اردستان، شهر تاریخی و باستانی استان اصفهان
ایران، سرزمینی است که از نظر تاریخی حرفهای زیادی برای گفتن دارد و به همین دلیل تمام نقاط آن راویان تاریخ به حساب میآیند.
امروز داستان شهری را روایت میکنیم که از نظر برخی از مورخان، زادگاه کاوه آهنگر (شخصیتی اسطورهای در شاهنامه فردوسی) است. این شهر جایی نیست بجز اردستان.
بعضی مورخان آن را زادگاه کاوه آهنگر دانستهاند و اهالی منطقه، خانه و باغی را که در محله کبودان واقع و به باغ کاوه موسوم است و همچنین قنات دو طبقه مون را که یکی از عجایب سیستم آبرسانی در ایران قدیم بهشمار میآید و احداث آن به کاوه آهنگر نسبت داده میشود، دلیلی برای اثبات نوشته مورخان میدانند. به اضافه این که در این شهرستان قنات دیگری هم با عنوان ارونه جریان دارد که با فورزه بندی دیدنی و جالبش، آب کشاورزی پنج محله شهر را تأمین میکند و مردم عقیده دارند «ارونشاه» نخستین پادشاه پیشدادی آن را حفر کردهاست.
ورودی قنات دو طبقه مون در شهر اردستان
برخی از تاریخدانان بر این باورند که واژه «اردستان» از دو بخش اربیه به معنی مقدس و فرشته موکل بر آن و پسوند ستان به معنای مکان تشکیل شده. زیرا قبل از ظهور اسلام آتشکدههای متعددی در این شهر دایر بوده که از جمله آنها آتشکده معروف مهر اردشیر قابل اشارهاست و تاریخنویسان قرن چهارم قمری از آن به عنوان شهری مستحکم یاد کردهاند که یک مایل مربع مساحت داشته و بارویی با پنج دروازه آن را احاطه کرده بود و جمعی دیگر، نام اردستان را متشکل از دو پاره «ارد» به معنی مرد خشمگین و «ستان» به معنای مکان دانسته و از آن به عنوان سرزمین مردان غیور و خشمگین یاد کردهاند و البته این روایت هم وجود دارد که اردستان چون از بناهای اردشیر دراز دست است، نام خود را از اسم او وام گرفتهاست.
نام اردستان، در افسانههای فولکلوریک نیز آمده و از جمله بر پایه یکی از افسانهها، اردستان مسکن رستم دستان، جهان پهلوان باستانی بوده و ابتدا ارگ دستان نام داشته و سپس به ارگستان و سرانجام به اردستان تغییر نام دادهاست. بر پایه این افسانه، طایفه لیلاز مهرآبادی، که از طایفههای پرجمعیت و ادیب پرور اردستان بهشمار میآیند، از اعقاب لیلاز، برادر رستم هستند. بر پایه نوشتههای تاریخ نگاران ایرانی و عرب، این شهر در دوران آل بویه با نطنز، بلوکی را تشکیل میداد که مرکز آن اردستان و جایگاه فرمانروایی حاکم دیلمیان بودهاست.
شهر مورد اشاره، که ساکنانش در گویش محلی خود از آن با عنوان اردستون نیز یاد میکنند، همان شهر اردستان است که با مساحتی معادل ۱۱ هزار و ۵۹۱ کیلومترمربع، در فاصله ۱۱۸ کیلومتری شمال شرق شهر اصفهان واقع شده و مشتمل بر دو بخش، سه شهر، هفت دهستان و ۳۰۶ روستای دارای سکنهاست.
جاذبههای تاریخی اردستان
از جاذبههای تاریخی اردستان میتوان به مسجد جامع اردستان، خانقاه پیرمرتضی، آرامگاه امیر اویس، مسجد خسرو، مناره مسجد امام حسن (ع) و قنات دو طبقه مون اشاره کرد. مسجد خسرو در دوره صفویه ساخته شده و در تاریخ ۱۷ آذر ۱۳۶۴ ثبت ملی شده است.
قنات دو طبقه مون ۸۰۰ سال پیش احداث شده است و تنها قنات دو طبقه جهان به حساب میآید.
بیشتر بدانید : با معروفترین پهلوانهای شاهنامه آشنا شوید
بیشتر بدانید : اساطیر ایران در شاهنامه
بیشتر بدانید : شخصیتهای منفی و مثبت شاهنامه
بیشتر بدانید : سلسله پیشدادیان: افسانه یا واقعیت؟!
گردآوری: گروه فرهنگ و هنر سیمرغ
seemorgh.com/culture
منبع: yjc.ir/fa.wikipedia.org