اگر آیت الله جنتی در مقابل دولت هشتم موضعی منتقدانه داشت اما در دولت نهم به حامی جدی دولت تبدیل شد. این حمایت آن قدر مشهود شد که وقتی 19 اردیبهشت 85 رئیس جمهور نامه ای به بوش رئیس جمهور سابق آمریکا نوشت، وی در خطبه های نماز جمعه، نامه را «عملی فوق العاده» و از «الهامات خدا» دانست و پیشنهاد کرد در کتاب های درسی دانش آموزان قرار بگیرد.
اگر در دولت نهم این حمایت کامل بود در دولت دهم آیت الله جنتی استراتژِ «حمایت و انتقاد» را برگزید. انتقاد از دولت به دلیل کم کاری در حوزه امر به معروف و نهی از منکر و حمایت از دولت در برابر مجلس در موضوع رفع اختلافات قوا، انتقاد از یک استاندار در نماز جمعه و حمایت از وزرا و انتقاد از مجلس برای فراخواندن آنها و وقت گیر بودن این امر و اینکه وزرا از کارهای خود باز می مانند از جمله مباحثی بوده که آیت الله جنتی در چند ماه اخیر درباره آنها سخن گفته است.
به گزارش خبرآنلاین، اظهاراتی که برخی نمایندگان در ایام تعطیلی بهارستان به آن واکنش نشان دادند و در اولین هفته کاری مجلس هم تذکر های اول صبح نمایندگان به این موضوع اختصاص یافت. آن گونه که علی مطهری در تذکری خطاب به رئیس مجلس گفت که که هیات رئیسه باید به دفاع از جایگاه مجلس بپردازد و از اینگونه اظهارات جلوگیری کند.
به عقیده او برای پیگیری حقوق مردم، وزرار را تهدید به استیضاح می کنند. لذا بهتر است آقای جنتی به جای تحقیر مجلس به تقویت مجلس بپردازند چرا که مجلس قوی، منجر به قویت نظام میشود.
سخنانی که رئیس مجلس در پاسخ به آن تاکید کرد که در این خصوص با دبیر شورای نگهبان گفتوگو کرده و به آیتالله جنتی گفته است که در مواردی که مشکلی را نمایندگان میبینند،از وزرا سوال می کنند و این حق قانونی نمایندگان است.
پاسخ قاطع لاریجانی روز گذشته هم در گفت وگویی که ایسنا منتشر کرد مشهود بود. رئیس مجلس با بیان اینکه «نمی‌توان این را نفی کرد که عقاید مختلفی در این زمینه وجود دارد» گفت: «در کشوری که دموکراسی است عقاید مختلفی هم وجود دارد و ممکن است عده‌ای درمورد سوال از وزرا یا سوال از رییس جمهور انتقاد داشته باشند، و نظر دیگری داشته باشند که ما باید تحمل کنیم و نظرات مخالف را بشنویم.»
لاریجانی در عین حال اضافه کرد: نکته مهم این است که مجلس طبق قانون اساسی حق سوال و استیضاح دارد و اگر نمایندگان واقعا قصدشان اصلاح در مساله‌ای باشد می‌توانند از این حق با توجه به مراتب اصلاح امور استفاده کنیم.
از نگاه رئیس مجلس مهم این است که از این ابزارها برای چه قصدی می‌خواهید استفاده کنید؛ آیا قصدتان این است که اصلاحی صورت بگیرد و یا اشکالی وجود داشته که حل آن از راه‌های دیگر عملی نبوده و به اینجا رسیده‌اید؟ باید ابتدا این را فهمید که هدف گیری چیست، چرا که اصلاح در مسیر و رفع اشکالات موجود طبقه‌بندی دارد.
لاریجانی یادآور شد: همین که در مجلس قانونی گذاشته میشود به این معناست که به دولت برای حرکت و فعالیت چارچوبی داده میشود یا اگر تحقیق و تفحصی در مجلس در جریان است به این معناست که ابهاماتی وجود دارد که باید ابهامات را فهمید تا بتوان آن را رفع کرد. همین طور در مورد اقداماتی که دیوان محاسبات و کمیسیون اصل 90 انجام میدهد اگر اشکالاتی وجود داشته باشد فرمولی برای حل این اشکالات وجود دارد.
