منابع و هزینه‌های انتخاباتی سؤالی است که با وجود حرف و حدیث‌های بسیار هنوز در خصوص انتخابات ریاست جمهوری گذشته بی‌پاسخ مانده است.
 
به گزارش خبر آنلاين ،‌ ظاهراً ستادها ‌باید زودتر از این‌ها این سؤال بی‌پاسخ را جواب می‌دادند ولی حوادث و حواشی که بعد از انتخابات ریاست جمهوری به وقوع پیوست و درگیری و مشغله برخی از ستادها منجر به بی‌نتیجه ماندن این امر شد. امری که به شفاف‌سازی فعالیت‌های سیاسی و نیز جلب اعتماد عمومی می‌تواند کمک شایانی کند.
اصولاً در هر کدام از انتخابات‌ها طرف‌های مبارزه سعی دارند که منابع مالی خود را پنهان سازند یا مردمی جلوه دهند و یا به سیاه نمایی و بعضاً دروغ‌پردازی در خصوص منابع مالی یا هزینه‌های ستاد انتخابات رقیب بپردازند. اما آنچه که واضح است انتخابات در تمام اشکال خود هزینه‌های سرسام‌آوری دارد که از عهده هر فردی بر نمی‌آید، چه بسا برخی تحلیلگران سیاسی و جامعه‌شناسی کشور پیشتر از آسیبی به نام «باندهای ثروت و قدرت» که دچار انتخابات کشور ما‌ست، اشاره داشته‌اند. انتخابات ریاست جمهوری گذشته به لحاظ مالی از چند بعد قابل توجه بود. یکی اینکه آمارهای عجیب و غریبی از هزینه‌های انجام شده در ستادها و نیز نحوه تأمین آن به گوش می‌رسید چقدر با آمارهای حقیقی تطبیق دارد. چه که محمود احمدی‌نژاد در مناظره با رقبای اصلاح‌طلب خود مستقیماً به هزینه‌های کلان آنان اشاره و در مورد مهدی کروبی با اشاره به هزینه تبلیغات پیام کوتاه وی توانست دبیرکل اعتمادملی را غافلگیر کند. عدد و رقمی که البته بعد از مناظره تکذیب شد.
آنچه درباره هزینه‌های انتخاباتی چهار نامزد ریاست جمهوری برآورد می‌شود این است که هر کدام از این چهار رقیب حداقل بین 5تا 13میلیارد تومان هزینه کرده‌اند.
 
