شاید امروز بیشتر از همیشه به درك این جمله رسیده ایم كه: زن موجود پیچیدهای است. جنگهای بسیاری در طول تاریخ به خاطر زنان درگرفته و خونهای بسیاری ریخته شده. زن موجود پیچیدهایست و این پیچیدگی باعث جذابیت او در نوع خود میباشد. اما در طول تاریخ خانمها و یا بانوان به این درك رسیده اند كه چگونه این جذابیت را حفظ كرده و چگونه بر آن بیفزایند!! هر چقدر آنها زیباتر باشند جذابتر هستند و این صلاح خوفناكترین اسلحهایست كه آنها به آن دست یافته اند. یكی از وسایلی كه به جذابیت آنها میافزاید " آرایش" آنهاست. مطلب زیر مستنداتی از جهان باستان درباره زنانی است كه میخواستند زیبا بمانند. چگونه؟ با ما در طول تاریخ سفر كنید.
اولین رژ لبها حدود پنج هزارسال پیش درشهر قدیمی اور نزدیك بابل درست شده بود. در مصر همسایه اور كلئوپاترا از هزاران لوازم طبیعی زیبایی استفاده میكرده تا قدرت ارغوانی افسانهای خود را حفظ كند. عطرهای او به طور یقین چهره تاریخ را عوض كرد، زیرا "مارك آنتونی" شیفته رایحه دلپذیر عطرهای او شده بود. "كلئوپاترا " مرتباً با شیر الاغ، گل سرخ و نعنای هندی حمام میگرفت و از لوازم آرایشی ساخته شده و دانههای ساییده شده كنجد استفاده میكرد.
او نظیر بیشتر زنان مصری علاقه وافری به استفاده از حنا و روغن گردو برای سیاهتر و درخشانتر كردن گیسوانش داشت و از مدادهای مشكی ابرو و چشم استفاده میكرد كه از پودر سنگ سرمه یك ماده فلزی شكننده و ترد با رنگ درخشان مایل به آبی درست شده بود تا تاثیر نگاهش را دوچندان كند. سایههای آبی و سبز زیبای چشم او چیزی غیر از پودر بسیار نرم سنگهای كم بهاتر مانند لاجورد و مالكیت نبود كه نه تنها پوست را از تابش اشعههای قوی خورشید محافظت میكرد بلكه مصرف آرایشی نیز داشت. لوازم آرایشی دیگر كلئوپاترا، كه چندان چنگی به دل نمیزند، رژلبها و روژگونههای او بودند كه رنگ قرمز ارغوانی داشتند و از تخم مورچه پودر شده و كنه قرمز ساییده شده درست میشدند.
زنان تبسی (=Thebes منطقه ای در مصر باستان) به خوبی میدانستند كه چگونه از رنگها و پودرهای طبیعی برای صورت، بدن و موهایشان استفاده كنند. ملكهها و بانوان نجیب زاده مصری را با كوزههای مرمر سفید، دفن میكردند كه محتوی لوسینها و معجونهایی بود كه به تمام بدنشان میمالیدند. در گورهای این زنان، جعبه وسایل آرایش، برای جهان پس از مرگشان قرار داده میشد كه حاوی مدادهای چشم، ریمل، موم زنبور و آینههایی بود كه از مس بسیار صیقل یافته درست شده بود و دستههایی از عاج حكاكی شده داشت. در مقایسه با سایر فرهنگهای آن زمان، مصریها بسیار به ظاهر خود میرسیدند و بدان میبالیدند. پس جای تعجب نیست اگر نقشهای ترسیمی از آن دوران كه در مقبرههای متعلق به پنج هزار سال پیش از میلاد مسیح، یافت شده كاربرد وسیع لوازم آرایش چشم و ابرو را نشان میدهد. جای شگفتی است كه بازماندههای لوازم آرایش چشم كه در اهرام ثلاثه یافت شده حاكی از آن است كه این لوازم را از مواد سختی نظیر سولفید سرب و زغال درست میكرده اند كه ممكن بود چشمها را ناراحت و ملتهب كند. مواد آرایشی صورت به رنگ قهوه ای متمایل به قرمز حاوی خاك رسی بود كه درصد بالایی آهن داشت و به صورت مصریان رنگ خاصی میداد و حتی دوای ضد چین وچروك نیز وجود داشت كه از گاو وحشی و تخم شترمرغ درست شده بود! خوشبختانه این داروهای طبیعی در طول زمان به دست فراموشی سپرده شده اند، اما سایر ابداعات مصریها تا امروز باقی مانده اند. بیشترین امتیاز اختراع اولین لوازم آرایش و زیبایی را میتوان به مصریان قدیم داد. آنها علاقه خاصی به خوشبو كنندههای بسیار معطر داشتند، لوازمی قدیمی مانند ظرفهای حاوی عطرهای بسیار گرانبها و اسانسهای روغنی برای خوشبو كردن صاحبانشان در "زندگی پس از مرگ" در اهرام پیدا شده است.
