بدآموزی­‌ها شبکه­‌های وطنی بیشتر از ماهواره!

رسانه‌ها بخش مهمی از زندگی روزمره‌ی کودکان را تشکیل می‌دهند و طبیعتاً برای بزرگ‌ترها نیز به همین‌گونه است اما در کنار آن، خیلی چیزهای دیگر نیز وجود دارد.

اگر کودکان در خانواده در خصوص تصمیم‌گیری‌ها شریک شوند، اعتماد به نفس پیدا کرده و این حس را به‌دست می‌آورند که از طرف بزرگ‌تر جدی گرفته می‌شوند و این مسأله، پایه‌ی مهمی برای تکامل و رشد شخصیت آنان است.

کودکانی که با اعتماد به نفس در این دنیا زندگی می‌کنند، کمتر تحت تأثیر رسانه‌ها قرار می‌گیرند و خیلی راحت از راه به در نمی‌شوند، شخصیت‌های کارتونی و داستان‌ها و قصه‌های رسانه‌ها، نقش قدرتمندی را در زندگی‌شان ایفا نمی‌کنند.

وقتی برخی بدآموزی­‌ها در شبکه­‌های وطنی کم از ماهواره ندارد

رواج انواع مد‌های غربی از آسیب‌­های ماهواره

«فرامرز سنگری آبیز» کارشناس ارشد پژوهش علوم اجتماعی و مدرس دانشگاه در گفت‌وگویی گفت: ماهواره، رسانه‌ای است دیداری، شنیداری و برای دریافت پیام‌هایش نیازی به ​داشتن خواندن و نوشتن نیست و در نتیجه می‌تواند نقش یک آموزشگاه موثر را ایفا کند.

وی با اشاره به اینکه ماهواره هم‌چون بسیاری از نوآوری­‌ها می­‌تواند چون یک تیغه‌ی دولبه­‌ای باشد که هم جنبه‌ی مثبت و هم جنبه‌ی منفی دارد، گفت: برنامه­‌های ماهواره­‌ای مطابق با ارزش­‌ها و هنجارهای کشور تولیدکننده ساخته شده که در بحث تبادل فرهنگی برخی جنبه­‌های منفی از آن گرفته می­‌شود.

کارشناس ارشد پژوهش علوم اجتماعی مهم‌ترین آسیب­‌های ماهواره و جنبه­‌های منفی را افزایش رفتارهای غیراخلاقی و جرائم خاص، ترویج ادیان الحادی، عادی‌سازی دوستی دو جنس، روابط فرازناشویی در جامعه، ایجاد اختلالات جنسی و شخصیتی در جوانان بخصوص زن و شوهر جوان، خیانت، طلاق و جنایت و بلوغ زودرس برشمرد.

سنگری ادامه داد: یکی از مهم‌ترین آسیب­‌های ماهواره‌ای رواج انواع مد‌های غربی و پدیده‌های ضدفرهنگی است، بطوریکه زنان و دختران جوان، با دیدن فیلم‌ها و سریال‌های پخش شده از شبکه‌های ماهواره‌ای و بخصوص شبکه‌های فارسی زبان، با تقلید از نوع پوشش و آرایش بازیگران و هنرپیشگان این فیلم‌ها، سعی در هرچه شبیه‌تر کردن خود با این افراد دارند که رواج چنین پوشش­‌هایی که این دسته از افراد در جامعه و در انظار عمومی به کار می‌برند، در دراز مدت سبب از میان رفتن کرامت و شرافت در میان افراد جامعه و برچیده شدن پرده‌های حیا در میان دختران و پسران می‌شود.

بیشترین مخاطبان شبکه‌­های ماهواره­‌ای چه گروه­‌های از جامعه هستند

وی در پاسخ به این پرسش که بیشترین مخاطبان شبکه­‌های ماهواره­‌ای چه گروه­‌هایی از جامعه هستند، گفت: مخاطبان شبکه­‌های آسیب­زای ماهواره­‌ای را می­‌توان به شش دسته تقسیم کرد: اولین دسته در میان گروه­‌های سنی جوانان و نوجوانان هستند بخصوص جوانان و نوجوانانی که با والدین­شان شکاف نسلی دارند.

