،حـداقل یک بار در طول زندگی خود اخـتـلال فلج خـواب را تـجـربه کرده اند. فلج خواب می تواند در هر سنی رخ دهد.
فلج اندام‌ها:
این مرحله هنگام بیدار شدن از خواب یا مدت كوتاهی پیش از به خواب رفتن رخ دهد.در این حالت فلج یك بخش یا تمام اندام‌ها شامل بازوها،پاها و كل بدن اتفاق می‌افتد و فرد قادر به حركت آنها نیست،نمی‌تواند صحبت كند و تنها كنترل كمی در خصوص تنفس و پلك زدن خود دارد.
این فلج همانند فلجی است كه در هنگام دیدن رویا رخ می‌دهد.به طوری كه مغز برای جلوگیری از افزایش بروز هیجانات در هنگام رویا،ماهیچه‌ها را از كار می‌اندازد و تنها بخش‌هایی از بدن طی دیدن رویا حركت می‌كند.به دنبال این فلج،فرد احساس سنگینی روی قفسه سینه خود می‌كند، به طوری كه نمی‌تواند به درستی نفس بكشد.
علایم فلج خواب:
1) ناتوانی در حرکت دادن تنه،دست ها و پاها و صحبت کردن (فرد از فرط ترس می خواهد فریاد بکشد و برای بیدار شدن تقلا می کند،اما گویی تلاش وی بی نتیجه است)
2) فلج تمام و یا بخشی از عضلات بدن.
3) احساس خفگی و مرگ (گویی،چیزی روی قفسه سینه ی شما قرار گرفته است)
4) وحشت زدگی و اضطراب.
این مرحله هنگام بیدار شدن از خواب یا مدت كوتاهی پیش از به خواب رفتن رخ دهد.در این حالت فلج یك بخش یا تمام اندام‌ها شامل بازوها،پاها و كل بدن اتفاق می‌افتد و فرد قادر به حركت آنها نیست،نمی‌تواند صحبت كند و تنها كنترل كمی در خصوص تنفس و پلك زدن خود دارد.
این فلج همانند فلجی است كه در هنگام دیدن رویا رخ می‌دهد.به طوری كه مغز برای جلوگیری از افزایش بروز هیجانات در هنگام رویا،ماهیچه‌ها را از كار می‌اندازد و تنها بخش‌هایی از بدن طی دیدن رویا حركت می‌كند.به دنبال این فلج،فرد احساس سنگینی روی قفسه سینه خود می‌كند، به طوری كه نمی‌تواند به درستی نفس بكشد.
علایم فلج خواب:
1) ناتوانی در حرکت دادن تنه،دست ها و پاها و صحبت کردن (فرد از فرط ترس می خواهد فریاد بکشد و برای بیدار شدن تقلا می کند،اما گویی تلاش وی بی نتیجه است)
2) فلج تمام و یا بخشی از عضلات بدن.
3) احساس خفگی و مرگ (گویی،چیزی روی قفسه سینه ی شما قرار گرفته است)
4) وحشت زدگی و اضطراب.
علل ایجاد فلج خواب:
عوامل ژنتیکی،اضطراب و استرس،اختلال هراس و اختلال در نظم خواب .
مکانیسم ایجاد فلج خواب:
در طی خواب در مرحله ی حرکات سریع چشم (REM)،یعنی مرحله ای که فرد خواب (رویا) میبیند،مغز انتقال پیام های عصبی به سوی عضلات اسکلتی (به استثنای عضله دیافراگم و عضلات چشم) را متوقف می سازد،تا شما رویاهای خود را برون ریزی نکنید (یعنی مثلا وقتی در خواب می بیند می دوید،از رختخواب بلند نشوید و شروع به دویدن نکنید).
نقطه مقابل این عارضه زمانی است که برخی افراد هنگام دیدن رویا،دست ها و پاهای خود را تکان میدهند و یا در موارد شدید تر دچار خوابگردی(راه رفتن در حین خواب) می شوند.
چه چیزهایی احتمال تکرار فلج خواب را افزایش می دهند:
1) کسانی که به طور طاق باز و به پشت می خوابند، بیشتر به فلج خواب دچار می شوند.
