در ماه آبان، 14 فعال عرصه فرهنگ و هنر كشور درگذشتند.
مسعود رسام، حسین صبحدل، امیر قویدل، محسن آراسته، مهدی سحابی، جمشید لایق، عباس شباویز، مهدی خرازی، محمود شاهرخی، سید جلال فهیم هاشمی، مصطفی مهدی‌زاده،شبنم سلیمی،آیت‌الله مرتضی‌نجومی و نیكو خردمند همه رفتگانی هستند كه با درگذشت خود ماه تلخی را برای جامعه فرهنگی و هنری كشور رقم زدند.
* مسعود رسام
سیاهی آبان در روز 10 آبان و با مرگ «مسعود رسام» هنرمند برجسته سینما و تلویزیون ایران آغاز شد و رسام پس از سال‌ها مبارزه با بیماری سرطان سرانجام در صبح روز یكشنبه 10 آبان ماه دار فانی را وداع گفت. رسام كه سال‌ها با ساخت سریال‌های دیدنی همراه با بیژن بیرنگ زوج هنری خود لحظات خوشی را برای ما رقم زده بود تنها 52 سال داشت كه سرطان خون فرصت زندگی بیشتر را از او گرفت.
* حسین صبحدل
تنها دو روز بعد از درگذشت «مسعود رسام»، این بار دست اجل به سراغ مردی رفت كه صدای ملكوتی‌اش را بارها و بارها در هنگام اوقات شرعی شنیده بوده‌ایم. «حسین صبحدل» موذن و قاری توانای كشورمان در صبح روز سه‌شنبه 13 آبان ماه در سن 78 سالگی به علت عفونت ریوی به دیار باقی شتافت.
* امیر قویدل
روز یكشنبه 17 آبان بود كه جامعه سینمایی و هنری كشور یك بار دیگر در ماتم از دست رفتن هنرمند بزرگ فرو رفت.
«امیر قویدل» هنرمند بزرگ سینما و تلویزیون ایران با یك دنیا آرزو و درحالیكه آخرین ساخته‌اش «بارهستی» هنوز به نمایش در نیامده‌است به دلیل نارسایی كبد از دنیا رفت.
خالق آثار ماندگاری همچون رخساره، بندر مه آلود، ترن، سردار جنگل، میرزا كوچك خان، برنج خونین و خونبارش در 62 سالگی دار فانی را وداع گفت.
«امیر قویدل» هنرمند بزرگ سینما و تلویزیون ایران با یك دنیا آرزو و درحالیكه آخرین ساخته‌اش «بارهستی» هنوز به نمایش در نیامده‌است به دلیل نارسایی كبد از دنیا رفت.
خالق آثار ماندگاری همچون رخساره، بندر مه آلود، ترن، سردار جنگل، میرزا كوچك خان، برنج خونین و خونبارش در 62 سالگی دار فانی را وداع گفت.
* محسن آراسته
«محسن آراسته» بازیگر قدیمی سینمای ایران كه در 118 فیلم سینمایی به ایفای نقش پرداخت نیز همانند «امیر قویدل» صبح روز یكشنبه 17 آبان به علت كهولت سن دارفانی را وداع گفت.
«محسن آراسته» از بازیگران پیشكسوت سینمای ایران بود كه تا سال 1379 بیش از 118 فیلم سینمایی بازی كرد. از فیلمهای این بازیگر می‌توان به انتظار، صدای سخن عشق، یحیی، جستجو در جزیره و... اشاره كرد.
«محسن آراسته» از بازیگران پیشكسوت سینمای ایران بود كه تا سال 1379 بیش از 118 فیلم سینمایی بازی كرد. از فیلمهای این بازیگر می‌توان به انتظار، صدای سخن عشق، یحیی، جستجو در جزیره و... اشاره كرد.
* مهدی سحابی
«مهدی سحابی»، مترجم ادبیات و نقاش ایرانی روز دوشنبه 18 آبان ماه در سن 65 سالگی بر اثر ایست قلبی در فرانسه و در غربت درگذشت.
سحابی متولد 1323 در شهر قزوین بود و با ترجمه رمان «در جست‌وجوی زمان از دست رفته» نوشته مارسل پروست به شهرت رسید.
