به گزارش فارس، مدیركل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در گزارش جدید خود درباره برنامه هسته‌ای ایران بر نبود انحراف در فعالیتهای هسته‌ای تهران تاكید كرد.
"یوكیو آمانو " مدیر كل ژاپنی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گزارش جدید خود درباره برنامه هسته‌ای ایران را دوشنبه شب منتشر كرد كه متن كامل آن به شرح زیر است:
***
اجرای توافقنامه پادمان‌های ان‌پی‌تی و مفاد مرتبط با قطعنامه‌های شورای امنیت در جمهوری اسلامی ایران
گزارش مدیركل
1. این گزارش مدیركل به شورای حكام و ،بطور موازی، به شورای امنیت درباره اجرای توافقنامه پادمان‌های ان‌پی‌تی و مفاد مرتبط با قطعنامه‌های شورای امنیت در جمهوری اسلامی ایران است. این گزارش به تحولات پس از گزارش قبلی در می 2010 می‌پردازد.
2. شورای امنیت در 9 ژوئن 2010 قطعنامه 1929 (2010) را تصویب كرد كه بر اساس آن:
* شورای امنیت تایید كرد كه ایران به درخواست‌های شورای حكام نپرداخته و از قطعنامه‌های 1696 (2006), 1737 (2006), 1747 (2007)، 1803 (2008) شورای امنیت پیروی نكرده است.
* شورای امنیت تایید كرد كه ایران، بدون تاخیر بیشتر، باید اقدامات درخواست شده توسط شورای حكام در قطعنامه‌های GOV/2006/14 و GOV/2009/82 را انجام دهد.
* شورای امنیت بر این نكته صحه گذاشت كه ایران، بدون تاخیر بیشتر، باید اقدامات تصریح شده در بند 2 قطعنامه 1737 (2006) (تعلیق تمام فعالیتهای بازفرآوری و مرتبط غنی‌سازی بعلاوه كار بر روی فعالیتهای مرتبط رآكتور آب سنگین) را انجام دهد.
* شورای امنیت مجدد تصریح كرد كه ایران باید بطور كامل با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در زمینه تمام مسائل باقیمانده به ویژه آنهایی كه نگرانی‌ها درباره ابعاد احتمالی نظامی برنامه هسته‌ای ایران را افزایش می‌دهند، همكاری كند كه این همكاری شامل تامین دسترسی به تمام سایتها، تجهیزات، اشخاص و مدارك مورد درخواست آژانس می‌شود؛
* شورای امنیت تصمیم گرفت كه ایران باید، بدون تاخیر، به توافق پادمان‌های خود بطور كامل و بدون هیچگونه شرطی پایبند باشد كه این شامل بكارگیری كد تعدیل شده 3.1 ترتیبات اجرایی می‌شود؛ این شورا از ایران خواست تا موكدا مطابق با مفاد پروتكل الحاقی اقدام كرده و سریعا آن را بپذیرد؛ شورای امنیت تاكید كرد كه مطابق ماده 24 و 39 توافق پادمان‌های ایران، توافق پادمان‌های ایران و ترتیبات اجرایی آن شامل كد تعدیل شده 3.1 بطور یكجانبه توسط ایران قابل اصلاح یا تغییر نیستند. شورا خاطر نشان كرد كه مكانیزمی در توافق برای تعلیق هر یك از مفاد ترتیبات اجرایی وجود ندارد؛
* شورای امنیت مجدد تاكید كرد كه ایران مطابق با الزامات خود تحت قطعنامه‌های قبلی مبنی بر تعلیق تمام فعالیتهای مرتبط غنی‌سازی، رآكتور آب سنگین و بازفرآوری، نباید كار ساخت و ساز در هر یك از تاسیسات جدید غنی‌سازی اورانیوم، بازفرآوری یا مرتبط با آب سنگین را آغاز كند و باید هر گونه ساخت و ساز در حال جریان چنین تاسیساتی را متوقف كند.
* شورای امنیت از مدیركل خواست تا تمام گزارشهای مدیركل درباره بكارگیری پادمان‌ها در ایران را به شورای امنیت انتقال دهد؛
* شورای امنیت از مدیركل خواست تا طی 90 روز گزارشی را درباره اینكه آیا ایران تعلیق تمام فعالیتهای ذكر شده در قطعنامه1737 (2006) را اجرایی كرده و به تعلیق آنها ادامه داده است یا نه، تهیه كند. شورای همچنین از مدیركل خواست تا گزارشی را درباره روند پایبندی ایران به تمام گامهای مورد نیاز شورای حكام و به سایر مفاد قطعنامه‌های 1737 (2006), 1747 (2007), 1803 (2008) و 1929 (2010) تهیه كند.
A. فعالیتهای مرتبط غنی‌سازی فعلی
A.1. نطنز: تاسیسات غنی‌سازی سوخت و تاسیسات غنی‌سازی آزمایشی سوخت
3. تاسیسات غنی‌سازی سوخت: دو سالن آبشاری در تاسیسات غنی‌سازی سوخت وجود دارند: سالن آبشاری A و سالن آبشاری B. با توجه به اطلاعات طراحی ارائه شده توسط ایران، 8 واحد (واحدهای A21 تا A28) برای تولید سالن A، با 18 آبشار در هر واحد برنامه‌ریزی می‌شوند. اطلاعات طراحی مفصلی درباره سالت تولید B ارائه نشده است.