2) برنامه خواب نامنظم و محرومیت از خواب
3) افزایش استرس و اضطراب
4) تغییرات ناگهانی در سبک و یا محیط زندگی
5) مصرف قرص های خواب آور و آنتی هیستامین ها
چگونه هنگام احساس فلج شدن بدن،خود را از این وضعیت هراس آور خلاصی بخشید:
1) سعی کنید انگشتان دست یا پای خود را تکان دهید.
2) چشمان خود را به شدت تکان دهید و به دنبال آن پلک ها و سر خود را.
3) سعی کنید وضعیت خروج از بدن را در خودتان القا کنید.
درمان فلج خواب:
فلج خواب یک اختلال خواب بی خطر است.با رعایت اصول بهداشت خواب،خودداری از طاق باز خوابیدن و کاهش استرس ها و ترس ها می توان تکرار آن را به حداقل رساند.
افرادی که هفته ای یک بار به فلج خواب دچار می شوند،لازم است تحت درمان دارویی (مصرف ضد افسردگی ها) قرار بگیرند.
چه عواملی باعث ایجاد فلج خواب می‌شوند؟
* مهم‌ترین و معمول‌ترین دلیلی كه برای فلج خواب ذكر می‌كنند،استرس است.اعتقاد بر این است كه استرس می‌تواند به طور جدی الگوهای خواب را تغییر داده و فلج خواب را ایجاد كند.
* محققان علت دیگر بروز فلج خواب را وضعیت خوابیدن فرد می‌دانند.طبق تحقیقات،افرادی كه به صورت طاق‌باز و به پشت می‌خوابند،پنج برابر سایر افراد دچار این مشكل می‌شوند.به طوری كه ترك این نوع خوابیدن،میزان فلج خواب را کاهش می دهد.
* داشتن برنامه خواب نامنظم و محرومیت از خواب کافی،تغییرات ناگهانی شیوه و محیط زندگی فرد نیز از دیگر عوامل بروز فلج خواب هستند.
* فلج خواب در بیشتر موارد بر اثر ناهنجاری مغزی رخ می‌دهد كه در آن مكانیسم‌های عصبی در زمان نامناسبی شروع می‌شوند.در این افراد،به جای این كه خواب با امواج آهسته ی مغزی (آلفا) آغاز شود،به طور مستقیم وارد مرحله عمیق می‌شود و فرد وارد خواب سبك یا چرت زدن نمی‌شود،بلكه از همان ابتدا وارد خواب عمیق می‌شود.
* یكی دیگر از عوامل فلج خواب را می‌توان ژنتیك دانست،به طوری كه همه افراد مبتلا به فلج خواب ماده خاصی به نام HLA-DR2 در خون خود دارند.
مكانیسم ایجاد این عارضه چگونه است؟
در فرایند خواب،مرحله‌ای با نام حركات سریع چشم REM وجود دارد كه در آن فرد رویا میبیند.در این مرحله از خواب، مغز فرستادن پیام های عصبی خود را به ماهیچه‌های اسكلتی به غیر از عضله دیافراگم و عضلات چشم متوقف می‌كند تا هنگام دیدن رویا،شما رویاهای خود را برون‌ریزی نكنید. به این معنا كه اگر در رویای خود در حال دویدن هستید،از خواب بیدار نشده و ندوید.
زمانی كه می‌خواهید از خواب بیدار شوید،مغز مجددا عضلات شما را تحت كنترل درمی‌آورد،اما گاهی پیش می‌آید كه قبل از كنترل ماهیچه‌ها توسط مغز و خارج شدن از حالت فلج، شما حالت هوشیاری خود را به دست می‌آورید و این زمانی است كه بدن با حالت فلج خواب مواجه می‌شود.
عوامل ژنتیکی،اضطراب و استرس،اختلال هراس و اختلال در نظم خواب .
مکانیسم ایجاد فلج خواب:
در طی خواب در مرحله ی حرکات سریع چشم (REM)،یعنی مرحله ای که فرد خواب (رویا) میبیند،مغز انتقال پیام های عصبی به سوی عضلات اسکلتی (به استثنای عضله دیافراگم و عضلات چشم) را متوقف می سازد،تا شما رویاهای خود را برون ریزی نکنید (یعنی مثلا وقتی در خواب می بیند می دوید،از رختخواب بلند نشوید و شروع به دویدن نکنید).
نقطه مقابل این عارضه زمانی است که برخی افراد هنگام دیدن رویا،دست ها و پاهای خود را تکان میدهند و یا در موارد شدید تر دچار خوابگردی(راه رفتن در حین خواب) می شوند.