گروه دوم، از نظر تقیدات مذهبی در میان خانواده­‌هایی که گرایش­‌های مذهبی کم­‌رنگ­‌تری وجود دارد و در واقع ارزش­‌ها و هنجارهای ملی و مذهبی در وجودشان نهادینه نشده است.

گروه سوم، افراد با افکار به اصطلاح مدرن و امروزی که برخی ارزش­‌ها و هنجارها را سنتی و قدیمی می­‌دانند و معتقد به تغییر و به روز کردن آنها هستند.

گروه چهارم، افرادی که ارزش­‌ها و هنجارهای ملی و مذهبی را قبول ندارند و به‌دنبال ارزش­‌ها و هنجارهای جدید هستند.

گروه پنجم، افراد بی­‌تفاوتی که به‌دنبال پرکردن اوقات فراغت هستند و از ماهواره و شبکه­‌های دولتی استفاده می­‌کنند.

گروه ششم، افرادی که از برنامه­‌های صدا و سیما خسته شده و به‌دنبال تنوع هستند و در عین اعتقاد به ارزش­‌ها و هنجارها به مرور وابسته به شبکه­‌های ماهواره می­‌شوند.

برخی بدآموزی­‌ها شبکه­‌های وطنی کم از ماهواره ندارد

کارشناس ارشد پژوهش علوم اجتماعی در خصوص تأثیر شبکه­‌های ماهواره­‌ای بر سبک زندگی مردم، افزود: برخی بدآموزی­‌ها در شبکه­‌های وطنی ما کم از ماهواره ندارد، اگر از میان کشورهای پیشرفته سبک زندگی ژاپن و کره جنوبی در فیلم­‌ها را مرور کنیم این کشورها و دیگر کشورهای آسیای جنوب شرق در عین پیشرفت سبک زندگی خود را به معنای عام دارد در واقع در بحث تبادل فرهنگی جنبه­‌های مثبت را گرفته و جنبه­‌های منفی را به خودشان برگردانده­‌اند که نمونه­‌اش را می­‌توان در سبک معماری، پوشش، زبان و بسیاری از آداب و رسوم آنها دید.

سنگری ادامه داد: حال باید دید ایران ما که کشوری در حال توسعه است، روی کدام جنبه از فرهنگ کار کرده؟ پوشش محلی، معماری و یا زبان­‌های بومی و محلی! معماری ما در حال از میان رفتن است، روی سبک زندگی متولیان فرهنگ صحبت زیاد شده اما نتیجه و برآیند کار را ارزیابی نکرده­‌اند.

وی اظهار کرد: رسانه‌ی ما در برخی موارد ارزش­‌ها و هنجارهای زندگی بیگانه را به تصویر می­‌کشد، ما صحبت از پوشش اسلامی می­‌کنیم اما هر یک از ما که خواسته باشیم لباس مناسب برای همسر و یا دخترمان بخریم پیدا نمی­‌کنیم، چون روی ذوق و سلیقه مردم کار نشده است.

کارشناس ارشد پژوهش علوم اجتماعی گفت: من فکر می­‌کنم زمانی که فرهنگ ما چنین سرگذشت و تسهیل‌گری برای پذیرش سبک زندگی بیگانه داشته باشد و کار جدی که مقبول عامه مردم باشد انجام نداده باشد، به راحت تسلیم تبلیغات ماهواره‌ای می­‌شود.

شبکه­‌های ماهواره­‌ای به‌دنبال استحاله‌ی فرهنگی نسل جوان هستند

سنگری با بیان اینکه شبکه‌­های ماهواره­‌ای آسیب­‌زا در راستای خدمت به مردم راه‌اندازی نشده­‌اند بلکه به‌دنبال استحاله‌ی فرهنگی ما بخصوص نسل جوان ما هستند، افزود: با این استحاله اگر امروزه منافعشان تأمین نشده به حاکم کردن ارزش­‌ها و هنجارهای خود در درازمدت می­‌توانند منافع‌شان را تأمین کنند.

وی اظهار کرد: باتوجه به آمار زیاد بازدیدکنندگان شبکه­‌های ماهواره­‌ای پیش‌بینی می­‌شود شبکه­‌های ماهواره جایگاه خود را درخانواده­‌ها مستحکم­‌تر کند و از بینندگان رسانه‌ی ما کاسته شود.

