نقش دكتر سرابی را درونی كردم
لیلی تقوی علاوه بر بازیگری، نمایشنامه‌نویسی را نیز تجربه كرده است. شغل اصلی‌اش تكنسین دندانسازی است. از سال 71 با سریال «فاصله» و ایفای نقشی كوتاه وارد تلویزیون شد. در كارنامه هنری وی سریال همه فرزندان من، سیمای مدرسه، آسمان هنر، معصومه، سایه تنهایی، زیر یك سقف، كهكشان راه شیری، شهریار، فردا دیر است، گل‌های گرمسیری و تله‌فیلمی به نام اتوبوس به چشم می‌خورد. این روزها شاهد حضور او در یكی ازسریال‌های شبكه تهران با عنوان «زمین انسان‌ها» در نقش دكتر سرابی هستیم. این سریال بهانه‌ای شد تا با لیلی تقوی ـ كه پیش از این در سایه تنهایی نیز نقش دكتر ایران‌پور را بازی كرده بود ـ گفت وگویی داشته باشیم.
با توجه به این كه تكنسین دندانسازی هستید، آیا می‌شود گفت در میان بازیگران پروژه زمین انسان‌ها احساس نزدیكی بیشتری نسبت به فضای بیمارستانی و شخصیت دكتر سرابی داشتید؟
در این خصوص نه می‌توانم راجع به دیگران قضاوت و نه خود را تایید كنم، بلكه فقط سعی داشتم نهایت تلاش خود را در این زمینه بكنم.
البته این سوال را به دلیل فضای تحصیلی شما مطرح كردم.
رشته‌ها كاملا متفاوتند، چراكه كار ما در زمینه لابراتواریست و پزشكی و بیمارستانی محسوب نمی‌شود، اما از آنجا كه با بیمار و یك سری دستگاه‌های مربوط به بیمارستان سر و كار داشتم كمكی برایم شد، اما نه در مقوله نوع بازی‌ام! به یاد دارم وقتی آقای داوودی رزومه‌كاری‌ام را مرور می‌كردند و حضور كارگردان‌های سرشناسی همچون كمال تبریزی، برزیده، حسن فتحی و عسگرپور را در كارنامه كاری‌ام مشاهده كردند، ارزیابی خوشبینانه‌تری نسبت به من داشتند، چراكه كار كردن با این 4 كارگردان برایشان مهم بود، اما از آنجا كه نه تجربه همسری داشتم و نه مادری، دچار دودلی شده بودند كه آیا از عهده نقش دكتر سرابی برمی‌آیم یا خیر. از سوی دیگر این شخصیت محك زدن به خودم بود با آن كه قبلا در كار برزیده نقش مادر را ایفا كرده بودم و چالش‌های بسیاری داشت، اما فكر می‌كنم. نقش دكتر سرابی خاص است چون تاكنون هیچ كدام از اتفاقاتی را كه برای او رخ داده تجربه نكرده‌ام با وجود این معتقدم مقوله بازیگری فقط شامل تحصیلات و تكنیك نیست و حس همذات‌پنداری می‌تواند در آن دخیل باشد. به نظرم نقش سرابی بیشتر درونی بود تا تكنیكی!
چه آموزه‌هایی را از حضور در كنار 4 كارگردانی كه نام بردید، وارد زمین انسان‌ها كردید كه با تكیه بر آن بتوانید خیلی راحت با آقای داوودی كنار بیایید؟
از آقای برزیده صبر را آموختم، چرا كه اگر بخواهی هنر را ادامه بدهی باید جسور باشی و با تمامی شرایط كنار بیایی. كافی است آموزش‌هایی كه در هر مقطعی از زندگی با آنها سر و كار داشتید نه فقط در زمینه كاری، بلكه در تمام مراحل زندگی سرلوحه خود قرار دهید تا به این منوال به رشد و بلوغ برسید.