چه چیزهایی احتمال تکرار فلج خواب را افزایش می دهند:
1) کسانی که به طور طاق باز و به پشت می خوابند، بیشتر به فلج خواب دچار می شوند.
2) برنامه خواب نامنظم و محرومیت از خواب
3) افزایش استرس و اضطراب
4) تغییرات ناگهانی در سبک و یا محیط زندگی
5) مصرف قرص های خواب آور و آنتی هیستامین ها
چگونه هنگام احساس فلج شدن بدن،خود را از این وضعیت هراس آور خلاصی بخشید:
1) سعی کنید انگشتان دست یا پای خود را تکان دهید.
2) چشمان خود را به شدت تکان دهید و به دنبال آن پلک ها و سر خود را.
3) سعی کنید وضعیت خروج از بدن را در خودتان القا کنید.
درمان فلج خواب:
فلج خواب یک اختلال خواب بی خطر است.با رعایت اصول بهداشت خواب،خودداری از طاق باز خوابیدن و کاهش استرس ها و ترس ها می توان تکرار آن را به حداقل رساند.
افرادی که هفته ای یک بار به فلج خواب دچار می شوند،لازم است تحت درمان دارویی (مصرف ضد افسردگی ها) قرار بگیرند.
چه عواملی باعث ایجاد فلج خواب می‌شوند؟
* مهم‌ترین و معمول‌ترین دلیلی كه برای فلج خواب ذكر می‌كنند،استرس است.اعتقاد بر این است كه استرس می‌تواند به طور جدی الگوهای خواب را تغییر داده و فلج خواب را ایجاد كند.
* محققان علت دیگر بروز فلج خواب را وضعیت خوابیدن فرد می‌دانند.طبق تحقیقات،افرادی كه به صورت طاق‌باز و به پشت می‌خوابند،پنج برابر سایر افراد دچار این مشكل می‌شوند.به طوری كه ترك این نوع خوابیدن،میزان فلج خواب را کاهش می دهد.
* داشتن برنامه خواب نامنظم و محرومیت از خواب کافی،تغییرات ناگهانی شیوه و محیط زندگی فرد نیز از دیگر عوامل بروز فلج خواب هستند.
* فلج خواب در بیشتر موارد بر اثر ناهنجاری مغزی رخ می‌دهد كه در آن مكانیسم‌های عصبی در زمان نامناسبی شروع می‌شوند.در این افراد،به جای این كه خواب با امواج آهسته ی مغزی (آلفا) آغاز شود،به طور مستقیم وارد مرحله عمیق می‌شود و فرد وارد خواب سبك یا چرت زدن نمی‌شود،بلكه از همان ابتدا وارد خواب عمیق می‌شود.
* یكی دیگر از عوامل فلج خواب را می‌توان ژنتیك دانست،به طوری كه همه افراد مبتلا به فلج خواب ماده خاصی به نام HLA-DR2 در خون خود دارند.
مكانیسم ایجاد این عارضه چگونه است؟
در فرایند خواب،مرحله‌ای با نام حركات سریع چشم REM وجود دارد كه در آن فرد رویا میبیند.در این مرحله از خواب، مغز فرستادن پیام های عصبی خود را به ماهیچه‌های اسكلتی به غیر از عضله دیافراگم و عضلات چشم متوقف می‌كند تا هنگام دیدن رویا،شما رویاهای خود را برون‌ریزی نكنید. به این معنا كه اگر در رویای خود در حال دویدن هستید،از خواب بیدار نشده و ندوید.
زمانی كه می‌خواهید از خواب بیدار شوید،مغز مجددا عضلات شما را تحت كنترل درمی‌آورد،اما گاهی پیش می‌آید كه قبل از كنترل ماهیچه‌ها توسط مغز و خارج شدن از حالت فلج، شما حالت هوشیاری خود را به دست می‌آورید و این زمانی است كه بدن با حالت فلج خواب مواجه می‌شود.
گردآوری: گروه سلامت سیمرغ
www.seemorgh.com/health
منبع:jamejamonline.ir
مطالب پیشنهادی:
7 اشتباه باور نکردنی درباره خواب!!
واقعابه چند ساعت خواب نیاز داریم؟
مشکلات خواب در کودکان
تاثیر ساعات مختلف خواب شب در سلامتی بدن
بی خواب کننده ها!!