4. ایران در 28 آگوست 2010 گاز هگزا فلوراید اورانیوم طبیعی (یواف6) را به 17 آبشار واحد A24، 6 آبشار واحد A26 در تاسیسات غنی‌سازی سوخت تزریق می‌كرد. تمام 18 آبشار واحد A28 و آبشار باقیمانده واحد A24 و باقی 12 آبشار واحد A26 ( شش آبشاری كه تحت خلأ بودند) همچنین نصب شدند، اما هگزا فلوراید اورانیوم در آنها تزریق نمی‌شد. تا آن تاریخ، تمام سانتریفیوژهای نصب شده شامل ماشین‌های IR-1، كه از آن 164 عدد در هر آبشار وجود دارد، هستند. كار نصب در واحدهای A21، A22، A23، A25 و A27 ادامه داشت اما هیچ سانتریفیوژی نصب نشده بود. تا تاریخ 28 آگوست 2010، هیچ كار نصبی در سالن تولید B نشده بود.
5. آژانس در 22 نوامبر 2009 یك راستی‌آزمایی فهرست اقلام فیزیكی در تاسیسات غنی‌سازی سوخت انجام داد. آژانس با مدنظر قرار دادن اطلاعات جدید ارائه شده توسط ایران، به ارزیابی خود از تعادل مواد برای دوره 18 نوامبر 2008 تا 22 نوامبر 2009 ادامه می‌دهد. ایران در نامه‌هایی به تاریخ 9 آگوست 2010 و 17 آگوست 2010 به آژانس اطلاع داد كه مقدار مواد هسته‌ای در تاسیسات را كم تخمین زده بود و یك برآورد بازبینی شده را ارائه كرد. ایران همچنین درباره اینكه چگونه قصد داشت سیستم حسابداری مواد هسته‌ای تاسیسات را بهبود بخشد، به آژانس اطلاع داد. آژانس تا زمانی كه ارزیابی آن كامل شود، نمی‌توان تعادل مواد هسته‌ای را تایید كند.
6. ایران تخمین زده است كه بین 23 نوامبر 2009 و 6 آگوست 2010، 995 كیلوگرم دیگر یواف6 با درصد غنای پایین تولید كرده است، كه بنابراین مجموع تولید یواف6 با درصد غنای پایین از فوریه 2007 تا كنون به دو هزار و 803 كیلوگرم می‌رسد. مواد هسته‌ای در تاسیسات غنی‌سازی سوخت (شامل تزریق، محصول و دورریز) بعلاوه تمام آبشارهای نصب شده و ایستگاههای تزریق و تخلیه تحت نظارت و كنترل آژانس باقی هستند. آژانس در نامه‌ای به تاریخ 19 جولای 2010، شماری از اتفاقات شامل شكستن مهر و موم توسط اپراتور در تاسیسات غنی‌سازی سوخت را به ایران یادآوری كرد. ایران در نامه‌ای به تاریخ 9 آگوست 2010 اطلاعات بیشتری را درباره این اتفاقات ارائه كرده و اعلام كرد كه شكستن مهر و موم‌ها اتفاقی بوده و "تمام توصیه‌ها و آموزش‌های لازم به اپراتور به منظور مراقبت و كنترل بیشتر در این زمینه ارائه شده است. " نتایج پادمان‌های شكستن مهر و موم‌ها توسط آژانس و بر اساس تكمیل راستی‌آزمایی فهرست اقلام فیزیكی بعدی كه در حال حاضر برای اكتبر 2010 برنامه‌ریزی شده است، ارزیابی خواهد شد.
7. آژانس از فوریه 2007 شمار زیادی نمونه‌های محیطی در تاسیسات غنی‌سازی سوخت گرفته است كه نتایج آنها نشان از سطح غنی‌سازی اورانیوم كمتر از 5 درصد اورانیوم 235 دارد. در یك نتیجه جدید، تعداد كمی از موادی از نمونه‌های گرفته شده در ناحیه آبشاری با سطح غنی‌سازی بین 5 درصد و 7.1 درصد اورانیوم 235 تشخیص داده شدند كه این میزان بیشتر از سطح اعلام شده در پرسشنامه اطلاعات طراحی بود. آژانس در نامه‌ای به تاریخ 13 آگوست 2010 به ایران درباره این موضوع اطلاع داد و توضیحاتی را در این زمینه خواستار شد. ایران در نامه‌هایی به تاریخ 17 آگوست 2010 و یكم سپتامبر 2010 توضیحات احتمالی را به همراه نكات تایید كننده، برای حضور این مواد ارائه كرد. توضیحات ایران با یافته‌های آژانس مغایر نیست.
8. تاسیسات غنی‌سازی آزمایشی سوخت: تاسیسات غنی‌سازی آزمایشی سوخت یك مركز تحقیق و توسعه و یك مركز آزمایشی تولید اورانیوم با درصد غنای پایین است كه برای اولین بار در اكتبر 2003 عملیاتی شد. این تاسیسات یك سالن دارد كه می‌تواند 6 آبشار را در خود جای دهد. آبشارهای 1 و 6 كه هر كدام می‌توانند 164 ماشین داشته باشند، به منظور تولید اورانیوم با درصد غنای پایین كه تا 20 درصد اورانیوم-235 غنی‌سازی می‌شوند، طراحی می‌شوند. بخش دیگر سالن آبشار به عنوان ناحیه تحقیق و توسعه طراحی می‌شوند.