لاریجانی در مورد سوال از وزرا نیز گفت: البته من توصیه نمی‌کنم نمایندگان برای هر کاری از وزرا سوال کنند، چرا که می‌توان از ظرفیت‌های دیگر برای اصلاح امور استفاده کرد، اما به هر حال این حق نمایندگان است که از وزرا یا رییس جمهور سوال کنند و ممکن است از راه‌های دیگر به نتیجه نرسیده باشد که نمایندگان مجبور باشند از این ابزاراستفاده کنند که اگر این گونه باشد کسی نمی‌تواند مانع کار نمایندگان شود.
وی تاکید کرد: ما نباید کینه‌توزانه در این رابطه عمل کنیم، به هر حال مجلس، دولت و قوه قضاییه قصد دارند تا خدماتی به ملت ارایه کنند و مشکلات مردم راحل کنند، اکنون مساله بیکاری مساله مهمی است که باید روی آن تمرکز داشته باشند و باید این موضوعات را طبقه بندی کرد.
رییس مجلس خاطرنشان کرد: من می‌دانم که آیت الله جنتی هم آدم دلسوزی است و از روی دلسوزی این حرف را زده است، توصیه ایشان این بود که برای هر موضوعی سوال از وزرا انجام نشود، البته نمایندگان هم به دلیل این که مشکلات مردم را از نزدیک میبینند و می‌خواهند آن را حل کنند ممکن است درصورت نبود راه‌های دیگر، از سوال استفاده کنند و کسی هم نباید جلوی آنها را بگیرد، حتی اظهارنظر دیگران هم رافع این مسوولیت مجلس نیست.
تهدید به سوال و استیضاح از سوی برخی از نمایندگان موضوعی است که در همه ادوار از سوی دولتمردان مورد گلایه قرار گرفته و خود نمایندگان هم وجود آن را رد نمی کنند، اما معتقدند بیان این موضوع در یک تریبون عمومی موجب تخریب وجه مجلس در نزد افکار عمومی می شود و ممکن است این تلقی به وجود بیاید که همه نمایندگان با این شیوه عمل می کنند.
در مقابل گروهی دیگری از نمایندگان معتقدند درخواست های نمایندگان از وزراء ،همگی مطالبات مردم حوزه های انتخابیه است و نمایندگان بر این اساس موضوعات را از وزرا پیگیری می کنند.
شاید به همین جهت بود که در مجلس هشتم آیین نامه داخلی مجلس به گونه ای طراحی شد که هر سوالی به صحن علنی نیاید و قبل از بررسی در صحن،در کمیسیون ها مورد بررسی قرار بگیرد و در صورت رای نمایندگان به ملی بودن آن در صحن علنی طرح شود.
حتی در برخی اوقات دیر قرار گرفتن سوالات نمایندگان از وزرا موجب می شود برخی نمایندگان از مجبور شوند به حافظه دراز مدت خود رجوع کنند تا به یاد آورند چه سوالی از وزیر مورد سوال داشته اند. در ادامه دیدگاه نمایندگان درباره اظهارات آیت الله جنتی را در ادامه بخوانید.
|
نام |
کمیسیون |
اظهار نظر |
|
غلامرضا مصباحی مقدم |
اقتصادی |
اظهارات رئیس مجلس در این زمینه کفایت می کند. |
|
علی مطهری |
فرهنگی |
باید به گونه‌ای سخن گفت که در شرایط گوناگون، سخن ما یکی باشد و از یک منطق پیروی کند. اگر یک دولتِ مخالف مشی سیاسی آیت الله جنتی روی کار بود باز همین طور مجلس را تحقیر می‌کردند ؟ مجلس قوی به نفع کل نظام است و مانعی است در مقابل تمایل به استبداد. مجلس به فرموده امام خمینی و رهبر انقلاب در رأس امور است و آنچه را در رأس امور است، نباید به ذیل امور تنزل داد. |
|
حمید رضا کاتوزیان |
انرژی |
اظهارات اخیر آیت الله جنتی درباره اینکه وزرا زیاد از سوی نمایندگان به مجلس فراخوانده می شوند را یک سو تفاهم می دانم . تمام سوال های نمایندگان در چارچوب حقی است که دارند. حتی بنده زمانی که رئیس کمیسیون شاهد بودم در زمان طرح سوال از یک نماینده، دستگاه های اجرایی به دنبال تطمیع یا تهدید او بوده اند. ما خوشحال نمی شویم از وزرا زیاد سوال شود اما وقتی کوتاهی رخ می دهد این وظیفه مجلس است که در این زمینه وارد شود و اگر این کار را نکند، خود قوه مقننه زیر سوال می رود. |
