بیماران آواره شهرستانی
سندوس محمدي: كمبود امكانات، پزشك متخصص، دارو و هزار و يك كمبود ديگر بيماران شهرستاني را راهي تهران مي‌كند و قدم گذاشتن به تهران آغاز مشكلات آنها مي‌شود؛ مشكلاتي كه هزينه‌هاي اقتصادي تنها بخش كوچكي از آنهاست. خيابان‌خوابي همراهان بيمار و كوچ دارويي از ديگر پيامدهاي مشكلات ناعدالتي در توزيع امكانات سيستم بهداشت و درمان در كشور هستند. تمامي اين عوامل دست به دست يكديگر مي‌دهند و باعث مي‌شوند كه نيمي از بيماران حاضر در تهران افراد شهرستاني باشند.
21 درصد از جمعيت ايران يعني حدود 17 ميليون نفر در روستاها ساكن هستند و بالاي نيمي از جمعيت هم در شهرهاي كوچك و شهرستان‌هايي ساكن هستند كه از نظر امكانات بيمارستاني و حضور پزشك اصلا وضعيت خوبي ندارند. قسمت اعظمي از امكانات پزشكي شامل بيمارستان‌ها، پزشكان عمومي و تخصصي و ساير امكانات حوزه درمان و حتي داروهاي مورد نياز بيماران در شهر 12 ميليوني تهران تمركز يافته‌اند، اگر شرايط نسبتا مناسب بعضي از كلان‌شهرها را هم در نظر بگيريم در بهترين حالت حدود 75 درصد از جمعيت كشور از امكانات پزشكي درجه يك محروم هستند و هر فردي كه در اين مناطق زندگي مي‌كند براي يك بار هم كه شده براي دسترسي به اين امكانات راهش به تهران خواهد افتاد.
نگفته مي‌توان وضعيت مناطق محروم كشور كه از كمبود حدود سه هزار پزشك عمومي رنج مي‌برند را از نظر پزشك متخصص حدس زد.
حتي بعضي از اين مناطق هم كه از نظر بيمارستان و پزشك عمومي و متخصص شرايط‌شان اندكي از بقيه مناطق بهتر است، با اين وجود از قسمت زيادي از امكانات پزشكي و تخصص‌ها محروم هستند و همين نيازشان را براي دسترسي به اين امكانات پزشكي به كلان‌شهرها و به ويژه شهر تهران بيشتر مي‌كند.
روز گذشته، نایب رئيس كميسيون بهداشت و درمان مجلس با بيان اينكه بيش از 50 درصد بيماران بيمارستان‌هاي تهران از شهرستان‌ها و اطراف تهران هستند، گفت: «توزيع ناعادلانه پزشك متخصص و امكانات در شهرستان‌ها باعث شده كه بيش از 50 درصد بيماران بيمارستان‌هاي پايتخت از شهرستان‌ها باشند و به دليل آنكه تجمع 30 درصدي رشته‌هاي فوق تخصصي پزشكي در كلان‌شهر تهران است، بايد توسعه رشته‌هاي تخصصي پزشكي در همه شهرها صورت گيرد تا از عزيمت بيماران به كلان‌شهرها نيز جلوگيري شود.»
عبدالرحمان رستميان ادامه داد: «به دليل آنكه سيستم مشخصي براي پذيرش بيماران شهرستاني در كلان‌شهرها وجود ندارد لذا براي پذيرش با مشكل مواجه مي‌شوند.» به گزارش خانه ملت، او بر ضرورت ايجاد بيمارستان‌هاي معين در كلان‌شهرها براي سهولت در پذيرش بيماران شهرستاني تاكيد كرد و افزود: «بيمارستان‌هاي معين براي پذيرش بيماران شهرستان‌ها بايد در همه استان‌هاي كشور تعريف شود و اگر تخت خالي نداشتند، بيمارستان بعدي مشخص شود و بيماران به بيمارستان‌هاي مذكور فرستاده شوند تا به خاطر كمبود تخت معطل نشوند.»