ترجمه مرگ قسطی اثر لویی فردینان سلین و مادام بواری نوشته گوستاو فلوبر، از دیگر آثار معروف سحابی است.
او علاوه بر ترجمه و نقاشی، داستان‌هایی را نیز به چاپ رسانده است.
سحابی متولد 1323 در شهر قزوین بود و با ترجمه رمان «در جست‌وجوی زمان از دست رفته» نوشته مارسل پروست به شهرت رسید.
ترجمه مرگ قسطی اثر لویی فردینان سلین و مادام بواری نوشته گوستاو فلوبر، از دیگر آثار معروف سحابی است.
او علاوه بر ترجمه و نقاشی، داستان‌هایی را نیز به چاپ رسانده است.
* جمشید لایق
«جمشید لایق»، بازیگر پیشكسوت سینما، تلویزیون و تئاتر، روز پنجشنبه 21 آبان در سن 78 سالگی و پس از تحمل یك دوره طولانی مدت بیماری پس از یكماه اقامت در بیمارستان قلب تهران دار فانی را وداع گفت.
بازی در مجموعه‌های تلویزیونی هزاردستان، سلطان و شبان، سربداران، بوعلی‌سینا، روزی روزگاری، فروشگاه و مرگ در پاییز، همچنین ایفای نقش در فیلم‌هایی چون خواستگار، رگبار، شهر قصه، دایره مینا، كلاغ، كفش‌های میرزانوروز، شاید وقتی دیگر، خارج از محدوده، بازی تمام شد، مسافران، تهران روزگاری نو، سگ‌كشی و ... كارنامه هنری مرحوم جمشید لایق را تشكیل می‌دهد.
بازی در مجموعه‌های تلویزیونی هزاردستان، سلطان و شبان، سربداران، بوعلی‌سینا، روزی روزگاری، فروشگاه و مرگ در پاییز، همچنین ایفای نقش در فیلم‌هایی چون خواستگار، رگبار، شهر قصه، دایره مینا، كلاغ، كفش‌های میرزانوروز، شاید وقتی دیگر، خارج از محدوده، بازی تمام شد، مسافران، تهران روزگاری نو، سگ‌كشی و ... كارنامه هنری مرحوم جمشید لایق را تشكیل می‌دهد.
* عباس شباویز
«عباس شباویز» تهیه‌كننده قدیمی سینما صبح روز جمعه 22 آبان ماه در منزل خود و در 80 سالگی درگذشت.
شباویز كه مدتها از سرطان رنج می‌برد، اردیبهشت امسال به دلیل سكته مغزی در بیمارستان كسری بستری شده بود. او سال گذشته در جشن كانون كارگردانان سینمای ایران به عنوان تهیه كننده‌ای مؤثر مورد تقدیر قرار گرفته بود.
عباس شباویز متولد 1308 تهران است. وی فعالیت هنری را با بازی در تئاتر آغاز كرد. او سینمای حرفه‌ای را سال 1336 با فیلم «مردی كه رنج می‌برد» ساخته محمدعلی جعفری به عنوان مدیر تهیه تجربه كرد. از دیگر فعالیت های جنبی شباویز تأسیس استودیو «آریانا فیلم» را می‌توان نام برد كه ماحصل آن ساخت فیلمهای ارزشمندی نظیر قیصر (مسعود كیمیایی) و خداحافظ رفیق (امیر نادری) بوده است.
شباویز كه مدتها از سرطان رنج می‌برد، اردیبهشت امسال به دلیل سكته مغزی در بیمارستان كسری بستری شده بود. او سال گذشته در جشن كانون كارگردانان سینمای ایران به عنوان تهیه كننده‌ای مؤثر مورد تقدیر قرار گرفته بود.
عباس شباویز متولد 1308 تهران است. وی فعالیت هنری را با بازی در تئاتر آغاز كرد. او سینمای حرفه‌ای را سال 1336 با فیلم «مردی كه رنج می‌برد» ساخته محمدعلی جعفری به عنوان مدیر تهیه تجربه كرد. از دیگر فعالیت های جنبی شباویز تأسیس استودیو «آریانا فیلم» را می‌توان نام برد كه ماحصل آن ساخت فیلمهای ارزشمندی نظیر قیصر (مسعود كیمیایی) و خداحافظ رفیق (امیر نادری) بوده است.