|
حمیدرضا فولادگر |
صنایع |
معتقدم آیت الله جنتی از دلسوزان نظام هستند و قطعا صحبت ایشان درباره مجلس هم با نیت خیر بوده است. ممکن است در میان سوالات نمایندگان مواردی باشد که با نیت دیگری انجام شود اما این موارد معدود است و نمی توان حکم کلی داد. اما در کل نیت ایشان را دلسوزانه می دانم |
|
سید علی طاهری |
فرهنگی |
نمی توان درباره این موضوع نظر کلی داد اما اگر نمایندگان پارلمانی دستگاه ها در مجلس فعال باشند حجم سوالات نمایندگان کم می شود. معتقدم عدم تعامل جدی معاونان امور پارلمانی موجب می شود نمایندگان به سوال کردن روی بیاورند |
|
سیروس سازدار |
انرژِی |
اگر وزیر به وظایف خود عمل کند به نظرم کسی تمایلی ندارد که او را بی خود و بی جهت به مجلس بکشد. اگر هریک از مسئولان اجرایی به وظایف خود عمل کنند این مسائل پیش نمی آید. |
|
عفت شریعتی |
فرهنگی |
در این مورد حق با آیت الله جنتی است. |
|
سلیمان جعفر زاده |
اجتماعی |
برخی مدیران در دستگاه های اجرایی جوسازی می کنند وبه وظایف خود عمل نمی کنند. وقتی یک وزیر درباره مصوبه سفر استانی هیات دولت پاسخگو نیست طبیعی است که نماینده از اختیارات خود استفاده کند و از او سوال کند |
|
عبد الله کعبی |
انرژی |
فکر می کنم دولت به ایشان اطلاعات غلط دادند. من در چهار دوره ای که نماینده مجلس بودم به ندرت دیدم نمایندگان به خاطر کار فردی از ابزار استیضاح و یا سوال استفاده کند. ضمن اینکه سوالات کمی به صحن کشیده می شود و درخیلی از مواقع نمایندگان با بحث ها در کمیسیون ها از پاسخ ها قانع می شوند. دلیلی سوال از وزیر این است که خیلی ازمواقع آنها اصلا اطلاع ندارند چه اتفاقاتی در زیر مجموعه شان می افتد. |
|
فاطمه رهبر |
فرهنگی |
فکر می کنم باید فرمایش آیت الله جنتی را مورد توجه قرار داد. اینکه مجلس مشکلات مردم را از طریق سوال یا استیضاح مطرح کند درست است اما گاهی در کمیسیونها سوالاتی از وزرا مطرح می شود که نمایندگان از طریق جلسات با خود وزیر یا پیگیری از طریق رابطان پارلمانی می توانند آن را حل کنند و کار به سوال نکشد. فرمایش ایشان ناظر به این قسمت بود که امور از طریق پیگیری قابل حل باشد. |
|
حسین گروسی |
صنایع |
نمایندگان هم دوست ندارند سوالات از وزرا بیش از حد شود و اگر هم مصداقی باشد که نماینده ای خارج از حیطه نمایندگی خود از وزیر سوال کند به خودش مربوط است و باید در محضر مردم و خدا پاسخگو باشد .ضمن اینکه هیات رئیسه می تواند به این موارد رسیدگی کند امابه هر حال نمایندگان به وظایف خود می پردازند و اگر سوال نکنند به حیثیت قوه مقننه، دولت وحتی نظام بر می گردد. |
|
عباس رجایی |
کشاورزی |
این قدر موضوعات سیاسی را کش ندهید! |
|
محمد محمدی |
حقوقی |
سوال و استضاح حق نمایندگان است و تا زمانی که وزرا وظایف خود را درست انجام دهند، قاعدتا نماینده به سمت سوال کردن نمی رود. معتقدم در این زمینه به آیت الله جنتی ذهنیت داده اند و الا ایشان آیت الله بزرگورای است. |
|
علی بروغنی |
برنامه و بودجه |
حق سوال و استیضاح حق نماینده است و این حقی است که قانون اساسی مشخص کرده است. در عین حال فرمایش آیت الله جنتی غلط نیست چون ممکن است نماینده ای برای رسیدن به مسائل حوزه انتخابیه خود از این ابزار استفاده کند ولی این باعث نمی شود ما کل نمایندگان را از حقی که قانون اساسی به آنها داده است محروم کنیم. |