9. در ناحیه تحقیق و توسعه تاسیسات غنی‌سازی آزمایشی سوخت، بین تاریخ 22 می 2010 و 20 آگوست 2010، مجموع 84 كیلوگرم یواف6 طبیعی به یك آبشار IR-4 با 20 دستگاه، آبشار IR-2m با 20 دستگاه و سانتریفیوژهای تكی IR-1، IR-2m و IR-4 تزریق شد. در این ناحیه هیچ اورانیوم با درصد غنای پایین تخلیه نمی‌شود چونكه محصول و دورریز این فعالیت تحقیق و توسعه در پایان فرآیند باز تركیب می‌شوند.
10. ایران در 9 فوریه 2010 تزریق یواف6 با درصد غنای پایین را به آبشار یك با هدف اعلام شده مبنی بر تولید یواف6 غنی‌شده تا 20 درصد اورانیوم 235 به عنوان سوخت رآكتور تحقیقاتی تهران، آغاز كرد. ایران متعاقبا به آژانس اطلاع داد كه قصد دارد یك آبشار دوم IR-1 با 164 دستگاه (6 آبشاری) را در تاسیسات غنی‌سازی آزمایشی سوخت نصب كرده و آن را به آبشار یك و با هدف كاهش دورریز غنی‌سازی از 2 درصد به 0.7 درصد اورانیوم235 متصل كند. افزایش سطح غنی‌سازی و همچنین ارتباط دو آبشار مستلزم رویكرد جدید پادمان‌ها بود كه از 15 مه 2010 اجرا شده است.
11. ایران طی نامه‌ای كه در تاریخ 30 ژوئن 2010 نوشته شده بود، به آژانس اتمی اطلاع داد كه قصد دارد تزریق اورانیوم با درصد غنای پایین به آبشارهای 1 و 6 متصل شده را آغاز كند و بر همین اساس نیز از آژانس درخواست كرد تا ترتیباتی را مجددا اتخاذ كند كه به ایران اجازه دهد تا این دو آبشار را طبق برنامه راه‌اندازی كند. آژانس نیز در تاریخ 3 ژوئیه 2010 به این درخواست جامه عمل پوشاند. ایران در تاریخ 17 ژوئیه 2010 به آژانس اطلاع داد كه تزریق دورریزها به آبشار 6 از آبشار 1 را در تاریخ 13 ژوئیه 2010 آغاز كرده است.
12. ایران تخمین زده است كه در تاریخ 9 فوریه تا 20 آگوست 2010، مجموعاً حدود 310 كیلوگرم هگزا فلورید اورانیوم غنی‌شده در تأسیسات غنی‌سازی سوخت به آبشار1 تزریق شد و 22 كیلوگرم هگزا فلورید اورانیوم غنی‌شده تا "اورانیوم-235 " 20 درصد نیز تولید شد. هگزا فلورید اورانیوم تولید شده به طور مرتب توسط ایران از آبشار1 تخلیه و به درون سیلندری با گنجایش حدود 25 كیلوگرم هگزا فلورید اورانیوم بارگذاری می‌شود. این مواد تحت نظارت و بازرسی آژانس است. ایران اعلام كرده است كه وقتی ظرفیت این سیلندر تكمیل می‌شود، پس از آنكه آژانس اتمی از این مواد برای انجام تحلیل تخریبی نمونه‌برداری كرد، هگزا فلوراید اورانیوم موجود در آن را همگن خواهد كرد.
13. از تاریخ 7 آوریل 2010 به بعد، نتایج نمونه‌های محیطی گرفته‌شده از تأسیسات غنی‌سازی آزمایشی سوخت نشان می‌دهد كه در این تأسیسات، مراحل غنی‌سازی از حداكثر سطح غنی‌سازی مطرح شده در پرسشنامه اطلاعات طراحی (كه كمتر از 20 درصد غنی‌سازی اورانیوم-235 است) فراتر نرفته است.
A.2. قم: تأسیسات غنی‌سازی سوختی فردو
14. ایران در سپتامبر 2009، به آژانس اتمی اطلاع داد كه در حال ساخت تأسیسات غنی‌سازی سوختی فردو است كه در نزدیكی شهر قم واقع شده است. آژانس تأیید كرد كه تأسیسات غنی‌سازی سوختی فردو با هدف در بر گرفتن 16 آبشار با مجموع حدود 3 هزار سانتریفیوژ ساخته شده است.
15. آژانس اتمی چندین بار از ایران خواسته است تا اطلاعات بیشتری را در رابطه با زمانبندی مراحل طراحی و ساخت تأسیسات غنی‌سازی سوختی فردو به همراه هدف اولیه این سایت ارائه دهد. ایران نیز در پاسخ به این درخواست اعلام كرده است كه "مكان این سایت [در نزدیكی قم] از ابتدا به عنوان منطقه كلی پناهگاه‌های احتمالی پدافند غیرعامل با موارد كاربرد گوناگون در نظرگرفته شده است. سپس این مكان در نیمه دوم سال 2007، برای ساخت این تأسیسات غنی‌سازی در نظر گرفته شده است ". آژانس اتمی نیز بر ضرورت دسترسی به شركتهای دخیل در طراحی و ساخت‌وساز تأسیسات غنی‌سازی فردو تأكید كرده است. آژانس به ایران اطلاع داده است كه اطلاعات بسیار زیادی از تعدادی از منابع دریافت كرده است كه نشان می‌دهد كار طراحی این تأسیسات در سال 2006 آغاز شده بود. ایران در تاریخ 4 ژوئن 2010، در نامه‌ای به مدیركل آژانس اعلام كرد كه "هیچ مبنای قانونی " كه طبق آن آژانس بتواند اطلاعات مربوط به زمانبندی و هدف ایجاد تأسیسات غنی‌سازی فردو را درخواست كند، وجود ندارد و آژانس نیز "ملزم به مطرح كردن هیچ سؤالی فراتر از توافق پادمان‌ها نیست ". آژانس اتمی معتقد است كه سؤالاتی كه مطرح كرده است در چارچوب توافق پادمان‌ها است و اطلاعات درخواست شده نیز برای تأیید زمانبندی و هدف اصلی تأسیسات غنی‌سازی سوختی فردو توسط آژانس اتمی به منظور ایجاد اطمینان از این امر كه اظهارات ایران كامل و صحیح است، ضروری است.
