در بدن مراكزى وجود دارد كه به آنها مراكز انرژى یا چاكرا گفته میشود. چاکرا كلمه ای سانسكریت به معنای چرخ است. چاکراها یا مراکز انرژی در حال چرخش هستند و بخش های بسیار مهمیاز کالبد انرژی محسوب میشوند. همانند کالبد فیزیکی که از اعضای حیاتی و کم اهمیت تر تشکیل شده است، کالبد انرژی نیز دارای چاکراهای اصلی و فرعی و چاکراهای بسیار کوچک است. چاکراهای اصلی، مراکز انرژی در حال چرخش هستند که به طور معمول 3 تا 4 اینچ قطر دارند و اعضای اصلی و حیاتی کالبد فیزیکی را کنترل میکنند و به آنها انرژی میدهند. چاکراهای اصلی درست مانند نیروگاه هایی هستند که انرژی حیاتی را برای اعضای حیاتی و اصلی تامین میکنند. اگر این نیروگاهها به خوبی کار نکنند اعضای حیاتی ضعیف یا بیمار میشوند، زیرا برای درست کارکردن، انرژی حیاتی کافی ندارند. قطر چاکراهای فرعی یک تا دو اینچ است و چاکراهای بسیار کوچک بخش های کم اهمیت تر کالبد جسمانی را کنترل کرده و به آنها انرژی میدهند. چاکراها در داخل کالبد فیزیکی نفوذ میکنند و در ورای آن نیز امتداد مییابند.چاکراها از دو طریق "غدد درون ریز و سیستم عصبی" بر جسم اثر متقابل دارند. در مجموع بدن انسان هفت چاکرا دارد و هر یک از این هفت چاکرا با یکی از هفت غده بدن و همچنین با گروهی از اعصاب که شبکه نامیده میشوند مرتبط میباشد. هر یک از این چاکراها به یکی از قسمتهای بدن و وظایف مخصوص درون بدن پیوسته هستند که بوسیله شبکه عصبی یا غددی که به آن چاکرا مربوط میباشند کنترل میشوند.
چاکراها چند وظیفه مهم برعهده دارند:
1) جذب، گوارش و توزیع پرانا ( انرژی حیاتی )در بخش های مختلف بدن بر عهده آنهاست.
2) کنترل، تقویت و مسئولیت درست کارکردن کالبد جسمانی و اعضای مختلف آن را برعهده دارند. غدد درون ریز به وسیله بعضی از چاکراهای اصلی تنظیم میشوند و انرژی میگیرند. با کنترل و دستکاری چاکراهای اصلی میتوان غدد درون ریز را تحریک یا مهار کرد. تعداد زیادی از ناخوشی ها، تا حدودی ناشی از خوب کار نکردن چاکراها هستند.
3) بعضی از چاکراها مراکز استعدادهای روانی هستند. فعال سازی چاکراهای خاص ممکن است باعث توسعه یافتن استعدادهای روانی خاص شود. برای مثال چاکراهای کف دست برای فعال کردن، آسانترین و امن ترین چاکراها هستند. با فعال کردن چاکراهایی که در مرکز کف دستها قرار دارند فرد میتواند توانایی خود را در احساس کردن انرژی های لطیف، هاله درونی، هاله تندرستی و هاله بیرونی توسعه دهد. این کار با تمرکز کردن به سادگی انجام میشود.
تمرینات و تکنیک هائی که میتواند این مراکز را فعال سازند متعدد و ویژه هستند و نیاز به کسب مهارت طی چند ماه تا چند سال است. توانائی و قدرت های حاصل از فعال شدن انرژی چاکراها، کرامت یا سیدهی(sidhi) نامیده میشود و به معنای قدرت های روحی است. پس شناخت چاکراها به شما کمک میکند تا خود و اطرافتان را بهتر بشناسید.