|
سید کاظم موسوی |
آموزش |
حق نماینده این است که از سوال و استیضاح براساس خواسته مردم استفاده کند اما انچه آیت الله جنتی فرمودند خالی از لطف نیست. نظر ایشان به آن بخش از نمایندگانی است که برای استخدام فامیل یا منسوبان به خود وزیر را به مجلس می کشند. من از این جهت معتقدم فرمایش ایشان صادق است |
|
جواد ابطحی |
شوراها |
متاسفانه مواردی شاذ و نادر دیده شده است که برخی نمایندگان از ابزار سوال و استیضاح برای منویات خاص استفاده کرده اند. البته این موضوع در مجالس گذشته هم بوده است و نباید آن را به تمام نمایندگان تعمیم داد و از این طریق راه را برای سوال و استیضاح بست. شاید بهتر باشد هیات رئیسه در این زمینه ورود پیدا کند. البته در این زمینه تاکنون تصمیم جدی گرفته نشده که با نمایندگانی که از ابزار نظارتی خود در راه دیگری استفاده می کنند برخورد شود. |
|
فاطمه آلیا |
امنیت ملی و سیاست خارجی |
اصل سوال یا استیضاح از نمایندگان طبق آیین نامه حق نمایندگان است اما رهبر انقلاب هم در دیدارهای خود با نمایندگان فرمودند چون دولت وسط میدان کار است، احضار وزرا به مجلس زیاد نباشد و نمایندگان تلاش کنند با تعامل امور را رتق و فتق کنند. فرمایشات آیت الله جنتی هم یک توصیه کلی بوده است چون هر بار حضور وزرا در مجلس ساعت ها وقت از آنها را می گیرد. |
|
سید رضا اکرمی |
فرهنگی |
یک وزیر یا رئیس جمهور ممکن است که از صبح تا شب کار کند. این منافاتی ندارد که بررسی کنیم کارهای آنها بر طبق قانون هست یا آقایان دارند صبح تا شب خلاف قانون عمل میکنند؟ بررسیهای ما نشان میدهد که بخشی از کارهای آنها خلاف قانون است. خود ایشان یک مرتبه سر یک استاندار صفر کیلومتر، گیر می دهند که چرا این کارها را میکند و بعد به مجلس میگویند که چرا نظارت میکند؟ مگر همین استاندار ضعیف را وزیر کشور منسوب نکرده است؟ چرا مجلس نباید از وزیر به دلیل این کارش سوال کند؟ |
|
نصرالله ترابی |
اجتماعی |
هر اقدامی که نماینده می کند چه محلی و چه منطقه ای در راستای درخواست های مردم است ولی ممکن است وزیری احساس کند این نوعی امتیاز گیری است در حالی که این، انجام وظیفه نظارتی نماینده است و ابزار او در این زمینه سوال و استیضاح است.خود قانون اساسی هم در این زمینه صراحت دارد. وقتی چهره های اجرایی و دولتی به آیت الله جنتی نزدیک تر هستند طبیعی است که چنین ذهنیتی برای ایشان از مجلس شکل بگیرد |
|
یونس اسدی |
کشاورزی |
معتقدم دلیل انتقاد اخیر آیت الله جنتی به مجلس بدگویی هایی است که دولت از مجلس می کند. در حالی که اگر کسی بگوید نمایندگان سوال و استیضاح نکنند در واقع به قانون اساسی ایراد گرفتند. من حتی معتقدم مجلس به جای قانون گذاری باید بر حسن اجرای امور کشور نظارت کند. |
|
محمد مهدی شهریاری |
امنیت ملی و سیاست خارجی |
فکر می کنم اظهارات آیت الله جنتی از سر خیرخواهی بوده است اما شان و جایگاه مجلس را رعایت نکردند. بر طبق قانون اساسی، مجلس حق نظارت دارد البته ممکن است دو نفر در میان 290 نماینده از این ابزار در جهتی دیگر استفاده کنند اما این موضوع را به صورت کلی مطرح کردن و ذهنتی دادن به افکار عمومی موجب می شود مجلس زیر سوال برود. |
|
جلال یحیی زاده |
فرهنگی |
برخی نماینده ها گاهی اوقات سوالاتی را مطرح می کنند که پوششی برای برخی اهداف خاص خود آنهاست ولی خیلی از سوالات نمایندگان این گونه ای نیست و ممکن است تذکر آیت الله جنتی موجب تضییع حق مجلس شود. |