* مهدی خرازی
«مهدی خرازی» نوحه‌سرای انقلابی كه آثار ارزشمندی از خود در دهه‌های اخیر به جای گذاشت روز شنبه 23 آبان بر اثر سكته قلبی در تهران درگذشت.
وی در 75 سالگی پس از آنكه عمل جراحی قلب روی او صورت گرفته بود روز شنبه گذشته در منزل خود دچار سكته قلبی شد و درگذشت.
با وجود تنهایی وی كسی از مرگ این نوحه‌سرای انقلابی باخبر نشد تا اینكه یكشنبه شب پس از تماس‌های مكرر اقوام و خویشان وی معلوم شد كه مهدی خرازی درگذشته است.
وی در 75 سالگی پس از آنكه عمل جراحی قلب روی او صورت گرفته بود روز شنبه گذشته در منزل خود دچار سكته قلبی شد و درگذشت.
با وجود تنهایی وی كسی از مرگ این نوحه‌سرای انقلابی باخبر نشد تا اینكه یكشنبه شب پس از تماس‌های مكرر اقوام و خویشان وی معلوم شد كه مهدی خرازی درگذشته است.
* محمود شاهرخی
«محمود شاهرخی» شاعر پیشكسوت انقلاب اسلامی، در 82 سالگی پس از دو روز كما، صبح روز یكشنبه 24 آبان در در بیمارستان عرفان تهران درگذشت. محمود شاهرخی متولد 1306 بم بود.
وی یكی از مشهورترین چهره‌های شعر آیینی پس از انقلاب به شمار می‌آید كه سال‌ها، هم در شعر انقلاب و هم در شعر جنگ فعال بوده است.
از جمله آثار او می‌توان به درسی را كه از قرآن آموخته‌ام، در غبار كاروان، نسیم وصل، ز اشك پرس حكایت، امام علی (ع) روح بی‌نهایت، شمیمی از گلزار معرفت، امام حسین (ع) تجلی جلال و جمال، بر آستان جانان، كیمیای احسان و ترجیعات توحیدی اشاره كرد.
وی یكی از مشهورترین چهره‌های شعر آیینی پس از انقلاب به شمار می‌آید كه سال‌ها، هم در شعر انقلاب و هم در شعر جنگ فعال بوده است.
از جمله آثار او می‌توان به درسی را كه از قرآن آموخته‌ام، در غبار كاروان، نسیم وصل، ز اشك پرس حكایت، امام علی (ع) روح بی‌نهایت، شمیمی از گلزار معرفت، امام حسین (ع) تجلی جلال و جمال، بر آستان جانان، كیمیای احسان و ترجیعات توحیدی اشاره كرد.
* سیدجلال فهیم هاشمی
«سیدجلال فهیم هاشمی»، مدیر انتشارات روزبهان، و ناشر آثار نادر ابراهیمی، بر اثر نارسایی كبد صبح روز یكشنبه 24 آبان در سن 72 سالگی در بیمارستان مهراد تهران درگذشت.
فهیم هاشمی، كار نشر را با فعالیت در انتشارات امیركبیر آغاز كرد و در سال 1355 انتشارات روزبهان را تأسیس كرد.
او در این انتشارات، علاوه بر كتاب‌های نادر ابراهیمی، آثار صمد بهرنگی و خاطرات عبدالرحیم جعفری، مدیر سابق انتشارات امیركبیر را به چاپ رساند.
فهیم هاشمی، كار نشر را با فعالیت در انتشارات امیركبیر آغاز كرد و در سال 1355 انتشارات روزبهان را تأسیس كرد.
او در این انتشارات، علاوه بر كتاب‌های نادر ابراهیمی، آثار صمد بهرنگی و خاطرات عبدالرحیم جعفری، مدیر سابق انتشارات امیركبیر را به چاپ رساند.
* مصطفی مهدی‌زاده
«مصطفی مهدی‌زاده» هنرمند خوشنویس در سن 60 سالگی، شامگاه روز یكشنبه 24 آبان در بیمارستان جم تهران بر اثر ایست قلبی درگذشت و پیكر او در مشهد به خاك سپرده شد.