انواع چاکراهای رایج (popular chakra model )
چاکرای اول : چاكراى ریشه یا پایه ستون فقرات "مولادهارا "
چاکرای تکیه گاه، محل ورود «پرانا» یا انرژى حیاتى است.طیف رنگى مربوط به این چاكرا قرمز است كه نشانه زندگى، قدرت، نیروى جسمانى و حیات است. این رنگ روى كم خونى و فقر غذایى اثرخوبى دارد و ارتعاشات تقویت كننده و درمان كننده دارد.
منطقه چاکرا : بین معقد و دستگاه تناسلی (نشیمنگاه)
غدد مرتبط : فوق کلیوی که آدرنالین تولید میکند.
رنگ : قرمز تند
عطر: درخت سدر – درخت میخک
عضو وابسته: استخوان ها، دندان ها، ناخن، پا، روده،مقعد، پروستات
شکل : نیلوفر چهار پر
تاثیرات: امنیت، بقا، ایمان، ارتباط، پول، خانه. توانایی بنا کردن و حاضر بودن در زمان و مکان. همچنین این چاکرا ارتباط مادر با شخص را منعکس میکند و با احساس شخص در رابطه با بودنش بر روی زمین و همچنین با جسم در ارتباط است. تنشهایی که در جسم بوسیله این چاکرا کنترل میشود در قسمتهایی که به این چاکرا ارتباط دارد نشان داده میشود.
چاکرای دوم :چاكراى خاجى یا مركز كلیه "سواد هیستانا"
این چاكرا در قسمت پایین شكم قرار گرفته است. طیف رنگى مربوط به این چاكرا نارنجى میباشد. نارنجى علامت انرژى است. این رنگ قدرت ارتباطى، دفع خشم و كنترل بر خویشتن را متعادل مى كند و مسائل مربوط به هضم غذا و گردش خون را منظم مى سازد.
منطقه : انتهای ستون فقرات 1 تا 12 اینچ زیر استخوان خاجی
رنگ: نارنجی
وظیفه : تولید مثل جنسی
غدد مرتبط : پروستات، گنادها
عضو وابسته : کلیه ها، مثانه ها، اسپرم ها، مایعات بدن، اعضای تکثیر شونده
شکل : نیلوفر شش پر
تاثیرات : این چاکرا به قسمتی از آگاهی که مربوط به غذا و روابط جنسی است مربوط است. ارتباط این چاکرا با درون است و اینکه جسم به چه چیزی نیاز دارد و چه چیزی او را خشنود میسازد. توانایی شخص برای داشتن بچه نیز در ارتباط با این چاکرا است. همچنین این چاکرا با احساسات و خواستهای احساسی شخص پیوسته است.
چاکرای سوم :چاكراى شبكه خورشیدى یا چاکرای شبکه عصبی زیر معده " مانى پورا"
(Solar plexus chakra= Manipura/Nabhi)
طیف رنگى مربوط به این چاكرا زرد و زرد طلایى است كه نشانه عقل، هوش و ذهنیت است. این چاكرا بالاتر از ناف قرار گرفته است. رنگ زرد تأثیر مثبتى روى كبد، طحال، كیسه صفرا و اعصاب دارد و قدرت درمانى براى بیمارى مرض قند و یبوست دارد و كنترل كننده چاقى است.
منطقه : در پشت و امتداد ستون فقرات مقابل ناف، پشت شکم
رنگ: زرد – طلائی
وظیفه : ساختار وجودی
غدد مرتبط : پانکراس
عضو وابسته : شکم، معده، کبد، طحال، دستگاه گوارش، صفرا، سیستم عصبی خودکار
شکل : نیلوفر ده پر
تائیرات : قسمتی از آگاهی که وابسطه به این چاکرا میباشد شامل احساس قدرت، کنترل کردن و آزادی وجود است. فعالیتهای ذهنی و ذهن نیز به این چاکرا پیوسته میباشند. چاکرای شبکه خورشیدی نیز با قسمتی از وجود که به آن شخصیت یا خود( ضمیر شخصی) میگویند مرتبط است.
