وحشت سرتاسر اروپا را فراگرفته‌است تا به حال آمار دقیقی از تعداد كشته شده‌ها در دست نیست اما گمان می‌رود در حدود یك چهارم جمعیت اروپا از بین رفته باشند .
تعداد قربانیان آنقدر زیاد است كه آنها را در گورهای دست جمعی به خاك می‌سپارند. بسیاری از شهرها در اروپا خالی از سكنه شده و فقط حیوانات وحشی در آنها رفت و آمد می‌كنند.
مرگ سیاه تعداد زیادی از انسانها را در اروپا از بین برده است.
اگر ما در قرن چهاردهم زندگی می‌كردیم و در سال 1346 قرار بود یك خبر مهم را از اروپا دریافت‌كنیم اخبار گفته‌شده یكی از مهمترین اخبار قرن بود .
مرگ سیاه یك كابوس در سرتاسر اروپا بود . تا حدی كه ادبیات آن زمان نیز تحت تاثیر این كابوس قرار گرفته بود. هیچ علت مشخصی برای آن بیماری شناخته شده نبود و هر كسی دیگری را متهم می‌كرد .
هر كسی كه در اقلیت قرار می‌گرفت و در جامعه ضعیف‌تر بود به راحتی متهم و كشته می‌شد . در آن سالها تنها سه راه درمان برای آن بیماری شناخته شده بود :
* دعا به درگاه خدا و مقدسین
* سوزاندن افراد ناموافق با دین، یهودیان، جذامیان و جادوگران به دستور کلیسا
* حجامت
برخی یهودیان در اروپا متهم به ایجاد مرگ سیاه شدند و كشتار وسیعی از آنها انجام شد. نمایندگانی از كلیسا به تمام نقاط شیوع مرگ سیاه اعزام می‌شدند و برای یافتن افراد ناموافق با دین جستجو می‌كردند، در آن زمان‌ها هر فرد یا عقیده‌ای كه در اقلیت بود در معرض اتهام قرار داشت .
البته اگر روشهای گفته شده تاثیر داشت اروپا در حدود بیست و پنج
میلیون از جمعیت خود را از دست نمی‌داد !.
معمای مرگ سیاه همچنان ادامه داشت تا اینكه در سال ۱۸۹۴ “الكساندر یرسین” باكتریولوژیست فرانسوی، به همراه دانشمند ژاپنی “كیتا ساتو” موفق به كشف باسیل طاعون گردید.
وی نخستین بیمار مبتلا به طاعون را كه یك دانش آموز چینی بود را در سال ۱۸۹۶با موفقیت درمان كرد.
باسیل طاعون از طریق نیش ككهای آلوده به بدن انسان منتقل می‌شود. از بین حدود دو تا سه هزار نوع كك در حدود 30 نوع آن توانایی انتقال دادن طاعون را دارا می‌باشد .
ككها موجودات حساسی هستند و در شرایط نامناسب از نظر دما و رطوبت به سرعت از بین می‌روند. اما وجود كك به تنهایی برای بروز طاعون كافی نیست. در این میان علاوه بر باسیل عامل بیماری باید نوعی جونده هم وجود داشته باشد .
در حدود 220 نوع جونده می‌توانند به سرایت طاعون كمك كنند كه البته بسته به محل زندگی انسانها، متفاوت هستند این جوندگان در مناطق شهری بیشتر، موشها هستند و در مناطق روستایی سنجابها و سایر جوندگان نیز می‌توانند در انتقال بیماری مشاركت داشته‌باشند .
بیماری چگونه ایجاد می‌شود ؟
كك یك موجود خونخوار است و بیشتر از خون جوندگان تغذیه می‌كند. باسیل بیماری طاعون هم می‌تواند بدون ایجاد بیماری در بدن جوندگان زنده بماند. اما چرخه بیماری هنگامی‌آغاز می‌شود كه كك، خون جونده ناقل باسیل طاعون را بخورد .
باسیل عامل بیماری یرسینیاپستیس (Yersinia Pestis) است. این باسیل در مری كك تكثیر شده و باعث انسداد راه معده كك و استفراغهای مكرر كك می‌شود!.
كك تشنه و گرسنه می‌شود و این وضعیت با استفراغ هم بدتر می‌شود . بنابر این مجبور است با اولین موجود زنده‌ای كه برخورد كرد خون آن را بخورد . هنگام مكیدن خون، دوباره در اثر انسداد ناشی از باسیل طاعون محتویات معده خود را استفراغ می‌كند و باسیل طاعون را به سوی یك زخم باز هدایت می‌كند .
اگر كك آلوده انسان را نیش بزند، دو تا شش روز بعد انسان دچار تب، لرز، سردرد، سرگیجه، درد شدید عضلات و مفاصل، و احساس کوفتگی می‌شود .
در حدود 24 ساعت بعد از بروز این علایم، غدد لنفاوی متورم و دردناك می‌شوند كه در اصطلاح به آن "خیارك" می‌گویند .
باسیل‌ها می‌توانند در برخی از موارد در بدن انسان منتشر شوند و بیشتر اعضا را درگیر كنند مانند قلب، كبد ،طحال و سایر غدد لنفاوی، در پایان دستگاه گردش خون را نیز آلوده می‌كنند و علایم عفونت خون ایجاد می‌شود .
در این مرحله بیمار دچار علایم اختلال در دستگاه انعقاد خون می‌شود و از نقاط مختلف بدن دچار خونریزی‌های خود به خود ( علایم مرگ سیاه )می‌گردد كه بیماری در این مرحله بسیار كشنده‌است .
اما داستان طاعون در این مرحله به پایان نمی‌رسد، اگر انسانی با ترشحات ببدن بیمار یا سرفه یا عطسه او در تماس باشد، دچار طاعون ریوی می‌شود كه حتی با درمانهای آنتی بیوتیكی جدید هم بسیار كشنده و مرگبار‌تر از انواع دیگر طاعون است .
علایم نوع تنفسی در عرض چند ساعت ایجاد می‌شود علایمی مانند تب، سرفه‌ی شدید، اختلال در تنفس و استفراغ خون چرک‌آلود و كوما و مرگ.
امروزه با درمانهای آنتی بیوتیكی، بیماری طاعون دیگر یك كابوس وحشتناك نیست، چرا كه باسیل یرسینیا در اشكال بیماری‌زایی شایع ( طاعون خیاركی ) نسبت به بیشتر انواع آنتی‌بیوتیكها بسیار حساس است.
از جنگ‌جهانی دوم تلاشهای بسیاری توسط برخی از كشورها برای استفاده از باسیل مولد طاعون به عنوان یك سلاح میكروبی انجام شد ولی این تلاشها با موفقیت زیادی، همراه نبودند، زیرا این باسیل نسبت به شرایط محیط مانند نورخورشید و حرارت بسیار حساس است و به سرعت از بین می‌رود.