16. ایران در پاسخ به درخواست آژانس مبنی بر ارائه پرسشنامه كامل اطلاعات طراحی تأسیسات غنی‌سازی سوختی فردو، ضمن تسلیم نامه‌ای به مدیركل آژانس در تاریخ 4 ژوئن 2010، اعلام كرد كه "به تعهدات خود در ارتباط با پرسشنامه اطلاعات طراحی تأسیسات غنی‌سازی سوختی فردو تحت توافقنامه پادمانی خود عمل كرده است ". آژانس اتمی چندین بار به ایران اطلاع داده است كه معتقد است بر اساس وضعیت كنونی ساخت‌وساز این تأسیسات، اطلاعات بیشتری باید در اختیار ایران قرار گیرد و این اطلاعات باید در پرسشنامه اطلاعات طراحی گنجانده شود.
17. آژانس اتمی از ماه اكتبر سال 2009 به طور متوسط هر ماه یك راستی‌آزمایی اطلاعات طراحی در تأسیسات غنی‌سازی سوختی فردو به انجام رسانده است. آژانس تأیید كرده است كه ساخت‌وساز این تأسیسات در حال جریان است. از 28 آگوست 2010 به بعد هیچ سانتریفوژی وارد این تأسیسات نشده است. در نتایج نمونه‌های محیطی گرفته شده در تأسیسات غنی‌سازی سوختی فردو تا تاریخ 16 فوریه 2010 به هیچ عنوان هیچ نشانه‌ای از وجود اورانیوم غنی‌شده نبود.
A.3. دیگر فعالیتهای مرتبط غنی‌سازی
18. با توجه به اظهارات ایران در تاریخ 7 فوریه 2010 مبنی بر اینكه فناوری غنی‌سازی اورانیوم لیزری در اختیار دارد و همچنین اظهارات این كشور در تاریخ 9 آوریل 2010 در ارتباط با توسعه نسل سوم سانتریفیوژها، آژانس اتمی طی نامه‌ای به ایران در تاریخ 18 آگوست 2010 بر درخواست پیشین خود مجددا تأكید كرد مبنی بر اینكه ایران امكان دسترسی به مكان‌های بیشتر مرتبط با تولید سانتریفیوژها، تحقیق و توسعه در خصوص غنی‌سازی اورانیوم (شامل غنی‌سازی لیزری) و فعالیتهای مرتبط با اكتشاف و آسیاب اورانیوم را [برای آژانس] فراهم آورد. ایران در پاسخ به این درخواست در تاریخ 21 آگوست 2010، هیچ یك از اطلاعات درخواستی را در اختیار آژانس قرار نداد و در عوض تأكید كرد كه به "همكاری خود با آژانس تحت توافقنامه پادمان‌های خود ادامه می‌دهد ".
A.فعالیتهای بازفرآوری
19. آژانس اتمی به نظارت بر استفاده از سلول‌های داغ در راكتور تحقیقاتی تهران و تأسیسات تولید رادیوایزوتوپ مولیبدنیوم، ید و زنون (MIX) ادامه داده است. آژانس یك بازرسی و یك راستی‌آزمایی اطلاعات طراحی را در راكتور تحقیقاتی تهران در تاریخ اول آگوست 2010 و همچنین یك راستی‌آزمایی اطلاعات طراحی در تأسیسات تولید رادیو ایزوتوپ مولیبدنیوم، ید و زنون نیز در تاریخ 31 ژوئیه 2010 انجام داده است. هیچ نشانه‌ای از فعالیتهای مرتبط با بازفرآوری در این تأسیسات وجود نداشت. در حالیكه ایران اعلام كرده است هیچ گونه فعالیت مرتبط با بازفرآوری در این كشور ندارد، آژانس این امر را فقط در ارتباط با این دو تأسیسات می‌تواند تأیید كند، همانگونه كه پروتكل الحاقی ایران اجرا نشده است.
B.پروژه‌های مرتبط با راكتور آب سنگین
20. همانگونه كه در گزارشهای پیشین مدیركل آژانس اشاره شد، آژانس، آنچنان كه شورای امنیت ملزم دانسته بود، درخواست كرده است كه ایران ترتیبات لازم را اتخاذ كند تا دسترسی هر چه سریعتر آژانس به موارد زیر را مهیا كند: مركز تولید آب سنگین؛ آب سنگین ذخیره شده در تأسیسات تبدیل اورانیوم به منظور نمونه‌برداری؛ و هر مكان دیگری در ایران كه پروژه‌های مرتبط آب سنگین در حال انجام هستند. ایران در پاسخ خود به تاریخ 10 فوریه 2010 اعلام كرد كه درخواست‌های آژانس "از آنجایی كه فراتر از توافق پادمان‌های ما است، هیچ مبنای قانونی ندارد " و همچنین این درخواست‌ها فراتر از قطعنامه‌های مرتبط شورای امنیت است كه "تنها خواستار راستی‌آزمایی تعلیق است ". ایران همچنین اعلام كرد كه فعالیت در پروژه‌های مرتبط با آب سنگین را به حالت تعلیق در نیاورده است. ایران تا آن تاریخ دسترسی درخواست‌شده را مهیا نكرده است.
