مجيد رجبي معمار در گفت و گو با خبرنگار حوزه راديو و تلويزيون فارس درباره حجم موجود تصاوير انقلاب در آرشيو صدا و سيما گفت: در اين زمينه نميتوانم آمار دقيقي ارائه بدهم. در اين رابطه تصاوير زيادي هم از انقلاب وجود دارد كه اصلا در آرشيوهاي صدا و سيما نيست. مثلا بي بي سي به عنوان يك بنگاه سخن پراكني بسيار قديمي كه از شايد اوايل قرن بيستم كار خود را شروع كرده، روي عكس و تصاوير زياد كار كرده است.بخش زيادي از تصاوير بكر ايام انقلاب در بي بي سي و برخي بنگاههاي برنامهساز ديگر در اروپا هست كه تلاش زيادي در طول سالهاي گذشته شده تابه تدريج اين تصاوير كه مربوط به خانواده پهلوي و وضع كشور در آن زمان و حتي اواخر دوره قاجار است، خريداري كنيم.
وي افزود: اين بنگاهها هر از چندگاهي هم برنامههايي مبتني بر تصاوير مستندي كه در اختيار دارند ميسازند و ما در تلاش هستيم اينها را بخريم و يا كپي از آنها بدست آوريم تا بتوانيم در برنامهسازيهاي مستند داخلي از آنها استفاده كنيم.
وي در ادامه گفت: بيش از 95 درصد از تصاويري كه مربوط به رژيم گذشته يا مربوط به درگيريهاي دوران انقلاب در آرشيو صدا و سيما وجود دارد تا به حال از تلويزيون پخش شده و مابقي برخي از تصاوير خصوصي خانوادگي درباريها و....است كه خيلي نشان دادنشان مصلحت نيست و تصاوير كاملا شخصي و خصوصي و در برخي جهات مستهجن است كه قابليت پخش ندارند.ولي آنچه كه قابل پخش بوده مرتبا در طول سالهاي گذشته عرضه شده است.
رئيس شوراي هماهنگي دفاع مقدس سيما تصريح كرد: البته رئيس سازمان صدا و سيما هم به اين مسئله توجه بي نظيري نشان دادهاند و در واقع خط قرمزي كه قبلا براي پخش اين آثار تعيين شده بود را به شدت شكست و گفت كه پخش تصاوير موجود در آرشيو به غير از تصاوير خصوصي كاملا آزاد است و هيچ اشكالي ندارد.
وي ادامه داد:حتي در برخي از اين تصاوير كه پخش ميشوند،حضور بعضي از گروههاي چپ، ماركسيست، مليگرا و... كه در ايام انقلاب بعضا در صحنههاي تظاهرات حضور داشتهاند نيز مشهود است.و جالب اين است كه به هر حال اين تصاوير مستند حكايت ميكنند كه همه با هر سليقه و تلقي سياسي كه داشتند زير بيرق و پرچم امام خميني و انقلاب اسلامي كار كردهاند.
وي تصريح كرد: برخي گروهها مدعياند،امام خميني (ره) آمده و از شرايط موجود فرصت طلبي كرده است. در حاليكه اين تصاوير به خوبي مشخص ميكند كه چه كساني فرصت طلب بودهاند و توده عظيم ملت به نام اسلام و خواهان جمهوري اسلامي و براي حكومت اسلامي و در تبعيت از امام آمدند و آنقدر اين موج بزرگ و سيل عظيم بود كه همه را با خودبرد و همه گروههاي ملي گرا، چپ و... همه در ذيل امام و انقلاب اسلامي قرار گرفتند.
وي افزود:بعد از انقلاب برخي از آنها آمدند و سهم خواهي بيشتر از حد خود كردند. ما پس از گذشت 29 سال و با تثبيت خيلي جدي نظام جمهوري اسلامي هيچ نگراني در پخش تصاوير موجود نداريم.
وي درباره اعلام فراخوان عمومي براي جمع آوري عكسها و فيلمهاي دوران انقلاب در آرشيوهاي شخصي نيز گفت: فراخوان جمع آوري عكس و تصاوير دوران انقلاب چندين بار اعلام شده و در دهه اول انقلاب يكي از موضوعاتي كه هر سال در جشنواره فيلم فجر تعقيب ميشد همين جمع آوري آثار بود و در حال حاضر نيز اين فراخوان در برنامه 1404 كه در حال حاضر از شبكه تهران در حال پخش است اعلام ميشود.