بازرگانان عرب كه درخاورمیانه سفر میكردند و محمولههای گرانبهای ادویه، كندر و درخت مرمكی (Myrrh) بار شترهایشان بود، این روغنهای معطر را میفروختند. این محمولهها قیمت گزافی داشتند و حتی گاه قیمتشان بیشتر از طلا بود. ازدستور العملهای زیبایی كه ازق رون گذشته به دستمان رسیده میتوانیم اطلاعات مفیدی كسب كنیم. مصریان قدیم اولین كسانی بودند كه علاوه بر لوازم آرایشی و عطریات، صابون را به وسیله پاك كننده طبیعی به نام ساپونین Saponin درست میكردند. همچنین چربیهای حیوانی و روغنهای معطر را به صابون افزودند و آن را به عنوان پاك كنندههای خانگی و وسیلهای برای استحمام بكار بردند. آشوریان نیز به آبهایی كه در آن استحمام میكردند روغنهای معطر گرانبها میافزودند و در حفظ سلامت و بهداشت شخصی خود بسیار دقیق بودند. محصولات نرم كنندههای پوست بدن بسیار شهرت داشتند و موادی كه بر پوست بدن میمالیدند برای اولین بار در حدود هزار سال پیش از میلاد مسیح بكار برده شدند. این مواد را از پودر سنگ خارا درست میكردند و زنان آشوری برای ماساژ بدن و نرم كردن پوست از آن استفاده مینمودند. مصریان و آشوریان پیش از دوش گرفتن (كاری كه بیشتر مواقع انجام میدادند)، با مشتی شن بدنشان را به شدت میمالیدند تا منفذهای پوستشان تمیز شود. زنان و مردان آشوری بسیار به موهای خود میبالیدند و همیشه آنها را با دقت خاصی میبافتند، روغن میزدند و معطر میكردند. گلولههای كوچكی از موم معطر خود را نزدیك پوست سر قرار میدادند تا در طول مراسم تشریفاتی بوی آنها به كمك گرمای بدن آزاد و از طریق تعرق به گردن سرازیر شود و تا اواخر شب نیز بوی آنها باقی بماند، مردان ریشهایشان را مانند درختان زینتی به اشكال عجیب و غریبی میبافتند و میآراستند، موی صورتشان نمادی از قدرت و استقامت بود و حتی چند ملكه مصری در تشریفات خاص ریش مصنوعی زراندود میگذاشتند.
همان طوركه در جعبه لوازم آرایش توتو Thuthe زن یك نجیب زاده، كه در موزه بریتانیا نگهداری میشود دیده ایم، آرایش شب نیاز به وقت بسیار داشت. وسایلی كه دراین جعبه مییابیم عبارتند از: كفشهای راحتی (صندل)، بالش كوچكی برای قراردادن بازوان (به منظور استراحت، زیرا آرایش كردن بسیار وقت میگرفت) سنگ پا برای نرم كردن پوست و زدودن موهای بدن، مدادهای چشم از جنس چوب و عاج كه با پودرهای رنگی استفاده میشد، یك ظرف برنزی برای تركیب رنگها و سه كوزه برای كرمهای صورت.
یونانیان قدیم نیز چیزهایی درباره آرایش میدانستند، گرچه ریمل آنها تركیبی از صمغ و دوده بود كمی خشن به نظر میرسید. زنان یونانی گونههایشان را با خمیرهای گیاهی كه از میوه توت و دانههای له و خرد شده درست شده بود رنگ میكردند تا بدانها رنگ درخشان و سالمی دهند. همچنین عادت خطرناكتری را رواج دادند و آن استفاده از سرب سفید و جیوه برای پوست صورتشان بود تا رنگ صورتشان مانند گچ سفید به نظر رسد. اما این مسئله برای آنها ناشناخته بود كه فلزهای سنگینی مانند اینها از طریق پوست جذب میشود و منجر به مرگ زودرسشان میگردد. این عادت تاسف انگیز تا قرون متمادی به طول انجامید. جالینوس، پزشك یونانی، این مسئله را تشخیص داد و نوشت: "چهره زنانی كه اغلب صورتشان را با جیوه رنگ میكنند، با وجود سن كم مانند صورت میمون پیر و چروكیده میشود." شهرت جالینوس هم به دلیل مهارت فوق العاده اش در پزشكی بوده و هم به خاطراینكه برای اولین بار كرم سردی از موم زنبور، روغن زیتون و گلاب درست كرده وی همچنین مشاهده كرد كه حلزونهای باغی خوب له شده، مرطوب كننده بسیار موثری هستند و برای چند قرن این موجودات را در لوازم آرایشی بكار میبرند.