21. در 2 آگوست 2010، آژانس یك راستی‌آزمایی اطلاعات طراحی در راكتور IR-40 در اراك انجام داد. آژانس تأیید كرد كه ساخت‌وساز این تأسیسات در حال انجام است و ساخت‌وساز ساختمان‌های غیرنظامی تقریبا كامل و برخی تجهیزات مهم در این تأسیسات نصب شده است. تجهیزات نصب شده شامل جرثقیل اصلی در ساختمان راكتور و فشارسنجی برای سیستم خنك‌كننده راكتور می‌شود. بنا به اعلام ایران، راه‌اندازی راكتور IR-40 هم‌اكنون برای شروع در سال 2013 طراحی شده است. در ساختمان پرتوشیمی، سازه بتونی برای سلول‌های داغ آماده بود، اما هیچ پنجره سلول داغ یا بازوی مكانیكی حاضر نبود.
22. بر اساس تصاویر ماهواره‌ای، به نظر می‌رسد تأسیسات تولید آب سنگین (HWPP) مجددا در حال فعالیت است. با این وجود، بدون دسترسی به تأسیسات تولید آب سنگین، آژانس قادر به تأیید اظهارات ایران مبنی بر به تعلیق در نیاوردن فعالیت روی پروژه‌های مرتبط با آب سنگین نخواهد بود و در نتیجه نمی‌تواند گزارش كاملی را در این زمینه ارائه دهد.
D. تبدیل اورانیوم و تولید سوخت
23. آژانس ارزیابی خود از نتایج راستی‌آزمایی فهرست اقلام فیزیكی در تاسیسات تبدیل اورانیوم اصفهان در تاریخ 30 مارس 2010 را نهایی كرد و این نتیجه حاصل شد كه فهرست اقلام مواد هسته‌ای در تاسیسات تبدیل اورانیوم اصفهان از سوی ایران و در راستای آن نتایج اظهار گردیده است، در چارچوب ابهامات اندازه گیری كه معمولا به همراه تاسیسات تبدیل با خصوصیات مشابه وجود دارد.
24. آژانس در تاریخ 4 آگوست 2010 یك راستی‌آزمایی اطلاعات طراحی در تاسیسات تبدیل اورانیوم اصفهان انجام داد. در آن زمان، این تاسیسات هنوز در مرحله تعمیر و نگهداری قرار داشت. ایران در نامه‌ای به تاریخ 4 جولای 2010 آژانس را مطلع ساخت كه تاسیسات تبدیل اورانیوم اصفهان عملیات كامل خود را در تاریخ 23 سپتامبر 2010 از سر خواهد گرفت. به دلیل آنكه هیچ هگزا فلوراید اورانیومی (یواف6) از 10 آگوست 2009 در تاسیسات تبدیل اورانیوم اصفهان تولید نشده است، مقدار كلی اورانیوم به شكل هگزا فلوراید اورانیوم در این تاسیسات از مارس 2004، 371 تن باقی مانده است (مقداری از آن به تاسیسات غنی سازی سوختی و تاسیسات غنی‌سازی آزمایشی سوخت منتقل شده است) كه تحت نظارت و مهار آژانس است.
25. در طی راستی‌آزمایی اطلاعات طراحی در تاریخ 4 آگوست 2010، ایران آژانس را از نصب تجهیزات در تاسیسات تبدیل اورانیوم اصفهان برای تبدیل هگزافلوراید اورانیوم غنی شده تا اورانیوم-235 بیست درصد به اكسید اورانیوم (U3O8) مطلع ساخت كه برای تولید سوخت برای راكتور تحقیقاتی تهران مورد نیاز است و در نوامبر 2010 شروع به كار می‌كند. ایران در نامه‌ای به تاریخ 17 آگوست 2010، آژانس را مطلع ساخت كه آزمایشاتی در خصوص تبدیل هگزافلوراید اروانیوم به اكسید اورانیوم (U3O8) با استفاده از هگزافلوراید مصرف شده در تاسیسات تبدیل اورانیوم اصفهان در سپتامبر 2011 آغاز خواهد كرد.
26. ایران در نامه‌ای به تاریخ 28 ژوئن 2010، یك پرسشنامه اطلاعات طراحی به روز شده برای مركز تولید سوخت به آژانس ارائه داد كه در آن اعلام كرده بود تولید سوخت برای راكتور تحقیقاتی تهران در بخشی از یك ساختمان در تاسیسات تبدیل اورانیوم اصفهان انجام خواهد شد. ایران در نامه‌ای به تاریخ 17 آگوست 2010 به آژانس اعلام كرد كه در نظر دارد تجهیزات برای تولید سوخت راكتور تحقیقاتی تهران را در نوامبر 2010 نصب كند. آژانس در سوم آگوست 2010 یك راستی‌آزمایی فهرست اقلام فیزیكی و یك راستی‌آزمایی اطلاعات طراحی در مركز تولید سوخت انجام داد و تایید كرد كه هیچ مجموعه، میله، صفحه‌های سوختی جدید برای راكتور IR-40 تولید نشده است.