رجبي معمار در ادامه گفتگوي خود با فارس گفت: ما آرشيو بزرگي در مركز صدا و سيما داريم كه اين آرشيو از ابتدايي كه راديو و تلويزيون در ايران آغاز به فعاليت كرده،تصويرهايي دارد زيرا يكي از ملزومات ضروري بنگاه برنامهسازي آرشيو است و آرشيو راديو و تلويزيون هم از قبل از انقلاب هست و بسياري از تصاوير مانند كارهاي نمايشي،مستندات،اخبار و... در آن نگهداري ميشود. بعد از انقلاب هم تصاوير فراواني از انقلاب توسط خود راديو و تلويزيون تهيه شده و مقادير زيادي از تصاوير هم مردم يا خبرنگاران و گزارشگران خارجي تهيه كرده بودند كه خريداري و جمع آوري شده و بر آرشيو صدا و سيما افزوده شد.
وي تصريح كرد:در ايام دفاع مقدس حجم عظيمي از تصاوير جديد و مستند مربوط به جنگ هم به آنها اضافه شد و آنچه كه ما الان در كشور داريم، آرشيو گستردهاي از تصاوير انقلاب و دفاع مقدس است كه در آرشيو مركزي صدا وسيماست و مقاديري تصوير نيز در مراكز صدا و سيما و در استانهاست كه كپيهايي هم به تهران دادهاند.خيلي از مراكز راديويي و تلويزيوني استاني هم تصاوير محلي از دوران انقلاب و جنگ دارند.
وي ادامه داد: در مورد ايام انقلاب چند مركز ديگر مانند مركز اسناد انقلاب اسلامي يا سازمان ملي اسناد كشور كه مرتبط با كتابخانه ملي كشور است هم يكسري عكس و تصاوير دارند. دوستان ما در وزارت اطلاعات نيز از اموال و تصاوير و عكسهايي كه در منازل بزرگان رژيم گذشته يا بعضي مراكز دولتي يا در ساواك بوده تصاويري دارند كه اين آرشيوها الان همه شناسايي شدهاند و براي بدست آوردن اين آثار،بين صدا و سيما و مراكز ديگر ارتباط خوبي به وجود آمده است.
رجبي معمار در ادامه اظهار داشت: در مورد دفاع مقدس،حجم وسيعتري از آرشيو در مثلا مؤسسه فرهنگي روايت فتح وجود دارد كه شايد برخي از آنها تصاوير بينظيري است چون فيلمبرداريها از شجاعت و ايثارگريهاي خاصي برخوردار بودهاند يا در بنياد حفظ آثار و نشر ارزشهاي دفاع مقدس، آرشيو كم نظيري در مورد جنگ وجود دارد كه بخش زيادي از تصاوير توسط گروه 40 شاهد تهيه شده است.
وي در ادامه درباره نحوه نگهداري اين آثار نيز گفت: تلاش بر اين است كه همه اين تصاوير از جهت فني و نگهداري، در محلهاي مناسب و با دقت نگهداري شوند. آن بخش از تصاوير هم كه بر اثر مرور زمان آسيب ديدهاند و بعضا به صورت 8 ميلي متري يا 16 ميلي متري بوده و در طول زمان ريختگي پيدا كرده،با استفاده از نرم افزارهاي جديد رايانهاي و تا جايي كه مقدور است، بازسازي شوند.
گفتگو از مريم فيروزفر
وي افزود: اين بنگاهها هر از چندگاهي هم برنامههايي مبتني بر تصاوير مستندي كه در اختيار دارند ميسازند و ما در تلاش هستيم اينها را بخريم و يا كپي از آنها بدست آوريم تا بتوانيم در برنامهسازيهاي مستند داخلي از آنها استفاده كنيم.
وي در ادامه گفت: بيش از 95 درصد از تصاويري كه مربوط به رژيم گذشته يا مربوط به درگيريهاي دوران انقلاب در آرشيو صدا و سيما وجود دارد تا به حال از تلويزيون پخش شده و مابقي برخي از تصاوير خصوصي خانوادگي درباريها و....است كه خيلي نشان دادنشان مصلحت نيست و تصاوير كاملا شخصي و خصوصي و در برخي جهات مستهجن است كه قابليت پخش ندارند.ولي آنچه كه قابل پخش بوده مرتبا در طول سالهاي گذشته عرضه شده است.
رئيس شوراي هماهنگي دفاع مقدس سيما تصريح كرد: البته رئيس سازمان صدا و سيما هم به اين مسئله توجه بي نظيري نشان دادهاند و در واقع خط قرمزي كه قبلا براي پخش اين آثار تعيين شده بود را به شدت شكست و گفت كه پخش تصاوير موجود در آرشيو به غير از تصاوير خصوصي كاملا آزاد است و هيچ اشكالي ندارد.
وي ادامه داد:حتي در برخي از اين تصاوير كه پخش ميشوند،حضور بعضي از گروههاي چپ، ماركسيست، مليگرا و... كه در ايام انقلاب بعضا در صحنههاي تظاهرات حضور داشتهاند نيز مشهود است.و جالب اين است كه به هر حال اين تصاوير مستند حكايت ميكنند كه همه با هر سليقه و تلقي سياسي كه داشتند زير بيرق و پرچم امام خميني و انقلاب اسلامي كار كردهاند.