هزار و يك مشكل بيمار شهرستاني
مشكل بيماران شهرستاني با مراجعه به تهران تمام نمي‌شود و مشكلات ريز و درشتي كه آنان در اين شهر دارند باعث مي‌شود گاهي تحمل شرايط برايشان كار سختي شود.
ساعت‌هاي طولاني در راه بوده‌اي و حالا كه به تهران رسيده‌اي، صف طولاني مطب خستگي‌ات را چندين برابر مي‌كند، اما ورود به اتاق پزشك انتهاي مشكلات نيست، بلكه استارت مشكلات از همين جا زده مي‌شود.
بايد هزار جا را بگردي تا بتواني نوبتي براي آزمايش، سونوگرافي يا سي تي اسكن آن هم در يك آزمايشگاه خصوصي پيدا كني، دكتر كه بستري شدن و عمل را تجويز كرد تازه مرحله جديد مشكلات شروع مي‌شوند، از آنجا كه جايي براي ماندن نداري و بايد براي انجام كارهاي بيمارت به او نزديك باشي خيابان‌خوابي در اطراف بيمارستان شروع مي‌شود.مشكلاتت چندبرابر خواهند شد وقتي كه براي پيدا كردن يك نسخه مجبوري تمام شهر را دور بزني و اين تنها توصيف كوچكي از هزاران مشكلي بود كه بيماران شهرستاني در شهر تهران با آنها دست و پنجه نرم مي‌كنند.
قدم به يكي از مطب‌هاي مركز شهر مي‌گذاريم، مطب يك متخصص كليه كه شهرت زيادي دارد، مطب به حدي شلوغ است كه هوا هم در جابه‌جا شدن مشكل دارد، آدم كه ديگر جاي خود دارد. زن و مرد ميانسالي گوشه‌اي از مطب نشسته‌اند، خستگي در نگاه‌شان فرياد مي‌زند و ناگفته مي‌توان حدس زد كه خبرهاي خوبي در پیش نيست. بعد از كمي صحبت معلوم مي‌شود كه ساكن يكي از شهرستان‌هاي استان كرمانشاه هستند و به دليل مشكل كليه زن مجبور به آمدن به تهران شده‌اند و سه ساعت انتظار در مطب تنها گوشه كوچكي از مشكلات آنهاست.
مرد در اين باره مي‌گويد: «همسرم 10 سال است مشكل كليه دارد، شهر ما متخصص كليه ندارد و براي درمان به كرمانشاه مي‌رفتيم ولي نسخه هميشگي پزشكان در آنجا سنگ شكن بود كه جواب نمي‌داد و هميشه سنگ‌ها و عفونت كليه سر جاي خودشان بودند و حتي اين سنگ‌شكن‌ها شرايط كليه‌اش را بدتر كردند. سه سال قبل وقتي درمان‌ها جواب نداد به اين پزشك متخصص در تهران مراجعه كرديم و او دليل اصلي مشكل را پيدا كرد و براي رفع مشكل راه حلي چند ساله داد كه لازم بود هر سه ماه يك‌بار به تهران مي‌آمديم. همسرم بعد از عمل و خوردن داروها حالش خوب شد ولي بعد از يك سال ديگر از سختي‌هاي تهران آمدن خسته شديم و براي همين درمان را كنار گذاشتيم و همين باعث شد كه مشكل دوباره بازگردد. در شش ماهه اخير اين دومين باري است كه به تهران مي‌آييم و دكتر به ما گفته كه اگر مي‌خواهيم درمان نتيجه دهد بايد آن را براي چندين سال و حتي اگر لازم شد تا آخر عمر ادامه دهيم.»
