فرهنگ غنی‌چین پیشینه‌ی چند هزار ساله دارد كه شاید هیچ ملتی در تاریخ جهان از لحاظ طول مدت فعالیت ادبی و هنری به پای این ملت نرسد، زیرا تاریخ ادب چین تقریباً از چهار هزار سال پیش آغاز شده است و تاكنون این فعالیت ادبی یكسره ادامه دارد.
درام چینی از نیمه‌ی دوم قرن سیزدهم تا نیمه‌ی دوم قرن چهاردهم یعنی دوران سلسله‌ی «یوان» رو به پیشرفت بود. مجریان و هنرپیشگان تئاتر چینی تا اواخر قرن نوزدهم تنها مردان بودند و این هنرمندان را از كودكی به تعلیم آوازخوانی، رقص، بندبازی و فنون تقلید وا می‌داشتند.
اگر چه نمایش‌چینی هم، ریشه در آداب و مناسك مذهبی و اجتماعی دارد اما عوامل دیگری در پیدایش آن موثر بوده است.
اسنادی موجود است كه حكایت می‌كند در حوالی سال 2205 تا 1766 قبل از میلاد رقص‌های نمایش‌گونه‌ای وجود داشته كه مهم‌ترین آنها رقص‌هایی بوده كه در جشن‌های نظامی برپا می‌شده است.
در زمان "كنفوسیوس" (Confucius) بازیگرانی وجود داشته‌اند كه به اجرای صحنه‌های قهرمانی در ستایش نیاكان خود می‌پرداختند، در همین دوره دلقكانی هم وجود داشته‌اند كه به انتقاد از درباریان و اوضاع مملكتی می‌پرداختند.
در زمان سلطنت خاندان «تیانگ» نقالانی بوده‌اند كه مردم را با نقل داستان‌هایی از عملیات قهرمانی،عاطفی و تراژیك سرگرم می‌كردند. این نقالی‌ها معمولاً با رقص و آواز همراه بوده است.
اما حركت اصلی و مهم در زمینه‌ی رشد نمایش در چین، از زمان حمله‌ی مغولان به آن سرزمین و تسخیر آن سرزمین آغاز شد،زیرا با واژگونی دستگاه امپراطوری آن سرزمین، تغییرات اساسی در بنیان‌های فكری و اجتماعی چین ایجاد شد. از آن به بعد نمایش در چین به شكلی خالص‌تر و مستقل‌تری به خود گرفت.
گفت‌وگوهای نمایشی جای شعرهای بلند و عمل جای نقل را گرفت؛ اما، آواز رقص و موسیقی همچنان تسلط خود را در اجرای نمایش حفظ كرد.
به طور قطع نمی‌توان گفت كه چند نمایشنامه در زمان اقتدار مغول و تاسیس خاندان «یوان» (yuan dynasty) نوشته شده است؛ اما حدود پانصد عنوان ثبت شده كه حدود صد عنوان آن باقی مانده است.
مشهورترین نویسندگان چینی تا اواخر قرن چهاردهم، «كان هن چپنپگ» كه معمولاً او را پدر نمایش چین خطاب می‌كنند و «وانگ شیافو» است.
در زمان سلطنت خاندان «مینگ» سبك‌های گوناگون نمایش در سرتاسر چین وجود داشته است، اما در اواخر قرن هجدهم، امپراطور "چیان لونگ" بهترین بازیگران چین را از قسمت‌های مختلف امپراطوری جمع كرده و به پكن می‌آورد. ادغام سبك‌های گوناگون نمایشی توسط این بازیگران منجر به پیدایش نوعی نمایش خاص شده كه به عنوان «اپرای پكن» شناخته شده است.
نمایش‌های اپرای پكن را معمولاً به دو دسته‌ی نمایش‌های غیرنظامی كه موضوع‌های اجتماعی و بومی دارند و نمایش‌های نظامی كه موضوع‌های جنگی، سلحشوری و قهرمانی دارند، تقسیم می‌كنند.
نمایشنامه‌های چینی تصویر و توصیف میان وطن‌پرستان و دشمنان مملكت است و تا اواخر قرن نوزدهم از حضور زنان هیچ خبری نبود.
نمایشنامه‌های چینی در غبار فراموشی بود تا اینكه در این اواخر مورد توجه واقع شد،مناظر در نمایشنامه‌ها در نهایت گستردگی ساده است. آثار نمایش نویس معروف "وان‌چیا- یائو" در حال حاضر به بسیاری از زبان های دنیا ترجمه شده است.
گردآوری : گروه فرهنگ و هنر سیمرغ
www.seemorgh.com/culture
منبع : آتی بان