وي تصريح كرد: برخي گروهها مدعياند،امام خميني (ره) آمده و از شرايط موجود فرصت طلبي كرده است. در حاليكه اين تصاوير به خوبي مشخص ميكند كه چه كساني فرصت طلب بودهاند و توده عظيم ملت به نام اسلام و خواهان جمهوري اسلامي و براي حكومت اسلامي و در تبعيت از امام آمدند و آنقدر اين موج بزرگ و سيل عظيم بود كه همه را با خودبرد و همه گروههاي ملي گرا، چپ و... همه در ذيل امام و انقلاب اسلامي قرار گرفتند.
وي افزود:بعد از انقلاب برخي از آنها آمدند و سهم خواهي بيشتر از حد خود كردند. ما پس از گذشت 29 سال و با تثبيت خيلي جدي نظام جمهوري اسلامي هيچ نگراني در پخش تصاوير موجود نداريم.
وي درباره اعلام فراخوان عمومي براي جمع آوري عكسها و فيلمهاي دوران انقلاب در آرشيوهاي شخصي نيز گفت: فراخوان جمع آوري عكس و تصاوير دوران انقلاب چندين بار اعلام شده و در دهه اول انقلاب يكي از موضوعاتي كه هر سال در جشنواره فيلم فجر تعقيب ميشد همين جمع آوري آثار بود و در حال حاضر نيز اين فراخوان در برنامه 1404 كه در حال حاضر از شبكه تهران در حال پخش است اعلام ميشود.
رجبي معمار در ادامه گفتگوي خود با فارس گفت: ما آرشيو بزرگي در مركز صدا و سيما داريم كه اين آرشيو از ابتدايي كه راديو و تلويزيون در ايران آغاز به فعاليت كرده،تصويرهايي دارد زيرا يكي از ملزومات ضروري بنگاه برنامهسازي آرشيو است و آرشيو راديو و تلويزيون هم از قبل از انقلاب هست و بسياري از تصاوير مانند كارهاي نمايشي،مستندات،اخبار و... در آن نگهداري ميشود. بعد از انقلاب هم تصاوير فراواني از انقلاب توسط خود راديو و تلويزيون تهيه شده و مقادير زيادي از تصاوير هم مردم يا خبرنگاران و گزارشگران خارجي تهيه كرده بودند كه خريداري و جمع آوري شده و بر آرشيو صدا و سيما افزوده شد.
وي تصريح كرد:در ايام دفاع مقدس حجم عظيمي از تصاوير جديد و مستند مربوط به جنگ هم به آنها اضافه شد و آنچه كه ما الان در كشور داريم، آرشيو گستردهاي از تصاوير انقلاب و دفاع مقدس است كه در آرشيو مركزي صدا وسيماست و مقاديري تصوير نيز در مراكز صدا و سيما و در استانهاست كه كپيهايي هم به تهران دادهاند.خيلي از مراكز راديويي و تلويزيوني استاني هم تصاوير محلي از دوران انقلاب و جنگ دارند.
وي ادامه داد: در مورد ايام انقلاب چند مركز ديگر مانند مركز اسناد انقلاب اسلامي يا سازمان ملي اسناد كشور كه مرتبط با كتابخانه ملي كشور است هم يكسري عكس و تصاوير دارند. دوستان ما در وزارت اطلاعات نيز از اموال و تصاوير و عكسهايي كه در منازل بزرگان رژيم گذشته يا بعضي مراكز دولتي يا در ساواك بوده تصاويري دارند كه اين آرشيوها الان همه شناسايي شدهاند و براي بدست آوردن اين آثار،بين صدا و سيما و مراكز ديگر ارتباط خوبي به وجود آمده است.
رجبي معمار در ادامه اظهار داشت: در مورد دفاع مقدس،حجم وسيعتري از آرشيو در مثلا مؤسسه فرهنگي روايت فتح وجود دارد كه شايد برخي از آنها تصاوير بينظيري است چون فيلمبرداريها از شجاعت و ايثارگريهاي خاصي برخوردار بودهاند يا در بنياد حفظ آثار و نشر ارزشهاي دفاع مقدس، آرشيو كم نظيري در مورد جنگ وجود دارد كه بخش زيادي از تصاوير توسط گروه 40 شاهد تهيه شده است.
وي در ادامه درباره نحوه نگهداري اين آثار نيز گفت: تلاش بر اين است كه همه اين تصاوير از جهت فني و نگهداري، در محلهاي مناسب و با دقت نگهداري شوند. آن بخش از تصاوير هم كه بر اثر مرور زمان آسيب ديدهاند و بعضا به صورت 8 ميلي متري يا 16 ميلي متري بوده و در طول زمان ريختگي پيدا كرده،با استفاده از نرم افزارهاي جديد رايانهاي و تا جايي كه مقدور است، بازسازي شوند.
گفتگو از مريم فيروزفر