لایحه ممنوعیت استفاده از سلاح سرد در دستور کار کمیسیون قضایی

این روزها با مراجعه به صفحات روزنامه‌ها و محاكم قضایی و نگاهی به جرایم واقع شده، "چاقو" مهم‌ترین ابزار وقوع جرم است؛ وسیله‌ای كه این روزها در دسترس همگان هست و به راحتی كنار معابر هم فروخته می‌شود.

و اکنون تنها ماده 917 قانون مجازات اسلامی است که به موجب آن- "هر کس به وسیله چاقو یا هر نوع اسلحه دیگر تظاهر یا قدرت‌نمایی کند، یا آن را وسیله مزاحمت اشخاص یا اخاذی یا تهدید قرار دهد یا با کسی گلاویز شود در صورتی که از مصادیق محارب نباشد به حبس از شش ماه تا 2 سال و تا 74 ضربه شلاق محکوم خواهد شد و چنان‌چه محارب شناخته شود محکوم به حد خواهد شد"- با استفاده‌کنندگان از این سلاح برخورد می‌کند.

تعریف سلاح سرد

سلاح در یک تقسیم‌بندی کلی به سلاح سرد و گرم تقسیم می‌شود؛‌ سلاح سرد خود به سلاح سرد جنگی و سلاح سرد غیرجنگی تقسیم می‌شود و حمل و نگهداری سلاح سرد جنگی مانند انواع سرنیزه‌های قابل نصب روی تفنگ و انواع کاردهای سنگری متداول در نیروهای مسلح یا مشابه آن‌ها مانند شمشیر و مانند آن هر چند که هیچ استفاده‌ای از آن نشود به موجب مواد 1و 2 قانون تشدید مجازات قاچاق اسلحه و مهمات و قاچاقچیان مسلح مصوب 26/11/1350 و بنا به فهرست انواع اسلحه سرد جنگی و شکاری موضوع تبصره 2 ماده یک قانون تشدید مجازات، قاچاق اسلحه و مهمات محسوب می‌شود.

چنان‌چه حمل‌کننده و نگهدارنده سلاح‌های سرد جنگی به وسیله آن سلاح مبادرت به تظاهر یا قدرت‌نمایی کند یا آن را وسیله مزاحمت اشخاص یا اخاذی یا تهدید قرار دهد علاوه بر مجازات جرم نگهداری و حمل سلاح سرد جنگی، مطابق ماده 617 قانون مجازات اسلامی به مجازات جرم قدرت‌نمایی با چاقو محکوم خواهد شد.

نگه‌داری و حمل سلاح سرد غیرجنگی مانند کارد آشپزخانه و انواع چاقوهای ساده جرم تلقی نمی‌شود و مجازاتی برای آن در نظر گرفته نشده است، مگر این که شخص نگه‌دارنده یا حمل‌کننده سلاح، از آن استفاده مجرمانه کند.

تنها یک ماده قانونی برای برخورد

هم‌اکنون تنها ماده قانونی که بهانه مبارزه با سلاح‌های سرد است، ماده 917 قانون مجازات اسلامی است که به موجب آن "هر کس به وسیله چاقو یا هر نوع اسلحه دیگر تظاهر یا قدرت‌نمایی کند، یا آن را وسیله مزاحمت اشخاص یا اخاذی یا تهدید قرار دهد یا با کسی گلاویز شود در صورتی که از مصادیق محارب نباشد به حبس از شش ماه تا 2 سال و تا 74 ضربه شلاق محکوم خواهد شد و چنان‌چه محارب شناخته شود محکوم به حد خواهد شد."

درباره مجازات حمل، نگهداری و استفاده از سلاح باید گفت كه لازمه حمل، نگهداری است و هر دوی این‌ها یك فعل است و آن‌جایی‌كه ما خلا قانونی داریم، مجازات حمل و نگهداری است؛ زیرا استفاده‌اش بر اساس ماده 614 و 617 قانون مجازات اسلامی مشكلی ندارد و می‌توان برخورد کرد.

سه ماه تا سه سال حبس برای حمل افشانه و شوكر

حمل افشانه و شوکر از دیگر سلاح‌های سرد، سه ماه تا سه سال حبس دارد. البته برخی قضات همواره تاكید می‌كنند كه مشکل ما مجازات حمل و نگهداری افشانه‌های گازی تهوع‌آور، شوكرهای الكتریكی و افشانه‌های اشك‌آور است كه به وفور در بازار یافت می‌شود. آنها تاكید می‌كنند كه باید یك مصوبه قانونی داشته باشیم تا بتوانیم با كسی كه در ویترین مغازه‎اش از این گونه ابزارآلات دارد، برخورد كنیم.

