كوتوله ها دیگر آواز نمی‌خوانند/ نگاهی به فیلم «سفیدبرفی و شكارچی»

وقتی دختر كوچولوی یكی از دوستانم این اواخر از تماشای فیلم «شاهزاده خانم عروس» سال 1987 راب راینر كه هجویه ای بر قصه های پریان بود، ناراحت شده بود چون «گل لاله» زیبایی كه نقش او را رابین رایت بازی می‌كرد كمترین كمكی به قهرمان داستان نمی‌كرد تا اژدهای گنده داستان را از میان ببرد، متوجه شدم كه ما از یك پل عبور كرده ایم: این روزها دیگر دوشیزه خانم های به دام افتاده را قرار نیست مردان خوش قیافه نجات بدهند، حداقل تا آن زمان كه این آقایان ثابت نكرده اند كه از عهده نجات دادن خودشان برمی‌آیند. «سفید برفی و شكارچی» كه تازه ترین اقتباس از یكی از محبوب ترین قصه های پریان برادران گریم است، همان «سفید برفی» نیست كه پدرتان – و مهم تر از همه، عمویتان والت (دیزنی) - تعریف می‌كرد. این فیلم كه به شكل كابوس گونه ای درنده خویانه است و در چشم اندازهای یخ بسته و در گرماگرم نبردهای قرون وسطایی می‌گذرد و پر است از دهقانان به جان آمده و گرسنه، یك فیلم ترسناك تمام عیار است كه «ژاندارك»، «كنتس دراكولا» - فیلمی‌كه در آن شخصیتی كه نامش را به عنوان فیلم داده، ملهم از شخصیت واقعی الیزابت بثوری با حمام گرفتن در خون زنان جوان خود را جوان نگه می‌داشت- و سریال «بازی تاج و تخت» را به یاد می‌آورد. این فیلم همچنین به شدت تحت تاثیر تفكرات فمینیستی زیركانه ای در این مورد است كه چرا «سفید برفی» این همه مدت بر مسند قدرت مانده است و چرا این داستان وقتی كه قهرمان زنش مادرسالار هیولاگونه خود را می‌كشد، بهتر جواب می‌دهد.

 این مضمون در همان سكانس افتتاحیه بروز می‌كند كه در آن ملكه راونا (چارلیز ترون) تازه ترین شاه خود را به قتل می‌رساند و چنین نجوا می‌كند كه برای زنانی كه انقیادی تاریخی را تحمل كرده اند، «زیبایی قدرت است». هرچه راونا دارد به زیبایی او بستگی دارد و داوری نهایی برعهده صدای مردانه آینه ای از جنس طلای مذاب است كه شكلی مشابه انسان به خود می‌گیرد. در اولین نسخه داستان برادران گریم، ملكه مادر سفیدبرفی بود، نه نامادری او –گریم ها وقتی متوجه شدند كه این خیلی برای خواننده ها سنگین است، تغییرش دادند. اما تنفر اولیه همچنان در این فیلم باقی مانده است. حسادت راونا نسبت به سفیدبرفی (كریستن استوارت) بیهوده نیست. او واقعا می‌خواهد قلب این دختر را بخورد و این را نتیجه طبیعی اجبار به شیردادن كودك در دنیایی می‌داند كه مردان آن را به بیراهه كشانده اند. عطش این ملكه برای زیبایی، خودِ طبیعت را خشك و نابود می‌كند.
  كریستن استوارت بدیهی ترین گزینه برای نقش سفیدبرفی نیست. توجه داشته باشید كه او چقدر از اینكه بخواهد مطابق معمول بازیگران زن رفتار كند، هم در فیلم ها و هم روی فرش قرمز، ناخشنود است. دقیقا به همین دلیل برای «این» سفیدبرفی مناسب است كه در قصر زندانی شده و به ظاهرش توجهی ندارد؛ او متانت و زیبایی درونی را دارد. از شكارچی (كریس همزوورث) –یك غمزده دایم الخمر كه به سفیدبرفی یاد می‌دهد چطور حریف های خود را با انداختن وزنشان روی چاقو به قتل برساند- می‌پرسد: «چطور فكر كنم؟ چطور مردها را رهبری كنم؟» او اصلابا شوخی و خنده میانه ای ندارد و «سفیدبرفی و شكارچی» خلاف داستان های پریان این اواخر از قبیل «گیر افتاده» و «آینه، آینه» حتی یك بار هم عمدی برای خنداندن ندارد و زبانش جدی است و بازیگرانش لبخند نمی‌زنند. نكته تكان دهنده اینكه كوتوله ها (كه تعدادشان هشت تاست و آواز نمی‌خوانند) درباره كشتن سفیدبرفی و شكارچی جر و بحث می‌كنند و تكان دهنده تر آنكه چهره های شان را می‌شناسیم: «این دیگر چیست؟ یان مك شین، ری وینستن، ادی مارسان، توبی جونز، نیك فراست و باب هاسكینز كوچولو شده اند! چطور این كار را كرده اند؟»
  
روپرت سندرز كارگردان از دنیای تبلیغات و بازی های Xbox آمده: كارش با تصویر خوب است اما اصلا نمی‌داند چكار كند تا تصاویر به جریان بیفتند و این به معنی شمشیربازی های بریده بریده و اسلوموشن های بدتركیب است. اما لحن بازاندیشانه فیلم آنقدر چشمگیر است كه شما را تا به آخر نگه می‌دارد. ترون در آن ردای كلاغ گونه با طراحی كالین آتوود ظاهر هراس آوری دارد. استوارت اولین سفیدبرفی است كه با كمال میل حكم مردان و آینه ها را زیر پا می‌گذارد و علاقه ای به شاهزاده اش نشان نمی‌دهد. تقریبا می‌توانید صدای مادرشوهر آینده اش را بشنوید كه می‌گوید: «نمی‌تواند غذا بپزد، نمی‌تواند ظرف بشوید...»