وقتی حضور در این پروژه را پذیرفتید، در صحبت‌های اولیه با آقای داوودی نسبت به كدام سكانس‌ها حس سخت‌تری داشتید و ته دلتان لرزید؟
تمام لحظات برای بازیگران استرس‌زاست. ممكن است ساده‌ترین پلان از دید كارگردان بسیار مهم و برای بازیگر ساده باشد، اما نتواند از عهده كار برآید. به نظرم شخصیت دكتر سرابی پیچیده و سخت بود و رسیدن به این نقش كار آسانی نبود. مثلا اگر خانم 50 ساله قرار باشد نقش مادری را ایفا كند و در این سن تجربه داشتن فرزند را نیز داشته باشد، طبیعتا به این حس نزدیك‌تر خواهد شد تا من كه تجربه مادر بودن را تاكنون نداشته‌ام. رسیدن به دكتر سرابی برایم سخت بود و فقط در این زمینه توانستم خود را محك بزنم. در واقع این مساله بزرگ‌ترین خطر برای من و كارگردان این اثر بود و از سوی دیگر مهم‌ترین انگیزه‌ام برای حضور در این مجموعه، كار با آقای داوودی بود، چرا كه ایشان انسان فرهیخته، آگاه و بادانشی هستند و وقتی با استادم (صدرالدین شجره) مشورت كردم، ایشان معتقد بودند نباید در ارتباط با این‌گونه انسان‌ها درنگ كرد.
در سوالاتم از سختی این كار و نشان دادن حس یك مادر پرسیدم. می‌خواهم بدانم به عنوان كسی كه تجربه واقعی از این حس ندارد و با خیل مادرانی سر و كار دارد كه عمدتا به كلیشه‌هایی در تلویزیون و سینمای ما بدل شده‌اند، چه حس خوشایند و یا چه الگویی از یك شخصیت مادر در سینمای داخلی دارید؟
از الگوی خاصی پیروی نمی‌كنم و در تمام این سال‌ها، سریال‌هایی كه مشاهده كردم تنها مادری كه توانست به معنای واقعی اشكم را سرازیر كند، ننه گیلانه با بازی معتمدآریا بود. چون این نقش كاملا مستقل و مجزا از دكتر سرابی بود، نتوانستم الگوبرداری كنم. در اصل مادرهای فیلم‌ها و سریال‌ها را دوست ندارم.
می‌شود گفت مادری را كه در زمین انسان‌ها بازی كردید بیشتر یك زن است تا یك مادر؟
به خاطر این‌كه مادری نكرده است، یعنی زمان آن را نداشته تا مادری كند و تازه تصمیم دارد مادری كند. حتی در پلانی از مجموعه، سرابی خطاب به عمه‌اش می‌گوید حس پیر بودن به او دست داده و احساس می‌كند زندگی‌اش دگرگون شده و تمام افكاری كه در ذهنش پرورش داده یكشبه از هم پاشیده است. پس می‌توان گفت دكتر سرابی مادری بلد نیست.
چقدر محكومش می‌كنید و چقدر به او حق می‌دهید؟
اگر چنانچه دكتر سرابی به قصد یك مقصد مشخصی فرزندش را رها می‌كرد محكوم بود، چراكه بچه حق مادری داشت، اما به عنوان یك فرد غریبه اگر بخواهم نظر بدهم هیچ گاه دكتر سرابی را محكوم نخواهم كرد به خاطر این‌كه مقصدی نداشته و نمی‌دانسته به كدام نقطه خواهد رسید. در واقع به دنبال سرنوشتی رفته كه انتهایی نامشخص داشته است.