این مدرس دانشگاه ادامه داد: از این‌رو باید به‌دنبال فرهنگ­سازی استفاده از ماهواره بود، چون با توجه به اعلام مسئولان نیروی انتظامی و دیگر دست‌اندرکاران رسانه، استفاده از ماهواره امروزه بخصوص در کلان‌شهرها جنبه‌ی عمومی یافته است و زمانی که یک مسأله‌ی اجتماعی عمومی شد کمتر قدرتی می­‌تواند با یک پدیده‌ی عمومی مقابله کند.

سنگری ادامه داد: از همین‌رو در نظام­‌های حقوقی معتبر جهان، مسائلی که عمده مردم بدان عمل می­‌کنند را بعنوان جرم تعریف نمی­کنند، چون می­‌دانند که معنای این جرم انگاری، مجرم شمردن بیشتر مردم است که نمی­‌توان با آن برخورد کرد، از این‌رو باید به‌دنبال راهکارهای بهتری در خصوص نحوه‌ی استفاده بود.

وی تنوع بخشیدن به برنامه­‌های صدا و سیما متناسب با ذوق و سلیقه مردم با انجام نظرسنجی­‌های معتبر، تقویت فرهنگ اصیل بصورت عملی و نشان دادن ارزش‌های بالای آن به سطوح پائین جامعه، فرهنگ­سازی استفاده از شبکه­‌های ماهواره­‌ای و کار فرهنگی انجام دادن، ارتقای سطح آگاهی افراد و ترویج زندگی معنوی متناسب با نیاز جامعه، کاهش شکاف نسلی بین والدین و فرزندان و ترویج الگوهای تربیتی و رفتاری صحیح اسلامی ایرانی در خانواده و جامعه را از پیشنهاداتش در خصوص گرایش کمتر مردم به استفاده از ماهواره دانست.

هدف اصلی رسانه‌­ها حاکم کردن فرهنگ خود بر مخاطبان است

حجت الاسلام «محمدباقر باقری» معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادگستری خراسان‌جنوبی نیز در گفت‌وگو با خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا) گفت: با توجه به نقشی که رسانه­‌های جمعی در جهان ایفا می­‌کنند که هدفشان اثرگذاری به منظور ترویج فرهنگ خود و حاکم کردن فرهنگشان بر مخاطبان است، به طور مستقیم نمی­‌توانند بگویند قصد حاکم کردن فرهنگ خود را داریم و به طور غیرمستقیم اثر می­‌گذارند.

وی، افزایش آگاهی کودکان و نوجوانان و پیشگیری از آثار سوء، افزایش یادگیری مهارت‌­های فرزندپروری والدین، افزایش آرمان‌گرایی، اصلاح خلق و رفتار و مثبت‌اندیشی کودکان و نوجوانان، توجه دادن به حمایت مسئولان از کودکان و نوجوانان از آثار مثبت رسانه­‌های عمومی برشمرد.

باقری با اشاره به اینکه قابلیت‌­ها و نفوذ گسترده‌ی رسانه­­‌ها موجب می­‌شود این ابزار بتواند هم‌چون آئینه، نقش هریک از عوامل جامعه­‌پذیری کودکان و نوجوانان را به خود بگیرد و کارکردهای مثبت یا منفی خانواده، مدرسه و همسالان را در زندگی کودکان و نوجوانان تقویت یا تضعیف کند، افزود: قابلیت تکرار الگوهای رفتار و ارزش­‌های ارائه شده در این رسانه­‌ها، امکان یادگیری و نفوذ آن­ها را در کودکان و نوجوانان افزایش می­‌دهد.

معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادگستری خراسان‌جنوبی در خصوص آثار منفی رسانه­‌های عمومی نیز گفت: ماهواره با استفاده از روش­‌های هیجانی، دراماتیک و اقرارآمیز ناسالم در جذابیت برنامه­‌هایش کودکان و نوجوانان را مجذوب خود می­‌کند.