ستاد احمدی‌نژاد؛ گسترده و کم‌سخن
محمود احمدی‌نژاد که ریاست دولت نهم را بر عهده داشت، نخواست هزینه‌ای از جیب خود برای تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری دهم اختصاص دهد. شاید یک دلیل آن این بود که وی به خاطر عنصر تبلیغی قوی عملکرد چهارساله‌اش مطمئن‌تر از سایر نامزدها بود. چه این که محمود احمدی‌نژاد در اوج تبلیغات ریاست جمهوری و نه روز از آغاز تبلیغات طی پستی که پس از حدود یک سال در وبلاگش گذاشت از عدم اعتقادش به هزینه‌های هنگفت و سرسام‌آور تبلیغات سخن گفت و با تأکید بر اینکه ستاد انتخاباتی ندارد، کنار فرصت برابری که صدا‌وسیما در اختیار نامزدها قرار می‌دهد، پایگاه مجازی‌اش را مناسب‌ترین رسانه برای پاسخ به سؤالات و اعلام دیدگاه‌ها و برنامه‌ها و گزارش عملکردهایش کنار عنوان کرد.
وی در ادامه با بیان اینکه امکانات مالی برای هزینه‌های تبلیغات انتخاباتی ندارد به خودداری از پذیرش کمک‌های مالی انتخاباتی اشاره کرد. همچنان که دیدیم مشاور عالی رئیس‌جمهور یعنی مجتبی ثمره هاشمی با هدف جلوگیری از ایجاد شائبه بهره‌گیری از موقعیت و امکانات دولتی در انتخابات از سمت خود استعفا و ریاست ستادهای مردمی احمدی‌نژاد را برعهده گرفت. نکته با اهمیت در خصوص ستادهای مردمی محمود احمدی‌نژاد فراوانی و گستردگی حوزه عملکردشان در تهران و شهرستان‌ها بود که اگر چه به لحاظ گستردگی و تنوع اقلام به کار رفته به پای ستادهای میرحسین موسوی نمی‌رسیدولی به جهت برخورداری از اقلام منحصربه فرد و تأثیرگذاری بر مخاطبان عمومی مانند سی دی‌های متنوع از عمق بیشتری برخوردار بود.
به هر حال آنچه که در مقطع کنونی به نظر لازم می‌آید انتشار بیلان مالی ستاد حتی مردمی‌اش است. بیلانی که به اذعان اخیر ثمره هاشمی در جمع فعالان ستادهای انتخاباتی احمدی‌نژاد در استان خوزستان شامل دو بخش مردمی و غیرمردمی می‌شود. دستیار ارشد این روزها و رئیس ستاد انتخاتی احمدی‌نژاد خاطرنشان کرده است که «بخش اعظمی از هزینه تبلیغات احمدی‌نژاد در انتخابات ریاست جمهوری از محل کمک‌های مردمی بود». بنابراین شفاف شدن این ابهام که چه مقدار از این هزینه کلان که صرف تبلیغات رئیس دولت دهم شد توسط «مردمی که وی را از جنس خود می‌دانستند»، تأمین شد و چه مقدار آن توسط منابع غیر آن که خود جای سؤالی بس بزرگتر دارد. علی‌اکبر جوانفکر مشاور مطبوعاتی رئیس‌جمهور در گفت‌وگو با «خبر» انتشار بیلان مالی ستادهای انتخاباتی را به لحاظ اخلاقی یک توقع به جا می‌داند.
وی این مسئله را در جهت شفافیت در تعامل با جامعه لازم دانست و افزود: البته الزامی نیست و نمی‌توان قانوناً این امر را به ستادهای انتخاباتی تحمیل کرد که هزینه‌ها و منابع مالی خود را به مردم منعکس کنند. علی رغم تلاش و پیگیری گسترده «خبر» هیچ کدام از اعضای ستاد هماهنگی حمایت‌های مردمی احمدی‌نژاد پاسخگوی این پرسش که آیا ستاد آقای احمدی‌نژاد قصدی برای انتشار بیلان مالی خود دارد یا نه؟ نشدند.
چنانچه میثم نیلی مسئول کمیته سیاسی ستاد در گفت‌وگو با خبر «خود را در جایگاهی ندید که پاسخگوی سؤالات ما در این زمینه باشد» و ما را به رئیس ستاد ارجاع داد. همچنین ابوالحسن فقیه رئیس سازمان بهزیستی کل کشور که از دیگر اعضای این ستاد بود در گفت‌وگو با «خبر» از انتشار بیلان مالی ستادها در صورتی که از سوی همه ستادها انجام گیرد استقبال کرد ولی در خصوص این مسئله که آیا ستاد احمدی‌نژاد قصد چنین کاری دارد، اظهارنظری نکرد و ما را همچنان به ثمره هاشمی ارجاع داد. با وجود تماس‌های مکرر «خبر» با دفتر مشاور ارشد رئیس‌جمهوری و با وجود انعکاس کتبی خواسته مان با رئیس ستاد احمدی‌نژاد وی به دلیل مشغله بسیار نتوانست پاسخگوی این سئوال باشد.
 
ستاد رضایی؛ تکلیفی نیست
شاید بتوان گفت محسن رضایی که در میانه راه به کارزار انتخاباتی ریاست‌جمهوری وارد شد، کمترین حجم تبلیغاتی را داشته است. تبلیغاتی که شاید زیاد هم در جلب آرا موفق عمل نکرد. می‌توان به یقین گفت که یکی از دلایل این حجم کم تبلیغی کمبود منابع مالی است که همواره از ستاد رضایی به گوش می‌رسید. منابع مالی که در غیاب رضایی و تردید ابهام برانگیزش برای ورود به انتخابات به نفع رقبای انتخاباتی و به دنبال یارکشی‌های انتخاباتی مصادره شد.
محمد مهدی امامی ناصری مشاور محسن رضایی و دبیر شورای برنامه‌ریزی و راهبردی ستاد رضایی در گفت و گو با «خبر» ضرورت بیلان مالی ستادها از نظر اجتماعی را کاملاً مشهود دانست و افزود: اگر این ضرورت قانونی باشد به این صورت که قانونگذار چنین تکلیفی برای نامزدها ایجاد کند علی‌الاصول محقق نخواهد شد و اگر هم محقق شود واقعی نخواهد بود و یک امر صوری خواهد بود. وی با بیان اینکه باید اقل و اکثر منابع مالی ستادها مورد بحث کارشناسی قرار گیرد، ادامه می‌دهد: فردی که قصد ورود به انتخابات به خصوص عرصه ریاست جمهوری را دارد باید با یک برنامه مالی و پشتیبانی برای خود معین کند. این برنامه مالی باید دارای منابع معین و مشخص باشد که از کجا تأمین می‌شود. در اینکه این منابع شفاف‌تر به مردم ارائه شود مورد پذیرش است ولی اینکه بگوییم فلان ستاد ریالی هزینه نکرده است یا اصلاً برنامه مالی نداشته است معقول نیست.
امامی ناصری ارائه بیلان مالی توسط ستاد رضایی را امکان‌پذیر ندانست و گفت: اولاً رضایی جزو کاندیدهایی بود که خیلی دیر وارد عرصه شد و به همین خاطر نتوانست یک برنامه مالی مدونی در حوزه مالی تدوین کند. بنابراین هر کمک یا هزینه‌ای که انجام شد به صورت پراکنده و از جانب کمک‌های مردمی و دوستان ایشان انجام شد. چون نظام‌مند نبود پس انتشارش امر معقولی نیست. وی همچنین به هزینه‌های ستاد احمدی‌نژاد اشاره کرد و گفت: هزینه‌های غیرمستقیم ستاد احمدی‌نژاد بیشتر از کل هزینه‌های مستقیم سه نامزد دیگر بود. وی استفاده از رانت‌های رسانه‌ای، امکانات دولتی و... را جزو هزینه‌های غیرمستقیم دسته‌بندی کرد.
 