E. دیگر فعالیتها
27. ایران در نامه‌ای به تاریخ 9 آگوست 2010 به آژانس اطلاع داد كه انتقال سوخت جدید به ساختمان اصلی راكتور در نیروگاه برق هسته‌ای بوشهر را آغاز می‌كند. همانگونه كه در گزارش قبلی مدیر كل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی آمده است، ایران آژانس را مطلع ساخت كه یك آزمایش فنی از مجوعه سوختی را پیش از بارگذاری آنها در قلب راكتور انجام خواهد داد. آژانس در تاریخ 21 آگوست تایید كرد كه انتقال سوخت جدید به ساختمان راكتور آغاز شده و فعالیتهای راستی آزمایی مجدد خود را از شروع كرده است.
28. لابراتوار تحقیقاتی چندمنظوره جابر ابن حیان در مركز تحقیقات هسته‌ای تهران واقع است و یك لابراتوار تحقیقاتی شیمی غیرهسته‌ای است. آژانس در تاریخ 31 جولای 2010 یك راستی‌آزمایی اطلاعات طراحی و یك راستی‌آزمایی فهرست اقلام فیزیكی در لابراتوار جابر ابن حیان انجام داد، كه در طی آن ایران مجددا آنچه را در راستی‌آزمایی اطلاعات طراحی 14 آوریل 2010 اعلام كرده بود، تكرار كرد به ویژه فعالیتهای لابراتوار جابر ابن حیان كه مرتبط با "یك پروژه تحقیقاتی با هدف صرفا مطالعه رفتار الكتروشیمیایی یون یورانیل در محلول یونیك " بود، كه در آن از یك محلول نیترات یورانیل استفاده می‌شود. ایران همچنین اعلام كرده است كه این فعالیتهای آزمایشگاهی هنوز آغاز نشده است. آژانس اتمی به نظارت بر فعالیتهای تحقیق و توسعه ایران در این تاسیسات ادامه می‌دهد.
29. بر اساس تصاویر ماهواره‌ای، آژانس ارزیابی می‌كند كه فعالیتهای مربوط به اكتشاف و تغلیظ اورانیوم در منطقه مجتمع تولید اورانیوم بندر عباس ادامه دارد و اینكه فعالیتهای ساخت و ساز در مجتمع تولید كیك زرد اردكان و در معدن اورانیوم ساغند ادامه دارد.
F. اطلاعات طراحی
همانگونه كه در گزارشهای پیشین مدیر كل آژانس شرح داده شده، متن تعدیل شده بخش عمومی ترتیبات تكمیلی موسوم به كد 3.1 برای توافق پادمانی ایران كه در سال 2003 به موافقت ایران رسیده، هنوز پابرجاست، با این همه ایران در سال 2007 تصمیم به تعلیق اجرای آن گرفت. با وجود آنكه آژانس در موارد زیادی، به ایران یادآوری كرده است كه ملزم به ارائه اطلاعات طراحی بر اساس كد تعدیل شده 3.1 است، ایران اجرای كد تعدیل شده 3.1 را از سر نگرفته است كه مطابق با تعهد آن بر اساس ترتیبات تكمیلی نیست. ایران تنها كشور با فعالیتهای هسته‌ای چشمگیر است كه دارای یك توافقنامه پادمانی جامع پابرجاست كه مفاد كد تعدیل شده 3.1 را اجرا نمی‌كند.
31. در مورد هر دو تاسیسات دارخوین و تاسیسات غنی سازی سوخت فردو، ایران در موعد مقرر تصمیم ساخت یا اجازه ساخت این تاسیسات را همانگونه كه در كد تعدیل شده 3.1 آمده اطلاع رسانی نكرده است و فقط به ارائه اطلاعات طراحی محدود آن تاسیسات اكتفا كرده است. ایران همچنین اطلاعات طراحی به روز شده راكتور IR-40 را فراهم نكرده است.
32. آژانس در نامه‌ای به تاریخ 18 ژوئن 2010 از ایران درخواست كرده است تا اظهارات علی اكبر صالحی معاون رئیس جمهوری و رئیس سازمان انرژی اتمی ایران به یك خبرگزاری ایرانی را تایید كند كه گفته بود ایران در حال طراحی راكتوری شبیه راكتور تحقیقاتی تهران برای تولید رادیوایزوتوپ‌هاست. در همان نامه آژانس همچنین درخواست كرد در صورتیكه تصمیم ساخت تاسیسات هسته‌ای جدید توسط ایران اتخاذ شده است، ایران اطلاعات بیشتری در خصوص طراحی و برنامه ساخت آن تاسیسات ارائه كند. ایران در پاسخ آن نامه به تاریخ 23 ژوئن 2010، مجددا تاكید كرد كه به همكاری خود با آژانس بر اساس موافقتنامه پادمانی آن ادامه می‌دهد.
33. علی اكبر صالحی در تاریخ 16 آگوست 2010 اعلام كرد كه "مطالعه بر روی مكان 10 مركز غنی سازی اورانیوم " پایان یافته است و اینكه "ساخت و ساز یكی از این تاسیسات تا پایان سال جاری ایرانی یعنی مارس 2011 آغاز خواهد شد یا ابتدای سال آینده ". در نامه‌ای به تاریخ 19 آگوست 2010 آژانس از ایران درخواست كرد تا اطلاعات طراحی اولیه آن تاسیسات را ارائه كند. ایران در پاسخ خود به تاریخ 21 آگوست 2010 اطلاعات درخواست شده را ارائه نداد و تنها اعلام كرد كه اطلاعات لازم را در "زمان مقرر " در اختیار آژانس قرار خواهد داد. این تماس‌های اخیر بین ایران و آژانس به دنبال موارد مشابه مرتبط با بیانات عمومی مقامات ایران در رابطه با ساخت و ساز احتمالی تاسیسات هسته‌ای جدید است. ایران همچنین اعلام كرد اظهارات در خصوص اطلاعات طراحی كه در پاراگراف‌های 30 تا 33 گزارش قبلی مدیر كل (GOV/2010/28) آمده است، "هیچگونه اساس قانونی " ندارد.