آیا امکان دارد مخاطب درظاهر این شخصیت را محكوم و در درونش از او حمایت كند؟
بله! مخاطبی كه هوشمند باشد و به گذشته سرابی بیندیشد حتما به این نتیجه می‌رسد كه دكتر نمی‌تواند بچه را با خود ببرد. حتی در این زمینه با آقای داوودی بحث و گفت‌وگو‌هایی كردیم تا توجیه مناسب برای سرابی بگذارند تا مخاطب خیلی درگیر این ماجرا نشود و به دنبال نقطه موجه نباشد، اما ایشان معتقد بودند آدم‌های مثبت و خوب حتی پزشك و انسان موفق جامعه هم می‌تواند اشتباه داشته باشد، ولی با وجود این مسائل انتظار دارم دكتر سرابی هوشمندانه قضاوت شود.
ابتدای پخش سریال زمین انسان‌ها گمانه‌زنی‌هایی وجود داشت كه مخاطب با یك اثر حرفه‌ای و تخصی روبه‌روست تا یك درام. شما نیز قبل از حضور در این پروژه چنین تفكری نسبت به این مجموعه داشتید؟
كاملا با این مساله كه مخاطب با درام مواجه شده موافقم، اما باید دید محیط نیز چه فضایی را می‌طلبد. طبیعتا در یك مركز مددكاری یا دادگاه، اتفاقات خوشایندی به چشم نمی‌خورد و مراجعه‌كنندگان فقط در خصوص مشكلات خودشان به مددكاری می‌روند. در بیمارستان هم همین‌گونه خواهد بود، چون قرار نیست اتفاقات مفرح و شادی رخ دهد، فقط زمان‌هایی كه در عمل جراحی نتیجه مطلوبی حاصل شد یا نتیجه آزمایش مشكوكی به خوشی بینجامد، خوشحالی گذرا به چشم می‌خورد و این كاملا طبیعی است. فضا، فضایی كاملا درام و غمگین برای بیننده است و قبول دارم ماجراهای ما نیز شاد نیستند و هیچ یك از ما شخصیت‌ها خوشبخت نیستیم. اما در نظر بگیرید اگر فقط به قصه‌های حرفه ما می‌پرداختند، طبیعتا مخاطبان حوصله‌شان سر می‌رفت، بنابراین با افزودن چند شخصیت دیگر تنوعی در كار ایجاد كردیم و به نظرم این‌گونه قصه‌ها ماجرای موجود در اجتماع كنونی است و مخاطب به نوبه خود این قضیه را می‌پذیرد. بارها شاهد انتقاد مردم از قصه‌هایی كه درد و غصه در آن موج می‌زند، بودم؛ بنابراین حق را به جانب آنان می‌دهم، زیرا دلشان برنامه‌های شاد و خنده‌آور می‌خواهد اما در كنار این مساله معضلات اجتماع چگونه باید پرداخته می‌شد؟ چه كسی قرار است این مقوله را به تصویر بكشد؟ همه نمی‌توانند مانند شخصیت‌های آقای مهران مدیری یا جواد رضویان و دیگر دوستان شاد باشند و مردم را بخندانند.
خانم تقوی در پایان از احساسی كه در این كار داشتید، بگویید.
من ضعف‌های كار را قبول دارم، اما از حاصل كار راضی‌ام. به همكاری با بیتا منصوری و ابوالحسن داوودی افتخار می‌كنم. از كار با تمام عوامل لذت بردم. اگر كسی از حاصل كار ناراضی است عاشقانه و صمیمانه گوش جان می‌سپارم كه بیشتر یاد بگیرم. اگر من فرزند معلول این پدر و مادر از خانواده زمین انسان‌ها هستم دوست دارم درمان شوم تا سركوب.
گردآوری: گروه فرهنگ و هنر سیمرغ
www.seemorgh.com/culture
منبع: jamejamonline.ir/ آزاده خواجه نصیری ـ پروانه صدقی
مطالب پیشنهادی:
نگاهی به سریال «زمین انسان‌ها»/ حكیم حبیب یا حكیم طبیب؟
گزارش تصویری سریال «ساختمان پزشکان»
چند ساعتی در پشت صحنه سریال «ساختمان پزشكان» سروش صحت
مردی‌كه به دنیای طنازی پرتاب شد!
مجموعه «ستایش» در یك نگاه