در مشکل لکنت زبان فرد می‌داند چه مي‌خواهد بگويد اما به دليل برخی از علائم مانند قطع، تکرار و کشش که مانع از بيان سليس و روان مي‌شوند...

یک كارشناس ارشد گفتاردرمانی گفت: لکنت زبان اختلالی درون رشدی است که در صورت عدم درمان پیچیده‌تر و حادتر می‌شود و درمان آن به همكاری همه جانبه اطرافیان فرد احتیاج دارد.
محمدرحیم شاه بداغی، عضو هیات علمی‌دانشکده توانبخشی دانشگاه علوم پزشكی تهران در گفت‌وگو با خبرنگار بهداشت و درمان ایسنا علوم پزشکی تهران با ذکر این مطلب که تعاریف مختلفی در مورد لکنت وجود دارد، ادامه داد: وجه مشترک همه تعاریف این است كه فرد می‌داند چه می‌خواهد بگوید اما به دلیل برخی از علائم مانند قطع، تکرار و کشش که مانع از بیان سلیس و روان می‌شوند قادر به صحیح سخن گفتن نیست.
وی با ذکر این که هر قطع، کشش و تکرار در گفتار را نمی‌توان لکنت دانست در توضیح ویژگی‌ها و علائم لکنت گفت: لکنت ویژگی‌های خاص گفتار خود را دارد اعم از تکرار قسمتی از یک کلمه به مانند تکرار «من من من»، کشش صدا یا هجایی در گفتار مانند «مممن»، میان اندازی که در گفتار روان اتفاق نمی‌افتد و تکرار مداوم کلمه مانند «مثلاً من» در میان صحبت‌ها یا ادای صدای«اِاِاِ»، این ویژگی‌ها گفتار روان را دچار دستخوش و تغییرات می‌کنند که سبب ناروانی گفتار در فرد می‌شود.
شاه بداغی در توضیح ویژگی‌های لکنت افزود: مکث‌های خاموش نیز از دیگر ویژگی‌ها و علائم لکنت گفتاری هستند و به مکث‌هایی اطلاق می‌شود که فرد برای بیان یک صدا در محلی كه که در آن جا هیچ صدایی نیست تلاش و تقلا می‌کند و کلمات را شکسته ادا می‌کند.
این عضو هیأت علمی‌دانشگاه علوم پزشکی تهران با ذکر این مطلب که هنوز علم در سبب شناسی پدیده لکنت تصمیم قاطعی نگرفته به دو عامل مطرح زمینه ساز و آشكار بروز لكنت اشاره كرد و گفت: در برخی از افراد زمینه ابتلا به لکنت بالاست که این جزء عوامل زمینه ساز می‌شود و به علاوه محیط که از سنین کودکی در خانواده و در ادامه آن جامعه و... است از عوامل آشکار ایجاد کننده لکنت هستند.
وی در ادامه با رد این باور كه اکثر والدین معتقدند لکنت به یک باره در کودک بروز می‌کند، تاكید كرد: معمولاً این گونه نیست و حتماً پیش از آن شکلی از ناروانی گفتاری در فرد وجود داشته است.
شاه بداغی تنش‌های روزانه بین اولیا و یا اولیاء با فرزند و کمتر شدن رابطه عاطفی و عمیق بین والدین به خصوص مادر و فرزند را از زمینه‌های این اختلال گفتاری دانست و گفت: تنش‌ها و درگیری‌های والدین حال چه کلامی‌و چه غیرکلامی‌و حتی نوع و طرز نگاه به ویژه چشم غره‌ها، گفتار و رفتار کودک را به نحوی تحت تاثیر قرار می‌دهد.
وی با اشاره به این مطلب که افراد مبتلا به لكنت گاهی مورد شماتت زمانی هستند، اذعان كرد: در زندگی روزمره اغلب افراد کمبود وقت و عجله دارند و فرد لکنتی با زمان مشکل دارد چرا كه در یک واحد زمانی می‌تواند تعداد کمی‌ از کلمات را بیان کند و نمی‌تواند عجله کند كه این امر به گوشه گیری فرد منجر می‌شود.
این كارشناس ارشد گفتاردرمانی لکنت را یک اختلال درون رشدی نامید که در صورت عدم درمان و با افزایش سن حادتر می‌شود و در ادامه اضافه كرد: در صورت عدم درمان، این اختلال عوض شده و از شکل تکرار کلمه که یک ناروانی طبیعی است می‌تواند به تکرار در سطح هجا و صدا که اختلال غیرطبیعی است، تبدیل شود.
وی با ذکر این مطلب كه برای درمان لکنت به همكاری همه جانبه نیازمندیم، افزود: برچسب، انگ‌، تمسخر و درآوردن ادای فرد لکنتی از سوی جامعه همه باعث وارد شدن فشار بر این افراد می‌شود که به مرور سبب گوشه گیری و کم شدن انگیزه درمان این افراد می‌شود و ما باید بگذاریم آنها نیز با زبان خود مطالبی را که دوست دارند بیان کنند.
وی با رد برخی توصیه‌های عامیانه در درمان لکنت مانند دادن تخم کبوتر و بلدرچین این روش‌ها را نامطلوب دانست و در توضیح گفت: عمده‌ترین نیاز، یک مشاوره قوی با خود فرد و خانواده وی است و مطمئناً مشاورات درمانی در روزهای اول بسیار حیاتی است و در صورت نیاز گفتاردرمانی غیر مستقیم و سپس مستقیم را می‌طلبد و در صورتی که فرد و خانواده او انگیزه درونی زیادی برای درمان داشته باشند میزان موفقیت بیش از 99 درصد خواهد بود.
شاه بداغی در ادامه با رد بحث خوددرمانی افرادی که دچار لکنت گفتار هستند، گفت: این روش نامطلوب است چرا که اگر خود درمانی روش مثبتی بود ما الان نباید شاهد لکنت در بزرگسالان باشیم.
وی در مورد میزان شیوع لکنت با ذکر این مطلب که میزان شیوع لکنت به خصوص در کودکان پسر بسیار بالاست توضیح داد: لکنت زبان در جنس مذکر 3 تا 4 برابر بیشتر از مونث است که با افزایش سن و میزان تحصیلات این نسبت کاهش می‌یابد.
شاه بداغی با تاكید بر این نكته که هرچند شیوع لکنت در سنین پائین بیشتر است و برخی از موارد، بهبودی خودبخودی و یا کاهش شدت و درصد لکنت را دارند اما مراجعه به مشاوره در تمام این افراد ضروری است.
این كارشناس ارشد گفتاردرمانی در خصوص تغذیه این افراد به ایسنا گفت: استفاده از برخی مواد غذایی بر سیستم عصبی اثر سوئی دارد و برحسب تجربه والدین نشان داده شد که غذاهای کم حجم پرکالری برای این افراد از غذاهای پرحجم کم کالری مناسب‌تر است.
 
گردآوری:گروه سلامت سیمرغ
www.seemorgh.com/health
 
مطالب پیشنهادی:
لکنت زبان در کودکان 
10 قدم برای رفع لكنت زبان كودكان
رفع لكنت: مامان، بابا ك‌ك‌ك‌...كمك كنین
نشانه‌های هشدار دهنده رفتاری در کودکان
چرا بعضی كودكان تمارض می‌كنند؟