سرد كردن و انجماد یكی از متداول ترین روشهای نگهداری مواد غذایی است كه موجب طولانی شدن زمان ماندگاری آنها میشود. استفاده از یخچال برای نگهداری برخی مواد غذایی فاسد شدنی مانند گوشت، مرغ، ماهی و لبنیات، ضروری است. همچنین یخچال به تازه ماندن بعضی مواد غذایی مانند سبزی و میوه خام و ایجاد طعم دلنشین و خنك در نوشیدنیها كمك میكند.
حداكثر زمان ماندگاری مواد غذایی فاسد شدنی و نیز بسیاری از میوهها و سبزیها در صفر درجه سانتیگراد دو هفته، در5 درجه سانتیگراد یك هفته و در درجه حرارت اتاق (22 درجه سانتیگراد) چند ساعت است.
غذای سرد سالم تر است
با تغییر شیوه زندگی، نیاز ما به یخچال بیشتر شده است. به دفعات كمتری خرید میكنیم، ولی هر بار میزان بیشتری مواد غذایی میخریم. در نتیجه مواد غذایی بیشتری را برای مدت طولانی تر در یخچال نگهداری میكنیم.
چند نكته مهم:
- دمای سردترین قسمت یخچال را بین صفر تا پنج درجه سانتیگراد نگه دارید.
- پس از باز كردن در قوطی كنسرو، محتویات آن را در ظرفی خالی كنید و روی آن را بپوشانید. در غیر این - صورت ممكن است قوطی، غذا را آلوده كند.
- غذایی را كه تاریخ مصرف آن گذشته است، دور بریزید. بر چسب مواد غذایی را در ارتباط با درجه حرارت محل نگهداری و زمان ماندگاری كنترل كنید.
- یخچال را بیش از حد پر نكنید زیرا هوای خنك، كه یخچال را سرد نگه میدارد، نمی تواند جریان پیدا كند.
- یخچال را نزدیك اجاق گاز یا منبع حرارتی دیگر قرار ندهید.
- فاسد شدنی ترین غذاها را در سردترین قسمت یخچال بگذارید.
حال قسمتهای مختلف یك یخچال و مواد غذایی را كه در آن قسمتها بایستی نگهداری شوند ، برایتان بازگو میكنیم.
سردترین قسمت (0 تا 5 درجه سانتیگراد)
در این قسمت غذاهایی را قرار دهید كه باید سالم نگه داشته شوند. روی مواد غذایی خام را بپوشانید یا آنها را بسته بندی كنید. مواد غذایی كه باید در این قسممت نگهداری شوند شامل :
- غذاهای پخته ی سرد مانند غذاهای آماده مصرف، انواع پیراشكی، مرغ آماده مصرف
- شیر، ماست و پنیر تازه
- انواع گوشت پخته، سوسیس و كالباس
- سالادهای آماده مانند سالاد سیب زمینی و الویه
- غذاهای خانگی مانند انواع خورش و آبگوشت
- شیرینی خامه ای
گوشت، مرغ و ماهی تمیز شده را همیشه در سردترین قسمت یخچال و حتماً در ظروف در بسته نگه دارید و آنها را هر چه سریع تر مصرف كنید و برای مدت طولانی تر در فریزر نگه داری كنید.
قسمتهای خنك
در این قسمت مواد غذایی را كه بهتر است خنك نگه داشته شوند تا برای مدت بیشتری تازه بمانند، بگذارید، مانند:
- آب میوه و پنیر سفت مانند پنیر پیتزا
- ظروف و شیشههای باز شده سس سالاد، سس گوجه فرنگی و مربا كه بر چسب " در یخچال نگه داری شود" داشته باشند.
- كره، مارگارین روغنهای خوراكی
- تخم مرغ
در صورت وجود قسمتهای مجزای مخصوص (جای كره و تخم مرغ) میتوان از آنها استفاده كرد. تخم مرغ پس از خرید باید در یخچال نگه داری شود. در صورتی كه روی بسته توصیههایی شده است، به آنها عمل كنید.
جا میوه ای
این قسمت گرم ترین منطقه یخچال است.
سبزی، میوه و مواد اولیه سالاد ماند كاهوی خرد نشده، گوجه فرنگی، تربچه را در این قسمت میتوانید نگه دارید.
بعضی از میوهها و سبزیها مانند موز، لیمو و گوجه فرنگی را بهتر است در دمای بالاتر از 10 درجه سانتیگراد نگه دارید تا كیفیت آنها به خوبی حفظ شود.
یخچال را بیش از حد پر نكنید
- بر خلاف فریزر كه در صورت پر بودن بهتر كار میكند، یخچال نباید بیش از حد پر شود. پر بودن بیش از حد یخچال، باعث توقف جریان هوای خنك (كه غذا را سرد نگه میدارد) میشود.
- وقتی زیاد خرید میكنید، مجبور میشوید به زور آنها را در یخچال جا دهید. سعی كنید نوشیدنیهایی را كه برای مصرف فوری احتیاج دارید، در یخچال بگذارید و پس از مصرف به تدریج جایگزین كنید كه این نوشیدنیها شامل : نوشابههای گازدار مثل كولا ، آب میوه پاكتی ، ماء الشعیر و آب معدنی است.
- بسیاری از ظروف و شیشههای مربا، سس و غیره را فقط پس از باز كردن در آنها، باید در یخچال نگهداری كرد.
- لازم نیست برای سالم ماندن نوشابه آن را در یخچال نگه دارید. نوشابه سرد فقط طعم بهتری دارد.
آیا سردترین قسمت یخچال به اندازه كافی سرد است؟
برای فهمیدن این موضوع به دماسنج یخچال نیاز دارید.
- دماسنج مناسب یخچال را انتخاب كنید.
- دماسنج یخچال را كه قیمت چندانی ندارد، میتوان از فروشگاههای بزرگ و زنجیره ای، فروشگاههای لوازم خانگی و برخی كارخانههای سازنده یخچال خریداری كرد. نوعی را انتخاب كنید كه خواندن آن راحت باشد.
- از دماسنج جیوه ای استفاده نكنید كه ممكن است بشكند و مواد غذایی را آلوده كند.
- دمای سردترین قسمت یخچال را به صفر تا پنج درجه سانتیگراد برسانید. برای این كار لازم نیست یخچال را خالی كنید. سپس كارهای زیر را به ترتیب انجام دهید:
1- دماسنج را در سردترین قست یخچال قرار دهید، جایی كه به محض باز كردن در یخچال بتوانید آن را بخوانید.
2- در یخچال را ببندید و چند ساعت (ترجیحاً شب تا صبح) آن را باز نكنید تا دمای آن ثابت بماند.
3- بدون برداشتن دماسنج دما را بخوانید. اگر بین صفر تا پنج درجه سانتیگراد نبود درجه ترموستات یخچال را تنظیم كنید. سپس مرحله 2 را تكرار كنید و دوباره دما را بخوانید.
4- اگر دمای یخچال هنوز به میزان مطلوب نرسیده است، ترموستات یخچال را دوباره تنظیم كنید.