34. اصلاح تاسیسات غنی‌سازی آزمایشی سوخت برای تولید اورانیوم غنی شده تا 20 درصد به صورت اورانیوم-235 مرتبط با اهداف پادمانی، از جانب ایران در زمان لازم به اطلاع آژانس نرسیده است تا آژانس روش‌های پادمانی آن را تطبیق دهد، همانطور كه ماده 45 توافق پادمانی ایران خواسته شده است.
G. تعیین بازرسان
35. ایران در نامه‌ای به تاریخ 3 ژوئن 2010 به مدیر كل آژانس اتمی اعلام كرد، از حالا به بعد در صورتیكه اطلاعات محرمانه‌ای كه بر اساس اجرای توافق پادمانی آن در اختیار آژانس قرار گرفته است به هر دلیلی به بیرون "درز " پیدا كند و یا به دست رسانه‌ها برسد؛ در اولین واكنش انتصاب بازرس یا بازرسان مرتبط كن لم یكن تلقی خواهد شد. ایران در نامه‌ای به تاریخ 10 ژوئن 2010 به مدیر كل آژانس، با اشاره به "اظهارات اشتباه و نادرست در پاراگراف 28 " گزارش قبلی مدیر كل (GOV/2010/28)، به اطلاع آژانس رساند كه به انتصاب دو بازرسی كه اخیر بازرسی‌هایی را در ایران انجام داده‌اند، اعتراض دارد.
36. در حالیكه بر اساس توافق پادمانی، ایران اجازه اعتراض به انتصاب بازرسان آژانس را دارد، آژانس این مورد را بر این اساس رد كرد كه ایران به دنبال توجیه اعتراض خود در این مورد بوده است. آژانس اعتماد كامل به حرفه‌ای گرایی و بی طرفی بازرسان مورد نظر دارد همانگونه كه در خصوص تمام بازرسان به همین گونه است، و تایید می‌كند كه گزارش قبلی مدیر كل در خصوص اجرای پادمان‌ها در ایران (GOV/2010/28) كاملا دقیق و صحیح است.
37. در جلسه‌ای با نماینده دائم ایران در آژانس اتمی در تاریخ 20 جولای 2010، آژانس به اطلاع وی رساند كه اعتراض مكرر توسط ایران به انتصاب بازرسان مجرب در زمینه چرخه و تاسیسات سوخت هسته‌ای ایران در روند بازرسی مانع ایجاد می‌كند و بنا بر این از توانایی آژانس برای اجرای پادمان‌های موثر و كارآمد در ایران می‌كاهد. در این خصوص، در همان جلسه، آژانس مجدد تقاضا كرد كه ایران تصمیم 16 ژانویه 2007 خود در زمینه درخواست از آژانس برای ملغی كردن انتصاب 38 بازرس آژانس را مورد بازبینی مجدد قرار داده و همچنین در زمینه تقاضاهای خود (مربوط به سال 2006) برای كن لم یكن كردن انتصاب 4 بازرس دیگر كه مجرب در اجرای بازرسی هستند، دوباره تصمیم گیری كند. آژانس در عین حال كه از ایران به دلیل پذیرفتن پنج بازرس دیگر (در نامه‌هایی از ایران به تاریخ 14 آوریل 2010 و 16 آگوست 2010) تشكر می‌كند، همچنان از ایران درخواست می‌كند تا اعتراض خود به انتصاب بازرسان مجرب در زمینه چرخه و تاسیسات سوخت هسته‌ای ایران را ملغی كند.
H. ابعاد نظامی احتمالی
38. گزارشهای پیشین مدیر كل آژانس اتمی مسایل باقیمانده مرتبط با ابعاد نظامی احتمالی برنامه هسته‌ای ایران و اقدامات لازم از سوی ایران برای حل آن مسایل را شرح داده است. در گزارش ماه فوریه مدیر كل (GOV/2010/10)، آژانس شماری از موضوعات فنی كه برای پرداختن به آن به اتفاق ایران مورد نیاز است را شرح داد. با این همه از آگوست 2008، ایران از بحث درباره مسایل باقیمانده با آژانس یا ارائه هر گونه اطلاعات اضافی یا دسترسی به مكان‌ها یا افراد مورد نیاز برای پرداختن به نگرانی‌های آژانس امتناع ورزیده و اعلام كرده است كه ادعاهای مربوط به ابعاد نظامی احتمالی برنامه هسته‌ای آن بی اساس هستند و اینكه اطلاعات اطلاعاتی كه آژانس به آنها اشاره می‌كند بر اساس اسناد جعلی است.
39. بر اساس یك تحلیل كلی كه توسط آژانس با استفاده از تمام اطلاعاتی كه در دسترس آن بوده انجام داده است، آژانس درباره وجود احتمالی فعالیتهای مرتبط هسته ای گذشته یا جاری فاش نشده مربوط به سازمان‌های نظامی مرتبط از جمله فعالیتهای مربوط به توسعه یك محفظه كلاهك برای موشك هنوز نگران است. نشانه‌هایی وجود دارد كه شماری از این فعالیتها ممكن است بعد از 2004 ادامه یافته باشد.