تولیدات ماهواره‌­ای بدون توجه فرهنگ هر جامعه، کودکان را تحت تأثیر قرار می­‌دهد

باقری با بیان اینکه بین‌المللی شدن نفوذ این رسانه­‌ها، فرآیند جامعه­‌پذیری مثبت کودکان و نوجوانان را به مخاطره می­‌اندازد، گفت: در حالی که رکن اصلی جامعه­‌پذیری، یادگیری و درونی کردن فرهنگ، ارزش و الگوهای روندی پذیرفته شده در هر جامعه است، تولیدات رسانه­‌های ماهواره­‌ای بدون توجه فرهنگ، ارزش­‌ها و آداب و رسوم خاص هر جامعه، کودکان و نوجوانان را تحت تأثیر قرار می­‌دهد.

وی ادامه داد: در حالی که جامعه‌­پذیری، فرآیندی تدریجی و به موازات افزایش سن است و کودک در درون خانواده بتدریج، ارزش­‌ها و الگوهای رفتار والدین را متناسب با وضعیت خانواده خود می­‌آموزد و والدین بتدریج فرزندان خود را مربوط به سنین مختلف مانند روابط اجتماعی و جنسیت، رعایت قوانین و نهادهای اجتماعی آشنا می­‌کنند، اما این رسانه­‌ها همه‌ی گروه­‌های سنی و جنسی را بدون توجه به فاصله­‌های سنی و طبقات مخاطب یک پیام و برنامه قرار می­‌دهند که این امر، روند رشد تدریجی کودکان را دچار آشفتگی و جامعه‌پذیری آنان را دچار اختلال می­‌کند.

معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادگستری خراسان‌جنوبی افزود: با توجه به اینکه این رسانه­‌ها قدرت­مندترین ابزار تأثیرگذاری در سطح بین‌المللی را به کار می­‌گیرند و در راستای اهداف سیاسی، اقتصادی، فرهنگی از این ابزار سود می­‌جویند و این امر موجب می­‌شود که برای تأمین منافع خود، به تبلیغ وسیع دخانیات، خشونت، بی­‌بند وباری جنسی و جنایات، بعنوان مهم‌ترین جاذبه­‌های رسانه­‌ای به کار گرفته که این اقدام آثار مخربی بر روح و روان کودکان، نوجوانان و جامعه می‌گذارد.

باقری در خصوص مرزهای ارزشی میان والدین و فرزندان نیز یادآور شد: هرچند جوانان و نوجوانان تحت‌تأثیر فرهنگ وارداتی رسانه­‌های بیگانه قرار گیرند، فاصله‌ی آن­ها با والدین بیشتر می‌شود که خود همین ایجاد فاصله مضر است.

ورود ماهواره به خانه را می‌­توان به منزله‌ی ورود یک فرد نامحرم دانست

حجت الاسلام «هادی شهاب» کارشناس مذهبی نیز به ایسنا گفت: از تبعات حضور بدون کنترل و حتی با کنترل ماهواره، سست شدن بنیان خانواده است.

وی افزود: ورود ماهواره به خانه را می­‌توان به منزله‌ی ورود یک فرد نامحرم دانست که دوست ناباب برای فرزندان بوده هم‌چنین درصدد اختلاف‌افکنی میان زن و شوهر است.

عضو هیئت علمی دانشگاه بیرجند اظهار کرد: والدین در کاستن آثار مخرب تربیتی ناشی از ماهواره­‌ها، اینترنت و... نقش بسیار مهمی را می­‌توانند ایفا کنند.

شهاب تصریح کرد: آنچه در این زمینه بعنوان مهم­‌ترین اقدام والدین مطرح است، این بوده همواره ارتباط خود را با فرزندان، به ویژه نوجوانان حفظ کنند.

وی با اشاره به اینکه شبکه‌­های ماهواره با دخالت در سیستم تربیتی، نظام خانواده را بهم ریخته است، گفت: دشمن در این حوزه بسیار فعال بوده و هزینه می‌کند، اما متأسفانه برخی خانواده‌ها خودشان مشوق این موضوع هستند و به‌راحتی و بدون هیچ کنترل و نظارتی، تجهیزات ماهواره و دیگر امکانات آن را در اختیار فرزندانشان قرار می‌دهند.

شهاب، به ­هم ریختن نظام تربیتی و دخالت در آن، تغییر دادن مولفه­‌های سبک زندگی، تربیت نسلی بی­بند و بار، ارتباطات عاطفی کاهش ارتباطات کلامی اعضای خانواده ایرانی را از آسیب­‌های ماهواره برشمرد.

منبع:isna.ir