مجازات محاربه و افساد فی‌الارض

طبق ماده 187 قانون مجازات اسلامی، هر فرد یا گروه که طرح براندازی حکومت اسلامی را بریزد و برای این منظور اسلحه و مواد منفجره تهیه کند و نیز کسانی که ‌با آگاهی و اختیار، امکانات مالی مؤثر و یا وسایل و اسباب کار و سلاح در اختیار آن‌ها بگذارند محارب و مفسد فی‌الارض می‌باشند.

ماده ۱۹۰حد محاربه و افساد فی‌الارض را یکی‌ از چهار چیز ذیل را بیان می‌كند:

- قتل- آویختن به دار - اول قطع دست راست و سپس پای چپ -نفی بلد

سلاح سرد در قانون مثل سلاح گرم است

اینکه گفته می‌شود "سلاح سرد در قانون مثل سلاح گرم است و اگر کسی با سلاح سرد موجب اخافه (ترساندن) مردم شود به عنوان محارب یا مفسد فی الارض قطعا حکمش اعدام است"، از جمله مسائلی است كه تاكنون هم محل بحث و افتراق نظرهایی بوده است چراكه بحث محاربه و افساد فی‌الارض كه در ماده 183 قانون مجازات اسلامی آمده بیان می‌کند كه چنان‌چه فردی سلاح بكشد و با سلاح مردم را بترساند جرمش محاربه است و تبصره ماده هم می‌گوید میان سلاح سرد و گرم تفاوتی نیست.

باید توجه داشت اینکه ماده می‌گوید روی مردم سلاح بکشد، "مردم" یك نفر نیستند، حتی اگر فرد عداوت شخصی با چند نفر داشته باشد و روی آن‌ها سلاح بكشد قانون می‌گوید این محاربه نیست؛ محاربه جرم علیه امنیت است نه جرم علیه اشخاص. محاربه چهار مجازات دارد و دست قاضی برای انتخاب هر یك از آن‌ها باز است، اعدام، سه روز به صلیب كشیدن، قطع دست راست و پای چپ و تبعید چهار مجازات محاربه است، بنابراین این گونه نیست كه محكم بگوییم جرم محاربه و افساد فی‌الارض فقط اعدام است.

زورگیری با سلاح سرد محاربه و حکمش اعدام است

"آیت‌الله آملی لاریجانی"رئیس قوه قضاییه چندی پیش در خصوص انتشار فیلمی با موضوع زورگیری توسط اشرار گفت:چنین اتفاقاتی در کشور اسلامی ما تکان‌دهنده است و حسب موازین شرعی و قانونی مصوب، تفاوتی میان به‌کارگیری سلاح سرد یا گرم وجود ندارد و در حکم محاربه و مجازات آن نیز اعدام است.

محاربه جنبه عمومی داشته و فرد به اشد مجازات محکوم می‌شود

یک وکیل دادگستری با بیان اینکه قانون فعلی قانون مناسبی است، گفت: قانون‌گذار در چنین جرایمی باید اقدامات تامینی را مدنظر قرار بدهد و در مواردی همچون تولید، توزیع،‌حمل، عرضه و نگهداری سلاح سرد را رابطه‌مند و محدود کند.

نعناکار مجازات استفاده از سلاح گرم را طبق قوانین ضابطه‌مند دانست و گفت: در رابطه با استفاده از سلاح سرد و حتی تعریف آن، خلأ قانونی داریم که برای حل این مشکل باید تعریف درستی از جواز استفاده از سلاح سرد(شمشیر، قمه، گازهای اشک‌آور)، داشته باشیم.

بررسی طرح" ممنوعیت استفاده از سلاح سرد و رفتار خشونت‌بار"در کمیسیون حقوقی

با گذشت پنج سال از ارسال لایحه ممنوعیت حمل، فروش و توزیع سلاح سرد به مجلس، تصویب آن به فراموشی سپرده شده است. این در حالی است که منحنی وقوع جرایم خشن با چاقو طی سال‌های اخیر روندی صعودی داشته و بر اساس آمارها 40 درصد قتل‌ها با چاقو انجام می‌شود.

"محمدعلی اسفنانی" سخنگوی كمیسیون حقوقی مجلس در گفتگو با خبرنگار حقوقی قضایی باشگاه خبرنگاران، از بررسی طرح " ممنوعیت استفاده از سلاح سرد و رفتار خشونت‌بار" در كمیسیون حقوقی خبرداد و گفت: این طرح خلاهای قانونی موجود در این زمینه را برطرف كند.

با توجه به مطالب مطروحه و با توجه به اینكه سلاح‌های سرد عامل بیشتر قتل‌های به وقوع پیوسته هستند، ضروری است قانونگذاران و مجریان قانون به فكر سریع‌ترین و بهترین راهكار، در این راستا باشند تا شاهد كمترین میزان وقوع جرم با استفاده از سلاح‌های سرد باشیم.