ستاد کروبی؛ نمی‌توان بیلان داد
هزینه‌های ستاد انتخاباتی مهدی کروبی در برهه‌ای در کانون توجه بود. هنگامی که محمود احمدی‌نژاد در مناظره انتخاباتی با کروبی به برآورد صد میلیارد تومانی خود از خرج تبلیغات کروبی اشاره کرد و اعلام کرد که ستاد کروبی درنظر داشت که تنها حدود 20 میلیارد تومان برای تبلیغات اس‌ام‌اس‌ خرج کند که مخابرات نمی‌توانست آن را اجرایی کند. اگرچه این مسئله فردای آن روز توسط غلامحسین کرباسچی تکذیب شد و کروبی نیز در مناظره‌های بعدی توضیحات تکمیلی راجع به منابع مالی ستاد خود داد ولی هرگز ستاد کروبی بیلان مالی خود در انتخابات ریاست جمهوری را منتشر نساخت.
رضا نوروز‌زاده قائم مقام ستاد انتخاباتی کروبی در گفت و گو با «خبر» انتشار بیلان مالی را عملی ندانست و افزود: هرکس مدعی شود که این بیلان مالی حقیقی است، دروغ می‌گوید. وی ارائه بیلان مالی توسط ستادهای انتخاباتی را متوجه احزاب کرد وگفت: اگر احزاب توانایی فعالیت داشته و کمک‌های اقتصادی مشخص به آن‌ها شود، چنین امری امکان‌پذیر است ولی چون در کشور ما چنین چیزی امکانپذیر نیست امکان ارائه بیلان مالی نیست. صادقانه باید گفت که آنان که اقدام به این کار کنند ممکن است متوسل به دروغ شوند. در حالی که نوروز‌زاده ارائه بیلان مالی حقیقی را غیرممکن می‌داند به هزینه سه میلیارد تومانی ستاد کروبی اشاره کرد و گفت: اگرچه مسائل مالی ستاد کروبی دست من نبود ولی تا آنجا که در جریان آن بودم، کل هزینه ستاد زیر سه میلیارد تومان بود که این اعم از کمک‌های مردمی و غیرمردمی است. وی در ادامه به بخشی از سخنان احمدی‌نژاد در مناظره با کروبی در خصوص میزان مبلغ اختصاص یافته برای تبلیغات اس‌ام‌اس اشاره کرد و گفت: مردم قضاوت خود را کردند و هم‌اکنون کاری در این رابطه نمی‌توان کرد. به همین دلیل نمی‌توان بیلان داد، چون هر کس هر چه به دهانش رسید مطرح کرد و آن برای مردم جا افتاد.
 
ستاد موسوی؛ گزارش می‌دهیم
ستاد میرحسین موسوی یکی از ستادهایی بود که بیشترین حرف و حدیث‌ها راجع به منابع مالی و همچنین هزینه‌های تبلیغی را به خود مشغول کرد. موسوی در اواخر تیرماه در نشستی با جمعی از خانواده‌های بازداشت شده با تکذیب هزینه‌های چند صد میلیارد تومانی ستاد انتخاباتی خود گفت: حدود ۳ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان حداکثر هزینه‌ تبلیغات انتخابات من بوده است. وی در ادامه در خصوص ستاد انتخاباتی کروبی نیز اظهارنظر می‌کند و خاطرنشان می‌کند: مطمئنم که هزینه‌های تبلیغاتی آقای کروبی نیز در همین حدود و یا حتی کمتر از این میزان بوده است. با این وجود قربان بهزادیان‌نژاد در گفت‌وگو با «خبر» با تأکید بر ضرورت انتشار بیلان مالی ستادهای انتخابات ریاست جمهوری به تأثیر عملکرد شفاف بر جلب اعتماد عمومی اشاره کرد و گفت: این امر به خصوص به جهت وجود مواردی در استفاده برخی ستادها از اموال دولتی ضرورت دارد.
وی با یادآوری اینکه در آینده نزدیک ستاد موسوی اقدام به انتشار بیلان مالی خود خواهد کرد، در خصوص دلیل این عمل گفت: مشکلی که ما در انجام این کار داشتیم و سبب به تأخیر افتادن آن شد این بود که مدت نسبتاً زیادی ستادهایمان پلمپ بودند و هنگامی که پلمپ آنان نیز باز شد هنوز نتوانستیم اسناد و مدارک لازم را جمع کنیم.


گردآوری:گروه خبر سيمرغ
www.seemorgh.com/news
منبع:khabaronline.ir