جالب است بدانيد كه مشكل اين خانواده در حالي در شهر كرمانشاه حل نشده است كه كرمانشاه قطب پزشكي غرب كشور از نظر امكانات پزشكي است و بسياري از بهترين متخصصان كليه در اين شهر هستند. چهره خسته و ناراحت مرد مشكلات مراجعه به تهران را فرياد مي‌زند، او از مشكلاتشان در اين شهر مي‌گويد: «هزينه‌هاي اقتصادي مراجعه به تهران يكي از بزرگ‌ترين مشكلات بيماران شهرستاني است.
اگر هزينه دكتر آمدن 200 هزار تومان شود فقط كرايه‌اي كه براي آمدن به تهران و جابه‌جايي در اين شهر پرداخت مي‌كنيم دو برابر اين رقم است. هزينه سكونت در مسافرخانه، خورد و خوراك و پيدا كردن دارو چند برابر اين مي‌شود.
از همه اينها بدتر هم پيدا نشدن داروهاست. معمولا داروهايي كه تجويز مي‌كنند كمياب هستند و به راحتي پيدا نمي‌شوند، دفعه قبل كه مراجعه كرده بوديم براي يكي از داروها سه روز تهران را زير و رو كرديم و در نهايت با هزار مصيبت آن را در يك داروخانه پيدا كرديم. اين تازه تنها بخشي از مشكلات ما در تهران است، دكتري كه ما به آن مراجعه كرده‌ايم تنها عكس و سي تي اسكن چند مركز خاص را قبول دارد، از آنجايي كه اين مراكز دولتي نيستند مجبوريم كه هزينه زياد براي آنها بپردازيم و از آنجا كه نوبت هم در اين مراكز به سختي پيدا مي‌شود گاهي يك تا دو روز كارمان به تعويق مي‌افتد.»
كوچ دارويي هم رشد مي‌كند
يكي از بزرگ‌ترين مشكلات بيماران شهرستاني در شهر تهران مشكلاتي است كه آنها براي يافتن دارو دارند.
يك هفته قبل، رئيس سازمان غذا و دارو درباره مشكلات بيماراني كه براي تهيه دارو به تهران مراجعه می‌كنند، گفت: «اين بيماران به اين دليل براي تهيه دارو به تهران مي‌آيند چون براي درمان جهت مراجعه به پزشك خاصي در پايتخت آمده‌اند و حال پزشك نسخه‌اي براي آنان تجويز مي‌كند كه مجبور هستند در داروخانه‌هاي تهران داروهايشان را بگيرند.»
رسول ديناروند عنوان كرد: «اين در حالي است كه در هر شهري كه متخصص وجود دارد داروهاي بيماري‌ها و بيماران نيز وجود دارد و احتياج به مراجعه بيماران به تهران نيست.» به گزارش تسنيم، او خاطرنشان كرد: «البته گاهي كمبود دارو نيز وجود دارد و احتمال دارد بيماری که از شهري مانند بوشهر می‌آید در شيراز داروي خود را تأمين كند، زيرا مواقعي اين كمبودها در قطب‌هاي دارويي كشور رخ مي‌دهد ولي اصلا نياز نيست بيمار جنوب كشور يا هر نقطه ايران حتما به تهران مراجعه كند.»
كوچ دارويي يكي ديگر از مشكلات بيماران شهرستاني در تهران است. اما ماجرا به اينجا هم ختم نمي‌شود. كافي است يك‌بار گذرتان به خيابان‌هاي اطراف بيمارستان شريعتي يا بيمارستان امام خميني بيفتد، آن‌گاه خيل عظيمي از چادرهايي را خواهيد ديد كه همراهان بيمار شهرستاني مجبور شده‌اند به پا كنند. خيابان‌خوابي همراهان بيمار يكي از مشكلات بزرگي است كه بيماران شهرستاني در تهران با آن دست و پنجه نرم مي‌كنند و اين در حالي است كه يك سال از وعده‌اي كه براي ساخت همراه سرا داده شده بود مي‌گذرد و با اين وجود هنوز هم كه هنوز است خبري از همراه‌سرا نيست.
منبع: آرمان