چاکرای چهارم : چاكراى قلب یا عشق الهى " آنات هاتا "
(Heart chakra= Anahata)
در وسط جناق سینه و بالاى قلب قرار دارد. طیف رنگى مربوط به این چاكرا سبز است.
منطقه : در پشت و بین دو کتف و بالاتر از قلب
رنگ : سبز، صورتی
وظیفه : عشق خالص
غدد مرتبط : تیموس
عضو وابسته : قلب، قفسه سینه، پوست، گردش خون، حفره شکم
شکل : نیلوفر دوازده پر
تاثیرات : احساس عشق و ارتباط با مردم در نزدیکی قلب (بعنوان مثال: مادر، پدر، خواهر و برادر، همسر و فرزندان).مشکل تنفس یا ششها تنش را در چاکرای قلب نشان میدهد.
چاکرای پنجم: چاكراى گلو یا حلق "ویهودها "
این چاکرا روى حلق قرار گرفته است. طیف رنگى مربوط به این چاكرا آبى است كه علامت جاودانگى، اخلاص و الهام است. این رنگ روى بیماریهاى گرفتگى گلو و ناراحتى هاى عصبى تأثیرگذار است.
منطقه : پائین و پشت مهره گردن، بین گودی گلو و حنجره
رنگ : آبی کمرنگ
وظیفه : بیان، بودن
غدد مرتبط : تیروئید
عضو وابسته : گردن، گلو، فک و بازوها را کنترل میکند و به عصبهای بازویی یا گردنی مرتبط است.
شکل : نیلوفر شانزده پر
تأثیرات: نشان دهنده بیان کردن و دریافت کردن است. در اینجا بیان کردن میتواند از طریق ارتباط برقرار کردن با چیزی که میخواهید و یا چیزی که احساس میکنید باشد و همچنین میتواند بصورت هنری مانند نقاشی هنرمند، موسیقی یک موسیقیدان و استفاده از اشکال برای بیان درون خود باشد.
چاکرای ششم : چاكراى پیشانى یا چشم سوم" آجنا "
(Brow chakra= Ajna= third eye= Bindu)
در سمت پیشانى و كمى بالاتر از بین دو چشم قرار دارد. طیف رنگى مربوط به این چاكرا آبى نیلى است. این رنگ باعث باز شدن چشم سوم - دید بیرونى و درونى - است. این رنگ براى آرامش و درمان بیماریهاى ذهنى مفید است. رنگ نیلى آگاهى را بالا مى برد و براى زنده كردن خاطرات فراموش شده مفید است.
منطقه : بین دو ابروان، به پهنای یک بند انگشت بالای پل بینی و جلوی سر
رنگ: نیلی،بنفش
وظیفه:دانش هستی
غدد مرتبط:هیپوفیز صنوبری
عضو وابسته:صورت، چشم، گوش، بینی
شکل:نیلوفر دو پر(96 پر)
تاثیرات:این چاکرا با درونی ترین قسمت وجودی انسان ( به عقیده غربیهای باستان مربوط به ناخودآگاه میباشد) که روح نام دارد و همچنین معنویت مرتبط است. این مکانی است که محرک ما و میزانی از آگاهی که فعالیتها و در واقع زندگی ما را هدایت میکند در آن قرار دارد.
چاکرای هفتم : چاكراى بالاى جمجمه یا تاج سر" ساهاس رارا "
(Crown chakra= Sahasrara)
چاکرای فرق سر در قسمت میانى بالاى سر قرار دارد. طیف رنگى مربوط به این چاكرا سفید است. این رنگ براى بیمارى هاى ذهنى مناسب است و خواب را تنظیم مى كند.
منطقه : در وسط سرومغز تاج سرقرار دارد
رنگ : سفید
احساس: سرخوردگی، عدم غلبه برترس و اضطراب
وظیفه : وجود مطلق
غدد مرتبط : صنوبری (کاجی شکل ) و مخاطی
عضو وابسته : مغز، مخچه
شکل : نیلوفر هزار پر