مهدی‌زاده از سال 1347 انجمن خوشنویسان ایران در مشهد را اداره می كرد و در سال 1348 با شركت در كلاسهای استاد حسین میرخانی، توانست دوره خوشنویسی را در سطح عالی و ممتاز پشت سر بگذارد.
مرحوم مهدی‌زاده از سال 1350 به عنوان مدرس انجمن خوشنویسان در مشهد آغاز به كار كرد و در سال 1351 نیز به استخدام آستان قدس رضوی در آمد. او مسوولیت نوشتن بسیاری از كتیبه‌های آستان قدس رضوی را برعهده داشته است.
مهدی‌زاده از سال 1347 انجمن خوشنویسان ایران در مشهد را اداره می كرد و در سال 1348 با شركت در كلاسهای استاد حسین میرخانی، توانست دوره خوشنویسی را در سطح عالی و ممتاز پشت سر بگذارد.
مرحوم مهدی‌زاده از سال 1350 به عنوان مدرس انجمن خوشنویسان در مشهد آغاز به كار كرد و در سال 1351 نیز به استخدام آستان قدس رضوی در آمد. او مسوولیت نوشتن بسیاری از كتیبه‌های آستان قدس رضوی را برعهده داشته است.
* شبنم سلیمی
شبنم سلیمی چهر پرداز فیلمهای همچون، حكم، رئیس، حریم، یك شنبه 24 آبان ماه به دلیل ابتلا به بیماری آنفولانزا درگذشت.
شبنم سلیمی علاوه بر فعالیت در سینما در یك مجموعه تلویزیونی به كارگردانی محمدحسین لطیفی همكاری داشته است و مدتها به عنوان دستیار با چهره‌پردازان حرفه‌ای سینمای ایران همچون عاطفه رضوی همكاری داشته است.
شبنم سلیمی علاوه بر فعالیت در سینما در یك مجموعه تلویزیونی به كارگردانی محمدحسین لطیفی همكاری داشته است و مدتها به عنوان دستیار با چهره‌پردازان حرفه‌ای سینمای ایران همچون عاطفه رضوی همكاری داشته است.
* آیت‌الله سیدمرتضی نجومی
«آیت‌الله سیدمرتضی نجومی»، مجتهد، مفسر قرآن و از مفاخر خوشنویسی جهان و چهره ماندگار هنر ایران بود كه صبح روز دوشنبه 25 ابان در سن 81 سالگی و بر اثر كهولت سن در كرمانشاه درگذشت.
آیت‌الله سیدمرتضی نجومی، فرزند آیت‌الله آقاسید محمدجواد نجومی در 23 جمادی‌الثانی 1346 هجری قمری برابر با 5 آذر 1307 هجری شمسی در كرمانشاه متولد شد. وی از نوادگان امام زین‌العابدین (ع) بود.
از آیت‌الله نجومی آثار خطی و رسالاتی با عناوینی چون «رساله بعد معنوی هنر خط»، «رساله التصویر والتمثیل»، «رسالة الغناء»، «رساله النجاسه الخمر»، «تفسیر سوره مؤمن» و رساله‌ای در تعظیم شعائر اسلامی به جا مانده است.
آیت‌الله سیدمرتضی نجومی، فرزند آیت‌الله آقاسید محمدجواد نجومی در 23 جمادی‌الثانی 1346 هجری قمری برابر با 5 آذر 1307 هجری شمسی در كرمانشاه متولد شد. وی از نوادگان امام زین‌العابدین (ع) بود.
از آیت‌الله نجومی آثار خطی و رسالاتی با عناوینی چون «رساله بعد معنوی هنر خط»، «رساله التصویر والتمثیل»، «رسالة الغناء»، «رساله النجاسه الخمر»، «تفسیر سوره مؤمن» و رساله‌ای در تعظیم شعائر اسلامی به جا مانده است.
* نیكو خردمند
«نیكو خردمند» بازیگر و گوینده قدیمی عرصه سینما و تلویزیون صبح روز سه‌شنبه 26 آبان در سن 77 سالگی و پس از تحمل یك دوره بیماری سخت قلبی دار فانی را وداع گفت.