یونانیان قدیم نیز چیزهایی درباره آرایش میدانستند، گرچه ریمل آنها تركیبی از صمغ و دوده بود كمی خشن به نظر میرسید. زنان یونانی گونههایشان را با خمیرهای گیاهی كه از میوه توت و دانههای له و خرد شده درست شده بود رنگ میكردند تا بدانها رنگ درخشان و سالمی دهند. همچنین عادت خطرناكتری را رواج دادند و آن استفاده از سرب سفید و جیوه برای پوست صورتشان بود تا رنگ صورتشان مانند گچ سفید به نظر رسد. اما این مسئله برای آنها ناشناخته بود كه فلزهای سنگینی مانند اینها از طریق پوست جذب میشود و منجر به مرگ زودرسشان میگردد. این عادت تاسف انگیز تا قرون متمادی به طول انجامید. جالینوس، پزشك یونانی، این مسئله را تشخیص داد و نوشت: "چهره زنانی كه اغلب صورتشان را با جیوه رنگ میكنند، با وجود سن كم مانند صورت میمون پیر و چروكیده میشود." شهرت جالینوس هم به دلیل مهارت فوق العاده اش در پزشكی بوده و هم به خاطراینكه برای اولین بار كرم سردی از موم زنبور، روغن زیتون و گلاب درست كرده وی همچنین مشاهده كرد كه حلزونهای باغی خوب له شده، مرطوب كننده بسیار موثری هستند و برای چند قرن این موجودات را در لوازم آرایشی بكار میبرند.
رسم دیگر یونانیان كه كمی خوشایند تر از رسوم پیش مینمود استفاده از حنا برای رنگ كردن ناخنهای انگشتان دست و پا به همان ترتیبی كه ما امروزه ناخنمان را لاك میزنیم بود. همچنین از موی بز رنگ شده، ابروی مصنوعی درست میكردند و به كمك صمغها و رزینهای طبیعی، به پوست خود میچسباندند. با این وجود، رومیها بودند كه بسیاری از عادات زیبایی امروزی را بوجود آوردند. با گسترش امپراطوری روم در اروپا، استحمام روزانه در حمامهای عمومی كه با گلاب معطر شده بود بسیار رواج یافت. همچنین رومیها به ساختن تیغهایی از برنز صیقل یافته عادت تراشیدن ریش را در بین مردان شایع كردند. زنان و مردان نجیب زاده به استحمام با شیر الاغ ادامه دادند و ملكه پوپایا هنگام سفر الاغهایش را نیز با خود میبرد. همسر نرون" Neron " مردان نجیب زاده به استحمام با شیر الاغ ادامه دادند تا شیر مورد نیاز برای حمام را داشته باشد. زنان اشراف رومی كاربرد لوازم آرایش طبیعی را با مداد كشیدن به دور چشمانشان، رنگ كردن گونههایشان با خمیرقرمز رنگی كه از پوست سوسك درست شده بود و با مالیدن روغنهای معطرو خوشبو به موهایشان در بریتانیا رواج دادند. یكی از جنبههای ظاهری آرایش كه وقت بسیار زیادی هم میگرفت رنگ كردن موها بود. رومیها عادت داشتند كه انواع گوناگونی از رنگ موهای طبیعی را بكار بردند كه یكی از آنها از آهك زنده و خام معدنی كه رنگ طلایی قرمز درخشانی به موهایشان میداد، درست میشد. با خیساندن پوست گردو در روغن زیتون، روغن گردو درست میكردند تا موهایشان به رنگ قهوه ای پر رنگ درمیآید و دیگر خاكستری یا سفید نشود. در روم قدیم، موی بلوند و بور را نماد بدی میدانستند. اما با ورود دختران برده اسكاندیناوی، زنان اشراف شروع به رنگ كردن موهای سیاه خود به رنگهای روشنتر و بلوند كردند و برای این كار از دم كرده غلیظ گل و میوه درخت زعفران استفاده میكردند. اكلیل كوهی میوه درخت سرو كوهی – از مواد اصلی داروهای تقویتی مو بودند كه جلو ریزش مو را میگرفتند و گلهای زعفران و موم زنبور نیز برای نرم كردن پوست به كار میرفت. "پلینی دی الدر" نیز كار برد بسیاری از لوازم طبیعی زیبایی كرم میوه به، زعفران و گلاب فاسلیس را ذكر كرده است. همچنین در یادداشتهای وی به كاربرد وسیع عطر پر دوام و غلیظ چیپر از شهر سیپروس بر میخوریم. بسیاری از این مواد هنوز در لوازم آرایش امروزی وجود دارند و میتوان آنها را دربسیاری از داروهای خانگی موثر به كاربرد. ماده طبیعی دیگری كه خوشبختانه در اثر مرور زمان طرد شد و امروز مورد استفاده قرار نمیگیرد عبارت است از فضله كركودیل كه ممكن است باور نكنید، اما ماسك صورت بسیار مشهوری در روم بود.
گردآوری: گروه فرهنگ و هنر سیمرغ
www.seemorgh.com/culture
منبع: fa.parsiteb.com
مطالب پیشنهادی:
آرایش کلئوپاترا برای چشمها مفید بوده است!
افسانه مرگ كلئوپاترا دروغ بود!!
قدرتمندترین زنان مصر باستان+عکس
بزرگترین بانوی دریاسالار ایران باستان
خاستگاه مهریه از عهد باستان