40. ضروری است كه ایران با آژانس در این مسایل تعامل كند و اینكه آژانس اجازه یابد از تمام سایت‌های مرتبط بازدید كند، به تمام تجهیزات و اسناد مرتبط دسترسی داشته باشد و اجازه داشته باشد تا با تمام افراد مرتبط مصاحبه كند، بدون هیچگونه تاخیر بیشتری. گذشت زمان و از بین رفتن احتمالی دسترسی به برخی اطلاعات مرتبط فوریت این موضوع را افزایش می‌دهد. تعامل اساسی و پیش فعال ایران برای برای قادر ساختن آژانس به پیشرفت در زمینه راستی آزمایی صحت و كامل بودن اظهارات ایران ضروری است.
I. خلاصه
41. مادامی كه آژانس به راستی‌آزمایی عدم انحراف مواد هسته‌ای اعلامی ایران ادامه می‌دهد، ایران همكاری‌های لازم به منظور اجازه به آژانس برای تایید اینكه تمام مواد هسته‌ای در ایران در فعالیتهای صلح‌آمیز هستند را فراهم نكرده است.
42. ایران، به طور خاص‌تر، الزامات ذكر شده در قطعنامه‌های شورای حكام و شورای امنیت شامل اجرای پروتكل الحاقی كه برای اعتمادسازی در زمینه هدف انحصارا صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای ایران و حل مسائل باقیمانده ضروری هستند را اجرا نمی كند. ایران به طور ویژه نیاز به همكاری در زمینه توضیح مسائل باقیمانده كه نگرانی‌ها درباره ابعاد نظامی احتمالی برنامه هسته‌ای را افزایش می‌دهند، دارد و از جمله این همكاری تامین دسترسی به تمام سایتها، تجهیزات، اشخاص و مدارك مورد درخواست آژانس است. ایران همچنین نیاز به اجرای كد تعدیل شده 3.1 در زمینه تهیه سریع اطلاعات طراحی دارد.
43. بعلاوه، ایران بر خلاف قطعنامه‌های مرتبط شورای حكام و شورای امنیت، فعالیتهای مرتبط غنی‌سازی را تعلیق نكرده است. ایران به فعالیت تاسیسات غنی‌سازی سوخت و تاسیسات غنی‌سازی سوخت آزمایشی در نطنز ادامه داده و غنی‌سازی اورانیوم تا 20 درصد اورانیوم 235 را در تاسیسات غنی‌سازی سوخت آزمایشی و اكنون در دو آبشار به هم مرتبط را آغاز كرده است. ایران به ساخت تاسیسات غنی‌سازی سوخت فوردو ادامه داده است. به منظور راستی‌آزمایی زمانبندی و ماهیت واقعی تاسیسات غنی‌سازی سوخت آزمایشی، ایران هنوز نیازمند تامین دسترسی آژانس به مدارك طراحی مرتبط و شركتهای دخیل در طراحی و ساخت تاسیسات است. ایران همچنین نیاز به ارائه یك پرسشنامه اطلاعات طراحی كامل برای این تاسیسات دارد. ایران همچنین اعلام كرده است كه مكان‌هایی را برای تاسیسات غنی‌سازی جدید انتخاب كرده است و اینكه ساخت یكی از این تاسیسات حدود مارس 2011 آغاز خواهد شد، اما این كشور اطلاعات طراحی مورد نیاز و دسترسی مطابق توافق پادمان‌های ایران و ترتیبات اجرایی را در اختیار آژانس قرار نداده است.
44. به طور مشابه، ایران بر خلاف قطعنامه‌های مرتبط شورای حكام و شورای امنیت به ساخت رآكتور IR-40 و فعالیتهای مرتبط آب سنگین ادامه داده است. به آژانس اجازه نمونه‌برداری از آب سنگین كه در تاسیسات تبدیل اورانیوم اصفهان ذخیره شده است، داده نشد. همچنین برای آژانس امكان دسترسی به تاسیسات تولید آب سنگین فراهم نشد. مادامی كه آژانس می‌تواند گزارش دهد كه ایران بیانیه‌های را مبنی بر اینكه آن فعالیتها را تعلیق نكرده است، آژانس بدون دسترسی كامل به آب سنگین در تاسیسات تبدیل اورانیوم، تاسیسات تولید آب سنگین و سایر تاسیسات كه ایران اعلام كرده است قصد دارد آنها را بسازد، قادر به راستی‌آزمایی چنین بیانیه‌هایی و نتیجتا گزارش كامل درباره این موضوع نیست.
45. ایران به تعیین دو بازرسی كه اخیرا در ایران بازرسی انجام دادند اعتراض كرد. آژانس اساسی را ایران بواسطه آن اعتراض خود را توجیه كرده است رد می‌كند؛ آژانس همچنین نگران است كه اعتراض مكرر به تعیین بازرسان مجرب، روند بازرسی را مختل كرده و از توانایی آژانس برای اجرای پادمان‌ها در ایران می‌كاهد.
46. مدیركل از ایران می‌خواهد كه گامهایی را در راستای اجرای كامل توافق پادمان‌ها و سایر الزامات خود شامل اجرای پروتكل الحاقی بردارد.
47. مدیركل به گزارش‌دهی به نحو مقتضی ادامه خواهد داد.
گردآوری: گروه خبر سیمرغ
www.seemorgh.com/news
منبع:farsnews.com
www.seemorgh.com/news
منبع:farsnews.com