«نیكوخردمند» پاییز سال گذشته چندین بار در بیمارستان بستری شده بود و در ماه‌های گذشته نیز بیماری‌اش شدت یافته بود. خردمند در طی هفته‌های اخیر به دلیل بیماری قلبی و عروقی و ضعف جسمانی تحت مراقبت قرار گرفت و در بیمارستان ابن سینا بستری شده بود.
این بازیگر متولد 1311 در تهران بود و دو سیمرغ بلورین را برای بازی در فیلمهای «پرده آخر» و «بازیچه» دریافت كرده بود.
نیكو خردمند دارای مدرك تحصیلی دیپلم و فارغ التحصیل كارگردانی در رویال تاتر سلطنتی است. فعالیت‌های او از سال 1337 با گویندگی در رادیو شروع شد.
وی گویندگی فیلم را در سال 1339 آغاز كرد و گوینده نقش‌های كلودیا كاردیناله ، آوا گاردنر ، الیزابت تیلور و ... بوده است.
پرده آخر (واروژ كریم مسیحی)، خانه خلوت (مهدی صباغزاده)، مسافران (بهرام بیضایی)، بازیچه (تورج منصوری)، غزال (مجتبی راعی)، كاغذ بی‌خط (ناصر تقوایی) و كافه ستاره (سامان مقدم) از فیلمهای وی به شمار می‌روند.
پرونده هاوانا (علیرضا رئیسیان) از این بازیگر اكران عمومی نشده است.
«باغ گیلاس»، «آوای فاخته»، «كت جادویی»، «آپارتمان»، «دزدان مادربزرگ»، «كت جادویی» و «آپارتمان» از جمله سریال‌هایی بود كه «نیكو خردمند» در آنها ایفای نقش كرده بود.
«نیكوخردمند» پاییز سال گذشته چندین بار در بیمارستان بستری شده بود و در ماه‌های گذشته نیز بیماری‌اش شدت یافته بود. خردمند در طی هفته‌های اخیر به دلیل بیماری قلبی و عروقی و ضعف جسمانی تحت مراقبت قرار گرفت و در بیمارستان ابن سینا بستری شده بود.
این بازیگر متولد 1311 در تهران بود و دو سیمرغ بلورین را برای بازی در فیلمهای «پرده آخر» و «بازیچه» دریافت كرده بود.
نیكو خردمند دارای مدرك تحصیلی دیپلم و فارغ التحصیل كارگردانی در رویال تاتر سلطنتی است. فعالیت‌های او از سال 1337 با گویندگی در رادیو شروع شد.
وی گویندگی فیلم را در سال 1339 آغاز كرد و گوینده نقش‌های كلودیا كاردیناله ، آوا گاردنر ، الیزابت تیلور و ... بوده است.
پرده آخر (واروژ كریم مسیحی)، خانه خلوت (مهدی صباغزاده)، مسافران (بهرام بیضایی)، بازیچه (تورج منصوری)، غزال (مجتبی راعی)، كاغذ بی‌خط (ناصر تقوایی) و كافه ستاره (سامان مقدم) از فیلمهای وی به شمار می‌روند.
پرونده هاوانا (علیرضا رئیسیان) از این بازیگر اكران عمومی نشده است.
«باغ گیلاس»، «آوای فاخته»، «كت جادویی»، «آپارتمان»، «دزدان مادربزرگ»، «كت جادویی» و «آپارتمان» از جمله سریال‌هایی بود كه «نیكو خردمند» در آنها ایفای نقش كرده بود.
گردآوری:گروه فرهنگ و هنر سیمرغ
www.seemorgh.com/culture
منبع: farsnews.com
مطالب پیشنهادی:
وداع با مردی که برای یک نسل خاطره ساخت
یادی از 10 هنرمند ایرانی که طی چند سال اخیر با ایست قلبی از دنیا رفتند
گزارش تصويری از مراسم تشييع پيكر «نيكو خردمند»
همراه با خاطره‌های پوریا شکیبایی از حمید هامون
گزارش تصویری و بیوگرافی نیکو خردمند